Premedykacja

Premedykacja jest to farmakologiczne przygotowanie chorego do znieczulenia ogólnego.

Celem premedykacji jest:

• Ułatwienie działania środków podawanych potem w celu uzyskania znieczulenia zarówno ogólnego jak i miejscowego ( analgezja wyprzedzająca np. podawanie NLPZ ok. 1-2 h przed indukcja znieczulenia)

• Zmniejszenie działania niepożądanego środków znieczulających

• Przygotowanie psychiczne chorego do operacji:

• Polepszenie samopoczucia

• Uspokojenie

• Zniesienie lęku

• Zmniejszenie ilości środka wymaganego do uzyskania znieczulenia

• Zmniejszenie bólu, nudności i wymiotów po operacji

W premedykacji ważne jest indywidualne postępowanie wobec każdego pacjenta w zależności od:

• Wieku chorego (gł. w przypadku dzieci i osób w podeszłym wieku)

• Przewidywanego czasu trwania operacji

• Nasilenia lęku chorego

• Stanu ogólnego pacjenta ( np. wyniszczenie czy osłabienie chorobą )

Premedykację można pominąć, gdy pacjent nie odczuwa bólu przed operacją, a jego stan psychiczny poprawia rozmowa z lekarzem.

Leki stosowane w premedykacji

• Pochodne benzodiazepiny ( np. Diazepam, Flunitrazepam, Lorazepam, Midazolam)

Są najczęściej stosowanymi lekami w premedykacji. Podaje się je ok. 1 h przed znieczuleniem. W przypadku pacjentów u których występuje silny lęk i niepokój mogą być podawane wieczorem dnia poprzedzającego operacje.

• Barbiturany (np. Fenobarbital, Sekobarbital)

Kiedyś stosowane jako rutynowe środki premedykacji, dziś zastępowane są przez wspomniane wcześniej benzodiazepiny, ze względu na ich większe bezpieczeństwo stosowania oraz szybszy metabolizm i eliminację z organizmu.

• Leki cholonolityczne ( np. Atropina, Hioscyjamina, Glikopironium )

Zmniejszają one ryzyko powstawania bradykardii, oraz zmniejszają ilość wydzieliny w drogach oddechowych.

Niestety środki te wykazują działania niepożądane:

• U dzieci atropina może powodować przegrzanie organizmu w wyniku hamowania wydzielania potu

• Hioscyjamina natomiast wywołuje sedację oraz amnezję, a u osób starszych może wywoływać dysforię i złe samopoczucie oraz niepokój ruchowy

• Glikopronium przenikając przez barierę krew-mózg przyspiesza akcję serca

• Leki przeciwbólowe

• Opioidy ( Meperidyna, Fentanyl, Renifentanyl, Alfentanyl, Morfina )

• NLPZ ( Diklofenak, Ketoprofen, Ibuprofen )

Leki przeciwbólowe powinny być stosowane w premedykacji jedynie w przypadku gdy chory przed operacją cierpi z powodu bólu. Niestety obserwuje się iż obecnie leki przeciwbólowe są podawane w sposób rutynowy przed większością zabiegów.

NLPZ podaje się w tzw. analgezji wyprzedzającej, czyli w dniu poprzedzającym znieczulenie. Maksimum swojego działania osiągają w okresie pooperacyjnym i wspomagają działanie podawanych wówczas analgetyków opioidowych.

• Leki przeciwwymiotne

• Poch. Fenotiazyny ( Prometazyna )

Zapobiegają wymiotom a oprócz tego wywierają działanie przeciwlękowe i sedacyjne

• Neuroleptyki

• Poch. Butyrofenonu ( Haloperidol, Droperidol )

Są podawane ok. 1 h przed znieczuleniem, głównie domięśniowo. Powodują zobojętnienie na bodźce zewnętrzne.

• Agoniści receptora α2-adrenergicznego i inne.

• Ranitydyna

• Metoklopramid

• Cytrynian sodu

• Klonidyna

• Deksmetonidyna

Wykazują działanie wielokierunkowe: przeciwlękowe, przeciwdrgawkowe, zwiększają diurezę, zmniejszają perystaltykę przewodu pokarmowego, zmniejszają wydzielanie soku żołądkowego oraz zmniejszają ciśnienie śródczaszkowe.

---