Wykorzystanie dźwięku w prezentacji kartograficznej.

Internetowa prezentacja kartograficzna nieustannie ewoluuje. Oprócz popularnych stron internetowych (np. https://maps.google.pl/ , www.zumi.pl/ ) prezentujących mapy zarówno Polski jak i świata, coraz większą popularnością cieszą się mapy interaktywne. Dają one nieco więcej możliwości niż standardowe mapy internetowe. Moim zdaniem są one pewnego rodzaju wizytówką, która daje prestiż miastom, które ją posiadają. Mimo iż mapy internetowe umożliwiają uzyskanie mnóstwa informacji to wciąż użycie dźwięku w prezentacji kartograficznej jest rzadkością. Problem ten, a właściwie sposoby wykorzystania dźwięku na mapach chciałbym pokrótce przedstawić na kilku, znalezionych w Internecie, przykładach.

Pierwszym przykładem, w którym moim zdaniem bardzo trafnie użyto dźwięku jest witryna http://groteska.eu/world/swiat.htm. Ta strona internetowa umożliwia wybór dowolnego państwa świata. Po dokonaniu wyboru naszym oczom ukazuje się mapa wybranego kraju oraz najważniejsze informacje na jego temat. Możemy również zobaczyć flagę, godło oraz usłyszeć hymn, który jest dopełnieniem symboli państwowych – symboli, które wizualnie i werbalnie prezentują wartości i ciągłość historii narodów, państw, regionów.

Kolejnym przykładem, który chciałbym przytoczyć jest strona internetowa http://dzwiekospacery.appspot.com/#. Na pierwszy rzut oka mapa prezentuje się mało okazale. Ponadto wybór lokacji jest bardzo ograniczony, ponieważ do wyboru mamy jedynie 4 regiony Polski. Są to Mazury, Elbląg, Toruń oraz Białystok. Według mnie dużym plusem tej witryny jest mnogość dźwięków, jakie możemy odtworzyć po kliknięciu w interesujący nas znacznik. Znajdziemy tutaj dźwięki dobrze znane z życia codziennego takich jak gwar ulic, odgłosy fontanny, bicie dzwonów, ale także rechot żab czy też odgłosy łąki. Niewątpliwym minusem jest fakt, że aby dowiedzieć się, czego dotyczy nagranie, konieczne jest najechanie kursorem na znaczek. Sądzę, że dużym udogodnieniem byłoby wprowadzenie zakładki z listą dźwięków, co usprawniłoby wyszukanie interesujących nas odgłosów.

Zgoła ciekawiej prezentuje się „Mapa dźwiękowa zielonych terenów Katowic”, którą możemy obejrzeć na stronie http://mapadzwiekowa.medialabkatowice.eu. Mapa ta nieco różni się od omówionych wcześniej, gdyż w pierwszej kolejności prezentuje nazwy oraz położenie zielonych terenów Katowic. Na dalszy plan zostały zepchnięte nazwy i granice dzielnic, natomiast dróg, budynków itp. obiektów w ogóle na mapie nie przedstawiono. Po wyborze interesującego nas miejsca i nagrania możemy usłyszeć melodyjny śpiew ptaków, szum drzew, plusk wody. Do pełni szczęścia brakuje tylko bodźców wizualnych w postaci np. zdjęć.

Ostatnimi dwoma przykładami, jakie chciałbym omówić są dźwiękowe mapy Wrocławia (http://dzwiekowamapa.pl/#!/mecz_rosja_czechy_euro_2012) oraz Gdańska (http://www.zwiedzajgdansk.pl/map). W obu przypadkach twórcy zadbali o to, aby użytkownik mógł wybrać interesujące go miejsce. Kolejną wspólną cechą tych map jest to, że możemy na nich usłyszeć dźwięki życia codziennego, tony kojarzące się z miastami (np. dźwięki w stoczni gdańskiej) jak i nagrania „historyczne” np. doping kibiców podczas meczów EURO 2012 . W przypadku Wrocławia interesującą opcją jest możliwość pobranie ścieżki dźwiękowej, czego nie oferuje mapa Gdańska. Więcej uwagi chciałbym poświęcić dźwiękowej mapie Gdańska, gdyż w moim odczuciu jest ona prawie idealna. Po otworzeniu w nowym oknie zakładki „WIRTUALNIE” możemy wybrać miejsce, w które się „przeniesiemy”. Jednocześnie włączając dźwięk charakterystyczny dla tego miejsca mamy wrażenie jakbyśmy tam byli. Problem leży w tym, że miejsc, które możemy obejrzeć i zarazem usłyszeć jest niewiele. Poza tym jednoczesna obsługa dwóch okien przeglądarki może stanowić mały problem. Po chwili szukanie znalazłem następujące przykłady: Bazylika Mariacka i dźwięk jej dzwonów oraz organów, Katedra w Oliwie i dźwięk jej organów. Żebym ja, jako odbiorca był w 100% usatysfakcjonowany, przy wyborze nagrania powinienem automatycznie przenieść się w to miejsce. Pozwoliłoby mi to dogłębnie poczuć klimat miejsca oraz zrozumieć jego wyjątkowość. Dopełnieniem bodźców słuchowych i wizualnych mógłby być np. zapach. Jednak obecna technika jeszcze tego nie umożliwia.

Wszystkie omówione przeze mnie mapy w sposób mniej lub bardziej udany wykorzystują w swojej prezentacji dźwięk. Ich wspólną cechą jest to, że możemy na nich jedynie oglądać treść mapy oraz słuchać nagrań. Nie umożliwiają one uzyskanie dokładnych informacji obiektach, współrzędnych, skali czy też najkrótszych trasach przejazdu. Trzeba się jednak zastanowić czy takie funkcji są dla map dźwiękowych potrzebne, skoro w Internecie istnieją już witryny oferujące zarówno wymienione powyżej jak i inne opcje.

Niestety nie udało mi się znaleźć mapy dźwiękowej wykonanej dla obszaru całego kraju. Myślę jednak, że to tylko kwestia czasu nim takie opracowanie powstanie. Mnogość dźwięków, jakimi taka mapa mogłaby dysponować jak i tematów ogólnych tych dźwięków jest teoretycznie nieskończona. Przykładowo na takiej mapie mogłyby się znaleźć hymny i hejnały miast; utwory muzyczne opisujące, kojarzące się i promujące poszczególne regiony i miejsca (np. Warszawa -„Sen o Warszawie”, Olsztyn – „Kortowiada”). Nawet kibice sportowi mogliby znaleźć na takiej mapie coś dla siebie np. hymny swoich ukochanych klubów czy też ulubione przyśpiewki.