Europa w okresie reformacji i Humanizmu.

T:Geneza, przebieg odkryć geograficznych.

Plan pracy

Wstęp:

Zakres tematyczny: określenie przyczyn przebiegu a także konsekwencji odkryć geograficznych dla nowego świata

Zakres chronologiczny: od 1 połowy XVw. Do 1 poł. XVIIw.

Zakres terytorialny: praca wiąże się z odkryciami Nowego Świata, czyli Ameryki a także pierwszymi wyprawami w rejon Australii

Rozwinięcie:

Przyczyny wypraw geograficznych i pierwsze wyprawy Portugalczyków a także ich ekspansja terytorialna na połkuli wsch.

Odkrycia i podboje Hiszpanow

Wielkie odkrycia geograficzne Anglikow, holendrow i Francuzow

Zakonczenie:

Wielkie odkrycia geograficzne to przede wszystkim podbicie i podbój Nowego Świata co wpłynie na rozwój ekonomiczny Europy. To także największe ludobójstwo w dziejach nowożytnego świata. Zginie w wyniku wojen i chorób, niewolniczej pracy ok. 80-100 mln ludności tubylczej.

Rozwinięcie- przyczyny odkryć geograficznych

Polityczne: wiązały się z uzyskaniem mocarstwowej pozycji Portugalii i Hiszpanii na terenie Europy i nowego świata

Ekonomiczno-społeczne: w związku z kryzysem gospodarki feudalnej w Europie w XIV-XV w. chęć uzyskania nowych ziem uprawnych, likwidacja przeludnienia wsi europejskich i w związku z tym kolonizowanie nowo odkrytych lądów. Poszukiwanie metali szlachetnych ( mityczne Eldorado).

Przyczyny religijne: chrystianizacja podbijanych ludów a także zwiększanie potęgi kościoła katolickiego.

Istotna role odgrywaly też przyczyny psychologiczne m.in. poszukiwanie przygód i ciekawość nowych ziem. W przypadku wypraw Portugalskich istotną role odgrywało też poszukiwanie nowej drogi do Indii, gdyż drogi lądowe przez Azje Mniejsza zostały zablokowane przez Turków Osmańskich.

Przyczyny i przebieg podbojów Portugalczyków

Portugalczycy dążyli przede wszystkim do odkrycia nowej drogi morskiej od Indii a także podboju wybrzeży Afryki dla pozyskiwania niewolników ( byli największymi handlarzami niewolnikami i oni przywiozą w 1619r pierwszych murzynów do Ameryki Pn.)

Wyprawy karawelami rozpoczął syn króla Jana I książe Henryk Żeglarz już na początku XVw. I jego uważa się za inicjatora wielkich wypraw.

W 1419r. organizowana przez niego wyprawa opanowuje Maderę, od 1420r Portugalczycy rozpoczynają handel niewolnikami a nastepnie podbijają w Afryce Pn-Zach ujście rzeki Senegal.

Jeden z następców Henryka Żeglarza był Bartłomiej Diaz który w okresie rządów Jana II który w 1487r odkrył Przylądek Dobrej Nadziei. Król Portugalii Manuel I wyposażył wyprawę Vasco da Gamy i 8 lipca 1497r wyruszył on z Lizbony na czele 5 statków a 20 maja 1498r dopłynął do portu Kalikat w Indiach. Droga morska da Indii została odkryta ale Kalikat i cała prowincja były zdominowane przez miejscowych władców i Arabów. W 1502r nowa wyprawa Vasco da Gamy ( 20 uzbrojonych statków) doprowadzi do podboju Kalikatu. Vasco da Gama stanie sie władcą części Indii i przyjmie tytuł wicekróla Indii. W 1494r w Tordesillas Hiszpania i Portugalia dogadały się co do kierunków podbojów terytorialnych: Hiszpania wybrała podbój półkuli zachodniej a Portugalia półkuli Zachodniej. W 1500 roku wyprawa pod przewodnictwem Pedro Cabrala do Indii z powodu sztormu przybiła do innego lądu. Znaleziono tam twarde drzewo Brazil i w związku z tym w 1539r następna wyprawa Afonso da Sousa przybywa wraz z 400 kolonizatorami i zakłada tam osadę San Paulo.

Brazylia stanie się kolonią Portugalii w Ameryce Pd. Na początku XVIw. Portugalczycy opanowuja m.in. Cejlon), wyspy Borneo i Celebes a także Sunatrię. ( obecnie Indonezja).

Potęga kolonialna Portugalczyków załamie się w 1580r i będzie to związane z podbojem Portugalii przez Hiszpanię. W 1602r Holendrzy tworzą Kampanię Wschodnio-indyjską i rozpoczynają odbieranie Portugalczykom ich kolonii m.in. w 1619r opanowują Sunatrie, Jawę i Celebes tworząc Indie Holenderskie.

W okresie, gdy upadała potęga kolonialna Portugalii posiadłości tego kraju przejmowali Holendrzy i Anglicy. Portugalczycy utrzymali swoje kolonie w Afryce do 1975r ( Mozambik i Angola).

Portugalczykiem był słynny żeglarz Ferdynand Magellan, który jako pierwszy opłynął świat a we wrześniu 1521r stracił życie u wybrzeży Filipin.

Wyprawy Hiszpanów

Wielkie odkrycia wiążą się z zakończeniem rekonkwisty i wyparciem Arabów z Płw. Iberyjskiego. W ramach zakończenia rekonkwisty w 1492r zdobyto ostatni punktu oporu Arabów Grenade. Za pozwoleniem królowej Izabeli Kastyjskiej doszło do prześladowań Zydów, Morysków i Maranów od 1488r. Pieniądze im odebrane posłuża do wyposażenia 3 okrętów Krzysztofa Kolumba ( Santa Maria, Nina, Pinta). 3 sierpnia 1492r dochodzi do I wyprawy Krzysztofa Kolumba, który wyrusza z portu Palos.

Wyprawa ta dotrze 12 pazdziernika 1492 do archipelagu wysp Bahama a następnie Kuby i Haiti ( Hispaniola). 15 marca 1493r Kolumb powróci do Hiszpanii przekonany iż odkrył nową drogę do Indii. Przywiezie m.in. ziemniaki, kukurydzę i „ zemstę Ameryki” (tytoń).

Wyprawa przyniosła rozczarowanie iż Kolumb nie przywiózł złota ani srebra. Będą zorganizowane 3 wyprawy Kolumba związane z kolonizowaniem odkrytych ziem ( przy 3 wyprawie dotarł do stałego lądu- wybrzeży Wnezueli).

Podbój państwa Azteków i Inków