CIEPLO PECZNIENIA – wysuszona cytoplazma chlonie wode ze znaczna sila, powiekszajac swoja objetosc w wyniku czego wydzielane jest ciepło.
DENATURACJA (BIAŁKA) - zmiany w II, III- i IV-rzędowej strukturze białka natywnego, które prowadzą do utraty aktywności biologicznej lub innej indywidualnej cechy charakterystycznej przy zachowaniu jego struktury pierwszorzędowej. Podczas denaturacji niszczone są wiązania wodorowe, a w obecności odczynników redukujących zerwaniu ulegają wiązania disulfidowe.
DYFUZJA jest to samorzutne przenikanie cząsteczek jednej fazy układu w głąb fazy drugiej, spowodowane bezładnym ruchem cieplnym, a także większych cząstek zawieszonych w płynach. Dyfuzja zachodzi w każdej temperaturze. Obserwujemy ją pomiędzy gazami, cieczami i ciałami stałymi. Szybkość dyfuzji wzrasta przy podwyższaniu temperatury. Jest ona przeciętnie o kilka rzędów wielkości większa w przypadku gazów, a z koleji o kilka rzędów wielkości mniejsza w przypadku ciał stałych w porównaniu z szybkością dyfuzji w cieczach.
KOAGULACJA to proces polegający na łączeniu się cząstek fazy rozproszonej koloidu w większe agregaty tworzące fazę ciągłą o nieregularnej strukturze. Istnieje koagulacja odwracalna i nieodwracalna, a także spontaniczna i wymuszona. W wyniku koagulacji może następować zjawisko żelowania, tworzenia się past i materiałów stałych, sedymentacji lub pokrywania powierzchni mieszaniny warstwą fazy rozproszonej.
LICZBA SZPAREK W LIŚCIACH jest odwrotnie proporcjonalna do stężenia dwutlenku węgla w atmosferze. Ich gęstość (liczba na jednostkę powierzchni) zmniejsza się 0,6% przy zwiększeniu stężenia dwutlenku węgla o 1 ppmv^[3]. W związku z tym gęstość szparek (ang. stomatal index, stomatal frequency) lub indeks porów może być używany do ocen zmian klimatu (patrz efekt cieplarniany).
PLAZMALEMMA – Rola plazmalemmy jest bardzo zróżnicowana. Błonowe lipidy nie przepuszczają w wodzie rozpuszczonych substancji, co powoduje oddzielenie roztworów, które znajdują się po przeciwstawnych stronach błony. Przez błony transport chemicznych substancji głównie odbywa się z pośredniczeniem białek. Poza spełnianiem funkcji transportowych i ochronnych plazmalemma ma swój udział przy odbieraniu oraz przewodzeniu bodźców.
PLAZMOLIZA GRANICZNA – początkowe stadium plazmolizy, protoplast odstaje od ściany komórkowej jedynie w narożach komórki;
POTENCJAŁ OSMOTYCZNY- zdolność cząsteczek wody do dyfuzji przez błonę półprzepuszczalną z roztworu hipotonicznego do hipertonicznego. Wartość p.o. jest liczbowo równa → ciśnieniu osmotycznemu, lecz z przeciwnym znakiem (przyjęto, że jest ujemna).
PUNKT IZOELEKTRYCZNY - stan układu koloidowego lub powierzchni, przy którym sumaryczny ładunek zdysocjowanych grup funkcyjnych wynosi 0; zależy głównie od pH. W przypadku białek i aminokwasów jest to stan równowagi między stopniem zdysocjowania grup kwasowych COO- i aminowych; np. dla aktyny przy pH równym 4,5, dla trypsyny 9,8, dla hemoglobiny - około 7.
RUCHY BROWNA - chaotyczne poruszenia cząsteczek koloidalnych, wywołane zderzeniami z cząsteczkami fazy rozpraszającej (np. ruchy cząstek dymu w powietrzu wskutek ruchu cząsteczek gazów, wykonujących ruchy termiczne).
STOPIEŃ PĘCZNIENIA – jest funkcja czasu pęcznienia t i dla ustalonego t zależy od wielu czynnikow określających właściwości fazy rozpraszającej i rozproszonej;
TRANSPIRACJA (CZYNNIKI) – ZEWN: światło, temperatura, dostępność wody glebowej, ruchy masy powietrza, stężenie CO2; czynniki roślinne: opór dyfuzyjny warstwy granicznej, opór dyfuzji kutikuli, opór dyfuzyjny szparek;
TYPY UKŁADÓW KOLOIDALNYCH:
W zależności od stanu skupienia: 1) zol – subst stala rozproszona w cieczy, 2) emulsja – ciecz w cieczy, 3) aerozol – ciecz w gazie, 4) piana- gaz w cieczy | W zależności od zdolności do solwatacji: 1) liofobowe- czast k trudno ulegaja solwatacji, 2) liofilowe- czastki lattwoulegaja solwatacji | Jeśli osrodkiem rozpraszającym jest woda 1) hydrofobowe – nie ulegaja hydratacji, 2) hydrofilowe – ulegaja hydratacji;
WODA PRZEPŁYWA W POPRZEK KORZENIA przez przestwory międzykomórkowe i ściany komórkowe – apoplast – lub przez wnętrza komórek – symplast. Woda z solami przechodzi kolejno przez: skórkę (włośnik), warstwę kory pierwotnej, śródskórnię, komórki perycyklu i ostatecznie dociera do naczyń lub cewek w walcu osiowym. Ciągły napływ wody powoduje wzrost ciśnienia w elementach przewodzących i podnoszenie się poziomu wody. Powstające w cewkach i naczyniach ciśnienie zwane jest parciem korzeniowym. Woda pobierana jest przez korzenie tylko wtedy, gdy roztwór glebowy jest roztworem hipotonicznym.
WSPÓŁCZYNNIK TRANSPIRACJI – ilość wytranspirowanej wody potrzebnej do wyprodukowania 1 kg suchej masy rośliny.
WYMIARY SUBST DROBNOCZAST I CZAST KOLOIDALNYCH: drobnocząsteczkowe – średnica mniejsza od 10^-9 m sa to sole mineralne, cukry, kwasy organiczne; czastki koloidalne – srednica roztwory od 10^-9 – 10^-7 m lub zawiesiny 10^-7 – 10^-5 m sa to wielocukry, białka kwasy nukleinowe, lipidy;