ZNIECZULENIE OGÓLNE

-utraty świadomości (anaesthesia)

-wyłączenia czucia bólu (analgesia)

-zniesienia odruchów z pola operacyjnego (areflexio)

-częściowego usunięcia napięcia mięśni (relaxatio)

Podział znieczulenia ogólnego

a) Ze względu na sposób wprowadzenia środka (anestetyku)

- znieczulenie wziewne

- znieczulenie infuzyjne

b) Ze względu na możliwości pogłębienia lub spłycenia znieczulenia ogólnego

- znieczulenie sterowane (wziewne)

- znieczulenie nie sterowane (pozapłucne)

- znieczulenie względnie sterowane

Znieczulenie wziewne: aparat → tachawica → → pęcherzyki płucne → krew → narządy (szczególnie do najbardziej wrażliwej tkanki nerwowej)

Metody znieczulenia wziewnego

a) Znieczulenie z oddychaniem bezzwrotnym:

- układ otwarty

- układ półotwarty

b) Znieczulenie z oddychaniem zwrotnym:

- układ półzamknięty

- układ zamknięty

Znieczulenie z oddychaniem bezzwrotnym- układ otwarty

Wdech z atmosfery → wydech do atmosfery

-metoda kroplowa .metoda insuflacyjna. metoda inhalacyjna

a)Metoda kroplowa (bezzwrotny, układ otwarty) Lotny środek znieczulający podawany jest kroplami na kilka warstw gazy rozpiętej na masce nosowo-ustnej, na powierzchni której paruje i wdychany jest do płuc. Wady: trudność uzyskania odpowiedniego poziomu znieczulenia zwłaszcza u dużych zwierząt, trudność w zachowaniu drożności górnych dróg oddechowychNiedogodności w dopasowaniu maski u zwierząt – nieszczelności Niepraktyczne

b)Metoda insulflacyjna – z wdmuchiwaniem anestetyku-Wdmuchiwanie par lub gazów środka znieczulającego do jamy ustnej.Podobne wady jak sposób kroplowy, rzadko używana

c)Komora inhalacyjna-Do znieczuleń kotów i zwierząt laboratoryjnych (króliki, świnki morskie, chomiki, myszy).Zwierze umieszcza się w szczelnej klatce, do której wdmuchiwane są pary anestetyku z powietrzem względnie tlenem.Może być to też szklany klosz z umieszczoną w nim watą lub gazą przepojoną anestetykiem.Kontrola stanu zwierzęcia odbywa się przez szklaną ścianę komory – utrudnia to odpowiednio głęboki i jednocześnie bezpieczny poziom znieczulenia

Znieczulenie z oddychaniem bezzwrotnym- układ półotwarty
Wdech z aparatu → wydech do atmosfery

-metoda półotwarta bezzastawkowa Ayre`a z rurką T

-metoda półotwarta Kuhna

-metoda półotwarta zastawkowa

Metoda z rurką T Ayre’a -rurka T ma przewód doprowadzający mieszaninę tlenu z anestetykiem wziewnym, ramię wdechowe, do którego dołącza się rurkę dotchawiczą oraz umieszczone na wprost niego ramię wydechowe.z butli przez parownik mieszanina gazowa, której przepływ na minutę jest około 2-krotnie większy od wentylacji minutowej wpływa ramieniem doprowadzającym i gromadzi się w ramieniu wydochowym a stąd wciągana jest do płuc w czasie wdechu.pojemność ramienia wydechowego rurki powinna wynosić co najmniej 1/3 objętości oddechowej pacjenta. Jeśli objętość jej przewyższa obj dopływającej świeżej mieszaniny gazowej dochodzi do zwrotnego oddechu (wzrost pCO2). Przy zbyt krótkim ramieniu wydechowym może następować oddychanie weną ilością powietrza atmosferycznego, wobec czego trudno będzie osiągnąć stan anestezji.opory oddechowe i przestrzeń bezużyteczna są w tej metodzie ograniczone do minimum dlatego służy ona do znieczulania psów małych ras, osobników młodych i kotów

Metoda Kuhna (bezzastawkowa) do ramienia wydechowego rurki T dołącza się nieszczelny worek (z otworem w bocznej ścianie) w którym gromadzi się pewna ilość gazu.Ruchy worka pozwalają śledzić rytm oddechowy zwierzęcia

Metoda zastawkowa-Polega na zastosowaniu zastawki bezzwrotnej (np. zastawki Rubena) przez którą gazy wydechowe wydostają się w całości do atmosfery

Znieczulenie z oddychaniem zwrotnym - układ półzamknięty- wdech następuje z aparatu i wydech w całości wraca do aparatu .polega na dopuszczeniu częściowego oddychania zwrotnego z pochłanianiem dwutlenku węgla .podaż tlenu jest większa niż zużycie minutowe tego gazu przez organizm .nadmiar gazów może wydostać się przy wydechu przez zastawkę nadciśnienia lub zamierzoną nieszczelność układu (np. natychmiastowy spust z worka oddechowego) .W układzie zamkniętym lub półzamknięty obecny jest pochłaniacz dwutlenku węgla.Zalety: Niskie zużycie tlenu, Proporcjonalnie zmniejsze zużycie anestetyku wziewnego,Łatwiej uzyskuje się pożądaną głębokosc znieczulenia i utrzymuje jego stały równy poziom, Środek znieczulający nie przedostaje się do otoczenia (zamkniety), lub w niewielkich ilościach do atmosfery (półzamknięty),Straty ciepła organizmu są małe, gazy wdychane posiadają korzystnie duży stopeń nawilżenia.Wady: Duże opory oddechowe powstające przy obiegu gazów w obwodzie oddechowym układu anestetycznego aparatu (długie rury karbowane, zastawki, pochłaniacz)

Różni się od zamkniętego tym że:

-podaż tlenu jest większa niż zużycie minutowe tego gazu przez organizm. Stosuje się najczęściej przepływy zbliżone do wentylacji minutowej zwierzęcia.

-Nadmiar gazów może wydostać się przy wydechu przez zastawkę (wentyl nadciśnienia) lub zamierzoną nieszczelność układu. Pozostała częśc wraca przez pochłaniacz do worka.

Znieczulenie z oddychaniem zwrotnym - układ zamknięty wdech następuje z aparatu i wydech w całości wraca do aparatu ,powietrze wydychane przez pacjenta oczyszcza się całkowicie z dwutlenku węgla w pochłaniaczu, a następnie gromadzi się w worku oddechowym, skąd przy wdechu powraca do płuc .Mieszaninę tych gazów krążących w układzie anestetycznym uzupełnia się tlenem pokrywającym podstawowe zapotrzebowanie metaboliczne pacjenta (minutowe zużycie tlenu). Po osiągnięciu właściwiego stęzenia anestetyku we krwi należy dopływ środka okresowo wyłączyć (zamknąć parownik) lub też biorąc pod uwagę nieszczelność układu, a także niewielkie straty przez skóre, błony śluzowe, ranę i nerki – dozować małe jego ilości (stęzenia).Najlepszym wskaźnikiem wystarczającej podaży tlenu, jest przy spokojnym oddychaniu utrzymujące się wypełnienie worka do 2/3 jego objętości. Zalety:Niezwykle ekonomiczne, w trakcie wprowadzania do znieczulenia ilości anestetyku dopływające w stałym stężeniu do układu są również niewielkie

Znieczulenie z oddychaniem zwrotnym - układ zamknięty i półzamknięty Sposób okrężny zastawkowy, Sposób wahadłowy (tam i z powrotem)

Okrężny Dwie zastawki kierunkowe wymuszają okrężny obieg gazów. Dzięki zastawce wdechowej powietrze wędruje z worka oddechowego do płuc pacjenta jednym przewodem rurowym .Przy wydechu wraca ono na skutek działania zastawki wydechowej drugim przewodem do pochłaniacza, a następnie do worka gdzie uzupełniane jest świeżą mieszaniną tlenu i anestetyku wziewnego

Sposób wahadłowy Prostrzy w budowie od zastawkowego.Nie wymaga zastawek → mniejsze opory oddechowe.Powietrze wydychane przechodzi z rurki dotchawiczej poprzez przewód łączący do pochłaniacza i zbiera się w worku oddechowym. Przy wdechu wędruje ono tą samą drogą z powrotem: z worka przechodzi przez pochłaniacz do płuc. Wada: dwukrotne przejśćie powietrza przez pochłaniacz silnie nagrzewa powietrze krążące w układzie aparatu i zwiększa jego nawilżenie. pożądane jest umieszczenie pochłaniacza blisko głowy (ograniczenie przestrzeni bezużytecznej) co jednak może powodować przedostawanie się pyłu wapiennego do płuc, w miarę zużywania masy pochłaniającej zwiększa się rzestrzeń bezużyteczna układu oddechowego aparatu

Stężenie anestetyczne – stan, przy którym poziom środka znieczulającego płynącego do mózgu pozwala na osiągnięcie tolerancji na bodźce bólowe.

Stopień rozpuszczalności środka znieczulającego we krwi - szybkość wywołania znieczulenia ogólnego zależy od stopnia rozpuszczalności środka wziewnego

Znieczulenie infuzyjne- wprowadzenie leków anestetycznych bezpośrednio do krążenia (dożylnie) lub pośrednio czyli doustnie, doodbytniczo, podskórnie, domięśniowo, dootrzewnowo, dojądrowo.

Znieczulenie infuzyjne – dożylne
- anestetyki łatwo pokonują barierę krew-mózg , a efekt ich działania pojawia się w czasie potrzebnym do przejścia krwi od miejsca podania do mózgu
- gwałtowne działanie na ośrodki sterujące oddychaniem i krążeniem .Spadek stężenia środka używanego do znieczulenia infuzyjnego następuje tylko przez jego powolne rozłożenie przez organizm. Szybko z ustroju usunąć się go nie da!Podawanie środków do znieczulenia infuzyjnego inną drogą niż dożylną (domięśniowo, itd. ) powoduje całkowity brak kontroli nad przebiegiem narkozy.

Znieczulenie względnie sterowane polega na podaniu anestetyku dożylnie. Po injekcji dawki początkowej pozwalającej na rozpoczęcie zabiegu operacyjnego, w momencie powrotu świadomości i objawów bólu, dodaje się od 1/5 do 1/2 dawki pierwotnej (wg objawów obronnych organizmu). Postępowanie takie kontynuuje się przez cały czas trwania zabiegu

-Innym sposobem znieczulenia względnie sterowanego jest wlew ciągły dożylny. Polega na podawaniu we wlewie ciągłym(stałym) mieszaniny środków anestetycznych podczas trwania zabiegu chirurgicznego. Metoda ta sprowadza się do dwu etapów. Pierwszy to zastosowanie mieszaniny do indukcji (A ) w szybkim wlewie dożylnym , następny mieszaniny podtrzymującej (B) w ciągłym wlewie kroplowym.

Mieszanina A – 25 g Gwajamaru ( eter glicerynowy gwajakolu ) + 232,5 ml 5% glukozy

( podgrzać na łaźni wodnej aż do rozpuszczenia substancji ). Po wychłodzeniu do temperatury pokojowej uzupełnić roztwór do 250 ml dodając 5 ml 10 % ketaminy i 37,5 ml 2 % ksylazyny.

Dawkowanie :Indukcja: 0,53 ml/kg.Mieszanina podtrzymująca 0,007 ml / kg / min.

W zależności od liczby środków podanych dla osiągnięcia znieczulenia wyróżnić można

-znieczulenie pojedyncze przy użyciu jednego środka tzw. Monoanestezja

-znieczulenie złożone przy użyciu kilku środków np. : premedykacja, indukcja (np. barbituran + środki zwiotczające) oraz uzupełnienie środkiem do narkozy wziewnej.

-Znieczulenie potęgowane to znieczulenie z premedykacją.

-Znieczulenie mieszane w przypadku podania kilku środków jednakową drogą (np. dożylnie)

-Znieczulenie kombinowane w przypadku podania kilku środków różnymi drogami np. domięśniową i wziewną.

RYZYKO OPERACYJNE

• I ° - pacjent zdrowy bez widocznych objawów choroby,

• II° - łagodna choroba narządowa bez objawów niewydolności

• III° - średnio zaawansowana choroba układowa wywołująca objawy średniego stopnia ale jeszcze w granicach kompensacji np. gorączka, anemia, hypowolemia,

• IV° - poważna choroba układowa stanowiąca zagrożenie dla życia np. toksemia, uremia, hypowolemia, niewydolność mięśnia sercowego,

• V° - pacjent umierający nie rokujący dłuższego przeżycia niż 24 godziny niezależnie od tego czy będzie operowany czy nie.

• „ E „ ( emergency ) - pacjent w stanie krytycznym