19. Stosunek pisarzy różnych pokoleń do klęski wrześniowej i ocena perspektywy wojennej

• historycy literatury wydzielają okres od 1939 do 1945 roku; traktują go jako odrębny

• temat klęski wrześniowej w literaturze

• Jan Józef Szczepański (reprezentant pokolenia 1920)

• autor opowiadań, powieści, esejów,

• „Polska jesień”

• wpisuje się w nurt prozy autobiograficznej (autor wcielony do wojska brał udział w kampanii wrześniowej)

• początek to katastrofalne nastroje (doszukiwanie się przepowiedni)

• zapis jak wyglądał wrzesień '39

• malarskość opisu: tak wygląda świat widziany oczyma inteligenta; wyraźna estetyzacja postrzegania świata

• obraz wojny to świadectwo zmiany, czym jest tak naprawdę wojna totalna; ludzie wychowani w wolnej Polsce nie mieli takiego wyobrażenia

• bohater obserwuje zachowania ludzi (niejasne, nieczytelne ukazane w sposób behawioralny w obliczu wojny)

• oblicza Września w literaturze są rozmaite

• punkt widzenia obserwatorów

• wojowania (polskie mity narodowowyzwoleńcze wcielane w życie)

• zafascynowanie mitem jakim była szarża ułańska

• autentyczna ekstaza w momencie szarży (Wojciech Żukowski „Lotna”)

• motywy tematyczne, którymi operuje literatura

• kampania wrześniowa

• szarża ułańska

• szosa Zaleszczycka

• motyw ucieczki szosą; temat symboliczny (Emil Zegadłowicz „Domek z kart”)

• pokazana jest ogromna niechęć do ludzi, którym udało się uciec

• po kampanii wrześniowej rozpętało się szukanie winnych

• Kazimierz Wyka „Pamiętnik po klęsce. Życie na niby”

• kwestia sterotypów literackich

• wiersz znaleziony na ulotce zrzuconej przez Niemców

• tłumaczenie filologiczne

• „Modlitwa do niemieckiego Boga”

• wiersz „Modlitwa do nieprzyjaciół”

• Kazimiera Kolowiczówna

• ogłoszony w „Prosto z mostu” (pismo to ukazywało się w latach 1935 - 1939)

• redaktorem naczelnym był Stanisław Piasecki

• stanowiło alternatywę dla Wiadomości literackich

• pismo nacjonalistyczne

• umożliwiło debiut Gałczyńskiemu i Bolesławowi Micińskiemu

• walczy z autosterotypem oraz sterotypami zakorzenionymi w świadomości ludzi (obserwacje prowadzi podczas okupacji)

• na dzieło składają się przede wszystkim eseje, które autor pisał podczas wojny

• po wojnie pojawia się nurt prozy fabularnej

• o wojnie mówią szczególnie małe formy epickie i zapiski o charakterze dokumentalnym

• Jan Józef Szczepański „Buty” (opisana została historia oddziału partyzantów, którzy rozstrzeliwują więźniów, aby zabrać im buty)

• Miron Białoszewski „Pamiętnik z powstania warszawskiego” (dzieło traktujące o powstaniu; skupia się na tematyce i skali zagrożenia; tym jak radzą sobie w takich sytuacjach ludzie)

---