20.02.2011r.
DIAGNOZA – wywodzi się z języka greckiego – rozróżnianie, proces diagnozowania to rozpoznanie istoty i uwarunkowania złożonego stanu rzeczy na podstawie obserwacji jego cech, objawów oraz znajomości ogólnych prawidłowości panujących w danej dziedzinie.
Diagnozowanie jest czynności poznawczą w której dokonujemy przetwarzania informacji, poprzez porównanie, analizę, syntezę, dokonywanie kombinacji w różnych układach uogólniamy, redukując.
Tworzymy model osoby badanej po to by można było uzyskać odpowiedź co chcemy sprawdzić, zbadać by pomóc rozwiązać problem.
Kolejnym etapem jest dobór metod pozwalających zrozumieć problem. Ważna jest nie tylko zapoznanie się z instrukcjami ale również obserwacje, procesy percepcyjne, doświadczenia.
Próba rozwiązania problemu, śledzenie badanej osoby.
Wiedza którą mamy jest niezbędna do prawidłowego przeprowadzenia diagnozy
W diagnozie – stan aktualny; przeszły-historię; przyszły-diagnoza.
Komunikacja może mieć charakter werbalny, dwupodmiotowy.
Psycholog ma pomóc człowiekowi odrzucić stereotypy itp.
Medycyna rozumie diagnozę jako rozpoznanie kliniczne, czyli rozpoznanie zespołu chorobowego wniosek wynika z pewnej krytycznej oceny objawów subiektywnych stwierdzonych w badaniach podmiotowych (na podstawie zewnętrznych symptomów). Punktem wyjścia w diagnozie medycznej jest sięganie do korzeni.
Modele współpracy psychologów i psychiatrów (Obuchowski)
Rola laboranta – psycholog na zlecenie specjalistów przeprowadza badanie odwołując się jedynie do instrukcji.
Rola technika – otrzymuje mniej dookreślone zlecenie (jaki jest problem) psycholog sam dobiera metodę do oceny problemu, która umożliwi zinterpretowanie informacji, nie ma dostępu danych, którymi dysponuje lekarz.
Rola konsultanta – musi mieć dane, wyniki wcześniejszych obserwacji pacjenta, po zapoznaniu dobiera techniki diagnostyczne, uczestniczy w przekazywaniu wyników pacjentowi.
Model członka teamu - na równych prawach w zespole, bezpośrednia współpraca na każdym etapie rozwiązywania problemu.
Współpraca praktyka i teoretyka (Brzezińska)
Monada praktyk i teoretyk, pracują niezależnie od siebie, nie komunikują się bezpośrednio.
Model mediatora - praktyk i teoretyk, wykonują niezależnie swoje zadania ale porozumiewają się za pomocą mediatora, szukając wspólnej drogi działania.
Model mistrza i asystenta - mistrz(teoretyk) współpracuje z asystentem(praktyk), a każdy szanuje kompetencje drugiego.
Model wszechstronnego mistrza - czerpie z praktyki inspiracje i problemy a w teorii poszukuje rozwiązań.
Psycholog diagnosta odpowiada na praktykę – koncepcja Kelly’ego
Model eksperta - na wezwanie instytucji posługuje się danymi technika, diagnozuje opierając się na własnych umiejętnościach i oferuje swoje usługi.
Model rekomendacji – diagnosta stwierdza, że zlecone zadanie wykracza poza jego kompetencje i rekomenduje osobę zaufaną.
Model ostrożności – psycholog diagnosta odpowiada, że nie jest w stanie sprostać zadaniu, może zbadać pośrednio, ostrożny w postawieniu diagnozy na tym etapie (za mało wie)
Model profesjonalny - podejmuje się rozwiązania postawionego poprzez praktyków pod warunkiem, że zdefiniuje to zadanie, dokona oceny trafność procedury, będzie uczestniczyć w procesie doboru narzędzi, będzie kontrolował po to by wzbogacić diagnozę i własne doświadczenie.
Pedagog w procesie diagnozy:
Kładzie się akcent na podkreślenie mocnych i słabych stron osoby i mechanizmów dominujących w danym środowisku wychowawczym i wpływający na funkcjonowanie osoby. Obie strony czerpią ewidentne korzyści.
Do podstawowych zasad psychologa-pedagoga diagnosty należą:
dążenie do realizacji pełnej formy diagnozy, czyli opisującej stany rzeczy, wyjaśnień źródła i mechanizmów powstawania, ustalającej stopień rozwoju. Wyjaśnia znaczenia występowania tych elementów w określeniu możliwości dalszego rozwoju jednostki, gotowości.
oceniający charakter diagnozy polega na odnoszeniu rozpoznawanych stanów rzeczywistych poszczególnych cech, czy warunków występowania do pewnych oczekiwanych założeń. Odnoszenie do kryterium normy.
realizowanie diagnozy w wymiarze pozytywnym, czyli ma być to takie działanie diagnostyczne, które zmierza do poprawy.
dążenie do autodiagnozy osób, systemów i środowisk, potrzebna gotowość do współpracy nad przekształcaniem siebie.
łączenie poznania pośredniego z bezpośrednim (dialog, komunikacja werbalna i niewerbalna), badanie schematyczne/testowe. Dopiero następuje pełna diagnoza.
CECHY DIAGNOZY:
Decyzyjna - zarówno w procesie diagnozy indywidualnej jak i diagnozy szeroko rozumianej. Może być podstawą do działań interwencyjnych.
Permanentna
Opisowa – opis konieczny w procesie wyjaśniania i w procesie uzyskania konkretnych danych
Aktywna
Hipotetyczna - stawianie hipotez i probabilistyczna weryfikacja hipotez
Wnikliwa- refleksyjna
Prognostyczna
Pełna