Wykład 4

Temat: Klasyfikacja organizacji międzynarodowych

Kryterium wg. Składu członkowskiego

a)organizacje rządowe

b) organizacje poza rządowe

c)organizacje mieszane

Ad a) Międzypaństwowe, ma trwały charakter, członkami organizacja są państwa lub wyjątkowo obok państw organizacje międzynarodowe np.: członkiem WTO jest Wspólnota Europejska; podmioty powinny być przynajmniej 3; podstawą funkcjonowanie jest jej status będący wielostronna umową międzynarodową.; posiada stałe organy wyposażone w kompetencje określone w statusie; członkowie organizacji działają dla realizacji wspólnego celu.

Ad b) Ma trwały charakter zrzesza osoby fizyczne lub/i osoby prawne lub i związki tych osób, członkowie powinni posiadać obywatelstwo różnych państw lub siedziby w różnych państwach ; podmioty powinny być co najmniej 3.Podstawą funkcjonowania jest statut będący aktem prawnym o charakterze porozumienia prywatnego. Ma organy stałe w których kompetencje są określone w statusie. Członkowie działają dla realizacji wspólnych celów i powinny mieć one charakter międzynarodowy lub powinny być realizowane przez działalność międzynarodowe.[NGO-angl. skrót].

Ad c) o mieszanym składzie członkowskim zrzesza osoby prywatne lubi /i prawne lub/i związki tych osób oraz obok tych podmiotów państwa lub/i ich organy.

Według zakresu podmiotowego(zasięg członkowskich organizacji)

a)organizacje globalne światowe- nastawione na objęcie swoim zasięgiem wszystkich państw świata np. ONZ

b) partykularne- nie mają podobnego dążenia np.: organizacje regionalne, Unia Afrykańska, Liga Państwa Arabskich.

Według zakresu działalności

a)ogólne (uniwersalne)- mają maksymalnie szeroki zakres kompetencji i zajmują się całokształtem stosunków międzynarodowych np. ONZ

b) wyspecjalizowane (funkcjonalne) - mają ściśle sprecyzowany zakres kompetencji i zajmują się tylko określonym wycinkiem stosunków międzynarodowych np.: NATO, UNESCO

Według możliwości przystąpienia członków do organizacji

a)otwarte- do niej może przystąpić każde pastwo

b)półotwarte- tylko państwa spełniające określone kryteria selekcji, częste kryterium to położenie geograficzne, kryteria ustrojowe, kryteria świadczenia określanych ustawy np. OPEC

c) zamknięte- nie można dla niej przystąpić, są tylko członkowie założyciele ; ale może być to także organizacja do której przystąpili wszyscy członkowie spełniające dane kryteria.

Członkowie którzy ją założyli to są członkami za założyciele, którzy na konferencji określili status; później podpisali i ratyfikowali umowę i są to członkowie pierwotni.

Członkowie wtórni ->przystąpili do istniejącej już organizacji. Nie każda organizacja przewiduje przyjęcie członków wtórnych.

Według stopnia władzy organizacji nad państwami członkowskimi

1. Tradycjonalne(klasyczne)

2. Ponadpaństwowe (ponadrzędowe)

1. Nie mają kompetencji do podejmowanie decyzji obowiązujących bezpośrednio na terytorium państw członkowskich; wydają zalecenia , albo do zastosowania stworzonych parzenie norm międzynarodowych. potrzebna jej transformacja tych norm do wewnętrznego prawa państw .

2. Także, którym państwa członkowskie z góry przekazały część swoich praw suwerennych np. Unia Europejska.

Cele i skutki działania organizacji

1. Koordynujące- celem jest intensywna wspólna międzypaństwowa w danej dziedzinie

2. Integrujące np. ONZ-nie opierająca się na tradycyjnej współpracy między państwami ale swoim działaniem prowadzą do przemian strukturalnych w systemie prawnym i ekonomice państwa członkowie wprowadzają zunifikowane rozwiązania tworzą wspólną przestrzeń prawną

Wykład 5 , Temat: Utworzenie organizacji międzynarodowej

Procedura założenia organizacji międzynarodowej .

1. Pojawia się inicjatywa utworzenia organizacji międzynarodowej z tą inicjatywą występują pojedyncze państwo, nie formalna grupa państw , istniejąca już inna organizacja międzynarodowa osoba fizyczna lub prawna lub grupa takich osób.(Mamy tu odczynienia tylko z pomysłodawcą, a inicjatywa utworzenia organizacji musi zostać przejęte przez twór posiadający podmiotowość międzynarodową - prawną).

2. Inicjator wykonuje następne obowiązki ; opracowują wstępny projekt statutu organizacji, ustala lista uczestników konferencji założycielskiej, będących potencjalnymi członkami organizacji, organizuje konferencje założycielską. Inicjatorzy powołują organ tymczasowy, który się tym zajmie albo organ, który funkcjonuje w ramach innej organizacji.

3. Odbywa się konferencja założycielska .

Odbywa się dyskusja nad projektu, kształtem statutu zakończona jego uchwaleniem. Przyjęcie statutu ma miejsce głosowaniu i następnie większością $\frac{2}{3}$ głosów. Po przyjęciu statutu następnie jego podpisanie i ratyfikowanie .

Utworzenie organizacje międzynarodowej kończy się zebraniem jej organu naczelnego na pierwszej sesji

Budowa statutu międzyrządowej organizacji międzynarodowa przypomina budowę statutu spółki, stowarzyszanie, czyli osób prawnych, które funkcjonują na podstawie ustawodawstw poszczególnych państw .

Statut zbudowany jest z postanowień, gdzie wyodrębniamy

następujące części:

1. Wstęp

2. Cele i zadania organizacji

3. Prawa i obowiązki członków

4. Struktura organizacji (organy i ich kompetencje)

5. Siedziba organizacji

6. Czas trwania organizacji jeżeli jest ograniczony(EWWiS)

!!! Struktura organizacji międzynarodowej

Organizacja międzynarodowe posiada organy wyposażone w kompetencje określane w statucie.

Sposób funkcjonowanie tych organów najczęściej uregulowany jest poza statutem i są to regulaminy. Przykłady podział organów organizacji międzynarodowej według kryteria funkcji i skład członkowskiego:

1. organy plenarne np. zgromadzenie ogólnie ONZ

2. organy zarządzające np. Rada Bezpieczeństwa, ONZ, Komisja Europejska

3. administracyjne np. Sekretarz Generalny ONZ

4. sądowe np. Europejski Trybunał Sprawiedliwości

5. Parlamentarne np. Parlament Europejski

Sposoby zawarcia traktatu

Zawarcie traktatu -> rozumie się proces składający się z kilku etapów, który prowadzi do wyrażania przez dany podmiot zgodny na związanie się umowy. Przez zawarcie traktatu rozumie się moment wieńczący ten proces, czyli ostateczna zgoda danego podmiotu za związanie się umową.

Dwa tryby zawierania umowy międzynarodowej:

1)Prosty Umowa zostaje zawarta już poprzez podpisanie lub wymianę dokumentów stanowiący umowę	2)złożony Podpisanie umowy, które nie stanowi ostatecznego prze dany podmiot zgody na związanie się umową

Tryb złożony (jego etapy)

1. rokowania/negocjacje – uzgodnienie treści umowy i zredagowanie jej tekstu. Tradycyjne negocjacje maja formę debaty lub wymiany not. Najkrótszą forma negocjacji to wystąpienie i jej przyjęcie. Negocjacje kończą się przyjęciem umowy p rzez wszystkich negocjujących. Ten etap musi wystąpić zawsze.

2. Ustalenie autentyczności tekstu (parafowanie)postawienie parafy/inicjałów członków pod umową i oznacza, że tekst nie może być zmieniony bez wznowienia negocjacji. Ten etap nie jest konieczny.

3. Podpisanie, wymiana dokumentów stanowiących traktat.

Gdy umowa zawierana jest w sposób prosty, w tedy podpisanie stanowi moment ostateczny na związanie się z jej postanowieniami. W trybie złożonym podpisanie powoduje, że dany podmiot nie jest jeszcze związany umową, ale staje się sygnatariuszem umowy, który musi powstrzymać się od tego momentu od wszelkich działań, które mogłyby udaremnić przedmiot lub cel umowy.

WYKŁAD 6 (28.11.2011R.) CD

Wymiana dokumentów stanowiących traktat jest jednym ze sposobów zawarcia umowy w trybie prostym. Polega to na tym , że podmioty przysługują wzajemnie sobie noty, z których jedna jest oferta zawarcia umowy a drugie akceptują tą ofertę( z reguły powtarzają treść umowy)

Możliwe jest przesyłanie not jednobrzmiących. Momentem zawarcia umowy w drodze wymiany not jest moment ich faktycznej wymiany.

!!!! Przyjęcie umowy – nazwa zbiorcza, obejmuje ratyfikacje, zatwierdzenie i wszelkie szczególne formy ostatecznego wyrażenia zgody na związanie się traktatem.

Ratyfikacja oznacza oświadczenie złożone przez upoważniony na mocy ustawodawstwa wewnętrznego organ państwa, że państwo to uważa daną umowę za ostatecznie wiążącą dla siebie. Najczęściej organem upoważnionym jest głowa państwa.

Zatwierdzenie – jest to najczęściej szef rządu, minister, cały rząd( organy upoważnione).

To czy państwo zatwierdza czy ratyfikuje jest ustalone w państwie.

!!! W odróżnieniu do organizacji ratyfikacja lub zatwierdzenie nie występuje funkcjonalnie, natomiast formalne potwierdzenie wcześniejszego podpisania umowy.

Sposób ostatecznego wyrażenia zgody przez państwo i organizacje międzynarodowe na związanie się umową są następujące:

1) podpisanie lub wymiana dokumentów stanowiących traktat

2)przyjęcie , czyli ratyfikacja lub zatwierdzenie(dot. To państwa) lub akt formalnego potwierdzenia (dot. Organizacji międzynarodowej)

3)przystąpienie

4)jakikolwiek inny uzgodniony sposób

Od wyrażenia przez dane państwo lub org. międzynarodową zgody na związanie się traktatem należy odróżnić moment wejścia tego traktatu w życie.

!!! Data zatwierdzenia lub ratyfikacja a wejście w życie jest inne.

Stronami umów międzynar. bywają nie tylko te podmioty, które uczestniczą w procesie zawierania tych umów. Możliwe jest również wyrażenie zgody na związanie się umową międzynarodową poprzez przystąpienie do zawartej już umowy.

Przystąpienie państw lub organizacji międzynarodowych do traktatu jest możliwe wtedy gdy :

1)traktat przewiduje, że dane państwo lub organizacja może wyrazić zgodę na związanie się nim w drodze przystąpienia.

2)zostają ustalone w inny sposób, że podmioty negocjujące przewidziały powyższą możliwość.

3) wszystkie strony traktatu zgodzą się później na przystąpienie danego państwa lub organizacji do tego traktatu.

W praktyce przystąpienie do umów organizacji międzynarodowych jest rzadkością.

!!! Poszczególne czynności składają się na proces zawarcia umowy międzynarodowej względnie wiążące ten proces jak: czynność przystąpienia do umowy międzynarodowej, mogą być dokonywane wyłącznie przez osoby fizyczne.
Konkretne oświadczenia woli mogą być składane wyłącznie przez osoby fizyczne. Osoby te muszą być uprawnione do reprezentowania państw lub organizacji międzynarodowych, tak aby skutki prawne oświadczeń woli złożonych przez te osoby fizyczne mogły być przypisane odpowiednim osobom prawnym.

Osoby fizyczne dokonujące konkretnej czynności związanej z zawarciem traktatu można podzielić na 3 kategorie:

1) osoby posiadające odpowiednie pełnomocnictwo( poprzez pełnomocnictwo rozumie się tutaj wystawienie przez właściwy organ państwowy lub właściwy organ organizacji międzynarodowej dokument upoważniający daną osobę do reprezentowania odpowiednio państwo lub organizację międzynarodową przy dokonywaniu jakiejkolwiek czynności związanej z zawarciem traktatu.)

2) osoby zwolnione z przedkładania pełnomocnictw

3) osoby reprezentujące państwo ze względu na swoje funkcje( najczęściej szefowie państw, rządu, misji dyplomatycznych. Organizacje międzynarodowe a priori ( z założenia) nie przyznają żadnej osobie prawa do reprezentowania organizacji). Jest to uzasadnione różnym zakresem zdolności do zawierania traktatu przez poszczególne organizacje i bardzo zróżnicowaną ich strukturą. Sposoby wystawiania pełnomocnictwa zależą od wewnętrznych przepisów danego państwa lub organizacji miedzynar.

Stosowanie traktatu w czasie i przestrzeni.

Obowiązywanie w czasie traktatu zawieranego przez państwa i organizacje: obowiązuje wspólna zasada dla wszystkich systemów prawnych- zasada , prawo nie działa wstecz.

Obowiązywanie w przestrzeni : traktaty wiążą państwa- strony w odniesieniu do całego ich terytorium( lądowego, morskiego, powietrznego). Problemem obowiązywania traktatów w przestrzeni, odniesiony do organizacji międzynarodowych, w praktyce zazwyczaj nie pojawia się. Ale mamy jeden wyjątek kiedy obowiązywanie w przestrzeni obowiązuje – jest to UE.

WYKŁAD 7

Interpretacja traktatu- wyjaśnienie jej postanowień

W zależności od tego kto dokonuje interpretacji traktatu możemy wyróżnić rożne jej rodzaje:

1) interpretacja autentyczna- dokonują ją w odrębnym dokumencie państwa lub org. międzynar. zawierające umowę; interpretacja taka jest bezwzględnie wiążąca dla stron

2) interpretacja quasi- autentyczna – wynika ze zgodnej praktyki stron umowy.

3)interpretacja sądowa- dokonując jej sąd rozstrzyga spór wynikający na tle interpretacji pomiędzy stronami

4) interpretacja doktrynalna- dokonywana jest w piśmiennictwie

5) interpretacja urzędowa- dokonują jej organy jednego z umawiających się państw lub jednej z umawijącej się organizacji, taka „interpretacja” może być wiążąca dla organów tego państwa lub organizacji, nie jest wiążąca w stosunkach międzynarodowych.

Ze względu na to jaki jest cel i metoda interpretacji wyróżniamy rodzaje:

1) subiektywistyczna- dąży do ustalenia prawdziwej woli stron zawierających umowę

2)obiektywistyczna- nie spekuluje na temat rzeczywistego zamiaru stron ale opiera się tekście umowy

3) teologiczna(funkcjonalna)- nie spekuluje na temat rzeczywistego zamiaru stron ale nie opiera się wyłącznie na tekście umowy, bierze pod uwagę funkcje jakie ma spełniać umowa podczas jej stosowania.

Traktaty należy stosować biorąc pod uwagę : ogólne reguły interpretacji a następnie np. pomocnicze środki interpretacji.

Ogólna reguła interpretacji nakazuje interpretowanie tekstu z uwzględnieniem:

1)tekstu, który należy interpretować w dobrej wierze zgodnie ze zwykłym znaczeniem jakie należy przypisywać użytym w nim , wyrażonym w danym kontekście

2) z uwzględnieniem kontekstu sensu largo( w średnim znaczeniu), który obejmuje oprócz tekstu , łącznie ze wstępem i załącznikami:
a) wszelkie porozumienia dotyczące umowy
b) wszelkie dokumenty sporządzone przez jedną lub więcej stron w związku z
zawarciem umowy

3) z uwzględnieniem elementów spoza kontekstu obejmującego:
a) wszelkie późniejsze porozumienia między stronami dotyczącymi interpretacji
umowy lub stosowania jej postanowień
b) wszelką późniejszą praktykę stosowanej umowy, która dowodzi porozumienia stron
dotyczącej jej interpretacji
c) wszelkie odpowiednie normy prawa międzynarodowego obowiązujące w
stosunkach między stronami

Pomocnicze środki interpretacji- wolno po nie sięgać po to aby potwierdzać znaczenie wynikające z zastosowania reguły ogólnej lub aby ustalić znaczenie wtedy, gdy interpretacja oparta na regule ogólnej:
1) pozostawia znaczenie dwuznacznym lub niejasnym
2) prowadzi do wyniku absurdalnego lub nierealnego

Pomocnicze środki interpretacji to w szczególności prace przygotowawcze do umowy oraz okoliczności, w których została zawarta.

Umowy a państwa i organizacje międzynarodowe nie będące stronami.

Istnieje zasada, że umowa międzynarodowa nie może ustanowić ani praw ani obowiązków dla państwa trzeciego i dla organizacji trzeciej bez ich zgody. Traktat więc może wpływać na sytuację państwa, organizacji międzynarodowej , nie będącego/ niebędącej jego stroną, ale warunkiem jest jego/jej zgoda (państwa trzeciego/ organizacji)

Umowy, które wpływają na sytuacje państw lub organizacji miedzynar. nie będącymi jej stronami można podzielić na wie kategorie:

1. Traktaty ustanawiające obowiązki na rzecz trzeciego państwa/ organizacji

2. Traktaty ustanawiające prawa na rzecz trzeciego państwa/ organizacji

Postanowieniami traktatu można nałożyć obowiązki na trzecie państwo/ organizację jeżeli:

1) trzecie państwo/organizacja obowiązek ten przyjmuje( wyjątkiem jest nakładanie obowiązków na pokonanego agresora bez jego zgody) , przyjęcie przez państwo powinno być dokonane przy tym wyraźnie i na piśmie, zaś przyjęcie przez organizację powinno odbyc się zgodnie z jej przepisami

2) stronom traktatu można przypisać zamiar ustanowienia obowiązku

Postanowieniami traktatu można ustanowić uprawnienia dla państwa/ organizacji trzeciego/ trzeciej jeżeli:

1. Państwo/ organizacja trzecia uprawnienia takie przyjmie. Wolno przy tym domniemywać przyjęcia przez te państwa uprawnienia dopóki nie zostanie przyjęte coś nowego. Państwo nie musi przyjmować uprawnienia wyraźnie ani na piśmie. Przyjęcie uprawnienia przez organizację powinno odbyć się zgodnie z jej uprawnieniami.

2. Stronom traktatu można przypisać zamiar ustanowienia uprawnienia

3. Trzecie państwo/ organizacja trzecia korzystająca z ustanowionego uprawnienia musi stosować się do przewidzianych w traktacie warunków korzystania z tego uprawnienia

NIEWAŻNOŚĆ TRAKTAU

O nieważności traktatu możemy mówić wtedy, gdy w chwili jego zawierania istniała przyczyna wykluczająca jego skuteczność i powoduje, że zawarcie traktatu było tylko pozorne.

Od nie ważności traktatu należy odróżnić stwierdzenie zgody państwa na związanie się traktatem.

W przypadku traktatów wielostronnych to ostateczne stwierdzenie nieważności nie powoduje nieważności całego traktatu, nie ważna jest tylko zgoda danego państwa na związanie się traktatem, zaś traktat może dalej obowiązywać w stosunkach pomiędzy pozostałymi stronami.

Rodzaje nieważności traktatu

1. Nieważność względna- może powoływać się tylko pokrzywdzone państwo lub organizacja międzynarodowa

Przyczyny:

1. Naruszenie prawa wewnętrznego w zakresie kompetencji do zawierania traktatu. Ta przyczyna sprowadza się do tego, ze zgoda państwa na związanie się traktatem została wyrażona z oczywistym pogwałceniem jego prawa wewnętrznego i dotyczy to kompetencji do zawierania traktatu. Jeżeli chodzi o organizacje międzynar. to zgoda na związanie się traktatem została wyrażona z oczywistym pogwałceniem jej przepisów dotyczących kompetencji do zawierania traktatów.
   ???Pogwałcenie prawa wewnętrznego państwa lub odpowiednich przepisów organizacji międzynarodowych jest oczywiste , wtedy, gdy pogwałcenie jest obiektywnie widoczne dla każdego państwa/organizacji ???

2. Przekroczenie pełnomocnictw – sprowadza się do tego, że naruszone zostały szczególne ograniczenia dotyczące upoważnienia do wyrażenia zgody państwa lub organizacji międzynarodowej na związanie się umową. Takie przekroczenie pełnomocnictw stanowi przyczynę nieważności traktatu tylko wtedy, gdy, ograniczenia dotyczące upoważnienia do wyrażenia zgody na związanie się umową były przed wyrażeniem tej zgody podane do wiadomości pozostałym negocjującym państwom i organizacjom międzynarodowym.

3. Błąd w traktacie – w umowie znajduje się błąd co do faktu lub sytuacji istniejących w czasie zawierania umowy i stanowiących istotną podstawę zgody na związanie się umową. Na błąd nie może powoływać się państwo/ organizacja , które do błędu się przyczyniły. Błąd nieważności traktatu należy wyróżnić od błędu technicznego.

4. Oszustwo/podstęp – gdy państwo lub organizacja zawarła umowę pod wpływem oszukańczego zachowania innego państwa/ organizacji negocjujących umowę.

5. Przekupstwo przedstawiciela państwa/organizacji międzynarodowej – gdy zgoda państwa/organizacji międzynarodowej na związanie się umową została wyrażona w wyniku bezpośredniego lub pośrednika przekupienia przedstawiciela państwa / organizacji przez inne państwo negocjujące lub inną negocjującą organizację.

2. Nieważność bezwzględna (absolutna) traktatu- może na nią powoływać się każda strona traktatu lub umowy.

Przyczyny:

1. Przymus wobec przedstawiciela państwa lub organizacji międzynarodowej – gdy przedstawiciel państwa lub organizacji podpisał umowę, dlatego że zastosowano wobec niego przymus czynny lub groźny

2. Przymus wobec państwa lub organizacji międzynarodowej – występuje gdy traktat został zawarty w wyniku groźby lub użycia siły z pogwałceniem zasad prawa międzynarodowego zawartych w Karcie Narodów Zjednoczonych

3. Uprzednia sprzeczność z normą , gdy w chwili zawarcia umowy, umowa ta była sprzeczna z tak zwaną normą powszechnego prawa międzynarodowego

Interperatywna norma prawa- norma przyjęta przez całą społeczność międzynarodową państw, od której żadne ustępstwo nie jest możliwe i która może być zmieniona tylko przez późniejszą normę o takim samym charakterze.

Wygaśnięcie traktatu

Różni się od nieważności traktatu tym, że w przypadku wygaśnięcia mieliśmy do czynienia wcześniej z traktatem obowiązującym, którego moc obowiązująca skończyła się. W przypadku nieważności traktatu nie można mówić o jego obowiązywaniu kiedykolwiek, tzn. , że traktat taki nigdy nie był skutecznie zawarty.

Przyczyny:

1. Przyczyny przewidziane w umowie to jest upływ czasu, na który umowa została zawarta, spełnienie się warunku rozwiązującego, całkowite wykonanie zobowiązania umownego, zmniejszenie się liczby stron umowy poniżej pewnego obowiązującego licznika

2. Przyczyny nie przewidziane w umowie:

- całkowita i trwała niemożność wykonania umowy

-pojawienie się nowej normy, z którą umowa jest sprzeczna

-zasadnicza zmiana okoliczności

-zerwanie stosunków dyplomatycznych

1. Działanie jednostronne to jest: istotne naruszenie umowy, wypowiedzenie umowy bezstronnej

2. Zgoda stron na wygaśnięcie traktatu ( upływ czasu, na który umowa została zawarta należy do częstych przyczyn wygaśnięcia traktatu)

- spełnienie się warunku rozwiązującego przewidzianego w umowie jest rzadko spotykane w praktyce wygaśnięcia umowy

- całkowite wykonanie zobowiązania umownego jest przyczyną wygaśnięcia traktatu, który może wystąpić w istocie tylko do niektórych traktatów

Niemożliwe jest całkowite wykonanie zobowiązań umownych, w przypadku, gdy treść umowy stanowią jakieś ustalone reguły postepowania na przyszłość. Natomiast umowy, których przedmiotem jest wykonanie jakiejś jednej lub kilku czynności mogą zostać całkowicie wykonane, tym samym wygasnąć.

TEMAT: WSPÓŁCZESNE WYZWANIA DLA ONZ

ONZ powstała po II WŚ ; słowo terroryzm nie dotyczyło wszystkich.

ONZ została utworzona w konkretnych warunkach historycznych:

1) w warunkach dominujących państw jako podstawa prawa międzynarodowego

2)w warunkach stosunkowo niewielkiej roli organizacji międzynarodowych i ich wpływu na stosunki międzynarodowe

Jak zreformować ONZ? Najczęściej mówi się o rewizji Karty Narodów Zjednoczonych.

Najważniejszym zadaniem dla ONZ jest skonstruowanie efektywnego systemu bezpieczeństwa międzynarodowego, najłatwiej można o zrobić przez rewizję Karty Narodów Zjednoczonych.

Cele i zadania w Karcie Narodów Zjednoczonych są sformułowane bardzo szeroko, dlatego wytrzymują próbę czasu zmieniającej się sytuacji międzynarodowej.

Cle ONZ wyznaczone są w artykule 1 Karty Narodów Zjednoczonych to:

1. Utrzymanie międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa

2. Rozwój przyjaznych stosunków między państwami

3. Ochrona praw człowieka

Najważniejszym w ewentualnym reformowaniu ONZ jest dobór odpowiednich środków prawnych i politycznych oraz form działania będących odpowiedzią na nowy typ zagrożeń oraz zmieniający się wymiar w stosunkach międzynarodowych.

Najważniejsze współczesne zagrożenia dla światowego bezpieczeństwa, wymagające ponadnarodowej i politycznej współpracy:

1. Konflikty zbrojne o wewnętrznym charakterze( wojny domowe) np. przez tzw. państwa upadłe( pozbawione efektywnej władzy państwowej, mogącej spowodować kontrolę nad swoim terytorium i ludnością)

2. Światowy terroryzm, trudny do wyeliminowania bez ponadnarodowej współpracy

3. Gwałtowny rozwój broni masowego rażenia, niekontrolowany transfer innych typów broni.

Zagrożenia te są nieobecne, albo obecne w niewielkim stopniu w Karcie Narodów Zjednoczonych i nie są objęte jej postanowieniami.

Operacje pokojowe ONZ- problem ten nie został ujęty w Karcie Narodów Zjednoczonych

Powszechnie twierdzi się, że operacje pokojowe to instytucja utrzymania światowego pokoju, która wykrystalizowała się poprzez kompetencje Rady Bezpieczeństwa z obligowanej do zapewnienia światowego bezpieczeństwa utrzymania pokoju.

Organizacje pokojowe to jeden z głównych instrumentów do utrzymania bezpieczeństwa przez ONZ, który nie został ujęty w karcie narodów zjednoczonych.

Interwencja humanitarna- są to groźby lub użycie siły przez państwo, grupy państw, organizacje międzynarodowe, przeciwko innemu państwu i głównie w celu ochrony jego obywateli przed masowymi naruszeniami uznanych międzynarodowych praw człowieka.

Na interwencje humanitarne składają się następujące elementy:

1)faktyczne użycie siły

2) podmiot(organizacja międzynarodowa, państwo, grupa państw)

3)przyczyna( masowe naruszenie praw człowieka, chodzi o kryterium ilościowe)

4)cel i motyw( powstrzymanie naruszeń, praw człowieka, ochrona obywateli państw, w którym następuje interwencja)

Z jednej strony interwencja jest traktowana jako pomoc, a z drugiej jako bezprawna interwencja na teren państwa.

!!! Autonomiczne prawo do przeprowadzenia interwencji humanitarnej nie istnieje, a związane jest to z faktem, że od ogólnego zakazu użycia siły zbrojnej istnieją 2 wyjątki:

1. Działania w samoobronie, artykuł 51 Karty Narodów Zjednoczonych

2. Działanie z upoważnienia Rady Bezpieczeństwa ONZ udzielone na podstawie rozdziału 7 Karty

Kolejne przyczyny dlaczego ONZ lub Karta Narodów Zjednoczonych powinny ulec weryfikacji :

- karta nie daje żadnej odpowiedzi na problem tzw. aktorów niepaństwowych -> są to np. grupy przestępcze, struktury pozapaństwowe, które dzięki rozwojowi technicznemu mają możliwości techniczne zbliżone do działalności państw, przykładem może być Al-Kaida. Grupy te najczęściej działają na terenie państw upadłych, bardzo ciężko je rozpoznać

- „państwa nieprzyjacielskie” – pojęcie zawarte w Karcie Narodów Zjednoczonych; są to Niemcy, Włochy, Belgia, Japonia, Finlandia, Węgry

Są to tzw. anachroniczne przepisy.

Jak wzmocnić potencjał ONZ? Czy przez zmiany samej Kart można zmienić potencjał ONZ?

Pomysły na to:

-usunięcie starych, anachronicznych przepisów

-przeprowadzenie strukturalnej reformy w obrębie Rady Bezpieczeństwa( ma 5 stałych członków i 10 niestałych wybieranych co 2 lata)

!!! Rada Bezpieczeństwa to organ odpowiedzialny za utrzymanie światowego pokoju i bezpieczeństwa, jej rezolucje mają moc wiążącą i najskuteczniej działa w zakresie międzynarodowego pokoju, przeciwdziała globalnym zagrożeniom pokoju.

Istnieje instytucja prawa veta i dlatego pojawiła się propozycja modernizacji Rady, ponieważ jakieś państwo może zablokować rezolucje Rady. Zgłoszenie veta następuje zawsze ze względów politycznych.

Modeli zmian w Radzie Bezpieczeństwa przedstawiono wiele i oprócz zrezygnowania z prawa veta, proponowano zmiany w składzie Rady. Przy zmianie składu Rady Bezpieczeństwa trzeba także zmienić Kartę Narodów Zjednoczonych, a jest to proces bardzo trudny.

Do wprowadzenia zmian w Karcie potrzebne jest uchwalenie stosownej poprawki większością 2/3 członków zgromadzenia ogólnego oraz ich ratyfikacja przez taką samą liczbę państw w tym wszystkich stałych członków Rady Bezpieczeństwa. W historii mamy do czynienia z trzema takimi sytuacjami.

Kilka inicjatyw zmierzających do reformy całego systemu Narodów Zjednoczonych, oraz poszukiwania odpowiedzi na wyzwania i problemy świata współczesnego( inicjatywy te mają charakter polityczny lub z zakresu tzw. miękkiego prawa – soft law) :

1. Ważnym dokumentem przyjętym w 2000r. była „deklaracja milenijna’ przyjęta przez ONZ uchwalona przez Zgromadzenie Ogólne. Była podsumowaniem ostatniej dekady, zawarto tam wiele nowych zjawisk. Proponowała dalsze obszary Narodów Zjednoczonych.

Deklaracja milenijna składa się z 8 rozdziałów odnoszących się do różnych płaszczyzn funkcjonowania Narodów Zjednoczonych:
I rozdział- wartości i założenia
II rozdział- pokój, bezpieczeństwo i rozbrojenie
III – rozwój gospodarczo-społeczny i eliminacja ubóstwa

IV- ochrona wspólnego środowiska naturalnego
V- prawa człowieka, demokracja i praktyki dobrego rządzenia
VI- ochrona słabszych
VII- zaspokajanie szczególnych potrzeb Afryki
VIII- wzmocnienie Narodów Zjednoczonych

Pojawia się stwierdzenie, że jest ona rozczarowaniem, zapisy są ogólnikowe, nie rozwiązują konkretnych problemów, uwagę poświęcają eliminacji ubóstwa

1. Z kolejną inicjatywą wystąpiła Polska. Zaproponowała przyjęcie tzw. Nowego Aktu Politycznego- jest to dokument o charakterze politycznym, a nie prawnym. Miało to miejsce w 2003r. na forum Narodów Zjednoczonych. Wystąpił z nią W. Cimoszewicz- Minister Spraw Zagranicznych.

Zaproponowano w niej :
a) określenie pojęcia państw upadłych oraz zbójeckich
b)określenie granic do samoobrony
c)problem rozprzestrzeniania się broni masowego rażenia
d) kwestia roli praw człowieka w międzynarodowym porządku
Inicjatywa została włączona do prac Panelu Wysokiego Szczebla ds. Zagrożeń, Wyzwań i Zmiany. Efekt prac ocenia się pozytywnie, chociaż nie spełnił oczekiwań świata.

1. Utworzenie Rady Praw Człowieka- zastąpiła mało efektywną Komisję Praw Człowieka

2. Powołanie Komisji Budowania Pokoju, która miała stać się ośrodkiem doradczym wobec obszarów dotkniętych kryzysem, w tym także ryzykiem załamania się państwowości

3. Przyjęcie nowej zasady „odpowiedzialności za ochronę ludności przed ludobójstwem, zbrodniami wojennymi, czystkami etnicznymi oraz zbrodniami przeciwko ludzkości”. Przyjęcie tej doktryny wymagało dokonania reinterpretacji zasady suwerenności.

Porządek westfalski rozumiany jako porządek międzynarodowy z państwami jako podstawowymi aktorami sceny wobec współczesnych zagrożeń i wyzwań bardzo się zdezaktualizował.

Ad) 5 zasada” odpowiedzialności za ochronę…” jest normą prawną , nie polityczną. Opiera się na założeniu, że suwerenność nie może być postrzegana jako zasada charakteryzująca się samowładnością państwa do kreowania porządku. Należy ją interpretować jako obowiązek suwerena do przestrzegania zobowiązań międzynarodowych oraz do przestrzegania powszechnego prawa, głównie chodzi o prawa człowieka. Doktryna ta stwierdza, że suwerenność jest podstawowym atrybutem państwowości i stanowi podstawę odpowiedzialności państwa.

Kto powinien zapewnić ochronę obywatelom, kiedy suweren nie może tej ochrony zapewnić? -> obwiązek ten przechodzi na społeczność międzynarodową i przechodzi w trzech aspektach:
- prewencji - reakcji - odbudowy

Społeczność międzynarodowa zgłasza gotowość do podjęcia określonej akcji poprzez Radę Bezpieczeństwa, włączając w to środki militarne, jeśli środki pokojowe zawiodły .

Jak skuteczniej odpowiedzieć na najpilniejsze współczesne problemy?

Przy wykorzystaniu wszystkich obecnych mechanizmów Karty Narodów Zjednoczonych, w tym kompetencji Rady Bezpieczeństwa, przy wykorzystaniu rozdziału 7 Karty, reinterpretacji podstawowych zasad zapisanych w Karcie (głównie zasad nieinterwencji i suwerenności).

Zasada „odpowiedzialności za ochronę…” zawiera w sobie reakcję za nie przestrzeganie praw człowieka, zakłada działania prewencyjne, post konfliktowe( głównie utrzymanie pokoju i porządku, pomoc w kreacji struktur państwa i integracja głęboko podzielonego społeczeństwa).

PODSUMOWANIE

Z jednej strony narzekamy na brak efektywności działań międzynarodowych, ale należy pamiętać, że ONZ nie jest bytem samodzielnym , tylko jest ściśle zależna od państw. W związku z tym silne napięcia polityczne członków ONZ oddziałują na działanie ONZ. Musi zaistnieć współpraca między członkami ONZ, bo istnieją zagrożenia a’ państwowe np. terroryzm. Nadzieją na taką współpracę są nowe cele polityki Narodów Zjednoczonych, a najważniejsze z nich to bezpieczeństwo praw człowieka oraz poszanowanie praw człowieka.

Pierwszoplanowym zadaniem Narodów Zjednoczonych jest:
- dopracowanie doktryny o odpowiedzialności za ochronę
-dopracowanie operacji pokojowych (operacje przed, w trakcie, i po konflikcie)
-krystalizacja warunków użycia siły zbrojnej zgodnie z rozdziałem 7 Karty
-pogłębienie współpracy z organizacjami regionalnymi ( rozdział 8 Karty ->kwestie zapobiegania konfliktom lokalnym)
wypracowanie w miarę jednolitego stanowiska przez stałych członków Rady Bezpieczeństwa

Pomimo wad systemu ONZ to wciąż jest to najlepsza platforma współpracy i porozumienia państw.

Temat: CELAC – wspólnota gospodarcza Ameryki Łacińskiej

Jest dość nową organizacją międzynarodową.

Jej utworzenie to odpowiedź na problemy strefy euro i problemów USA .

Pełna nazwa organizacji to – Wspólnota Państw Ameryki Południowej i Karaibów.

Pierwszy raz mowa o niej była w grudniu 2001r. podczas spotkania w Wenezueli ( w Karakas). Do uczestnictwa w tym spotkaniu nie zaproszono delegacji z Waszyngtonu (amerykanów) oraz delegacji z Ottawy (Kanadyjczyków). Brak zaproszenia tych delegacji wiązał się z ograniczeniem dominacji amerykańskiej na kontynencie -> stanowi to główny cel tej organizacji.

Podpisana deklaracja precyzuje utworzenie wspólnoty jako narzędzia do jednego rynku wewnętrznego i zabezpieczenie przed importem kryzysu. Inicjatorami tego pomysłu 4 lata temu stali się sygnatariusze tzw. grupy RIO i uczestnicy Szczytów Ameryki Łacińskiej i Karaibów.

[grupa Rio – skupia państwa Ameryki Łacińskiej jako stały mechanizm konsultacji i koordynacji działań państw Ameryki Łacińskiej z pominięciem USA]

Za datę powstania CELAC uznaje się 23.02 2010r. i wystąpił z nią prezydent Brazylii, na szczycie w meksykańskim Cancun .

Utworzyły ją 33 państwa, obejmujące ponad 20 mln km2 i zamieszkiwanych przez ok. 600 mln ludzi. Państwa różnią się od siebie diametralnie rozwojem społeczno- ekonomicznym. Argentyna, Brazylia i Meksyk to najbardziej rozwinięte państwa w tej organizacji.(Brazylia jest jednym z najbogatszych państw świata). Łączny dochód tych trzech państw stanowi 60% przychodów całej organizacji. Haiti- to natomiast najbiedniejsze państwo świata, a również należy do tej organizacji.

Cele CELAC:

- utworzenie wspólnego rynku
- unifikacja mechanizmów finansowych
-wypracowanie strategii gospodarczej
- utrzymanie wzrostu gospodarczego
- pomoc w walce z szerzącą się biedą i ubóstwem w regionie ( głownie Karaibów ).