KOSZTY PRODUKCJI

•koszty produkcji – element podejmowania racjonalnych decyzji przez producenta

•znajomość kształtowania się krzywych kosztów produkcji umożliwia określenie optymalnych rozmiarów produkcji oraz optymalnej wielkości przedsiębiorstwa

•każdy proces produkcyjny – wymaga określonych nakładów na zakup czynników produkcji

•nakłady przedsiębiorstwa obejmują: pracę, maszyny, urządzenia, budynki, surowce i energię

•ceny płacone przez producenta za czynniki produkcji – koszty produkcji

•znajomość kształtowania się całości kosztów produkcji jest niezbędnym warunkiem podejmowania racjonalnych decyzji przez producenta

•porównanie kosztów wytworzenia z uzyskaną ceną – zysk producenta

Klasyfikacja kosztów:

•kryterium rodzaju kosztów:

koszty osobowe (płace),

koszty materiałowe (materiały, surowce, paliwa),

koszty finansowe (ubezpieczenia, odsetki, czynsze dzierżawne)

•kryterium sposobu powiązania z produktem:

bezpośrednie (te które można odnieść do konkretnego wyrobu; płace, materiały wchodzące w skład wyrobu),

pośrednie (te których nie można odnieść do konkretnych wyrobów, rozliczane w formie narzutów).

•kryterium funkcji rozmiarów produkcji:

koszty stałe – niezależne od rozmiarów produkcji (nie zmieniają się wraz ze zmianą rozmiarów produkcji)

koszty zmienne – zależne od rozmiarów produkcji (zmieniają się wraz ze zmianą rozmiarów produkcji)

Koszty w okresie krótkim i długim

•okres krótki – produkcja opiera się na danej technologii – występują koszty stałe i koszty zmienne

–czas, w którym przedsiębiorstwo jest w stanie tylko częściowo dostosować swoje nakłady do nowych warunków

•okres długi – zmiana technologii (procesów technologicznych) na skutek inwestycji – wszystkie

koszty są kosztami zmiennymi

okres długi – czas niezbędny do dostosowania wszystkich rodzajów czynników produkcji w przedsiębiorstwie do nowych warunków.

Okres krótki

koszty stałe:

-amortyzacja majątku trwałego

-płace administracji i kierownictwa

-koszty konserwacji maszyn i urządzeń

-energia do pomieszczeń

-odsetki od kredytów

-składki na ZUS

-składki na ubezpieczenie majątku

koszty zmienne:

-zużycie materiałów

-energia do celów produkcyjnych

-płace robotników

-surowce

-materiały

-półfabrykaty

Funkcja kosztów – relacja między kosztami produkcji a wielkością produkcji KC = f(Q)

KOSZTY PRODUKCJI

Zależności:

•krzywa KSP nieustannie spada

krzywa KM przecina krzywe KZP i KCP w punktach, w których te ostatnie osiągają minimum

•Koszty produkcji w okresie długim - w okresie długim powstają możliwości powiększania produkcji poprzez budowanie nowych, większych zakładów stosujących nowe technologie wymaga to zwiększenia nakładów na wszystkie czynnik produkcji, wobec czego wszystkie koszty związane z pozyskaniem tych czynników produkcji ulegają zmianom.

długi okres – jest niezbędny do dostosowywa­nia wszystkich rodzajów czynników produkcji do nowych warunków.

w długim okresie – zmieniają się rozmiary przedsiębiorstwa (nowe metody produkcji, nowe maszyny)

producent – podejmując długookresowe decyzje produkcyjne dokonuje wyboru najkorzystniejszych rozmiarów produkcji, czyli dla każdej wielkości produkcji wybiera metodę produkcji przy najniższych kosztach

Krzywa kosztów całkowitych przeciętnych w okresie długim

Korzyści skali produkcji – początkowo wraz ze wzrostem rozmiarów przedsiębiorstwa coraz większe korzyści skali, później po przekrocze­niu pewnej optymalnej wielkości przedsiębior­stwa – dalsze jego powiększanie prowadzi do malejących korzyści skali.

•krótkookresowe krzywe KM przecinają zawsze krzywą długookresową KM przy takich rozmiarach produkcji, dla których krótkookre­sowe krzywe KCP są styczne z długookresową krzywą KCP.

•w punkcie minimum długookresowej krzywej KCP następuje zrównanie wszystkich krótko i długookresowych krzywych kosztów przeciętnych i marginalnych [Q optymalne ]

KOSZTY KSIĘGOWE I KOSZTY EKONOMICZNE

Koszty księgowe - obejmują wyłącznie faktyczne (udokumentowane) wydatki pieniężne, związane z prowadzoną działalno­ścią.

Koszty alternatywne - uwzględniają koszty domniemane (nie ujawnione), związane z zaangażowaniem własnych czynników produkcji, które w przypadku zaangażowania w innej działalności mogłyby przynosić dochody.