Emigracja - wyjeżdżanie ludności z jednego państwa do drugiego. Jej przyczyny mogą być polityczne, ekonomiczne lub religijne.
Państwo - polityczna, suwerenna, terytorialna i obligatoryjna organizacja społeczeństwa. Organizuje i koordynuje prace dużych grup społecznych.
Imigracja - napływ obcej ludności na teren danego państwa. Jest przeciwieństwem emigracji. Dzieli się na legalną i nielegalną. Przyczyny imigracji mogą być polityczne, religijne lub ekonomiczne.
Wielokulturowość (ang. Multiculturalism) - idea i model społeczny, według której społeczeństwo powinno cechować się występowaniem grup o różnym pochodzeniu i wyznających sprzeczne systemy normatywne (określające metody kontroli społecznej sposoby oceniania i kontroli postępowania jednostki i osób ją otaczających), termin ten został pierwotnie zapożyczony z socjologii krajów zachodnich. Typowymi społecznościami wielonarodowymi są społeczności amerykańska i kanadyjska
Wielokulturowość w USA]Stany Zjednoczone są jednym z przykładów krajów wielokulturowych. Napływ imigrantów z różnych stron świata spowodował powstanie mieszanki etnicznej jak i mieszanki poglądów np. w USA zrodziło się chrześcijaństwo liberalne jak i fundamentalne o skrajnie konserwatywnych poglądach (popierających chrześcijański rekonstrukcjonizm).
Alija (hebr. עלייה, dosłownie: wstąpienie) - żydowska imigracja do Palestyny, a po 1948 roku do współczesnego państwa Izrael. Tak Żydzi mówią o "powrocie do ojczyzny swoich ojców".
Pierwsza alija (1881-1903)
jW latach 1881-1914 doszło do serii 223 pogromów Żydów w Rosji. Wielu z Żydów ruszyło w poszukiwaniu lepszego świata za ocean, do Ameryki. Jednak pewna część imigrantów skierowała się do Palestyny. Była to tzw. pierwsza alija. Szacuje się, że w tym okresie osiedliło się w Palestynie około 25 tys. Żydów, pochodzących głównie z Rosji i Jemenu.W 1882 roku rumuńscy Żydzi osiedlili się w pobliżu Safedu i założyli tam kolonię Rosz Pina oraz pod Hajfą, zakładając Zikhron Ya'aqov. Natomiast Żydzi rosyjscy z Charkowa założyli kolonię Riszon Le Syjon.
Druga alija (1904-1913) [edytuj]W latach 1904-1913 do Palestyny przybyła kolejna fala żydowskich imigrantów. Przeważali zwolennicy socjalistyczno-syjonistycznych ideologii z Europy Wschodniej, którzy po klęsce rewolucji w 1905 roku i po kolejnej fali pogromów pochwycili teraz ideę państwa żydowskiego stworzoną przez Herzla. W drugiej aliji do Palestyny przybyło około 40 tys. Żydów pochodzących głównie z Rosji, Polski i Jemenu.Owi pionierzy (hebr. חלוצים [chalucim]) zakładali wspólnoty rolnicze, rekultywowali bagna w Dolinie Hula, Pustynię Judzką i nadmorski pas wydm. Założyli nadmorskie miasto Tel Awiw i sieć małych osad rolniczych.W 1914 roku w Palestynie istniały już 43 żydowskie kolonie rolnicze, z czego 14 było kibucami.
Azyl (łac.: asylum, gr.: ásylon) – miejsce odosobnienia, ucieczki, schronienia, zwłaszcza dla osób ściganych przez prawo. Znaczenie wywodzi się ze zwyczaju, według którego nie można było wydać przestępcy ukrywającego się w sanktuarium.Najczęściej używane jest w odniesieniu do azylu politycznego, to jest opieki prawnej jakiej udziela obcokrajowcowi państwo, na terytorium którego się znalazł. Tym samym udziela mu schronienia przed ścigającymi go organami z państwa jego pochodzenia, zwykle tym samym uznając, że jest niesłusznie prześladowany.Wyróżniamy azyl terytorialny (udzielenie danej osobie schronienia na terytorium swojego państwa) i azyl dyplomatyczny (udzielenie danej osobie schronienia na terenie własnej placówki dyplomatycznej w danym kraju).
Azyl polityczny - schronienie na terytorium jakiegoś państwa udzielane osobom (azylantom) prześladowanym we własnym kraju ze względu na ich działalność polityczną.
Uchodźstwo - proces opuszczania stałego miejsca zamieszkania przez osoby zagrożone prześladowaniami będącymi wynikiem konfliktów zbrojnych - zewnętrznych i wewnętrznych, polityki państwa itp.
Współcześnie, według prawa międzynarodowego (Konwencja Genewska z 1951 r.), uchodźcą jest osoba, która na skutek uzasadnionej obawy przed prześladowaniem z powodu swojej rasy, religii, narodowości, przynależności do określonej grupy społecznej lub z powodu przekonań politycznych przebywa poza granicami państwa, którego jest obywatelem, i nie może lub nie chce z powodu tych obaw korzystać z ochrony tego państwa, albo która nie ma żadnego obywatelstwa i znajdując się na skutek podobnych zdarzeń, poza państwem swojego dawnego stałego zamieszkania nie może lub nie chce z powodu tych obaw powrócić do tego państwa (art. 1 A Konwencji)
Zgodnie z wykładnią Konwencji Genewskiej z 1951 r. dotyczącej statusu uchodźców, pojęcie "określonej grupy społecznej" obejmuje również przypadki osób prześladowanych w ich krajach pochodzenia z powodów kulturowych (np. kobiety odmawiające poddania się rytualnemu obrzezaniu) bądź też z powodu orientacji homoseksualnej itp.
Migracja, emigracja, imigracja - wędrówka ludności mająca na celu zmianę miejsca pobytu. Przemieszczanie się ludności jest całkowicie naturalnym zjawiskiem i występowało we wszystkich czasach. Nasilenie się migracji może nastąpić m.in. z przyczyn złej sytuacji gospodarczej w miejscu zamieszkania (migracje ekonomiczne) lub sytuacji politycznej nieodpowiadającej migrującym (migracje polityczne).
Osobnym zjawiskiem są migracje ze wsi do miast.
Migracje można podzielić ze względu na:
zasięg:
migracje wewnętrzne - przemieszczanie się ludności w granicach danej jednostki administracyjnej (miasto, gmina, województwo, etc.) lub politycznej (państwo),
migracje zewnętrzne - przemieszczanie się ludności z jednej jednostki administracyjnej lub politycznej do innej,
czas trwania:
czasowe, w tym sezonowe i wahadłowe,
trwałe,
cel:
turystyka
lecznictwo
pielgrzymki
zarobki
formy migracji:
emigracja - wyjazd,
imigracja - przyjazd,
reemigracja - powrót z emigracji czasowej,
uchodźstwo - ucieczka,
ewakuacja - zorganizowana przez państwo w celu uniknięcia spodziewanego zagrożenia,
repatriacja - powrót obywateli z obcego terytorium zorganizowany przez ich państwo,
przesiedlenie (transfer) - przesiedlenie obywateli danego państwa w ramach jego granicy,
deportacja - przymusowe przesiedlenie danej osoby lub grupy osób na peryferie danego państwa lub poza jego granice
Przy analizie zjawiska migracji bierze się pod uwagę dwie grupy czynników wpływających na nie:
czynniki wypychające - wywołują chęć opuszczenia danego miejsca,
czynniki przyciągające - dają jakąś alternatywę i skłaniają do przyjazdu do danego miejsca.
Migracja natrafia jednak na pewne przeszkody, które stanowią główne przyczyny małej mobilności ludności. Należą do nich:
bariery polityczne - prawdopodobnie główna przyczyna niskiej mobilności ludności w skali świata,
bariery językowe - jedna z głównych przyczyn niskiego poziomu migracji międzynarodowej w Unii Europejskiej i na innych obszarach bez barier politycznych,
bariery kulturowe,
bariery infrastrukturalne - np. słaby rozwój mieszkalnictwa (ważne w Polsce).
Ciekawym zjawiskiem są tzw. migracje łańcuchowe. Okazuje się, że migranci z danego państwa, regionu czy miejscowości mają tendencję do skupiania się w tych samych miejscach w krajach docelowych migracji. Wynika to z dostępu do informacji wśród migrantów oraz potrzeby zapewnienia sobie poczucia bezpieczeństwa poprzez życie w jednej wspólnocie.
Pod pojęciem "nowej migracji" kryje się zmiana wzorców migracji w Europie, która jest wynikiem zakończenia zimnej wojny, zakończenia konfliktów na terenie byłej Jugosławii i pogłębiania integracji europejskiej.
Migracje zarobkowa zachodzi wtedy, gdy powodem wyjazdu (opuszczenia) kraju ojczystego są względy ekonomiczne. Migracje zarobkowe stają się dominującymi migracjami w Europie. Na rzecz migracji powodowanych kryterium zarobkowym, pierwsze miejsce utraciły emigracje polityczne i klasyczne.
Saldo migracji - różnica między napływem (imigracja), a odpływem (emigracja) ludności z danego obszaru w określonym czasie
Wielka Emigracja – wyjazd z kraju lub z jakiegoś regionu administracyjnego ludności na pobyt stały do innego kraju lub regionu. Ruch emigracyjny o podłożu patriotyczno-politycznym po upadku powstania listopadowego, jeden z największych ruchów emigracyjnych ówczesnej Europy. Do emigrantów należała głównie szlachta polska, żołnierze powstańczy, członkowie Rządu Narodowego, politycy, pisarze, artyści, inteligencja. W późniejszym czasie dołączyli do nich także inni uchodźcy, głównie z zaboru rosyjskiego. Ośrodkiem emigrantów była Francja (głównie Paryż), pomniejsze znajdowały się też w Saksonii, Belgii, Wielkiej Brytanii, Szwajcarii. Wśród Polaków byli: Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki, Józef Bem, książę Adam Jerzy Czartoryski, Ernest Malinowski i inni.
Główne ośrodki emigracji polskiej:
Francja – ok.5 tys. ludzi; głównie Paryż i okolice
Belgia (gł. Bruksela) – ok. 200 osób
Anglia – ok.700 osób – gł. Londyn, wyspa Jersey
Szwajcaria – ok. 50 osób
również: Norwegia, Algieria i Turcja
Płynna populacja (chiń. 流动人口[1] liúdòng rénkŏu) ang. floating population – termin używany we współczesnych Chinach na oznaczenie osób, które mieszkają i pracują poza adresem zameldowania (tzw. hukou) w okresie do 5 lat. Ze względu na ogromną skalę zjawisko to - obejmujące ponad 100 mln osób - jest bezprecedensowe w historii ludzkości i powoduje rozmaite konsekwencje demograficzne, gospodarcze i polityczne, dlatego stanowi przedmiot zainteresowania chińskich władz i socjologów. W innych regionach świata zjawisko jest znane pod nazwą migracji wewnętrznych.