ZAGADNIENIA
Wprowadzenie do gospodarki i ekonomii
Podmioty gospodarcze
Cele
Gospodarka planowa
Rynek i jego elementy
Popyt
Podaż
Cena
Teoria wyboru konsumenta
Krzywa
Równowaga
Analiza czynników produkcji ujęcie klasyczne i współczesne
Przedsiębiorstwo i jego rola w gospodarce
Majątek
Formy prawne
Zasady zachowania
Dochód narodowy w systemie rynkowym
Miernik poziomu
Produkt krajowy
Rachunek dochodu narodowego
Ruch okrężny
Rola państwa w gospodarce
Budżet
Polityka fiskalna
Pojęcie i instrumenty kasy fiskalnej
Współczesny system podatkowy ( geneza, podział, funkcje podatku etc. )
Miejsce i rola banku centralnego w gospodarce
Banki komercyjne
Pozycja NBP
ESBC
Pieniądz i system pieniężny
Rola w gospodarce
Kreacja pieniądza
Euro
Rynek papierów wartościowych
Wzrost gospodarczy i cykl koniunkturalny
Państwo i jego wpływ na przebieg cyklu koniunkturalnego
Charakterystyka zjawiska inflacji w gospodarce
Polityka rynku pracy w PL i UE
Współczesne modele gospodarki rynkowej
Międzynarodowa integracja gospodarcza
Zjawisko globalizacji ujęcie ekonomiczne i społeczne
LITERATURA
M. Gulcz „Ekonomia” , „Makroekonomia” / Poznań 2003
D. Begg, S. Fischer , R. Dornbush “ekonomia I mikroekonomia” / Warszawa 2007
R. Milewski „elementarne zagadnienia ekonomii” / Warszawa 2007
S. Marciniak „Makro i mikro ekonomia – podstawowe problemy” –/Warszawa 2006
W. Stankiewicz „Historia myśli ekonomicznej” / Warszawa 2000
W. Morawski „Kronika kryzysów gospodarczych” / Warszawa 2003
R. Sowiecki „Zarys gospodarki rynkowej” Warszawa 2000
M. Belka „Ekonomia stosowana” / Warszawa 2004
W. Morawski „Zarys powszechnej historii pieniądza i bankowości ” / Warszawa 2004
Wprowadzenie
Ekonomia zajmuje się badaniem gospodarki
RZADKOŚĆ – luka pomiędzy ogólną sumą dóbr i usług, których ludzie potrzebują w celu zaspokojenia swoich potrzeb a możliwościami ich wytworzenia.
Funkcje ekonomii
Poznawcza
Aplikacyjna
Sądy – charakter pozytywny, normatywny
POZYTYWNE
Weryfikowalność
Obiektywne
Pauperyzacja – ubożenie społeczeństwa
NORMATYWNE
Formułuje oceny oparte o subiektywne wartościowanie zjawisk ( np. bezrobocie negatywne bardziej niż zjawisko inflacji)
Przykłady :
normatywny : wraz z dłuższym stażem pracy wzrastają nasze umiejętności
pozytywny : wraz z rozbudową stref przemysłowych wrasta liczba miejsc pracy
PODZIAŁ EKONOMII
| Mikroekonomia | Makroekonomia |
|---|---|
| Bada poszczególne elementy tworzące gospodarkę, przedsiębiorstwa, sektory i gałęzie danej gospodarki oraz rynki określonych produktów i usług , analizuje ona, bada sprzedawców i nabywców. Bada także czynniki mające wpływ na kształtujące się na rozmiar produkcji podaży, poszczególnych usług , rozmiarów popytu na nie , oraz wysokość ich cen | Dokonuje analizy gospodarki jako całości , bada czynniki , które mają wpływ na poziom i zmiany , globalna, łączna produkcja, konsumpcja w danej gospodarce , globalna podaż, globalny popyt , globalne zatrudnienie, inwestycje , dochody i wydatki budżetu państwa . Wielkość agregatowa. |
Podmioty ekonomiczne
Gospodarstwa domowe ludności
Państwo
Przedsiębiorstwa
Produkcyjne i konsupcyjne
Kapitał własny : kapitał obcy
2:1
1:1 – równowaga
Stosunkowo zróżnicowane
Zespół odób dysponujące własnymi środkami ( np. ziemia)
ZASOBY
Są przekształcone w pewnych procesach w dobra i usługi, których człowiek potrzebuje
Koszt alternatywny
ZASOBY
LUDZIE
NATURALNE
KAPITAŁOWE
DOBRO
Produkt -> nabywca
Usługa - > zawsze w sposób czasowy
Zapotrzebowanie na dobra to kategoria potencjalna , która wyraża się w ilościach dóbr i usług , które ludzie chcieli by posiadać gdyby nie istniało ograniczenie w postaci siły nabywczej
PRACA – świadome i celowe wykorzystywanie czynności które służą pośrednio lub bezpośrednio wytwarzaniu dóbr materialnych lub usług.
Dobry przedsiębiorca
Skłonność do ryzyka
‘skłonność do wdrażania nowych technologii
Inicjatywa z wykorzystaniem zasobów
Pojęcie systemu ekonomicznego ogół elementów, które tworzą gospodarkę danego kraju
Obejmuje :
Zasoby materialne
Przestrzeń geograficzną
Zasoby naturalne
Wytworzonymi przez ludzi środkami produkcji i konsumpcji
Działalność
Proces wytwarzania dóbr i usług służące zaspokajaniu potrzeb
Reguły i normy prawne , które określają sposób tworzenia pozycji a także zasady funkcjonowania podmiotów gospodarczych
Wspólnota pierwotna
Kapitalizm różnice dominujących systemów wartości
Feudalizm
Systemy :
Wolny rynek – samoregulujące
Sterowane przez państwo
Mieszane
System ekonomiczno- finansowy
Jest to pewien zbiór określony prawem instrumentów , zasad i rozwiązań, regulującą działalność podmiotów gospodarczych
Wśród najważniejszych cech systemów wyróżniamy
Wartości czynników produkcji
Mechanizm alokacji – rozmieszczenie czynników produkcji w sposób adekwatny do potrzeb
Mechanizm koordynacyjny – mechanizm spontaniczny, polega on na tym iż podmiot gospodarczy na podstawie uzyskanych informacji dostosowują swoje działania do potrzeb innych jednostek
Mechanizm planowy : jest związany z planem określającym zasady dla poszczególnych jednostek , tak aby zaspokajały one swoje potrzeby
Mechanizm informacyjny
Nośniki informacji :
Cechy
Wskaźnik planu
Mechanizm stymulacji – pobudzenie podmiotów gospodarczych do podjęcia odpowiednich działań
Gospodarka rynkowa :
Prywatna dominacja czynników produkcji
Rynkowa alokacja zasobów gospodarczych
Rynek jest samoczynnie działającym mechanizmem, który ma wpływ na zachowanie podmiotów gospodarczych . Jest także podstawowym regulatorem i koordynatorem procesów gospodarczych
Samoczynne ustalanie równowagi rynkowej
Duża innowacyjność i elastyczność gospodarcza
Kierownictwo instytucji i organizacji gospodarczych jest podporządkowane biurokracji partyjno-państwowej
Ceny – powstają na rynku ; kształtują się relacje cen pomiędzy nimi to rynek decyduje o systemie cen
Cena jest to wartość towaru wyrażona w pieniądzu ( netto i brutto ; hurtowe i detaliczne; rynkowe i administracyjne ; minimalne i maksymalne ; absolutne i relatywne ; dumpigowe i i antydupingowe ; paletowe )
Funkcje :
Informacyjna
Kontrolna
Wartościująca