REGULUJĄ NORMY:

PN-ISO 690-2 (lipiec 2002) Dokumentacja. Przypisy bibliograficzne. Zawartość, forma i struktura

PN-ISO 690-2 (grudzień 1999) Informacja i dokumentacja. Przypisy bibliograficzne. Dokumenty elektroniczne i ich części

1. Źródła informacji:

1. Dla wydawnictw zwartych - karta tytułowa lub jej odpowiednik, gdy jej brak, dopuszcza się okładkę lub opakowanie

2. Dla wydawnictw elektronicznych - pierwszy ekran pojawiający się po uruchomieniu lub ekran zawierający uwagę o zastrzeżeniu praw autorskich, potem dopiero okładka lub dokument towarzyszący.

3. Dla taśmy magnetofonowej czy magnetycznej - etykieta, potem okładka lub opakowanie

4. Dla mapy, planu, atlasu - ramka

2. Zasady ogólne:

1. Transliteracja lub latynizacja
   Forma transliterowana może zastępować formę w piśmie oryginalnym lub - ujęta w nawiasy kwadratowe - ją uzupełniać.

2. Skracanie
   Można redukować imiona autora, redaktora, itp. do inicjału, jeśli nie utrudni to identyfikacji.
   Znaczenie użytych skrótów należy podać w uwadze lub tablicy, z wyjątkiem skrótów powszechnie używanych.

3. Interpunkcja
   Należy stosować jednolity system we wszystkich opisach.
   Każdy element opisu należy wyraźnie oddzielić od następnych.
   Jednolity system należy przyjąć także w celu rozróżnienia podelementów w obrębie elementu.

4. Krój czcionki
   Dopuszcza się stosowanie różnych odmian kroju czcionki lub podkreśleń w celu rozróżnienia elementów lub wyróżnienia elementów decydujących o porządku przypisów.

5. Uzupełnienia i sprostowania
   Dopuszcza się stosowanie dodatkowych danych w celu sprostowania błędów, przetłumaczenia, dokładniejszej identyfikacji. Podajemy te informacje w nawiasach kwadratowych, po elemencie, który podlegał modyfikowaniu. Z wyjątkiem informacji w uwagach.

3. Poszczególne elementy w dokumentach drukowanych

1. Odpowiedzialność główna

1. Możemy podać nazwy redaktorów dokumentów składających się z prac z różnych źródeł lub artykułów kilku autorów, gdy redaktor jest wyraźnie wskazany w źródle. Zaleca się wtedy podanie po nazwie skrótu „red.” w nawiasie okrągłym.

2. Jednak we wszystkich wydawnictwach ciągłych pierwszym elementem powinien być tytuł.

3. Przyjmujemy formę, jaka występuje w źródle, lecz po inwersji, czyli najpierw nazwisko potem imię.

4. Jeśli odpowiedzialność nie jest podana i nie można jej ustalić we wiarygodnym źródle, to należy ten element pominąć i nie używać terminu „anonimowy”.

2. Tytuł

1. Przejmujemy w formie występującej w źródle.

2. Tłumaczenie można dodać w nawiasach kwadratowych po tytule oryginalnym.

3. Jeśli tytułów jest kilka, przyjmujemy wyróżniony. Jeśli brak wyróżnień, należy przyjąć tytuł, który występuje jako pierwszy.

4. Można przejmować podtytuł, jeśli jest istotny dla jasności opisu lub identyfikacji dokumentu.

5. Dopuszcza się skracanie tytułu lub podtytułu, jeśli nie spowoduje to utraty istotnych danych. Pominięcia zaznaczamy wielokropkiem. Nie zaleca się stosowania pominięć na początku tytułu.

3. Odpowiedzialność drugorzędna ( tłumacz, ilustrator, itp.)

1. Przejmujemy w kolejności występującej w źródle.

4. Wydanie

1. Jeśli jest inne niż pierwsze, należy przejąć numer i oznaczenie stosując wyrażenia występujące w źródle.

2. Liczebniki zapisujemy cyframi arabskimi.

3. Można podać informację o wydaniu pierwszym, jeśli jest podana w źródle.

5. Oznaczenie zeszytu

1. W przypadku wydawnictw ciągłych oznaczenie zeszytu musi być możliwie najpełniejsze.

2. Jeśli przypis odnosi się do całości publikacji, która nie przestała się ukazywać, należy podać oznaczenie tylko pierwszego zeszytu
   np. Jan./March 1974- , vol. 1, no.1-

6. Miejsce wydania, wydawca i data wydania

1. Tylko data wydania jest elementem obowiązkowym

2. Kolejność: miejsce, wydawca i rok

3. Miejsce wydania podajemy w oryginalnym języku, w mianowniku.

4. Zalecane jest dodanie w nawiasie okrągłym nazwy stanu, kraju lub prowincji w formie skróconej, aby pomóc identyfikacji.

5. Jeżeli jest kilka miejsc, przejmujemy wyróżnione.
   Jeśli nie ma wyróżnionego, podajemy pierwsze. Można podać kilka miejsc, w kolejności podanej w źródle.

6. Jeśli brak miejsca wydania, można podać wyrażenie „miejsce wydania nieznane”

7. Można podać nazwę wydawcy w formie skróconej. Pomijamy wyrażenia „i spółka” „i synowie” „Inc”.
   Nie pomijamy „Press”.

8. Gdy jest kilka nazw wydawcy, przejmujemy nazwę wyróżnioną, gdy nie ma wyróżnionej to pierwszą.

9. Gdy nie ma nazwy wydawcy można stosować wyrażenie „wydawca nieznany”

10. Rok wydania zapisujemy cyframi arabskimi. Jeśli publikacja ukazywała się dłużej niż jeden rok należy podać daty graniczne. Jeśli nie można ustalić daty wydania, podajemy datę „copyrihht”, datę druku lub przypuszczalną datę.

7. Objętość

1. Dla dokumentów innych niż drukowane podajemy liczbę jednostek fizycznych np. 3 płyty gramofonowe, 2 mikrofisze (240 klatek)

8. Numer znormalizowany

1. W przypadku części, artykułu itp. w wydawnictwach zwartych i ciągłych numer znormalizowany jest elementem fakultatywnym, czyli nieobowiązkowym.
   

4. Elementy opisu w dokumentach elektronicznych
   
   Większość według tych samych zasad, co w dokumencie drukowanym.
   Ponadto:

1. Odpowiedzialność główna

1. Możemy podać nazwy redaktorów dokumentów składających się z prac z różnych źródeł lub artykułów kilku autorów, gdy redaktor jest wyraźnie wskazany w źródle. Zaleca się wtedy podanie po nazwie skrótu „red.”

2. Tytuł

1. Gdy nie ma tytułu, należy go zastąpić pierwszymi wyrazami z dokumentu, uzupełnionymi wielokropkiem i w nawiasach kwadratowych podać zwięzłą informację o zawartości dokumentu.

3. Typ nośnika

1. Podaje się w nawiasach kwadratowych po tytule.

2. Zaleca się stosowanie określeń:
   [online]
   [CD-ROM]
   [taśma magnetyczna]
   [dyskietka]
   Można także sprecyzować typ publikacji np.
   [baza danych online]
   [wydawnictwo zwarte na CD-ROM]

4. Wydanie

1. Stosujemy wyrażenia występujące w źródle np. „wersja”, „poziom”

2. Jeśli jest wydanie i wersja to podajemy oba w kolejności jak w źródle.

3. Liczebniki porządkowe zapisujemy cyframi arabskimi. Dopuszcza się podanie informacji o wydaniu pierwszym, jeśli jest podane w źródle.

5. Miejsce wydania

1. Gdy brak miejsce i nie można go ustalić zaleca się używanie wyrażenia „miejsce wydania nieznane” lub „sine loco” lub skrótu np. „s.l.”

6. Wydawca

1. Gdy brak wydawcy i nie można go ustalić zaleca się użycie terminu „wydawca nieznany”. Gdy brak wydawcy w dokumencie online można ten element pominąć.

7. Daty

1. Z uwagi na częstotliwość aktualizacji lub nowelizacji data wydania, aktualizacji lub dostępu może obejmować dzień, miesiąc, rok i czas dnia.

2. Rok piszemy cyframi arabskimi.

3. Data wydania, jeśli jest znana a nie występuje w dokumencie ani w dokumentacji może być podana w nawiasach kwadratowych.

4. Jeśli zakończono ukazywanie się dok. elektronicznego, podajemy datę początkowa i końcową. (np. baza danych już nie uzupełniana)

5. Jeśli data wydania jest nieznana i nie można jej ustalić, podajemy wyrażenie „data nieznana”.

6. Data dostępu poprzedzona jest wyrażeniem „dostęp:” ujętym w nawiasy kwadratowe.

8. Uwagi

1. Zaleca się podanie informacji opisującej format dokumentu lub liczbę i typ jednostek fizycznych np.
   - Format ASCII
   - 1 taśma magnetyczna: 9-scieżkowa, 6250 bpi, EBCDIC

2. Można podać informację o dokumencie towarzyszącym, poprzedzając ja wyrażeniem „Materiał towarzyszący:”

3. Zaleca się podanie inf. o wymaganiach systemowych, poprzedzając wyrażeniem „Wymagania systemowe:”

9. Warunki dostępu

1. W przypadku dok. dostępnych online.

2. Poprzedzamy wyrażeniem „Dostępny w”
   np.
   -Dostępny w World Wide Web: http://www.onet.pl

10. Lokalizacja fragmentu lub artykułu w obrębie dok. macierzystego

1. Podajemy, jeśli format dok. uwzględnia paginację.

2. Zaleca się podanie
   -numer stronicy, ekranu, akapitu, wiersza
   -etykietowaną część, sekcję, tablicę, scenę
   -dowolne oznaczenie specyficzne dla dok.

3. Jeśli nie ma paginacji dopuszcza się podanie w nawiasach kwadratowych objętości części wyrażonej ogólną liczbą wierszy, ekranów itp.
   

ZASADY SPORZĄDZANIA OPISÓW BIBLIOGRAFICZNYCH

4

---