produkcja zwierzęca 2011-11-28
prof. Piotr Brzozowski
90% światowej produkcji zwierzęcej: bydło bawoły konie osły owce kozy świnie kury kaczki
40 gatunków ma zacznie gospodarcze
owce mają najbardziej naturalną hodowlę
bydło w sensie Bos
a dokładniej Taurina
kopytne - choroby kończyn
samcze mieszańce żubra niepłodne
żubronie
bizony - sprowadzone do polski, krzyżują się z żubrem
tur (bos tauros) przodek dzisiejszego bydła domowego. W europie wygioł między x a xiv wiekiem w Polsce do XVII wieku w puszczy jaktorowskiej
podgatunki bydło domowe i zebu
Bawół azjatycki
zwierze robocze - uprawa ryżu dobrze sobie radzi w wodzie
mięso
mleko
europa: rumunia bługaria
programy rolno środowiskowe środowisko jeziora prespa zarasta trzciną - skutecznie zaradzono poprzez bawoły
zebu
zwiększona powierzchnia ciała: uszy garb moszna - wysokie temp
użytkowane ja bydło: robocze mięsne mleczne
krzyżówki zebu x bydło: santa gertrudis i simbrah (brazylia)
racicie
palcochodne 3 i 4
puszka racicowa
szpara między raciczne
raczki palec 2 i 5
puszka rośnie 4 do 5 mm na miesiąc regulowane przez intensywność przepływu krwi w niewielkim zakresie. Ok u bydła dzikiego. Utwardzane siarczanem miedzi. gdy za mało się ściera to problem
ściana: przednia najintensywniej
chroby
zanokcica
wrzód podeszwy
gnicie rogu
pielęgnacja
gdy nie pielęgnować rośnie w pantofel stańczyka
przegląd dwa razy w roku, raz korekta - 4 - 6 tygodni przed wypuszczeniem na postwisko czas na leczenie
kerato frezarka
przeżuwanie
żwacz największy
180 litrów na dobę - bufor
1-10 mld bakteri
60 gatunków
1 mln pierwotniaków białko przerabiają
lotne kwasy tłuszczowe 60-70% zapotrzebowania na energię
10 -15 kg mleka z dobrego pastwiska
musi być grubo strukturalna pasa roślinna
typy użytkowe
mleczny dominuje w pl różnice w budowie trójkąt; żebra skośnie do osi ciała z dużymi odstępami, dowoczesne rasy długonogie
kombinowany nie opłaca się
mięsny kłoda w prostokąt żebra pionowo, blisko, małe wymię nie dają się wydoić normalnie, badawczo zastdzyk z oksytocyny
typ mleczny
wysoka wydajność - skraca płodność i zdrowie i długowieczność w wyniku popełnianych błędów
dobra płodność
poprawda budowa dój mechaniczny
długowieczność
zdrowie
dziś już kładzie się nacisk na cechy drugorzędne
cholsztyńsko fryzyjska średnia 700 kg a bycha 1200 - 1300
płaskie umięśnienie - zarys kości, nie może mieć za dobrej kondycji
wysokośc w kłębie140 - 150 cm
żad lekko szpadzisty guzy biodrowe niżej guzów kulszowych
rasa dzersjej jedna z mniejszych
375 kg
wymie pojemne, mocne przesunięcie do przodu i do tyłu (zawieszenie sromowo brzuszne)
nie może być za głębokie - końce strzyków do
wysokie zawieszenie tylne
mocne zawieszenie przednie kont rozwarty między ścianą wymienia a bruchem
więzadło środkowe mocno wcięte
widoczne żyły na zewnątrz
500 litrów krwi na litr mleka
strzyki o umiarkowanej długości i grubości, walcowate dój mechaniczny
typ kombinowany
simental - przekształcony czasem mięsny
wysklepione mięśnie
typ mięsny
hen hipertrofi mięśni zadu bydło belgijskie biało błekitne max
w pl mięsne do krzyżowania towarowego
ras
FAO 2007
897 lokalnych
93 regionalne
112 międzynarodowe
od 2004 holsztyńskio fryzyjska
czarno (z holandi od XVI) i czerwo białej (poniemiecka)
dwukierunkowo
amerykanie przerobili czarno białe na mleczną
europa uszlachetniała ale bezskutecznie
w końcu wymieniono
71 zaczęto chodować czerwono białe amerykanie
w pl 90% krów mlecznych
rasa: simental
pochodznia szwajcarskiego, od nazwy rzeki jasnożółta biała głowa i końce nuk i kita ogona
krowa wysokość 135 cm masa 650 wydajność mleczna 5,5 - 6 tyś kg 4,2 % tłuszczu 3,4 % białka
buhaj 150 cm 1100 1200 kg
powiat brzozowski sporo
*francuska robi światową karię
rasa: polska czerwona
„prasłowiańska”
przystosowana do okresowych niedoborów żywności
wartościowe cechy ale się nie opłaca wytrzymała na głud
użytkowanie mleczne
laktacja poród zasuszenie
zasuszenie - utrudnione u wysoko mlecznych, może prowadzić do zapalenia wymienia. degradacja tkanki gruczołowej wymienia 6-8 tygodnia przed oceieleniem
wydajnośc
laktacyjna - w okresie laktacyjnym
standardowa - 305 dni laktacji
roczna (mleczność) - ilość mleka wyprodukowanego mleka w ciągu roku kalendarzowego przelona przez śrdnią liczbę krów używane przez guz
najpierw rośnie wydajnośc szybko a potem powoli spada - krzywa laktacji
wysoki skok nie dobry bo przeciążona traci na wadze
zawartość tłuszczu i białka odwrotnie
czynili genetyczne
rasa i krzyżowanie między rasowe
selekcja zależy od płci xy ostrzej
dobór
płodność nisko odziedziczalna
wydajnośc mleczna wyższa odziedziczalności
korelacja tłuszcz mleka
na 1 jednostkę tłuszczu 4 jednostki białka rośnie
krów po ocene zmienia się procent i wielkośc populcji
populacja aktywna