PRACA WYCHOWAWCZA I SZKOLENIOWA W II RP
Przysposobienie wojskowe i wychowanie fizyczne młodzieży przedpoborowej
Państwowy Urząd Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego (PUWFiPW) – łączyło wysiłki władzy wojskowej , administracyjnych państw i samorządowych oraz społecznych.
Przysposobienie wojskowe służyło wychowaniu, umacnianiu, wpojeniu, rozwijaniu uszlachetnianiu poczucia obowiązku obywatelskiego. System przysposobienia wojskowego gwarantował władzom RP wpływ i kontrolę powszechnego przygotowania obronnego społeczeństwa. Przygotowania wojskowe przyczyniały się do zmniejszenia bezrobocia i poprawy kondycji fizycznej społeczeństwa.
Wg instytucji wyszkoleniowej PUWFiPW przysposobienie wojskowe obejmowało: wychowanie obywatelskie, wojskowe i wyszkolenie wojskowe.
Przysposobienie wojskowe dzieli się na:
Młodzieży szkolnej
Akademickiej
Pozaszkolnej przedpoborowej
Rezerwistów
Kobiet
I innych kategorii
Federacja Obtońców Ojczyzny, Związek Strzelecki, Związek Harcerstwa Polskiego, Przysposobienie Wojskowe Kolejowe, P.W. Pocztowe to wojskowe organizacje, które zajmowały się szkoleniem niezrzeszonych.
Działalność szkolenia była prowadzona na placówka oświatowych bądź organizacjach, które otrzymały na wniosek władz zainteresowanej organizacji status stowarzyszeń przysposobienie wojskowego,np. Związek Strzelecki, Federacja Poslkich Związków Ojczyzny, Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”, Legia Akademicka, też uzyskiwały taki status organizajacje skupiające mniejszości narodowe np. Żydowski Robotniczy Klub Sportowy „HAPOEL”.
Liczby osób objętych szkoleniem przysposobienia wojskowego były fałszowane bo im więcej ich było tym większe dotacje otrzymywano.
Kompaniami i plutonami kierowały osoby mające akceptację pułku i posiadające odpowiednie kwalifikacje i walory intelektualne. Na dowódców jednostek powoływano żołnierzy zawodowych, oficerów, podoficerów rezerw, członków organizacji mających status stowarzyszen przysposobienia wojskowego.
Szkolenie prowadzili dowódcy(zakres ich działań zależał od komendanta), podoficerowie zawodowe, instruktorzy kontraktowi
Komendanci państwowi kontrolowali bezpośrednio jednostki pw na swoim terenie.
Pełnienie funkcji dowódczych przez żołnierzy rezerw pozwalało na zwolnienie z niektórych ćwiczeń, awans.
Pododdziały pw występowały na szczeblach drużyny, plutonu (3-5drużyn) i kompani (3-5) plutonów
Na szczeblu drużyny starano się zgromadzić osoby reprezentujące ten sam poziom umiejętności, wiedzy.
Starano się powiązać system szkolenia z wojskowym. Powiatowy komendant miał bezpośredni wpływ na sprawy personalne i szkoleniowe. Członkowie jednostek pw byli poddani władzy dyscyplinarnej przełożonych. Dowódca drużyn mógł karać za pomocą: nagany zwykłej, zakazem udziału w jednych ćwiczeniach. Dowódca plutonu: naganą przed frontem i wykluczeniem z 2 ćwiczeń. Dowódca kompani: wykluczenie z 3 ćwiczeń, komendant powiatowy: mógł usunąć osoby dopuszczające się łamania dyscyplin, norm życia społecznego, nadawał kary.
Wewnętrzny system zarządzania oparty na dowodzeniu ma hierarchię, rozkazodawstwa.
Wcielenie nowych członków organizował komendant powiatowy pw z rozkazem dowódcy okręgu korpusu. Był wyznaczany okres na pobór, by nie zakłócać szklenia. Szkolenia rozpoczynano od zaewidencjonowania członków, przydzielenie do drużyn, zapoznanie z programem, normami, miejscem.
Program pw młodzieży szkolnej- hufce szkolne działały od 1927 roku. Regulamin został opracowany przez PUWFiPW
Opiekun hufca szkolnego to nauczyciel wyznaczony przez władze szkolne i wojskowe. Komendanta hufca wybierały władze wojskowe spośród oficerów służby czynnej, nauczycieli z kwalifikacjami odpowiednimi.
W hufcach :
I szkolenie- prowadzono zajęcia odpowiadające szkoleniu rekruckiemu. Żeby uzyskać potwierdzenie tego szkolenia było potrzebne dostateczne wyszkolenie (85% udziału w zajęciach bojowych i 75% pozostałych) umiejętność czytania i pisania oraz wiedza obywatelska(musiał mieć).
II szkolenie- możliwość uzyskania II stopnia, lecz musiał mieć I stopień, udział w ćwiczeniach i zajęciach musiał zdać egzamin przed komisją obwodową.
PUWFIP opracował program przygotowujący młodzież do służby wojskowej, ogolnie na rzecz obronności, dostosowane do możliwości młodzieży. Zakładano pracę na 3 polach: wychowanie obywatelskie, wojskowe, wyszkolenie wojskowe.
Wychowanie obywatelskie- kształtowanie inteligencji i świadomości narodowej i państwowej, lojalności, dyscypliny, odpowiedzialności, wpajano cechy tj. honor, odwaga, poświęcenie, religijność, wiarę.
Wychowanie wojskowe- zdobycie podstawowych wiadomości, przymiotów potrzebnych żołnierzowi oraz rozbudzenie chęci zdobywania nowych umiejętności, populyzowali sporty, dbanie o rozwój fizyczny, higienę stylu życia, prowadzili zajęcia terrorystyczne-wykłady, pogadanki i ćwiczenia praktyczne, miało to wychowanie pogłębić wartości i przymioty obywatelskie.
Podział w hufcach szkolnych: I-stopień- 3 klasy gimnazjum, II-stopień- 4 klasy gimn., III- stopień- 1i 2 klasy liceum
I-wychowanie bojowe, skryte przesuwanie się w terenie, zajmowanie stanowisk strzeleckich,strzelanie z karabinu, organizowali marsze do 25 km.
II- doskonalenie zdobytych umiejętności i rozszerzenie umiejętności i wiedzy, marsz do 30km z lekkim obciążeniem, strzelnanie w róznych pozycjach, na różnych terenach w róznych warunkach atmosferycznych, pełne opanowanie umiejętności strzeleckich, podstawowe wiadomości o artylerii, poznawali organizacyjną strukturę piechoty, przeszkolenia bojowego, działania baterii artylerii
4 podokresy szklenia
1-od września do listopada, 2- grudnia-lutego, 3- marca-czerwca, 4- lipiec-wrzesień
1,3,4- szkolenia bojowe, strzeleckie, wychowanie fizyczne, 2-prowadzone są w pomieszczeniach, ośrodkach, walka na bagnety, obrona przeciwgazowa
Pod koniec roku oceniany był poziom wyszkolenia każdego i wydawano zaświadczenia o uzyskaniu określonych stopni przysposobienia wojskowego. Książeczka wychowania fizycznego i przysposobienia wojskowego to podstawowy dokument uczestnika, była też legitymacja
Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego- MWRiOP- przygotowały program nauczania na wyższych uczelniach
Działalność Legii Akademckiej:
-Przysposobienie wojskowe właściwe(wyszkolenie wojskowe)
-uzupełnienie programów studiów o wiedzę woskową i funkcjonowanie państwa w czasie zagrożenia i wojny
- przysposobienie gospodarczo-przemysłowe- wiedza o ekonomice obronnej i pracy zaplecza dla frontu
Legie uczelni tworzyły Legię Akademicką miasta. Na czele był komendant. Powołano Naczelną Komendę Legii Akademickiej na czele stanął Tadeusz Tomaszewski.
Przysposobienie wojskowe na uczelniach wyższych: normlanie- wszyscy brali udział co byli zdolni do służby, wyższe- obejmujące podchorążych i podoficerów rezerw; przysposobienie do wojskowej służby pomocniczej
Pododdziały Legii od 12 września 1938 roku były częścia Obrony Narodowej. Zadaniem Legii było przygotowanie inteligencji do wypełniania zadań w czasie zagrożenia i wojny, kształtowanie pro obronnych postaw