Wskaźniki makroekonomiczne TiR wpływa na wzrost PKB w każdym kraju– PKB wzrasta dlatego, bo turyści oprócz usług tur-rekr. Nabywają również inne dobra. PKB wzrasta też dlatego, że dla potrzeb tir muszą pracować również inne branże tj. budownictwo, rolnictwo, bo muszą budować hotele, ścieżki bez których tir by nie istniała. TiR przenika w różne dziedziny gospodarki i dlatego powoduje wzrost PKB. TIR wpływa na bilans płatniczy państwa a wręcz go poprawia. (zestawienie przychodów i rozchodów) tir ma duży udział w płaceniu różnego typu podatków. Turystyka w Polsce ma korzystny bilans płatniczy tzn. więcej zarabiamy na przyjazdach niż wydajemy na wyjazdy. Niemcy mają gorszy bilans płatniczy ale jednocześnie poprawiają go w innej formie bo kraje do których wyjeżdżają kupują potem od nich maszyny i inne artykuły. Czyli pieniądze wywiezione wracają w innej formie. W Polsce tego nie ma bo zbyt niska technologia. TIR ma ścisły związek z bilansem handlu zagranicznego-zestawienie wartości eksportu a importu. Głównie dotyczy to eksportu niewidzialnego. Turysta zagraniczny płaci za korzystanie z dóbr nie najlepszej jakości których normalnie by nie kupił w swoim kraju i wywozi ze sobą-czyli wyręcza firmę eksportującą i tak dokładnie nie wiemy ile wywiózł dokładnie ale tylko wiemy ogólnie. Dotyczy to 3 zjawisk: po pierwsze turysta zagraniczny będąc w obcym kraju kupuje idealne dobra turystyczne czyli te stworzone przez naturę. Po drugie kupuje towary kiepskiej jakości bo musi (bo mu się cos zepsuło) i je wywozi i następnie wyrzuca lub nie używa. Po trzecie turyści kupują powszechne towary dobrej jakości bo mają czas i chodzą po sklepach, a te towary są tańsze niż w kraju macierzystym bądź są lepszej jakości. Opłaca się to także dla państwa bo zarabia fabryka, hurtownia i sklep a przy eksporcie zarabia tylko fabryka. Turystyka poprawia przez to bilans handlu zagranicznego, są dzięki temu dodatkowe wpływy. Ale są kraje gdzie turystyka wpływa na saldo bilansu handlowego ujemnie np. w krajach Afryki (Arabskich) ponieważ dla zaspokojenia potrzeb turystów zagranicznych trzeba sprowadzać towary z zagranicy np. do hoteli. TIR wpływa na stan budżetu państwa poprzez system podatkowy-podatek płacą firmy, które zajmują się obsługą turystów, a im więcej jest turystów w danym kraju, tym wyższe są wpływy do budżetu państwa TIR wpływa na rynek pracy(im więcej turystów, tym większe zapotrzebowanie na osoby ich obsługujących, najczęściej spotykamy się z tym zjawiskiem sezonowo).Stworzenie jednego miejsca pracy w turystyce powoduje stworzenie 2,5 miejsca w innych gałęziach gospodarki. W krajach ustabilizowanych pogodowo turystyka ma duży wpływ i bez niej byłoby duże bezrobocie. W Polsce jest gorzej bo turystyka jest sezonowa.Wpływ na przekształcenia własnościowe – po 1990 roku firmy turystyczne przekształciły się w jednoosobowe spółki skarbu państwa a później spółki akcyjne i prywatne. Zmiany w turystyce wyprzedzają zmiany w całej gospodarce.
Wskaźniki mikroekonomiczne TIR wpływa na sytuację-poprawę materialną-wzrost dochodów osób, które bezpośrednio obsługują turystów i rekreantów ale też pośrednio też dla osób tam zamieszkałych; niestety występują tam zjawiska inflacji TIR daje, przysparza zysków przedsiębiorstwom turystyczno-rekreacyjnym
Konsumpcja jest to akt zaspokojenia różnorodnych materialnych i niematerialnych potrzeb człowieka przez dobra i usługi posiadające określoną wartość użytkową i wymienną, przy danym poziomie cen. Konsumpcja dokonuje się jednorazowo lub wielokrotnie (rozłożona w czasie).
TIR na tle ogólnych tendencji w rozwoju konsumpcji Uwarunkowania przemian konsumpcji-czynniki rozwoju 1 proces-powstanie gospodarki kapitalistycznej (fabryki na skalę masową) 2 proces-przemiany w czasie wolnym (walka o czas wolny-gł. Robotnicy, że nie można pracować 16/20h- i nastąpiło skrócenie czasu pracy do 8h i stąd zaczęli szukać różnych dóbr i usług, które pozwolą ten pozostały czas zagospodarować) 3 proces- niebywały postęp techniczny świata TIR w poszczególnych stadiach rozwojowych konsumpcji (nie podano na wykł.) Istota konsumpcji jako kategoria ekonomiczna Konsumpcja (Teresa Pałoszewska Reidl) „Jest to akt jednorazowy (konsumpcja jednorazowa np. fryzjer) lub wielokrotny (konsumpcja wielokrotna np. samochód) zaspokajania różnorodnych materialnych i niematerialnych potrzeb człowieka przez dobra i usługi posiadające określoną wartość użytkową i wymienną” Model i wzorzec konsumpcji Przez model konsumpcji rozumiemy strukturę zakupu/wydatków jakie ponosi w ciągu roku osoba/rodzina na różne cele. Wzorzec konsumpcji tj. ta struktura wydatków do której chcielibyśmy dojść i traktujemy ją jako docelową.
Etapy rozwoju konsumpcji (fazy) faza ilościowa – etap w którym człowiek/gosp.domowe uzyskuje tylko takie dochody które pozwalają na utrzymanie podstawowych potrzeb, nie ma miejsca na wydatki na tir faza substytucyjna – etap gdzie nasze dochody wzrastają i pozwalają nam one na kupywanie lepszych dóbr zaspokajających potrzeby podstawowe (fizj., snu, wyżywienia, odzież), ale nie ma nadal miejsca na wydatki na tir faza jakościowo niższa – etap kiedy dochody, jakie człowiek uzyskuje są na tyle wysokie, że człowiek zaczyna dostrzegać potrzeby na dobra wyższego rzędu: kulturę, rozrywkę, pojawia się blok wydatków na tir-nie na wymarzone, ale jednak są też inne potrzeby faza jakościowo wyższa- proces uspołecznienia konsumpcji; człowiek uzyskuje na tyle pokaźne sumy, że zaczyna dostrzegać dobrodziejstwo czasu wolnego i zaczyna kupować dobra i usługi które zamieniają jego pracę np. pralka, restauracja, jest więcej czasu wolnego i zaczyna kupować więcej wyjazdów, wejść do fitness klubów, sprzętu tur-rekr. faza kreatywna rozwoju konsumpcji – faza powszechnej szczęśliwości-człowiek pracuje tylko dla szczęśliwości, dla przyjemności i następuje rozwój jego osobowości, pasji, hobby z tzw. funduszu swobodnej decyzji; większość dochodów przeznaczana jest na dobra i usługi czasu wolnego. We wszystkich krajach występują wszystkie te fazy, a Polska jest na pograniczu 3 i 4 fazy.
Cechy współczesnej turystyki: odchodzenie od masowych form turystyki, pojawia się turystyka indywidualna zaspokajająca indywidualne potrzeby konsumenta, rezygnacja z powtórnego odwiedzania tych samych miejscowości, szukanie nowych miejsc wyraźne odejście od ciężkiej turystyki w kierunku lekkiej przyjaznej środowisku ekologicznej, większa oferta atrakcji dodatkowych zwłaszcza tych których celem jest zagospodarowanie czasu wolnego, rośnie rola informacji o regionach turystycznych, dynamiczne, szybkie zmiany mody, rozwój ekoturystyki – turystyki zielonej
TIR na tle rozwoju konsumpcji w Polsc Po II wojnie światowej wydatki na tir z gospodarstw domowych były znikome. Uczestnictwo było finansowane przez państwo. Pracownicy musieli jeździć chociaż niechętnie bo byli to chłopi, robotnicy a pracowali na polu i w hucie i woleli zarabiać. Do lat 80 tir-to był obowiązek państwa i zakłady pracy dbały o to aby każdy jeździł. W latach 90 sytuacja się zmieniła. Zauważono, że turystyka to znakomita forma zarabiania pieniędzy, powstają pierwsze firmy tzw. wojewódzkie przedsiębiorstwa turystyczne i zaczęły świadczyć usługi pojawiały się wyjazdy zagraniczne i była w ten sposób tzw. turystyka handlowa gdzie jeżdżono za granicę, kupywano tam rzeczy i sprzedawano w Polsce; TiR za Balcerowicza stało się normalnym zjawiskiem a teraz można też podróżować bez paszportu, jest także strefa Shengen lecz nie ma pieniędzy na podróżowanie.
Czynniki wpływające na poziom i strukturę konsumpcji turystyczno-rekreacyjnej ekonomiczne – poziom dochodów w gospodarstwach domowych, poziom oszczędności, wyposażenie gospodarstw domowych w dobra trwałego użytku, ceny na rynku dóbr i usług konsumpcyjnych społeczno demograficzne – w sposób istotny wpływają na aktywność w rekreacji. Zaliczamy tu np. wiek, poziom wykształcenia. Nie udowodniono wpływu płci na aktywność turystyczną. Natomiast różnicuje zawód wykonywany (przynależność do danej grupy społecznej). W wyjazdach długookresowych w kraju najbardziej aktywni wyżsi urzędnicy, przedstawiciele wolnych zawodów jak adwokaci, artyści. Na drugim miejscu studenci a potem pracownicy administracyjno – biznesowi. Najmniej rolnicy, bezrobotni oraz emeryci i renciści. Kolejny czynnik to liczba dzieci w gospodarstwie domowym i wraz ze wzrostem liczby dzieci maleje aktywność turystyczna. Maleją wydatki w przeliczeniu na jedna osobę geograficzno przestrzenne – o tym ile wyjeżdżamy decyduje również miejsce zamieszkania, mieszkańcy miast wydają 3 razy więcej na cele turystyczne niż mieszkańcy małych miast i około 5 razy więcej niż mieszkańcy wsi. Decyduje też dostępność terenów TiR, ważna jest odległość od tych miejsc z miejsca zamieszkania. Relatywnie mniej aktywni są mieszkańcy Łodzi ponieważ pozbawieni są w pobliżu swojej aglomeracji ciekawych terenów TiR. psychologiczne – oddziaływanie na psychikę konsumenta przez media sprawia że poddaje się on często tym oddziaływaniom i zaczyna działać w ten sposób. Zjawisko mody – bardzo widoczne w ostatnich latach w turystyce, popyt się szybko pojawia i szybko znika. Konformizm konsumpcyjny polegający na tym że naśladujemy przeciętne wzorce wypoczynku akceptowane przez naszą grupę społeczną, środowisko. Konsumpcja na pokaz – efekt Veblena, ludzie chcą się za wszelką cenę wyróżnić tak że niektórzy czekają aż wzrosną ceny pewnych usług i jak wzrosną tak że inni nie będą mogli sobie na to pozwolić to kupują na pokaz. Wynika to ze snobizmu
Rynek usług turystyczno-rekreacyjnych można rozpatrywać:- w ujęciu przedmiotowym: jest to proces, w którym usługobiorcy i usługodawcy określają co chcą sprzedać i kupić i na jakich warunkach - w ujęciu podmiotowym: co oznacza określony zbiór nabywców usług tur.-rekr., wytwórców tychże usług dokonujących transakcji rynkowych.
Rynek turystyczny charakteryzują następujące cechy: *jest to rynek towarów i usług (z przewagą usług) *wyst. tu popyt łączny na towary i usługi których sprzedaż wzajemnie się uzupełnia *konsumpcja następuje w miejscu podaży jednocześnie z produkcją usług *rynek turystyczny wyst. Nie tylko w miejscu czasowego pobytu turystów, ale także w miejscu stałego zamieszkania, przed wyjazdem oraz po powrocie z podróży
Mechanizm rynkowy określa relacje jakie zachodzą pomiędzy poszczególnymi elementami rynku: popytem, podażą i cenami. Relacje te mogą dotyczyć: pomiędzy usługodawcami a usługobiorcami, między usługodawcami (wytwórcami usług turystycznych), między usługobiorcami (nabywcami usług turystycznych)
Przedsiębiorstwa turystyczne zajmujące się organizacją oraz pośrednictwem sprzedaży gotowych pakietów turystycznych Organizator turystyki- jest to przedsiębiorca organizujący imprezę turystyczną. Organizator turystyki występuje we własnym imieniu jako usługodawca wobec klientów tj. osób zawierających umowy o świadczenie imprez turystycznych lub uprawnionych do korzystania z tych imprez na podstawie umowy zawartej przez inną osobę. Pośrednik turystyczny- to przedsiębiorca wykonujący zlecenie klienta czynności faktyczne i prawne związane z zawieraniem umów o świadczenie usług turystycznych. Pośrednik turystyczny pośredniczy w zawieraniu umów na zlecenie klienta, a zatem działa w interesie klienta, często bezpośrednio w jego imieniu i nie może być związany umową agencyjną czy działać w interesie drugiej strony umowy np. organizatora turystyki lub innego usługodawcy. Agent turystyczny- przedsiębiorca, którego działalność polega na stałym pośredniczeniu w zawieraniu umów o świadczenie usług turystycznych na rzecz organizatorów turystyki mających zezwolenie kraju lub na rzecz innych usługodawców mających siedzibę w kraju. Pozostali usługodawcy turystyczni-czyli producenci usług cząstkowych tj. hotelarze, przewoźnicy, podmioty świadczące usługi rekreacyjne, przewodnicy turystyczni, piloci wycieczek, restauratorzy i inni którzy nie organizują i nie pośredniczą w zawieraniu umów o świadczenie usług turystycznych.
Cechy rynku usług turystyczno-rekreacyjnych *heterogeniczność (różnorodność)-oznacza to, że konsumenci-turyści kupują b.różne dobra i usługi podczas swoich wyjazdów turystycznych *koncentracja w przestrzeni- konsumenci i ich wydatki pojawiają się w konkretnych miejscach *zmienność w czasie *przejrzystość
Równowaga na rynku usług turystyczno-rekreacyjnych rynek usługodawcy (zjawisko ssania na rynku)-sytuacja kiedy popyt jest>od podaży, klienci zabiegają o dostęp do usług i firmy dyktują warunki rynek usługobiorcy-konsumenta (zjawisko ciśnienia na rynku)-dzisiaj na rynku jest nierównowaga podaż>popyt, cena ma wartość rynkową, firmy walczą o klienta rynek konkurencyjny i jego cechy- jest to rynek na którym ani sprzedający ani kupujący nie mają przewagi rynkowej czyli ich funkcjonowanie na rynku nie ma charakteru monopolistycznego. Rynek konkurencyjny charakteryzuje się tym, że uczestnicy strony podażowej wykorzystują w sposób zintegrowany następujące instrumenty: Produkty podstawowe- kształtowanie oferty Produkty dodatkowe- wzbogacanie oferty podstawowej Cenę- różnicowanie poziomu warunków ich stosowania Dystrybucję- skuteczne docieranie do odbiorców oraz kształtowanie systemu obsługi Komunikację- polityka informacyjna Przeciwieństwem tego rynku jest rynek zmonopolizowany rynek zmonopolizowany Monopol- wyłączny sprzedawca dobra lub usługi na danym rynku, dzięki czemu monopolista może osiągać wyższe zyski niż inne firmy poprzez nakładanie wyższych cen na rynku np. za pośrednictwem ograniczania podaży. Np. turystyka uzdrowiskowa-NFZ, kolej Duopol- forma oligopolu, w której dany rynek opanowany jest przez dwóch niezależnych od siebie producentów. Zaopatrują oni znaczną liczbę odbiorców, ale żaden z nich nie jest w stanie opanować całego rynku. Wejście innych firm na taki rynek jest bardzo trudne ze względu na konieczność poniesienia ogromnych nakładów kapitałowych i sprzeciw dotychczasowych jego uczestników. Oligopol- dotyczyłby tych Żubrynków turystycznych w których decydującą rolę odgrywa kilku potentatów rynkowych, pozostałe podmioty szukają nisz rynkowych lub dostosowują swoją ofertę do warunków wynikających z działalności dominujących usługodawców.
- równowaga cząstkowa na rynku Równowaga asortymentowa- w krótkim okresie czasu możemy uzyskać równowagę na rynku gdy popyt = podaży w zakresie 1 produktu najczęściej wysoce specjalistyczne (popyt jest taki sam jak oferta) Równowaga segmentacyjna- w pewnym czasie popyt zgłaszany przez daną grupę konsumentów jest dokładnie taki sam jak oferta kierowana do tej grupy konsumentów
Podstawowe cechy rynku dóbr i usług TiR (?) rynek zróżnicowany (heterogeniczny) po stronie popytu i podaży mamy bardzo różne podmioty, zróżnicowani usługodawcy pod względem oferty (transport, noclegi, wyżywienie), zróżnicowani konsumenci rynek branżowy obejmuje pewien sektor
gospodarczy rynek przejrzysty (Altkorn) uczestnicy mają pełen dostęp do informacji o sobie, wiadomo co się na tym rynku dzieje, doskonale znają się nawzajem rynek skoncentrowany w przestrzeni – większość podaży i popytu pojawia się na ściśle określonych obszarach, w regionach turystycznych oraz w dużych aglomeracjach rynek sezonowy (błędne Kornak) – jest zmienny w czasie, na rynku mogą się pojawiać przemiennie dwa zjawiska: rynek konsumenta (większość roku popyt<podaży), rynek usługodawcy (popyt>podaży). rynek cechuje nierównowaga: *kiedy popyt przewyższa popyt tzw. sytuacja ssania lub rynek usługodawcy – taka sytuacja w Polsce występowała w latach 70 i 80 jest niekorzystna z punktu widzenia ekonomicznego bo warunki rynkowe dyktują firmy, a konsument nie ma nic do powiedzenia, nie ma żadnych działań marketingowych, ceny są nieadekwatne do wartości danej usługi (są wyższe), jakość oferty jest niska, nie ma konkurencji między firmami, zmierza to często do sytuacji monopolistycznej. *kiedy podaż jest wyższa niż popyt tzw. sytuacja ciśnienia lub rynek konsumenta, to on decyduje co się na rynku dzieje, jest suwerenny na rynku, firmy mocno ze sobą konkurują, ceny mają charakter cen rynkowych, firmy stosują instrumenty działań marketingowych (marketing jest narzędziem walki konkurencyjnej – public relations, sponsoring, publicity itd.) Jest to sytuacja w tej chwili widoczna w Polsce jednak czasem na chwile ta sytuacja się zmienia np. przez warunki pogodowe lub przedłużone weekendy. rynek jest sprywatyzowany – 98% podaży oferowanej przez prywatne podmioty gospodarcze, od strony kapitałowej Polski rynek jest bardzo słaby. Z ponad 3000 biur podróży tylko kilkanaście dysponuje kapitałem ponad 1mln zł. Oznacza to że te polskie podmioty zostaną wyparte przez zagraniczne biura podróży. Lepiej sytuacja wygląda z hotelami, tu kapitały są widoczne. Najgorzej wygląda ta sytuacja w centrach rekreacji bo są mega słabe kapitałowo.
Popyt na usługi turystyczno-rekreacyjne charakteryzuje się określonymi cechami: jest heterogeniczny (różnorodny) – oznacza, że konsument/turysta nabywa różnorodne dobra i usługi takie jak codzienne i inne np. gazety, piwo, i typowo tur.-rekr. skoncentrowany w przestrzeni- wydatki konsumentów/turystów pojawiają się w określonych przestrzeniach, w dużych miastach i tam gdzie są bogate centra tur-rekr sezonowy (skoncentrowany, zmienny(bo dla całego kraju jest inne) w czasie)- wielkość popytu w zależności od okresu jest różna jest irracjonalny (w tir mniejszy)-człowiek powinien postępować racjonalnie Sugeruje, że my wydajemy pieniądze bezmyślnie. Podczas wyjazdów człowiek jest bardziej skłonny wydawać pieniądze na dane dobra i usługi. Większość firm działa na naszą psychikę. Jest to spontaniczne reagowanie bez zastanowienia na bodźce mimo np. wydatków w domu mobilność popytu (wydatki są mobilne, oznacza ruch)- wydatki turysty przemieszczają się wraz z nim, turysta nie wydaje tylko pieniędzy w danej miejscowości, ale też podczas drogi do tej miejscowości zjawisko komplementarności = uzupełnienie w popycie Wydając pieniądze na zakup usługi/dobra jesteśmy zmuszeni do zakupienia kolejnego dobra i usługi bo nasza chęć nie zostaje zrealizowana np. wyjazdy na narty-to muszą być kupione narty a do tego wiązania, kombinezon itd. Zjawisko substytucyjności Na rynku dóbr i usług tur. jest wiele usług które są w stosunku do innych substytucyjne-jest wiele podobnych z różną ceną i turysta może wybrać np. chcemy wyjechać do ciepłego kraju w europie-jest ich wiele o różnych cenach
Cechy podaży turystycznej i rekreacyjnej: *część elementów podaży ma charakter para turystyczny i para rekreacyjny *w skład produktu tur. lub rekr. wchodzą urządzenia związane z infrastrukturą ogólną państwa (głównie transport) *komponenty produktu w tir są komplementarne co powoduje że podaż ma charakter łączny (wytworzenie jednego produktu powoduje automatycznie podaż innego produktu) *podaż tur. w mniejszym stopniu rekreacyjna charakteryzuje się dużym udziałem tzw. kosztów stałych i stosunkowo niskimi kosztami zmiennymi *podaż tur.-rekr. jest sztywna w układzie przestrzennym *miejsca występowania (koncentracji) podaży tur-rekr mają na ogół niskie walory z punktu widzenia produkcji materialnej *z charakteru popytu a także walorów przyrodniczych wynika zmienność czasowa podaży *istnienie i funkcjonowanie podaży tur i rekr. uzależniona jest praktycznie od działalności innych sektorów gospodarki *podaż turystyczna jest cenowo nieelastyczna co wynika z jej cech *podaż tur.-rekr. jest przejrzysta
Podstawowe pojęcia z zakresu badań rynku Analiza Rynku- zespół czynności (podejmowanych przez osobę lub instytucje), których celem jest określenie aktualnego stanu rynku i czynników go określających. Badanie Rynku- -II- -II- -II- jest z jednej strony diagnoza obecnej sytuacji rynkowej z drugiej zaś określenie przewidywanej sytuacji na rynku oraz czynników które będą ją kształtować. Badanie marketingowe- przemyślana koncepcja badania której celem jest poznanie potrzeb konsumentów z uwzględnieniem różnych segmentów rynkowych , wykreowanie produktu adekwatnego do tych potrzeb, stworzenie instrumentów marketingowych oddziałujących na rynek i określenie ich rynkowej skuteczności w celu. (zaspokojenia potrzeb konsumenta).
Etapy analizy i badania rynku *określenie celu badań oraz ich zakresu *wybór metody badawczej *ocena i wybór źródła informacji do badań (pierwotne, wtórne, wyczerpujące, częściowe) *przeprowadzenie analizy, badania rynkowego *sformułowanie wniosków wynikających z badań *wdrożenie uzyskanych wyników do praktyki gospodarczej
Metody operatywnej analizy i badania rynku Metody badania pojemności rynku Analiza (badanie) potrzeb konsumenckich ludności w zakresie tir np. metoda oparta na prawie grawitacji detalu Reilly’go Badanie wpływu dochodów ludności na pojemność rynku usług tir (El. Dochodowa popytu) Wpływ cen na układ stosunków rynkowych (El. Cenowa popytu Metody analizy chłonności rynku Pojemność rynku to rozmiar popytu na daną grupę dóbr i usług mające pokrycie w funduszu nabywczym przy określonych cenach. Ale oprócz popytu istnieje jeszcze kategoria potrzeb społecznych, których rozmiary najczęściej nie pokrywają się z popytem efektywnym. Rozpiętość tą wyraża chłonność rynku wskazująca na intensywność, zapotrzebowanie przy określonym poziomie dochodów i cen. Najczęściej w ramach ww. metod spotyka się: Analizę popytu niezaspokojonego, określony przez liczbę lub procent konsumentów nie mogących nabyć danego dobra na rynku, analizę braków towarowych w ujęciu wartościowym lub ilościowym (w jednostkach naturalnych), analizę popytu kształtującego się. Ankietowe metody gromadzenia danych ankiety jednorazowe– jest stosunkowo tanim źródłem do uzyskiwania informacji, szybkie do wykonania, ma charakter sondażu rynkowego, jest to badanie mało wiarygodne nie pozwalające na budowę prognozy rynkowej, wyniki badań można tylko i wyłącznie odnieść do konkretnego momentu i tylko i wyłącznie do tej próby, której dotyczy ankieta. Jest to badanie stanu na ten moment. Panele (ankieta powtórzona)- ankiety powtarzalne, powtarzanie badań w tych samych odstępach czasowych, badanie tych samych zbiorowości (podmioty), ta sama tematyka, dokładnie te same badania pozwala nam to na budowę prognoz (min. 10 okresów) pozwalają na porównanie w czasie zmian, tendencji bardzo szczegółowa analiza badanego problemu pozwalają bardzo dokładnie określić czynniki wpływające na sytuację rynkową wady: bardzo kosztowne badania, wymagają przeszkolonych ankieterów, wymagają stałego kontaktu z ankietowanymi, wymagają szybkiego wdrożenia wyników do praktyki śmiertelność próby, (ludzie rezygnują z dalszych badań), dobiera się próbę panelową dodatkową (rezerwową), gdyby ludzie porezygnowali testy rynkowe
Jakościowe techniki gromadzenia danych Wymiany indywidualne (pogłębione) Wymiany grupowe (z wykorzystaniem technik projekcyjnych) Obserwacja: kontrolowana lub niekontrolowana, jawna lub ukryta, standardowa lub niestandardowa (testy psychologiczne)
Instytucje Unii Europejskiej wobec Turystyki:
Parlament Europejski- w jego strukturze funkcjonuje Komisja Transportu i Turystyki Rada UE- 9 konfiguracji- turystyka wyst. we wszystkich, konfiguracja ds. turystyki- wchodzi w zakres ds. transportu konkurencyjności (najczęściej) Działania w obszarze Tir Rady UE: - organizowanie nieformalnych spotkań ministrów ds. turystyki - -II- konferencji międzynarodowych poświęconych turystyce - -II- Europejskiego Forum Turystyki Komisja Europejska- utworzono w niej wydział Turystyki a organem opiniodawczo-doradczym jest Doradczy Komitet Turystyki-jego zadania to:- ułatwianie wymiany informacji - konsultacje- współpraca w dziedzinie turystyki Europejski Trybunał Obrachunkowy- bada wykorzystanie funduszy wspólnotowych które zostały przeznaczone na przedsięwzięcia z dziedziny turystyki Komitet Regionów- konsultuje decyzje UE które związane są z polityką regionalną, środowiskiem, edukacją i transportem.
Kierunki działania-4 filarymStymulowanie konkurencyjności sektora turystycznego w Europie Wspieranie rozwoju zrównoważonej i odpowiedzialnej turystyki wysokiej jakości Konsolidacja wizerunku i widoczności Europy jako zbioru zrównoważonych kierunków turystycznych wysokiej jakości Pełne wykorzystanie potencjały różnych obszarów polityki i instrumentów finansowych UE na rzecz rozwoju turystyki
Tendencje w popycie turystycznym Omawiając światowe, długofalowe trendy oddziałujące na popyt turystyczny należy zwrócić uwagę na 2 zasadnicze grupy: Megatrendy społeczne i gospodarcze odnoszące się do całej cywilizacji Starzenie się społeczeństw, zmiany w strukturze przestrzennej ludności, nasilone migracje, zarówno w płd na płn jak i ze wch na zach, skutkujące w długim okresie przenikaniem się rozmaitych, często bardzo odmiennych wzorców kulturowych. Zmiany sytuacji gosp., a co za tym idzie zmiany poziomu dochodów, pojawianie się i nasilanie znaczenia wielkich rynków o ogromnym potencjale popytu: Brazylia, Rosja, Indie, Chiny Niestabilność sytuacji politycznej w tym radykalizacja ruchów społ. i Polit. Itd.-Nie zdążyłam zapisać z wykł ale te 3 powyższe są najważniejsze Zmiany potrzeb, zachowań i oczekiwań konsumentów powiązane z takim zjawiskiem jak: Rosnąca rola nowego typu gospodarstw domowych (jednoosobowe, związki jednopłciowe, wzrost roli kobiet) Domaganie się praw grup mniejszościowych, indywidualizacja oczekiwań, zróżnicowanie potrzeb i zachowań różnych kohort: beb, boomers, juppies Wzrost świadomości ekologicznej
Prognozowanie- naukowe postępowanie, które określa jak będą wyglądać przyszłe zjawiska, staramy się przewidzieć jak będzie wyglądać sektor turystyki (oparte na naukowych podstawach przewidywania zjawisk i procesów rynkowych w TIR, przewidywanie zmian w zachowaniach turystycznych i rekreacyjnych oraz przewidywanie zmian w modelu konsumpcji turystyczno- rekreacyjnym. )
W TiR wyróżniamy 4 techniki prognozowania Prognozowanie rozpoznawcze- oparte jest na danych liczbowych, na statystyce, stosuje się w tym narzędzia statystyczne i matematyczne np. analiza regresji i korelacji, testy statystyczne. Podstawowym warunkiem skuteczności jest to, że posiadamy wiarygodne dane za co najmniej 10 okresów-szeregów liczb (miesiące, lata itp.) Zalety: obiektywizm, duża łatwość prognozy Wady: przenosimy pewne zjawiska, które były w przeszłości do przyszłości np. dane sprzedaży samochodów wcześniej a teraz-jest ich więcej, import nie były brane wtedy pod uwagę-zakładane jest że czynniki będą miały taki sam wpływ jak w przeszłości Prognozowanie hełrystyczne- podstawą jest doświadczenie, wiedza, intuicja (zawodowiec). Występują 3 odmiany: Tzw. Burza Mózgów-prognozowanie oparte na doświadczeniu, wiedzy osób zainteresowanych danym problemem; jest to swobodna dyskusja ludzi aby potem wyznaczyć wspólne stanowisko Prognozowanie delfickie- to nie dyskusja swobodna osób, ale prognozowanie w oparciu o scenariusze prognostyczne-z góry opracowanie ankiety (pyt. i odp.) na które eksperci mają odpowiedzieć na pytanie przygotowane przez instytucję. Ci eksperci dyskutują, po czym wypełniają arkusz prognostyczny, on jest poprawiany i zostaje już wersja z odrzuceniem skrajnych rozważań tych badań scenariuszy prognostycznych jest ¾ aż do ustalenia wspólnego stanowiska. Prognozowanie mieszane hełrystyczne -łączy ze sobą a i b. Biorą udział i eksperci i osoby zainteresowane, jest scenariusz, dyskusja a na końcu opracowanie jest wspólne. WTO stosuje tą ale gł. Delficką. Zalety: - technika która minimalizuje błędy prognozy - stosunkowo niskie koszty prognozowania - może być stosowana przy prognozach długoterminowych Wady: - następuje zły dobór osób które wypowiadają się na temat prognozowanego zjawiska Prognozowanie normatywne- Polega na tym, że prognozy występujące w przyszłości w tur i rek są oparte na pewnych wskaźnikach (np. stopa aktywności turystycznej) i odgórnie ustala się według tych wskaźników. Prognozowanie zintegrowane- posiada wszystkie 3 techniki i stosuje się modele matematyczne które mogą pokazać przyszłość np. wzorzec statystyczny Base’a
Definicja polityki turystycznej - jako działania których celem jest kształtowanie optymalnych rozmiarów i struktury ruchu turystycznego z zastosowaniem praw ekonomicznych a także koordynacja rozwoju turystyki i uwzględnienie jej funkcji i związku z innymi sferami działalności państw - działalność polegająca na określeniu celów ekonomicznych, politycznych, społecznych i kulturalnych związanych z rozwojem turystyki, uzyskiwaniu wszechstronnych pozytywnych efektów wynikających z istnienia popytu i podaży, dążeniu do zaspokojenia potrzeb społecznych w zakresie uprawiania turystyki i precyzowaniu niezbędnych do tego środków - zespół działań organów władzy rządowej i samorządowej, których celem jest zapewnienie społecznego dostępu do elementów gospodarki (?), zrównoważony rozwój turystyki, jako sektora gospodarczego i stwarzanie optymalnych warunków dla rozwoju tego sektora.
Zadania polityki turystycznej mogą być realizowane przez - podmioty międzynarodowe np. WTO - państwowe organy ustawodawcze i wykonawcze - organizacje samorządowe turystyczne - regionalne i lokalne podmioty polityki turystycznej