Emocje i motywacje 11

Mechanizmy motywacyjne II: procesy poznawcze Procesy poznawcze leżące u podstaw motywacji, czyli:ciekawość poznawcza,oczekiwania,aspiracje i fantazje,niezgodność poznawcza.

ciekawość- zgodnie z psychologicznymi definicjami, jest ona preferencją, czy też gotowością, do przyjmowania nowych, wcześniej nieznanych informacji. Na ciekawość można spojrzeć z dwóch perspektyw: sytuacyjnej i dyspozycyjnej. W perspektywie sytuacyjnej, ciekawość jest szczególnym rodzajem reakcji na zmianę w otoczeniu, na jakąś nowość – jest reakcją otwartą na ta zmianę, pozytywną wobec niej. W perspektywie dyspozycyjnej, ciekawość jest charakterystyką osoby, związaną z jej gotowością pozytywnego reagowania na zmiany i innowacje.Badania wskazują na to, że ciekawość i związane z nią dążenia bywają motywem działania silniejszym niż potrzeby, które wydawałyby się bardziej podstawowe.Einstein wolał szukać zrozumienia interesujących go problemów niż zarabiać na życie. Podobnie bywa w świecie zwierząt – szczury i inne gatunki umieszczone w nowych środowiskach na ogół, ostatecznie, decydują się je zwiedzać, eksplorować, przedkładając poznanie nowości ponad unikanie potencjalnych zagrożeń.

Oczekiwanie jest przewidywaniem prawdopodobieństwa.wystąpienia.określonego stanu rzeczy. Dla naszej motywacji szczególne znaczenie mają oczekiwania dotyczące zajścia określonych zdarzeń w efekcie własnych działań („spodziewam się, że jeśli zrobię to, to rezultatem mojego działania będzie to...”), a nie oczekiwania dotyczące zdarzeń nie mających nic wspólnego z własnymi działaniami, zdolnościami czy umiejętnościami, tylko będących efektem działań innych ludzi czy przypadku.Oczekiwania dotyczące wyników własnych działań można stopniować – jako niskie, umiarkowane, wysokie. Poziom oczekiwań jest pozytywnie związany z motywacją do realizacji działań związanego z tymi oczekiwaniami. Generalnie im wyższe mamy oczekiwania co do rezultatów własnych działań, tym wyższą mamy motywację, tym lepsze osiągamy rezultaty, i tym bardziej jesteśmy z tych rezultatów zadowoleni.

ASPIRACJE I FANTAZJE-. aspiracje dotyczą efektów pożądanych lub upragnionych – takich, jakie chcielibyśmy osiągnąć, ale niekoniecznie jesteśmy do tego zdolni, niekoniecznie nam się to uda.

Fantazje są takimi wyobrażeniami i pragnieniami, które nie muszą być związane z jakimikolwiek własnymi działaniami – to, ze o czymś marzę, nie oznacza, że zrobię cokolwiek, żeby to osiągnąć (fantazjujemy często dla samego fantazjowania, Ogólnie rzecz biorąc, aspiracje i fantazje aktywizują naszą motywację, a w konsekwencji prowadzą do podejmowania działań pod dwoma następującymi warunkami:1.dotyczą zadań, których rezultaty są uzależnione od wykonania przez człowieka określonych działań (fantazjowanie, że na świecie zapanuje bezwzględny pokój, jest niezależne od mojego działania, więc do niczego nie doprowadzi; fantazjowanie, że zaliczę sesję jak najbardziej może mieć sens);2 wyobrażenia stanów pożądanych zostaną przeformułowane, „przetłumaczone” na konkretne cele działania (fantazję o zaliczonej sesji trzeba przełożyć na cele typu: przez najbliższe trzy tygodnie każdego dnia chodzę do biblioteki i uczę się po kilka godzin). Jeśli nie przełożymy fantazji na konkretne cele, mogą one być przejawem nierealistycznego optymizmu i myślenia życzeniowego, dającego niewiele więcej niż chwilowo dobry nastrój.

Niezgodność poznawcza- , nazywana także dysonansem, konfliktem bądź rozbieżnością.niezgodność poznawcza(Wiesław Łukaszewski)- jest zjawiskiem znacznie bardziej zróżnicowanym niż twierdziły „stare” teorie. Przede wszystkim, można wyróżnić różne typy niezgodności. I tu Łukaszewski proponuje podział niezgodności na trzy zasadnicze rodzaje:1.Niezgodność między dwiema informacjami napływającymi do nas z otoczenia (np. wypowiedzi dwójki ludzi wzajemnie sobie przeczą).2.Niezgodność między informacjami wchodzącymi w skład wiedzy osobistej a informacjami napływającymi z otoczenia (np. jestem przekonana, że ludzie z natury są dobrzy, tymczasem docierają do mnie informacje, że tak nie jest).3Niezgodność miedzy dwiema informacjami stanowiącymi składnik wiedzy osobistej lub doświadczenia (np. niezgodność między dwiema myślami czy oceną zdarzenia a związanymi z tym zdarzeniem emocjami. Niezgodność sama w sobie aktywizuje nas do działania, co oznacza, że spełnia funkcje motywacyjne.