WADY KOŃCZYN
U noworodków prawidłowością rozwojowa jest ustawienie szpotawe kości piszczeli i zgięciowe ustawienie w stawach kolanowych w wyniku ułożeni wewnątrzmacicznego, przewaga zginaczy nad prostownikami. Po roku zanika i przechodzi w fizjologiczna koślawość, która jest charakterystyczna dla dzieci w wieku 6-8 lat. Za koślawość fizjologiczna uważa się odchylenie 10-15 stopni(4-5cm). Koślawość występuje częściej u dziewcząt.
MIĘSIEŃ PISZCZELOWY TYLNY :
-zgina podeszwowo, odwraca i przywodzi stopę
-działa statycznie na łuk stopy
-wraz ze strzałkowym długim ustala stopę w stosunku do podudzia
-w zginaniu z współdziała z długim zginaczem palców i palucha, w przywodzeniu odwracaniu, a antagonistami w tych ruchach są mięśnie strzałkowe, a w zginaniu piszczelowy przedni
-porażenie tego mięśnia: koślawe ustawienie stopy i obniżenie łuku podłużnego
MIĘSIEŃ STRZAŁKOWY DŁUGI:
-wysklepia łuki stopy
-nawraca zwłaszcza przodostopie
-zgina podeszwowo i odwodzi
-dociska brzeg przyśrodkowy , wpływając na ustalenie I kości śródstopia
-ze strzałkowym krótkim i długim prostownikiem palców odwodzi i nawraca
- w nawracaniu i odwodzeniu antagonistami są piszczelowe
-porażenie: zaburzenia w ruchach nawracania i odwodzenia, płaskostopie, porażenie całej grupy mięsni strzałkowych do szpotawego ustawienia stopy
MIĘSIEŃ PISZCZELOWY PRZEDNI:
-główny prostownik i supinator
-wzmacnia prace statyczną więzadeł utrzymując łuk podłużny
-porażeni: końskie ustawienie stopy
MIĘSIEŃ TRÓJGŁOWY ŁYDKI:
Zginanie podeszwowe
-gdy pieta jest w nawróceniu lub odwróceniu nasila on odchylenia
-przykurcz: końskie ustawienie stopy
-porażenie: ustawienie stopy w zgięciu grzbietowym
ZGINACZE PALCÓW I PALUCHA:
-zwieranie łuków zwłaszcza podłużnego
-silne przyparcie palców do podłoża
MIĘSIEŃ ODWODZIE PALUCHA:
Głównymi mięśniami odpowiedzialnymi za wysklepienie łuku podłużnego: z mięśni długich: piszczelowy tylny, strzałkowy długi, piszczelowy przedni, z mięśni krótkich: wszystkie mięśnie podeszwowe stopy. Łuk poprzeczny utrzymują: strzałkowy długi , piszczelowy tylny i przywodziciel palucha(głowa poprzeczna)
WYWIAD:
-wiek
-przebyte choroby
-subiektywna ocena wydolności stopy
-tryb życia(czas pracy, stojąca , chodząca)
-uprawianie sportów
-obuwie
OGLĘDZINY
a)w warunkach obciążenia – dziecko siedzi
b)w warunkach odciążenia – stoi w rozkroku na szerokość bioder, prosta postawa. Od przodu obserwuje się oś kończyny, stopy i palucha, sklepienie stopy, kształt łuków, ukształtowanie śródstopia, wielkość i kształt brzuśców mięśni. Od tyłu oś kończyny i kości piętowej, we wspięciu na palcach
c)w warunkach obciążenia dodatkowego – obserwujemy dziecko na nodze poddanej obserwacji, druga kończyna ugięta w stawie biodrowym i kolanowym,
d)ocena chodu
e)metoda „śladu stopy”
STOPA PŁASKA STATYCZNA – mamy do czynienia w wyniku przeciążenia stopy spotęgowań niewydolnością jej układu mięśniowo- więzadłowego, co doprowadza do bolesności, zaburzeń funkcji, zniekształceń.
Zmiany zachodzą w stawach piętowo- skokowym i skokowo – łódkowym , kość piętowa zsuwa się , głowa kości skokowej suwa się w dół do środka, pociągając za sobą kość łódkowatą, wynikiem jest spłaszczenie łuku dynamicznego.
-stopa płaska niewydolna – niewydolność mięśniowa
-stopa płaska wiotka – niewydolność więzadłowa
-stopa płaska przykurczona – przykurcz dotyczy mięsni strzałkowych
-stopa płaska zesztywniała – zmiany strukturalne, stawów i kości
PALUCH KOŚLAWY – zniekształcenie polega na odchyleniu palucha, lub nakładaniu się go na następny palec, towarzyszy on spłaszczeniu łuku podłużnego stopy. Przyczyny: genetyczne, obuwie, urazy, zapalenie stawu.
ĆWICZENIA WYSKLEPIAJĄCE STOPĘ
Małe dzieci nie krepować śpioszkami, stymulować je do zabawy swymi paluszkami u stópek, łaskotać podeszwy, starsze dzieci podczas zabawy oporować na stópki.
STOPA WYDRĄŻONA – przyczyna są anomalie w obrębie dolnego odcinka rdzenia kręgowego(tzw. „występowanie rdzenia”), wysokie podbicie, w badaniu dynamicznym polega na ucisku od strony podeszwowej pierwszej kości śródstopia, pod którego działaniem wydrążenie zanika.
KOLANO KOŚLAWE – odchylenie to kolana do wewnątrz wyróżniamy koślawość: wrodzona idiopatyczną, pokrzywicza, pourazowa, poporażeniową, pozapalna, statyczna.
Zmiany kostne : przerost kłykcia wewnętrznego kości udowej , skrzywienie kości udowej i piszczelowej, skręcenie na zewnątrz podudzi i przerost w stawi kolanowym.
Zmiany mięśniowo – więzadłowe: rozciągnięte więzadła pobocznego piszczelowego i skręcenie boczne pobocznego strzałkowego. Rozciągnięcie mięśnia półścięgnistego, półbłoniastego, krawieckiego, głowy przyśrodkowej czworogłowego. Przykurczone pasmo biodrowo – piszczelowe i dwugłowy uda.
Predyspozycje do zwichnięcia rzepki.
Wzmacnianie głowy przyśrodkowej mięśnia czworogłowego, krawieckiego, smukłego, półścięgnistego, półbłoniastego, rozluźnienie dwugłowego i pasma biodrowo – piszczelowego, nauka poprawnego stania i chodu.
KOLANO SZPOTAWE – trzony kości udowej, piszczelowej i strzałkowej wygięte są na zewnątrz. Więzadło poboczne zewnętrzne rozciągnięte, a poboczne wewnętrzne nadmiernie napięte. Dwugłowy uda i strzałkowe rozciągnięte, a pozostałe zginacze: półścięgnisty, półbłoniasty, dwugłowy przykurczone.