czynniki wplywajace na infiltracje
a) przepuszczalność
b) nachylenie powierzchni terenu
c) skład chemiczny wody
Infiltracja - grawitacyjne przemieszczanie wód powierzchniowych oraz opadowych w głąb skorupy ziemskiej. Zależy m.in. od przepuszczalności gruntów (ich współczynnika filtracji), morfologii terenu, szaty roślinnej, niedosytu wilgotności powietrza, nasycenia wodą środowiska skalnego, przemarzania gruntu, działalności człowieka i klimatu.
WODY JUWENILNE - to wody z wnętrza Ziemi, które po raz pierwszy w swych dziejach geologicznych pojawiają się w skorupie ziemskiej. Powstają podczas ostatniego etapu krzepnięcia magmy wewnątrz Ziemi, w wyniku skraplania wytrącanej z niej pary wodnej. Obecnie spotyka się te wody w głębokich rozpadlinach skorupy ziemskiej w obszarach, gdzie istnieje działalność tektoniczna, a również w przestrzeniach działalności wulkanów. Czasami wydostają się na powierzchnię litosfery w postaci gorących źródeł. Obecnie, dzięki pomocy nowoczesnej techniki, używane są także przez ludzi.
wody w STREFIE AERACJI:
a) WODA BŁONKOWATA,
b) WODA KAPILARNA
c) WODA WĘDRUJĄCA
Strefa aeracji - (inaczej strefa napowietrzenia) strefa pomiędzy powierzchnią terenu a zwierciadłem wód podziemnych. Wolne przestrzenie pomiędzy skałami są częściowo wypełnione wodą lub powietrzem. Woda w postaci ciekłej może występować jako woda związana (higroskopijna, błonkowata lub kapilarna) lub jako woda wolna (wsiąkowa lub zawieszona). Woda w strefie aeracji może także występować w postaci pary wodnej. Wody w tej strefie pozostają w ścisłym kontakcie z powietrzem i nie tworzą ciągłego horyzontu.
Pytanie o wody artezyjskie
Wody artezyjskie – wody podziemne występujące pod ciśnieniem hydrostatycznym, zdolne do samoczynnego wypływu na powierzchnię ze studni. Odpowiednie warunki do wytworzenia ciśnienia hydrostatycznego występują najczęściej na obszarach o nieckowatym układzie warstw skalnych. Od wód gruntowych odróżnia je istnienie warstwy nieprzepuszczalnej w stropie. Dzięki tej izolacji są mniej zanieczyszczone. Wody artezyjskie najczęściej występują w niecce artezyjskiej w warstwach wodonośnych pod skałami nieprzepuszczalnymi. Występowanie wód artezyjskich może być niekiedy związane także z uskokami i systemem szczelin skalnych.
WIEK WSZECHSWIATA Wszechświat ma 13,7 miliarda lat
WIEK ZIEMI 4,6miliarda lat (naukowcy), 6000 lat (Biblia)
co graniczy z skorupa ziemska
a)jadro ciekłe
b) jadro stałe
c) costam innego
...
Atmosfera, płaszcz.
z jakich pierwiastkow sklada sie ziemia?
skorupa ziemska – kontynentalna (Si , Al, O), oceaniczna (Si, Mg) inne Fe, Ca, K, Na, Ti.
Płaszcz ziemski - zewnętrzny (Cr, O, Fe, Si, Mg), wewnętrzny (Ni, Fe, Si , Mg)
JĄDRO - zbudowane ze stopu żelaza (Fe) z niklem (Ni)
co wywoluje dryf kontynentow
a)wplyw ksiezyca
b)konwergencja plyt
c) Kupy mamutów
Ten prakontynent został, pod działaniem sił pochodzących z obrotu Ziem i zróżnicowanego przyciągania kontynentów przez Księżyc i Słońce, rozerwany na kry tzw. płyty litosferyczne.
Źródło siły powodującej ruch płyt litosferycznych jest tematem kontrowersyjnym. Przez długie lata przeważał model, wedle którego płyty litosferyczne płynęły zgodnie z kierunkiem prądów konwekcyjnych płaszcza. Najpopularniejsze obecnie wyjaśnienie odwołuje się do wpływu siły grawitacji na zanurzającą się w strefie subdukcji płytę
Proponowano również zewnętrzne źródła energii, jak choćby oddziaływanie pływowe Księżyca.
pytanie cos z epicentrum, hipocentrum (nalezy je rozrozniac)
Epicentrum - miejsce na powierzchni skorupy ziemskiej położone w najbliższej odległości (prostopadle) nad ogniskiem trzęsienia ziemi
Hipocentrum to położone w głębi Ziemi źródło rozchodzenia się fal sejsmicznych, czyli ognisko trzęsienia ziemi.
Co to jest maar?
Maar – rodzaj krateru wulkanicznego powstającego w czasie erupcji eksplozywnej, w wyniku działania gazów uwalnianych z magmy lub pary z nagrzanych wód gruntowych. Brak jest wykształconego stożka wulkanicznego, powstaje jedynie niezbyt wysoki wał materiału okruchowego (z lokalnych skał niewulkanicznych, czasem materiału piroklastycznego). W obrębie maaru może wykształcić się jezioro wulkaniczne tzw. jezioro maarowe.
co to sa poduszki lawowe
co to jest sufozja
Sufozja – (ang. scouring) - zjawisko geologiczne i hydrodynamiczne polegające na mechanicznym wypłukiwaniu ziaren (cząstek minerałów) z osadu przez wody podziemne wsiąkające w skałę lub glebę.
co to jest Gondwana?
Gondwana – południowy superkontynent, istniejący w paleozoiku i na początku mezozoiku oraz ponownie pod koniec mezozoiku i na początku kenozoiku.
1.skład spągu
Najprawdopodobniej piasek, żwir cos w tym stylu.
2.co niesie lodowiec
Okruchy skalne i drobne cząstki mineralne.
3.jakie fale nie przechodza przez jądro ziemi
Geofizycy dzielą fale sejsmiczne na dwa główne rodzaje. Pierwszy to fale podłużne, które ściskają i rozprężają materiał, w którym się rozchodzą. Takie fale mogą wędrować przez gaz, ciecz i ciało stałe. Drugim typem są fale poprzeczne wprawiające cząstki w pionowe wibracje. Rozchodzą się tylko w ciałach stałych. NIE PRZECHODZA FALE LOVE’A I REYLEIGHA (fale powierchniowe)
4.saturacja
5.gdzie powstaja wulkany
6.Pangea
7.rodzaje lodowcow
8.moreny?
Pytania:
1.Wiek Ziemii? 4,6 mld lat.
2.Zlodowacenia jakie miały wpływ na ukształtowanie Wielkopolski? –zlodowacenie środkowopolskie i częściowo zlodowacenie bałtyckie??
3.Id – stopień zagęszczenia gruntu, czyli stosunek zagęszczenia istniejącego w naturze do zagęszczenia maksymalnego możliwego do uzyskania w warunkach laboratoryjnych.
4.grunt niespoisty -> jakiś parametr. Stopień zagęszczenia ??
5.Z jakich minerałów zbudowana jest Ziemia?
6.egzotyt,lawa poduszkowa,hot spot,abracja,icem,drumlin,munatal – przyporządkować pojęcia.
–KEM- zespół żwirowo-piaszczysty składający się z warstwowanych różnoziarnistych piasków pylastych, drobnych i średnich, rzadziej grubych z warstwami żwiru i pospółek
-DRUMLIN- forma ukształtowania powierzchni ziemi pochodzenia glacjalnego. Jest to niskie, owalne wzgórze (długość do około 1 km, wysokość 5 – 60 m) o podłużnym, asymetrycznym profilu (bardziej stromy stok występuje od strony, z której nasuwał się lądolód).
-ABRAZJA- Abrazja – jeden z czynników erozyjnych. Polega na ścieraniu podłoża skalnego przez luźny materiał skalny przemieszczany przez prądy rzeczne i morskie, falowanie wód, przypływy i odpływy morskie, lodowce i wiatry, także na wzajemnym ścieraniu materiału skalnego, wskutek czego ulega on rozdrobnieniu i obtoczeniu. Zachodzi na stromych, skalnych brzegach dużych zbiorników wodnych, takich jak oceany, morza i duże jeziora. Pewne znaczenie ma również rozpuszczanie skał przez wodę. Efektem działania abrazji jest powstawanie klifu i platformy abrazyjnej, osiągającej zazwyczaj szerokość od kilku do kilkunastu metrów (rzadziej – gdy poziom morza powoli się podnosi lub ląd się obniża – nawet do kilkudziesięciu km, np. (wybrzeża Norwegii).
-EGZOTYK- fragment zwartej masy skalnej: okruch, otoczak, blok skalny itp., nie związany genetycznie z osadem, w którym się zawiera. Przykładem egzotyków są odłamki skalne spotykane we fliszu karpackim, pochodzące ze skał budujących wybrzeża mórz, w których odkładał się materiał, z którego z czasem wykształcił się flisz.
-LAWA PODUSZKOWA- pillow lawa, puklista lawa – lawa powstała w wyniku podwodnej erupcji, wskutek tego bardzo szybko stygnąca i dzieląca się wówczas na elipsoidalne, zwykle spłaszczone buły przypominające bochenki lub poduszki (stąd polska nazwa lawa poduszkowa).
-OZ-zespół żwirowo-piaszczysty niekiedy z głazowiskami, zawiera również pospółki i piaski o różnej granulacji, dobrze przesortowane z podrzędnymi wkładkami pylastymi
-DOLINA DENNA-
-HOTSPOT
NUNATAK (kalaallisut: nunataq) – wzgórze, szczyt wznoszący się nad powierzchnię lądolodu i otoczony zewsząd przez pokrywę lodową.
MAAR – rodzaj krateru wulkanicznego powstającego w czasie erupcji eksplozywnej, w wyniku działania gazów uwalnianych z magmy lub pary z nagrzanych wód gruntowych. Brak jest wykształconego stożka wulkanicznego, powstaje jedynie niezbyt wysoki wał materiału okruchowego (z lokalnych skał niewulkanicznych, czasem materiału piroklastycznego). W obrębie maaru może wykształcić się jezioro wulkaniczne tzw. jezioro maarowe.
MORENA- 1. Materiał skalny składający się z przemieszanych frakcji różnej wielkości (bloki skalne, głazy, żwiry, piaski, pyły) transportowanych i osadzanych przez lodowiec, pochodzących głównie z niszczenia jego podłoża, ze zboczy wznoszących się ponad powierzchnię lodowca jak również przynoszonych przez lawiny i wiatr.
2. Forma ukształtowania powierzchni Ziemi o charakterze akumulacyjnym - wzniesienie (różnego rodzaju pagórki, pagóry, wzgórza, ciągi wzgórz, wały itp.) utworzone z materiału skalnego osadzonego przez lodowiec lub przemieszczonego pod jego naciskiem.
IŁ WARWOWY- jest przykładem warwitu i rytmitu. Iły warwowe są pochodzenia polodowcowego, odznaczają się wyraźnym warstwowaniem w postaci układu warstewek na przemian jasnych (osadzanych w lecie) i ciemnych (osadzanych w zimie), tzw. warw. W swoim składzie oprócz minerałów ilastych zawierają ziarna kwarcu różnej wielkości. Iły warwowe powstawały w zastoiskach u czoła lądolodu, współcześnie tworzą się na obszarach polarnych. W Polsce występują w pasie nizin i na pojezierzach.
7.Przewodnictwo wody od czego zależy? Przewodnictwo wody zwiększa się, gdy mamy do czynienia z obecnością obcych jonów, które pochodzą z rozpuszczonych soli oraz gazów. Przewodnictwo wzrasta z temperaturą. Zwiększeniu ulega proces dysocjacji wody na kation H+ oraz anion OH-.
8.Warstwa płynna od czego zależy?
9.strefa saturacji – nasycone. strefa saturacji, strefa nasycenia - warstwa skalna, w której wolne przestrzenie (szczeliny, pory) są całkowicie wypełnione wodą
10. wody w strefie saturacji. : –woda swobodna (freatyczna), -woda głębinowa, -woda uwięziona (artezyjska).
11.wulkan efuzywny co wyrzuca: wulkany lawowe (efuzywne) – wypływa tylko lawa, ich erupcja ma łagodny przebieg. Dzielą się na:
tarczowe (hawajskie) – niskie i rozległe (lawa z nich wypływająca jest zasadowa, bazaltowa, o małej lepkości), osiągają szerokość nawet do 40 kilometrów;
kopuły lawowe (bardzo gęsta, kwaśna, krzemionkowa lawa), które wyglądają jak pół sfery (kuli);
12. jak się nazywa ścięty stożek w wulkanie? Stożek wulkaniczny
13. stopień plastyczności. IL – określa spoistość gruntu. Stopień plastyczności zależny jest od Wp – granicy plastyczności i Wl- granicy płynności Ws- granicy skurczalności.
14.Wody zaskórne gdzie występują? –podmokłe doliny rzeczne –delty,bagna,błota -płaskie,równinne i wklęsłe odcinki terenu
1.Wiek Ziemi / wszechświat
2. W głębi ziemi srodek trzesienia / na powierzchni
3. Sklad płyty kontyn./ oceanicznej
4. odczyn kwasny / zasadowy w wybranych zbiornikach. Odczyn kwaśny: wody gleb pustynnych, kwaśne termy,wody jezior w kraterach wulkanicznych,wody kopalń kruszców siarkowych, wody bagien i torfowisk. Odczyn zasadowy: wody suche gleb alkalicznych, wody jezior słonych.
5.Powstanie wulkanow ( miejsce powstania ) czyli hotspoty itp. (3 ogolne)
6. Połączyć slowko z def.:
(drumliny, kemy, fumarole , Abrazja egzotyki,nunataki, jezioro rynnowe, hot spot ? z wulkanow i lodowce
*Drumlin – forma ukształtowania powierzchni pochodzenia glacjalnego. Jest to niskie, owalne wzgórze (długośc do ok.1km, wysokość 5-60m) o podłużnym, asymetrycznym profilu (bardziej stromy stok występuje od strony,z której nasuwał się lądolód). Drumliny zbudowane są zwykle z gliny lodowcowej, osadów fluwioglacjalnych, niekiedy zawierają materiał skalny lub materiał podłoża. *Abracja- proces topnienia śniegu lub lodowca *Rynna polodowcowa – podłużne formy, powstające pod powierzchnią lodowca na skutek erozji wód polodowcowych *Kohezja – zjawisko stawiania oporu przez ciała fizyczne poddawane rozdzieleniu na części *Nns- próbka o nienaruszonej strukturze, wycięta z gruntu *Lawa poduszkowa
7 Wody artezyjskie. Czyli wody naporowe – woda pozostaje pod ciśnieniem warstwy nadkładu. Kształt warstwy wodonośnej wymuszony przez wyżej położone utwory. Zwierciadło napięte – po nawierceniu podnosi się.
8. Jakie wody nie maja/maja kontaktu z pow. Ziemii ?? chyba wody głębinowe??
9. Jakie fale trzesienia ZXiemii nie przechodza / SA w jadrze ?
10. Od czego zalezy dryf kontyn. ?
11. Pangea / Gondwana Pangea – superkontynent istniejący na Ziemi w okresie pomiędzy 300 a 180 milionów lat temu. Słowo "Pangea" pochodzi z greki i w wolnym tłumaczeniu znaczy "Wszechziemia".Pangea nie była pierwszym superkontynentem w dziejach Ziemi, ale niewątpliwie najbardziej znanym.
Gondwana – południowy superkontynent, istniejący w paleozoiku i na początku mezozoiku oraz ponownie pod koniec mezozoiku i na początku kenozoiku. Jego nazwa pochodzi od północnego regionu Indii, a termin ten wprowadził jako pierwszy Eduard Suess, który stwierdził m.in. zaskakujące podobieństwo wymarłej flory glossopterysowej na obu wybrzeżach południowego Atlantyku.
12. Kategorie geotechniczne
13. Jakie wiodący parametr dla gr. Spoistych / sypkich
14. Sondowanie( co się bada ?)
15. NNS co się bada dzieki tej probie
17. Intercepcja od czego zalezy ? –ilości opadu, -czasu trwania opadu, -intensywności opadu, -pokrycia terenu.
18. Spadek hydrauliczny od czego zalezy ? Zależny od : -przepuszczalności utworów skalnych, -prędkości ruchu wody, -zróżnicowania morfologicznego terenu, -zasilania
19. Wody reliktowe ? wody silnie zmineralizowane, nie posiadające kontaktu z powierzchnią, leżące zwykle pod miąższymi seriami warstw nieprzepuszczalnych.
20. Saturacja/Aeracja aeracja –strefa napowietrzenia (woda błonkowata, woda kapilarna,woda wędrująca inaczej wsiąkowi). Strefa saturacji – strefa nasycenia wodą (woda swobodna czyli freatyczna, woda głębinowa, woda uwięziona czyli woda artezyjska).
21. Woda zwiazana ?/ woda wolna ? woda związana: higroskopijna, błonkowata. woda wolna: zawieszona.
22. wys
23. Wspol. U ?
24. Jadro zew/jadro wew.
25. Lawy w najb. Wybuchowe wulkanach ?
26. Kalolera co to jest ? Kaldera - to wielkie, przeważnie koliste zagłębienie w szczytowej części wulkanu, w którym znajduje się nowy stożek z kraterem, np. Monte Somma jest krawędzią kaldery, w której mieści się stożek Wezuwiusza. Kaldery powstają wskutek gwałtownej eksplozji, niszczącej górną część stożka wulkanicznego (np. Krakatau), albo wskutek osiadania spowodowanego zapadaniem się stropu komory pomagmowej wraz z środkową częścią stożka wulkanicznego
27. Przyczyny zlodowaceń –zmienne nachylenie osi Ziemii w kierunku Słońca, -zmiany orbity Ziemi wokół Słońca, -zmienna wydajność energii słonecznej, -istnienie filtrów ciepła na linii ziemia-słońce (pyły wulkaniczne,obłoki pyłu kosmicznego, warstwa CO2) , -tektonika płyt (np. orogenezy, przesmyk panamski – zamknęcie Atlantyku, cyrkulacje wód)
28. Jakie grunty w wlkp. Od jakich zlodowacen ? *zlodowacenie bałtyckie (gliny zwałowe, piaski i żwiry rzecznolodowcowe, osady lessowe, osady piaszczysto-żwirowe dolin
MORENA= z fran. , forma rzeźby glacjalnej; materiał skalny transportowany i osadzany przez lodowiec. Pochodzi głównie z niszczenia stoków górskich otaczających lodowiec, a także z niszczenia podłoża lodowca.
Termin „morena” służy do określania form rzeźby zbudowanych z materiału skalnego (czyli morenowego) wytopionego z lodowca. Moreną czołową nazywamy wzgórze lub ciąg wzgórz powstających wzdłuż czoła lodowca w czasie jego stagnacji. Kształtowanie moren czołowych zachodzi zarówno w wyniku wyciśnięci bądź pchnięcia osadów podłoża (powstają wówczas moreny czołowe spiętrzone lub wyciśnięcia), jak akumulacji wytapianej moreny wewnętrznej i powierzchniowej, osadzanej przed czołem lodowca (moreny czołowe akumulacyjne). Moreny czołowe mają osie prostopadłe do kierunku nasuwania się lądolodu.
Moreny czołowe akumulacyjne powstają przy stagnującym czole lodowca, a więc gdy tempo ruchu jest równe tempu jego ablacji. Wielkość moren czołowych jest funkcją okresu ich depozycji, ale zależy także od objętości wytapianego materiału morenowego. Podparcie powstających moren czołowych z jednej strony przez krawędź lodowca powoduje, że na ogół zbocze podparte (proksymalne) moreny jest bardziej strome niż zbocze pozbawione tego podparcia (dystalne).
Moerny czołowe akumulacyjne są zbudowane z różnorodnych osadów tworzących odrębne kompleksy. W strefie kontaktu z czołem lodowca często występują wkładki i pakiety gliny lodowcowej oraz gruby materiał żwirowy osadzony przez spływ wód roztopowych z czoła lodowca. Gwałtowna depozycja oraz gruboziarnistość osadu powodują, że obserwuje się tu przeważnie ślady warstwowania i często występują uskoki osiadaniowe. Dalej od lodowca materiał moreny czołowej składa się z piasków i żwirów fluwioglacjalnych, na ogół o wyraźnym warstwowaniu skośnym. Osady te maja charakter stożków lub delt, które bocznie zazębiają się lub nakładają na siebie.
Moreny czołowe lądolodów plejstoceńskich są niekiedy utożsamiane z wałami lodowo – morenowymi występującymi powszechnie na przedpolu współczesnych lodowców. Mimo pozornego podobieństwa ,mechanizm powstawania obu tych form jest inny. Moreny czołowe są zbudowane z materiału lodowcowego i wodnolodowcowego deponowanego przed krawędzią lodowca, natomiast wały lodowo – morenowe zbudowane są z lodu lodowcowego z cienką pokrywą materiału morenowego wytapiającego się w brzeżnej części lodowca.
Przy obfitości wód roztopowych materiał jest wynoszony dość daleko od czoła lodowca. W takich przypadkach zbocze dystalne staje się bardziej połogie i przechodzi w równinę przedpola. Jest to forma marginalna , którą trudno nazwać wzgórzem. Określa się ją jako stożek marginalny lub przejściowy. Jest to forma pośrednia między morenami czołowymi akumulacyjnym a stożkami sandrowymi.
Moreny boczne powstają w analogiczny sposób jak moreny czołowe, lecz wzdłuż bocznych krawędzi lodowca. W przypadku lodowców górskich istotny udział w ich powstawaniu ma materiał wietrzeniowy ze zboczy doliny lodowcowej. Moreny boczne występują rzadziej niż moreny czołowe i są mniejsze.
Moreny martwego lodu powstają u podnóża krawędzi lodu. Ich morfologia oraz mechanizm powstawania przypomina moreny czołowe, chociaż są to na ogół formy mniejsze. Moreny martwego lodu występują zwykle zespołowo tworząc ciągi pagórków, niekiedy o charakterystycznym „wianuszkowym” przebiegu wokół obrzeżenia po wytopionej bryle martwego lodu.
Morena denna, jest nagromadzeniem gliny zwałowej. Powstaje z materiału skalnego pochodzącego ze zniszczeń podłoża i materiału wytopionego z lodowca.
Przed czołem moreny jest sandr (równina sandrowa), a na zapleczu moreny są równiny wytopiskowe; obszary zbudowane z gliny glacjalnej , z zagłębieniami bezodpływowymi.