PYTANIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY SPECJALNOŚCIOWE:
BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE
ZESTAW PYTAŃ NA EGZAMIN DYPLOMOWY
WYDZIAŁ STUDIÓW SPOŁECZNYCH W GLIWICACH

1. Omów strukturę systemu bezpieczeństwa wewnętrznego Rzeczypospolitej Polskiej.

System Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej”.

Opierając się na jego treści można dowiedzieć się, że system ten tworzą „wszystkie

odpowiedzialne za bezpieczeństwo w świetle Konstytucji RP i właściwych ustaw organy oraz instytucje należące do władz ustawodawczych, wykonawczych i sądowniczych, w tym Parlament, Prezydent RP, Rada Ministrów i centralne organy administracji rządowej. Ważnymi jego elementami są siły zbrojne oraz służby i instytucje rządowe zobowiązane
do zapobiegania i przeciwdziałania zagrożeniom zewnętrznym, zapewnienia bezpieczeństwa publicznego, prowadzenia działań ratowniczych oraz ochrony ludności
i mienia w sytuacjach nadzwyczajnych, a także – w zakresie przewidzianym w Konstytucji RP i właściwych ustawach – władze samorządowe oraz podmioty prawne, w tym przedsiębiorcy tworzący potencjał przemysłowo-obronny” W aktualnym stanie można uznać, że system bezpieczeństwa państwa, jako formalnie zintegrowana całość w ujęciu normatywnym, nie został zdefiniowany i opisany. Ponieważ nie została określona ogólna ideowa struktura systemu mamy do czynienia z działaniami, które co prawda służą zaspokajaniu konkretnych wyłaniających się z praktyki funkcjonowania państwa potrzeb
(na przykład współdziałania i koordynacji, co zaowocowało powołaniem m.in. Rządowego Centrum Bezpieczeństwa, Centrum Antyterrorystycznego ABW, Międzyresortowego Zespołu d.s. Zagrożeń Terrorystycznych lecz nie stanowią realizacji strategicznej wizji całościowo zaprojektowanego na miarę potrzeb i możliwości polskiego państwa zintegrowanego systemu bezpieczeństwa. Powoduje to, że w systemie tkwi wiele podmiotów, których zadania się dublują.

2. Scharakteryzuj rolę i miejsce władzy wykonawczej w systemie bezpieczeństwa

wewnętrznego.

W myśl zapisów Konstytucji RP, Prezydent RP i Rada Ministrów – jako organy sprawujące władzę wyko­nawczą – są naczelnymi organami kierowania obronnością. Prezydent RP stoi na straży suwerenności i bezpie­czeństwa państwa oraz nienaruszalności
i niepodzielności jego terytorium, a także jest najwyższym zwierzchnikiem Sił Zbrojnych RP. Rada Ministrów prowadzi politykę wewnętrzną i zagraniczną RP, zapewnia bezpieczeństwo wewnętrzne i zewnętrzne państwa oraz sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie obronno­ści. Realizację polityki Rady Ministrów w zakresie obronności zapewnia Prezes Rady Ministrów, okre­ślając jednocześnie sposoby jej wykonania.

Istota kierowania obroną państwa polega na podejmowaniu przez właściwe organy władzy państwowej decyzji i działań mających na celu uruchamianie potencjału obronnego państwa poprzez wprowadzanie wyższych stanów gotowości obronnej państwa oraz uruchamianie realizacji zadań operacyjnych, w celu przeciwstawienia się zaistniałym zagrożeniom. Organy władzy państwowej - Prezydent RP we współdziałaniu z Radą Ministrów - kierują obroną państwa stosownie do swoich kompetencji określonych w Konstytucji RP oraz ustawach.
W procesie podejmowania decyzji związanych z obroną państwa, uwzględnia się współzależności między organami RP i organami państw członkowskich NATO i UE (w tym także między organami dowodzenia Sił Zbrojnych RP i odpowiednimi dowództwami NATO), określone w przyjętych traktatach i protokołach.

Wykonawcami zadań w ramach kierowania obroną państwa są właściwi ministrowie, kierownicy urzędów centralnych (i innych instytucji państwowych), wojewodowie i organy samorządu terytorialnego. Organy te kierują realizacją zadań przy pomocy właściwych urzędów o odpowiednio przygotowanej strukturze organizacyjnej, w oparciu o system stanowisk kierowania. W czasie wojny Siłami Zbrojnymi RP oraz innymi podporządkowanymi jednostkami organizacyjnymi dowodzi mianowany przez Prezydenta RP Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych, wykorzystując ogniwa Wojennego Systemu Dowodzenia oraz elementy kierowania mobilizacją i rozwinięciem wojsk. Kierowanie siłami zbrojnymi w warunkach kryzysu odbywać się będzie według zasad kierowania pokojowego z wykorzystaniem struktur systemu zarządzania kryzysowego resortu obrony narodowej. Wojskami wydzielonymi do międzynarodowych zgrupowań, wykonujących zadania w ramach reagowania kryzysowego, dowodzić będą dowódcy operacyjni tych zgrupowań. Pododdziały wojska, użyte w ramach wsparcia jednostek organizacyjnych podległych lub nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych, pozostają w strukturze organizacyjnej i systemie dowodzenia Sił Zbrojnych RP.

3. Scharakteryzuj zadania Policji na rzecz bezpieczeństwa publicznego.

Nadrzędnym celem działań Policji jest służba społeczeństwu poprzez skuteczna ochronę bezpieczeństwa ludzi, mienia oraz utrzymywanie bezpieczeństwa i porządku publicznego. Policja zapobiega przestępstwom i zjawiskom kryminogennym, w tym o charakterze trans granicznym, współdziałając z innymi strażami, służbami i inspekcjami krajowymi oraz policjami innych państw i organizacjami międzynarodowymi. Policja przygotowywana jest równie_ do szerszego wsparcia misji realizowanych przez inne podmioty państwowe
i pozarządowe, a takie Siły Zbrojne RP. Zapobieganie i skuteczne reagowanie na zjawisko przestępczości zorganizowanej powinno pozostawać troska nie tylko Policji, ale i innych służb i resortów. Działania Policji powinny być wspierane przez inicjatywy obywatelskie, programy poprawy bezpieczeństwa obywateli realizowane na szczeblu samorządowym, zwłaszcza w zakresie edukacji i profilaktyki, we współdziałaniu z innymi służbami państwowymi działającymi w sferze bezpieczeństwa publicznego. We współdziałaniu
z policja uczestniczyć powinny równie_ organizacje pozarządowe,gremia i fora obywatelskie.

4. Scharakteryzuj zadania Straży Granicznej w zakresie bezpieczeństwa publicznego.
Nadrzędnym celem działań Straży Granicznej jest skuteczna ochrona granicy państwowej oraz kontrola ruchu granicznego zgodnie z interesami bezpieczeństwa narodowego. Szczególna jej rola wynika z ochrony jednego z najdłuższych odcinków

lądowej zewnętrznej granicy zarówno Unii Europejskiej, jak i NATO oraz przyjęcia przez Polskę w najbliższym czasie zobowiązań zawartych w Układzie z Schengen. Należy kontynuować transformacje struktur Straży Granicznej, aby uzyskać jeszcze większa racjonalizacje organizacyjno-funkcjonalna tej formacji oraz znacząco zwiększyć jej zdolności operacyjno-rozpoznawcze i dochodzeniowo- śledcze, a także

zapewnić efektywna współprace ze służbami państw członkowskich UE i krajów sąsiadujących. Niezbędnym jest kontynuowanie i doskonalenie współpracy pomiędzy Strażą Graniczna a Policja i innymi służbami. Inny, ważny obszar wymagający zintensyfikowania form współdziałania tych służb stanowi monitoring i kontrola migracyjna cudzoziemców na terytorium całego kraju, która powinna mięć równie_ charakter prewencyjny. Zarówno Policja jak i Str._ Graniczna, w ramach działań ustawowych, powinny stale monitorować zagrożenia o charakterze terrorystycznym, współpracując w tym zakresie z innymi służbami.

5. Scharakteryzuj zadania Straży Pożarnej w dziedzinie bezpieczeństwa publicznego.

Nadrzędnym celem działań Państwowej Straży Pożarnej jest rozpoznawanie zagrożeń oraz przygotowanie i prowadzenie działań ratowniczych. PSP posiada zdolność
do natychmiastowego reagowania podczas wystąpienia nagłego zagrożenia życia i zdrowia, a także środowiska i mienia oraz w przypadkach nadzwyczajnych zagrożeń, katastrof i klęsk żywiołowych. Państwowa Str._ Pożarna jest również organizatorem Krajowego Systemu Ratowniczo- Gaśniczego, który jest aktualnie w procesie przekształcania w Zintegrowany System Ratowniczy,`o charakterze powszechnym. PSP współdziała ze wszystkimi służbami
i podmiotami ratowniczymi oraz organizacjami pozarządowymi w zakresie rozwoju ratownictwa w Polsce oraz organizowania działań ratowniczych, akcji poszukiwawczo-ratowniczych i akcji humanitarnych poza granicami państwa. Stanowiska kierowania PSP analizują bieżąca gotowość operacyjna służb i podmiotów ratowniczych, rozdzielają siły
i środki ratownicze, a także koordynują działania ratownicze. Istotnym celem PSP jest równie_ szkolenie na potrzeby ochrony ludności. Państwowa Str._ Pożarna wspiera także państwowe służby i inspekcje oraz organizacje pozarządowe w zakresie realizowania zadań w sferze ochrony ludności. Niezbędnym jest doskonalenie funkcjonowania PSP jako słaby wiodącej w tworzonym Zintegrowanym Systemie Ratowniczym, będącym integralna częścią Systemu Ochrony Ludności.

6. Scharakteryzuj pozarządowe czynniki w działalności na rzecz utrzymania

bezpieczeństwa publicznego.

Udział organizacji w bezpieczeństwie powszechnym, w bezpieczeństwie publicznym, obronności czy bezpieczeństwie ekologicznym i społecznym nie jest zrywem społeczników ale wynika z troski o wspólne bezpieczeństwo i zapewnienie godziwego poziomu życia. Organizacje pozarządowe w Polsce wyrażają wolę włączenia się w proces budowy sprawnego i silnego państwa we wszystkich jego wymiarach, budowy społeczeństwa obywatelskiego, reagującego na problemy społeczne, przejawiającego aktywność nie tylko podczas wyborów ale w codziennym życiu społecznym. Ogromny kapitał społeczny, jakim dysponują organizacje pozarządowe powinien być wykorzystany przede wszystkim
do tworzenia bezpieczeństwa począwszy od szczebla lokalnego, po szczebel narodowy
i ogólnopaństwowy.

Istnieje grupa zadań (precyzowana przez odpowiednie akty prawne), będąca obszarami potencjalnej kooperacji sektora publicznego z organizacjami pozarządowymi w sferze pomocy społecznej.

Do zadań tych należą:

− opieka, pomoc i oparcie niezbędne osobom z zaburzeniami psychicznymi do życia
w środowisku rodzinnym i społecznym,

− opieka i schronienie dla bezdomnych, samotnych matek i kobiet w ciąży,

− opieka nad dziećmi z rodzin patologicznych,

− usługi na rzecz osób niepełnosprawnych, warunkujące ich uczestnictwo w życiu społecznym,

− kompleksowa opieka nad osobami nieuleczalnie lub długotrwale chorymi,

− pomoc postpenitencjarna osobom, które mają trudności readaptacyjne w swoim środowisku,

− zapewnienie szeroko dostępnej informacji i poradnictwa.

7. Podaj rolę i miejsce społeczności lokalnej w dziedzinie bezpieczeństwa publicznego.

Działania wspólnotowe oparte na zasadach dialogu, wzajemności i równorzędności, których celem jest dążenie do społeczeństwa opartego na demokratycznym współuczestnictwie, rządach prawa i poszanowania różnorodności kulturowej, w których obowiązują
i są realizowane podstawowe prawa człowieka i obywatela oraz skutecznie wspomagane
są jednostki i grupy w realizacji ich celów życiowych. Należy także mieć na uwadze,
iż „społeczeństwo obywatelskie jest pewnym typem środowiska moralnego , umożliwiającym wszechstronny rozwój człowieka jako istoty społecznej, zdolnej do nawiązywania
i podtrzymywania, nawet wbrew przeciwnościom, solidarnej więzi z innymi i zdolnej do realizacji zespołu idei demokratycznych opartych na godności, rozumie, wolności
i odpowiedzialności Kryterium zrównoważonego rozwoju to właściwy punkt odniesienia dla społecznego zaangażowania podmiotów gospodarczych w procesy rozwoju społecznego,
we współpracy z podmiotami innych sektorów. Miejsce i rola administracji publicznej, trzeciego sektora /samorządy lokalne czy organizacje pozarządowe/ oraz sektora biznesu,
z jego formułą społecznej odpowiedzialności, powinny być adekwatne do zakresu kompetencji oraz komponować się w komplementarny układ aktywności, wypełniający konkretnymi działaniami praktyczne znaczenie społeczeństwa obywatelskiego.

8. Przedstaw istotę stanów nadzwyczajnych w zakresie utrzymania bezpieczeństwa

wewnętrznego.

CHARAKTERYSTYKA STANÓW GOTOWOŚCI OBRONNEJ PAŃSTWA;

- STAN STAŁEJ GOTOWOŚCI OBRONNEJ PAŃSTWA,

- STAN GOTOWOŚCI OBRONNEJ PAŃSTWA CZASU KRYZYSU,

- STAN GOTOWOŚCI OBRONNEJ PAŃSTWA CZASU WOJNY,

Rzeczypospolitej Polskiej wprowadziła do wewnętrznego porządku prawnego pojęcia stanów nadzwyczajnych: wojennego, wyjątkowego i klęski żywiołowej, które mogą być wprowadzone w sytuacjach szczególnych zagrożeń, jeżeli zwykłe środki konstytucyjne
są niewystarczające. Stany nadzwyczajne uregulowały, uchwalone przez Parlament w 2002 r., ustawy: o stanie klęski żywiołowej, o stanie wyjątkowym oraz o stanie wojennym. Kolejnym źródłem takiego obowiązku w Polsce jest Ustawa o zarządzaniu kryzysowym z 2007 r. roku z której wynika, ze w przypadku wystąpienia zagrożeń, obowiązek podjęcia odpowiednich działań spoczywa na samorządach. Jako istotny element bezpieczeństwa narodowego RP, zarządzanie kryzysowe spełnia kluczową rolę w rozwiązywaniu sytuacji kryzysowych. Rola ta polega przede wszystkim na przygotowywaniu się na wystąpienie zagrożeń, radzeniu sobie z nimi w odpowiedni sposób oraz przywróceniu sytuacji do stanu pierwotnego z przed wystąpienia zagrożenia.

Do przedsięwzięć sprzyjającym minimalizacji zagrożeń zaliczamy głównie odpowiednie przygotowanie, umiejętność oceny ryzyka oraz sprawne zarządzanie informacją. Zarządzanie kryzysowe to celowe działanie realizowane przez organy władze na wszystkich szczeblach, zarówno rządowym jak i samorządowym, działanie to angażuje przede wszystkim wyspecjalizowane organizacje, straże, oraz społeczeństwo. Generalnie rzecz biorąc, cel zarządzania kryzysowego to sprawne i skuteczne prowadzenia działań w wypadku wystąpienia potencjalnych zagrożeń oraz minimalizacja ich wystąpienia. Do funkcji zarządzania kryzysowego należą przede wszystkim planowanie, organizowanie oraz pobudzanie do działalności czyli motywowanie i kontrolowanie.

Należy wspomnieć tutaj o ochronie infrastruktury krytycznej do której zaliczamy systemy oraz wchodzące w ich skład powiązane ze sobą funkcjonalnie obiekty, w tym obiekty budowlane, urządzenia, instalacje, usługi kluczowe dla bezpieczeństwa państwa i jego obywateli oraz służące zapewnieniu sprawnego funkcjonowania organów administracji publicznej, a także instytucji i przedsiębiorców. Obejmuje ona systemy zaopatrzenia w energię i paliwa, łączności i sieci teleinformatycznych, finansowe, zaopatrzenia w żywność i wodę, ochrony zdrowia, itp. Zarządzanie kryzysowe jest również z związane z pewnymi zasadami, należą do nich: zasada prymatu udziału terytorialnego, zasada jednoosobowego kierowania, zasada odpowiedzialności organów władzy publicznej, zasada zespolenia, zasada kategoryzacji zagrożeń, zasada funkcjonalnego podejścia, oraz zasada ciągłości funkcjonowania państwa. Chodzi tutaj również o racjonalność podejmowania decyzji oraz odpowiednie gospodarowanie dostępnymi zasobami tak aby zapewnić najlepszy efekt. Syntezując różne definicje, możemy stwierdzić, że istota zarządzania kryzysowego polega na przemyślanym formułowaniu celów działania, pozyskiwaniu i organizowaniu zasobów zarówno ludzkich jak
i rzeczowych, planowaniu, dowodzeniu oraz kontroli.

10. Zagrożenia środowiska naturalnego w wyniku rozwoju komunikacji powszechnej

(transportu zbiorowego) i transportu.

Dynamiczny rozwój transportu ostatnich dekad jest istotnym czynnikiem rozwoju gospodarczego świata i jednocześnie znaczącym źródłem uciążliwości i problemów istotnych szczególnie w skali lokalnej, zwłaszcza w dużych aglomeracjach miejskich. Niekorzystne skutki transportu odczuwa zarówno środowisko przyrodnicze, jak i społeczeństwo, któremu powszechny rozwój tego sektora umożliwił swego czasu przekroczenie istotnej bariery rozwoju cywilizacyjnego, przy czym efekty te różnią się w zależności od poziomu rozwoju gospodarczego, stopnia zaawansowania i wykorzystania różnych sektorów transportu, położenia geograficznego (w tym klimatu), a także wrażliwości elementów środowiska. Transport przyczynia się do degradacji środowiska naturalnego i negatywnie oddziałuje na samego człowieka. W skali Unii Europejskiej jest źródłem niemal 54% całkowitej emisji tlenków azotu, 45% tlenku węgla, 23% niemetalowych lotnych związków organicznych (NMLZO) oraz 23% pyłów PM10 i 28% pyłów PM2,5 (cząstek stałych o średnicy odpowiednio 10 i 2,5 μm). Odpowiada również za ponad 41% emisji prekursorów ozonu troposferycznego oraz 23% emisji CO2 i niemal 20% innych gazów cieplarnianych. Działania zaradcze związane z ograniczaniem i eliminowaniem zagrożeń wynikających z działalności transportu należy prowadzić jednocześnie na 3 płaszczyznach: edukowania społeczeństwa, zapobiegania występowaniu zagrożeń i przeciwdziałania skutkom, którym nie udało się zapobiec.
Powinny one polegać na jednoczesnym wdrażaniu wielu rozwiązań pozwalających maksymalizować szansę osiągnięcia założonego celu – ograniczenia ingerencji
transportu w środowisko przyrodnicze (degradacja,zanieczyszczenie)
i społeczne(zdrowie,bezpieczeństwo) – przy realizowaniu zapisów Europejskiej Polityki Transportowej 34, 35 i Polityki Transportowej Państwa na lata 2006-2025 .

11. Priorytety (przywileje) w komunikacji powszechnej (transporcie zbiorowym) ich

wpływ na bezpieczeństwo uczestnika ruchu drogowego.

Na podstawie dostępnych danych statystycznych można stwierdzić, że na 100 wypadków występuje na naszych drogach około: 11 zabitych, 31 ciężko rannych oraz 93 średnio i lekko rannych. Od roku 2007 Polska jest niechlubnym liderem wśród krajów Unii Europejskiej jeśli chodzi o liczbę zabitych w wypadkach drogowych. Udział Polski w łącznej liczbie zabitych wynosi aż 14% mimo, że liczba ludności stanowi tylko ok. 8% ludności całej Unii Europejskiej Najważniejszym zadaniem systemu bezpieczeństwa ruchu drogowego jest ochrona życia
i zdrowia jego uczestników. W nawiązaniu do ustanowionej przez ONZ Dekady Działań na rzecz Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego oraz Strategii Rozwoju Transportu do roku 2020 Narodowy Program Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego 2013-2020 i jego struktura interwencji opiera się na następujących pięciu filarach:

• bezpieczne zachowania uczestników ruchu

• bezpieczna infrastruktura drogowa

• bezpieczna prędkość

• bezpieczne pojazdy

• system ratownictwa i pomocy medycznej

Przeprowadzone analizy pozwoliły na zidentyfikowanie głównych

Bezpieczny człowiek:

• Priorytet 1 – Kształtowanie bezpiecznych zachowań uczestników ruchu drogowego,

• Priorytet 2 – Ochrona uczestników ruchu drogowego

Bezpieczne drogi:

• Priorytet 1 ‐ Wdrożenie standardów bezpieczeństwa ruchu drogowego eliminujących największe

zagrożenia w ruchu drogowym,

• Priorytet 2 ‐ Rozwój systemu zarządzania bezpieczeństwem infrastruktury drogowej.

Bezpieczna prędkość:

• Priorytet 1 – Kształtowanie zachowań kierowców w zakresie jazdy z bezpieczną prędkością,

• Priorytet 2 – Usprawnienie systemu zarządzania prędkością.

Bezpieczny pojazd:

• Priorytet 1 – Usprawnienie działań dotyczących kontroli stanu technicznego pojazdów,

• Priorytet 2 – Doskonalenie systemów bezpieczeństwa w pojazdach.

Ratownictwo i opieka powypadkowa:

• Priorytet 1 ‐ Integracja i rozwój Krajowego Systemu Ratownictwa,

• Priorytet 2 ‐ Usprawnienie systemu pomocy ofiarom wypadków drogowych.

Usprawnienie działań dotyczących kontroli stanu technicznego pojazdów ma na celu przede wszystkim zmniejszenie ryzyka powstawania wypadków powodowanych złym stanem technicznym pojazdów oraz zmniejszenia ich ciężkości. Doskonalenie systemów bezpieczeństwa w pojazdach ma na celu wprowadzanie takich rozwiązań

konstrukcyjnych, aby pojazd chronił osoby nim jadące lub innych uczestników ruchu, zapobiegał popełnianiu błędów przez kierującego oraz minimalizował zagrożenia
w przypadku ich popełnienia

12. Elementy systemu bezpieczeństwa europejskiego. .

EUROPEJSKA STRATEGIA BEZPIECZEŃSTWA 12 GRUDNIA 2003 R

ANALIZA MIĘDZYNARODOWEGO ŚRODOWISKA BEZPIECZEŃSTWA ZWRACA SIĘ ZWŁASZCZA UWAGĘ:

ZJAWISKA UBÓSTWA,

NIEDOROZWOJU,

KONFLIKTÓW, KTÓRE SĄ Z NIMI ZWIĄZANE.

NAJWAŻNIEJSZY JEST JEDNAK FAKT PRECYZYJNEGO ZDEFINIOWANIA
(PO RAZ PIERWSZY W UNIJNYM DOKUMENCIE!)

ZAGROŻEŃ DLA BEZPIECZEŃSTWA EUROPY.

STRATEGIA WYODRĘBNIA I OPISUJE PIĘĆ RODZAJÓW TAKICH ZAGROŻEŃ:

TERRORYZM,

PROLIFERACJĘ BRONI MASOWEGO RAŻENIA,

KONFLIKTY REGIONALNE (Z DALA JEDNAK OD EUROPY, POZA BLISKIM WSCHODEM),

UPADEK LUB ROZKŁAD PAŃSTW (STATE FAILURE),

PRZESTĘPCZOŚĆ ZORGANIZOWANĄ.

ZAGROŻENIA TE SĄ SZCZEGÓLNIE NIEBEZPIECZNE DLATEGO, IŻ CZĘSTO WSPÓŁWYSTĘPUJĄ ZE SOBĄ, WZMACNIAJĄC SIĘ WZAJEMNIE I STWARZAJĄC ŁĄCZNIE ZAGROŻENIA ODCZUWANE W ODLEGŁYCH REGIONACH (VIDE AFGANISTAN).

ODPOWIEDZIĄ UE NA TE ZAGROŻENIA JESTUMACNIANIE STABILNOŚCI
I BEZPIECZEŃSTWA W JEJ SĄSIEDZTWIE, A STRATEGICZNYM PRIORYTETEM DLA EUROPY JEST ROZWIĄZANIE KONFLIKTU NA BLISKIM WSCHODZIE; RZECZ ZNAMIENNA, NIE WSPOMINA SIĘ O ZAANGAŻOWANIU UE W OPANOWYWANIE EWENTUALNYCH KRYZYSÓW W EUROPIE WSCHODNIEJ

TWORZENIE PORZĄDKU MIĘDZYNARODOWEGO OPARTEGO NA

SKUTECZNYM MULTILATERALIZMIE;

CHODZI O UMACNIANIE INSTYTUCJI MIĘDZYNARODOWYCH ORAZ

PORZĄDKU OPARTEGO NA ZASADACH PRAWA. MÓWI SIĘ TU O

UMACNIANIU ONZ, INNYCH ORGANIZACJI POWSZECHNYCH, W TYM

ZWŁASZCZA NATO, OBWE, RADY EUROPY, TAKŻE W INNYCH CZĘŚCIACH ŚWIATA

Obecny świat pełen jest nowych niebezpieczeństw, ale również nowych możliwości. Unia Europejska ma możliwość przyczynienia się w istotny sposób do zmniejszania zagrożeń, jak i wykorzystywania możliwości. Aktywna i zdolna do działania Unia Europejska oddziaływałaby na skalę globalną.

Dzięki temu przyczyniłaby się do wypracowania skutecznego systemu wielostronnego, prowadzącego do sprawiedliwszego, bezpieczniejszego i bardziej zjednoczonego świata.

13. Przykłady socjotechnik wykorzystywanych w organizacji.

Socjotechniki – metody wywierania wpływu na innych dla zrealizowania własnego celu Techniki wywierania wpływu – aspekty korzyści dwustronnych, wymiar etyczny

Socjotechniki obejmują zarówno komunikaty werbalne jak i również pozawerbalne Znajomość technik zmniejsza skuteczność ich działania

Techniki wywierania wpływu:

uzasadnianie prośby – prośba uzasadniona jest bardziej skuteczna

reguła kontrastu – ocena zależy od wcześniejszych doświadczeń

reguła wzajemności (rewanżu) – odwzajemnienie zachowania

odmawiając spełnienia większej prośby, chętniej spełnimy mniejszą prośbę

zaangażowanie publiczne wpływa na wzrost lojalności oraz konsekwencję działań

Techniki wywierania wpływu

reguła społecznego dowodu słuszności – postępowanie za większością (efekt forum, procesji)

reguła lubienia i sympatii – chętniej mówimy TAK osobom, które lubimy

reguła autorytetu – rośnie skłonność do akceptacji próśb przekazywanych, wspieranych przez autorytety

reguła niedostępności – wyżej cenimy to, co jest trudne do uzyskania

Techniki wywierania wpływu

sposób prezentacji – mięso tłuste i chude

kilka drobnych strat jest bardziej bolesnych niż jedna większa

kilka drobnych prezentów bardziej cieszy niż jeden duży

reguła zakotwiczenia – obniżanie ceny zdaje się być okazją

reguła dostępności psychicznej – własny wkład cenimy wyżej niż innych

reguła zakładania oczywistego – doskonale wiesz, rozumiesz

Techniki wywierania wpływu

użycie imienia przyciąga uwagę

naśladowanie zachowań – słowa, gesty, oddech, ruch

reguła obiektywizmu – wskazywanie na zalety oraz wady

dar wymowy ułatwia wywieranie wpływu

znajomość żargonu zwiększa zaufanie

komplement wywołuje przyjazne nastawienie

Techniki wywierania wpływu

mówienie o sprawach codziennych buduje zaufanie

tworzenie problemów, ich rozwiązanie usypia czujność

wywoływanie reakcji emocjonalnej drugiej osoby

,,ja nieszczęsny, potrzebuję pomocy”- duża skuteczność tej metody

umiejętność zadawania pytań

rozpraszanie procesu myślowego rozmówcy

14. Specyfika podejmowania decyzji grupowych.

W teorii grupowego podejmowania decyzji można wyróżnić co najmniej trzy sposoby postrzegania grupy, z których trzeci jest najbardziej kompleksowy :

1.Grupa jest zbiorową całością (a collective entity) niezależną od cech członków.

2.Grupa jest zestawem jednostek (a set of individuals), a cechy grupy są funkcją cech poszczególnych członków.

3.Grupa jest zbiorową całością, którą tworzy zestaw jednostek (a collective entity composed of a set of individuals), a zrozumienie jej zachowania wymaga badania cech grupy i cech jej członków.

Zalety grupowego podejmowania decyzji

Większa ogólna suma wiedzy lub informacji. Grupa dysponuje większą ilością informacji niż którykolwiek z jej członków. Stąd też w sytuacjach wymagających wiedzy decyzje grupowe powinny być lepsze od decyzji indywidualnych.

Większa liczba podejść do problemu. Jednostki często myślą w sposób rutynowy, natomiast konfrontacja z członkami grupy o innych punktach widzenia stymuluje nowe poglądy i poszerza intelektualne horyzonty.

Uczestnictwo w podejmowaniu decyzji zwiększa ogólną akceptację końcowego wyboru. Kiedy decyzję podejmuje grupa, większa liczba osób odczuwa i akceptuje odpowiedzialność za realizację wybranego kierunku działania. Co więcej, akceptowana decyzja o niskiej jakości może okazać się bardziej efektywna od decyzji o wysokiej jakości, która nie cieszy się powszechnym poparciem.

Lepsze zrozumienie decyzji. Udział w podejmowaniu decyzji ułatwia komunikację w trakcie jej realizacji.

Wady grupowego podejmowania decyzji

Nacisk społeczny. Nacisk na grupową spójność prowadzi w skrajnym przypadku do patologicznego myślenia grupowego (groupthink).

Akceptacja pierwszego rozwiązania, które wydaje się cieszyć silnym poparciem większości członków lub tylko krzykliwej mniejszości (vocal minority).

Indywidualna dominacja w grupie bez przywódcy (leaderless groups) może spowodować brak gotowości pozostałych do uczestnictwa.

Konkurencja między decyzjami utrudniająca znalezienie najlepszego rozwiązania (winning the decision).

Czas niezbędny do podjęcia decyzji. G. Janner: Gdyby Mojżesz miał radę konsultacyjną, to Izraelici po dziś dzień tkwiliby w Egipcie.

Polaryzacja grupowa.

15. Zasady negocjacji w warunkach konfliktu.

Negocjacje przybierają różne formy i służą rozwiązywaniu konfliktów lub alokacji zasobów. Niektóre z nich prowadzone są bezpośrednio, inne to rozciągnięte w czasie sekwencje podejmowania decyzji przez uczestniczące w nich strony.
Wszystkie sytuacje negocjacyjne odznaczają się trzema cechami:

Występuje sprzeczność interesów między dwiema lub więcej stronami,
co oznacza, że to, czego chce jedna strona nie jest tym, czego chce druga.

Brakuje stałego czy ustalonego zbioru reguł lub procedur służących rozstrzyganiu konfliktu bądź strony wolą postępować niezależnie od takiego zbioru.

Strony, przynajmniej na początku, wolą szukać porozumienia, zamiast podjąć otwartą walkę prowadzącą do kapitulacji jednej ze stron, do trwałego zerwania wzajemnych stosunków albo do przekazania rozstrzygnięcia sporu zwierzchniej władzy.

Zatem, negocjacje są procesem rozwiązywania istniejącego konfliktu interesów, w trakcie którego wszystkie strony modyfikują swoje żądania w celu osiągnięcia wspólnego, zaakceptowanego przez strony porozumienia.

Negocjacje mogą być rozpatrywane jako:

-przetarg, podczas którego obie strony kolejno wymieniają swoje oferty, tak iż zbliżają swoje stanowiska, aż dojdą do porozumienia

-dynamiczny proces uczenia się potrzeb partnera, który w efekcie prowadzi do kooperacji

-podejmowanie decyzji, co oznacza, że strony konfliktu podejmują decyzję o współpracy na podstawie informacji o zyskach i stratach płynących z kooperacji lub jej przerwania.

Racjonalne negocjowanie oznacza więc podejmowanie takich decyzji, które służą maksymalizowaniu własnych zysków. Nie zawsze jednak oznacza to dążenie do wspólnej zgody, „dochodzenie do tak”. W pewnych sytuacjach brak porozumienia może okazać się dużo bardziej korzystny niż jego osiąganie za wszelką cenę. W procesie negocjacji wyróżnia się następujące etapy: przygotowania, rozpoczęcie (otwarcie) negocjacji, negocjacje właściwe oraz ich zamknięcie (porozumienie).

16. Rola emocji w zachowaniu człowieka.

Emocje to – jak podaje definicja słownikowa – naruszenie równowagi w stosunku człowieka do świata zewnętrznego i wewnętrznego, wynikająca z zagrożenia, ograniczenia, pozbawienia lub zaspokojenia; to silne uczucie, wzruszenie, podniecenie, wzbudzenie, a także przejęcie się czymś (Dunaj B. 1996, s.237),
tak więc można mówić o ogromnej roli emocji w życiu człowieka..

Philip Zimbardo stwierdza, że „na poziomie społecznym emocje regulują stosunki
z innymi, sprzyjają zachowaniom pro społecznym i są częścią naszego systemu komunikacji niewerbalnej”, poza tym „spełniają ważną funkcję, która polega na regulowaniu interakcji społecznych : jako pozytywne spoiwo społeczne wiążą nas z innymi ludźmi, jako negatywny społeczny środek odstraszający pozwalają nam zachować dystans wobec innych. (Zimbardo P. 1998, s. 477)

Specyficzna funkcja emocji jako procesów regulacyjnych polega na szeroko rozumianej ocenie stosunków między podmiotem a otoczeniem. Ocena ta może dotyczyć zarówno przebiegu procesów wewnętrznych, jak i czynności zewnętrznych oraz czynników wpływających na przebieg tych procesów i czynności.

17. Socjotechniczne aspekty bezpieczeństwa informacyjnego – przykłady.

Socjotechnika często określana jest jako inżynieria społeczna, socjalna. W praktyce oddziaływania socjotechniczne kierowane są zarówno na emocje (np. strach, współczucie, miłość), jak i intelektualne (prezentacja danych statystycznych, powoływanie się na badania
i autorytety naukowe). Najbardziej znanym w świecie socjotechnikiem jest Kevin Mitnick. Jeszcze jakiś czas temu - człowiek, którego panicznie bała się Ameryka oraz osoba, która była najintensywniej poszukiwana przez FBI. Obecnie Kevin współpracuje z rządem amerykańskim, wykorzystując swoją wiedzę dla zapewnienia bezpieczeństwa informacji. Wcześniej Mitnick wykorzystywał swoje umiejętności, chęć poznawania nowych technologii oraz naiwność innych ludzi do pozyskiwania niejawnych informacji. Jak sam twierdzi - łamał ludzi nie hasła.

Metod może być wiele. Najprostszą z nich jest wykonanie telefonu. Banalne
i
z pozoru może się wydawać, że w taki sposób socjotechnik nie jest w stanie pozyskać chronionych przez firmę danych. Nic bardziej mylnego. Od recepcjonistki, która dziennie odbiera nawet setki telefonów może zdobyć informacje, które poskładane w całość mogą stanowić zagrożenie dla firmy.

Typowy atak RSE składa się z trzech głównych części : sabotaż, rekalmy i pomocy.
Po zdobyciu łatwego dostępu za pośrednictwem innych śrdodków, hacker sabotuje stację roboczą albo przez jej uszkodzenie albo przez sprawienie wrażenia ,że jest uszkodzona. Mnogość komunikatów o błędach, przełączanie parametrów/opcji lub symulowanie programów takich jak fałszywe podpowiedzi mogą wykonać tego typu sabotaż. Użytkownik systemu widzie nieprawidłowości, a potem próbuje szukać pomocy. Aby być tym jedynym
do którego zadzowni użytkownik, atakujący musi si reklamować jak ten który jest w stanie wyeliminować problem.

18. Teorie przestępczości.

Teorie kryminologiczne przyczyn przestępczości:

- koncepcja biologiczna akcentuje głównie lub wyłącznie czynniki biofizyczne: antropologiczne i konstytucyjno – psychologiczne. Za ojca tej koncepcji uważa się Lomborsa – antropolog – cechy atawistyczne: cofnięte czoło w tył, deformacje czaszki. Wraz z atawistycznymi cechami w parze mają iść właściwości psychiczne takie jak: otępienie uczuciowe i moralne, niska inteligencja, impulsywność, okrucieństwo i mściwość, próżność i lenistwo.

- koncepcja psychologiczna => do czynników psychologicznych odpowiedzialnych
za przestępczość zalicza się: ograniczoną sprawność umysłową, zaburzenia psychotyczne, psychonerwicowe, określone cechy osobowości. W tej koncepcji wyróżniamy następujące teorie:
• Teoria racjonalnego wyboru– decyduje się na przestępstwo, jeśli stwierdzi, że przyniesie mu ono więcej korzyści niż przykrości.

• Teoria poszukiwania mocnych wrażeń – sposób redukcji potrzeby wzmożonej stymulacji;

• Teoria kryminologiczna o orientacji psychoanalitycznej – nieświadoma motywacja przestępczości oraz rolę wczesnego okresu socjalizacji i środowiska rodzinnego.

- koncepcja socjologiczna - zachowanie przestępcze zdeterminowane jest wyłącznie przez mechaniczny wpływ czynników zewnętrznych. Wyróżniamy koncepcję:

• Koncepcja dewiacji Znanieckiego – rzeczywistość zawiera wartości społeczne przez normy obyczajowe, moralne i prawne.

• Koncepcja anomii Durkheima – źródłem przestępczości jest załamanie się struktury społecznej i związanej z nią kontroli społecznej

• Teoria zróżnicowanych związków ( Sutherland ) – zachowanie przestępcze jest skutkiem związku jednostki z tymi, którzy popełniają przestępstwa

• Teoria Hirischi’ego – przestępczość jest rezultatem braku więzi między jednostką a takimi grupami jak rodzina, prospołecznie nastawiona grupa rówieśnicza.

19. Zadania kryminologii w zapobieganiu przestępczości.

Zadania kryminologii

poznanie przyczyn przestępstwa i przestępczości

dostarczenie narzędzi do opisu tych zjawisk

poznanie przestępcy

badanie procesów kryminalizacji i de kryminalizacji

badanie funkcjonowania określonych dziedzin wymiaru sprawiedliwości a także struktur nieformalnej kontroli społecznej

dostarczenie wiedzy sposobach zapobiegania przestępczości i innych zjawisk zakresu patologii społecznej

Przydatność badań kryminologicznych dla prawa karnego widoczne jest przede wszystkim w następujących obszarach:

-wykorzystanie badań dotyczących przestępcy w zakresie indywidualizacji wymiaru i wykonania kary z żeby w sposób najdalej idący zapewnić jej skuteczność

-wykorzystanie badań w płaszczyźnie procesów kryminalizacji i de kryminalizacji,

-badania skuteczności środków reagowania na przestępczość

-ustalanie zakresu oddziaływań na sprawcę przestępstwa w trakcie wykonania kary

-badania warunków izolacji penitencjarnej pod kątem występowania czynników kryminogennych

-przygotowanie prognozy kryminologiczno społecznej sprawcy odbywającego karę pozbawienia wolności

20. Podstawy prawne zwalczania przestępczości komputerowej w Polsce i na świecie.

W polskim systemie prawnym przepisy dotyczące przestępczości komputerowej nie są zebrane w całość w jednym akcie normatywnym. Przestępstwa te podzielone na :

  a. przestępstwa ujęte w przepisach części szczególnej Kodeksu karnego,
   b. przestępstwa uregulowane w ramach przepisów karnych poszczególnych ustaw

W pierwszej kolejności przedstawię przestępstwa komputerowe regulowane przez Kodeks karny. W rozdziale XVII dotyczącym przestępstw przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej uregulowano m.in. kwestie związane ze szpiegostwem komputerowym.. Jedną
z jego form jest szpiegostwo komputerowe polegające na zdobywaniu danych zawartych na komputerowych nośnikach informacji. Kolejną wyodrębnioną w Kodeksie karnym grupą przestępstw są przestępstwa przeciw ochronie informacji: hacking, nieuprawnione przechwytywanie informacji (podsłuch), niszczenie informacji, sabotaż komputerowy.

Bardzo istotnym aktem normatywnym regulującym kwestie związane
z przestępstwami w cyberprzestrzeni jest Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Program komputerowy jest przedmiotem prawa autorskiego tak, jak każdy inny utwór
w rozumieniu tej ustawy. Ochroną objęte są wszystkie programy spełniające przesłanki ustawy, czyli będące przejawem działalności twórczej o indywidualnym charakterze
i ustalone w dowolnej postaci.

W większości przestępstw dokonywanych na terenie Stanów Zjednoczonych oznacza zaznajomienie sie z przepisami lokalnymi i prawami stanowymi dotyczącymi danego przestępstwa. Ponieważ większość cyberprzestepstw jest dokonywana w miejscu „wirtualnym”, nazywanym cyberprzestrzenia, bywa że to, co w jednym miejscu jest przestępstwem, w innym moze być działaniem zgodnym z prawem

Na całym świecie cyberprzestepczosc jest wielkim problemem, którego znaczenie wciąż wzrasta. Jednak cyberprzestepczosc jest zbyt wielkim problemem i zbyt rozprzestrzenionym, aby jego rozwiązanie można było pozostawić politykom i policji..

Cyberprzestepstwa, tak jak wszystkie inne, są nie tylko problemem prawnym, lecz także społecznym. Wszyscy płyniemy w jednej łodzi. Tylko wspólne działanie oraz dzielenie sie wiedza i doświadczeniem w różnych dziedzinach pozwoli na utworzenie najwyższej jakości oddziałów zdolnych do powstrzymania cyberprzestepców.