Podział stawów, definicja łańcucha kinematycznego
Istnieją 3 kryteria podziału stawów:
1.Ze względu na liczbę kości wchodzących w skład stawu
-stawy proste; utworzone przez dwie kości np. staw ramienny
-stawy złożone; utworzone przez więcej jak dwie kości np. staw łokciowy
2.Ze względu na ukształtowanie powierzchni stawowych
-staw kulisty; posiada jedną powierzchnię stawową wypukłą w kształcie głowy, której odpowiada
druga wklęsła zwana panewką np. staw ramienny
Staw kulisty jest stawem wieloosiowym
-staw kulisto-panewkowy; jest odmianą stawu kulistego, różnica polega na tym, że głowa wchodzi
głębiej w panewkę poza równik. Panewka jest większa, głębsza i obejmuje 50% powierzchni głowy.
Staw kulisto-panewkowy jest stawem wieloosiowym, różni się od kulistego tym, że ma ograniczony
zakres ruchów np. staw biodrowy
-staw kłykciowy, czyli eliptyczny; posiada jedną powierzchnię stawową wypukła w osiach długiej i
krótkiej. Druga jest w obu osiach wklęsła.
Staw kłykciowy jest stawem dwuosiowym np. staw promieniowo-nadgarstkowy
-staw siodełkowy; ma obie powierzchnie wklęsło-wypukłe, przypominające kształt siodła.
Staw siodełkowy jest stawem dwuosiowym. Odbywają się w nim ruchy: przywodzenia i odwodzenia,
przeciwstawiania i odprowadzania. A połączenia tych ruchów otrzymujemy ruch obwodzenia
np. staw nadgarstkowo-śródręczny kciuka
-staw zawiasowy; w tym stawie głowa ma postać bloczka, panewka jest negatywem głowy
Staw zawiasowy jest stawem jednoosiowym. Ruchy odbywają się wokół osi poprzecznej, polegają na
zginaniu i prostowaniu np. stawy międzypaliczkowe
-staw obrotowy; w tym stawie wypukła powierzchnia stawowa jest położona na obwodzie walca,
wklęsłą powierzchnia pokrywa wcięcie kości sąsiedniej i przylega do niedużego odcinka obwodowej
powierzchni stawowej.
Staw zawiasowy jest stawem jednoosiowym. Oś ruchu biegnie równolegle do długiej osi kości
np. staw promieniowo-łokciowy bliższy
-staw śrubowy; zalicza się do stawów jednoosiowych, ale ruch w tym stawie odbywa się w dwóch
płaszczyznach prostopadłych do siebie. Ruch składa się ze skrętu dookoła osi podłużnej i
przesuwania wzdłuż tej osi np. staw szczytowo-obrotowy pośrodkowy
-staw płaski; posiada dwie powierzchnie stawowe płaskie np. staw krzyżowo-biodrowy, stawy kości
nadgarstka. Ruchomość w tych stawach jest b. mała ze względu na silne napięcie torebki stawowej i
więzadeł
3.Ze względu na liczbę osi, dookoła których wykonuje ruchy
-jednoosiowe; ruchy odbywają się wokół jednej osi (poprzecznej lub podłużnej)
-dwuosiowe; ruchy odbywają się wokół dwóch osi (poprzecznej i strzałkowej)
-trzyosiowe; ruchy odbywają się wokół 3 osi
Definicja łańcucha kinematycznego polega na tym, że suma poszczególnych stawów sumuje się i dzięki temu koniec dalszy osiąga znacznie większą ruchomość niż koniec bliższy
np. łańcuch szyjno-tułowiowy, parzysty łańcuch kończyny górnej i dolnej