Funkcje skóry
w metabolizmie białek, lipidów, węglowodanów, witamin zarówno rozpuszczalnych w wodzie jak i w tłuszczach
w procesach odpornościowych ustroju
w wytwarzaniu witaminy D
jest narządem zmysłu
bierze udział w termoregulacji
jest nieprzenikliwa dla większości substancji rozpuszczalnych i gazów
chroni przed wniknięciem drobnoustrojów i trucizn
ochrania głębiej położone narządy przed urazami mechanicznymi
ochrania przed promieniowaniem ultrafioletowym
bierze udział w wydalaniu – łój i pot
reguluje równowagę wodno – elektrolitową
chroni przed ucieczką wody ustrojowej
Odleżyna – decubitus
To obszar miejscowej martwicy tkanek powstający na skutek ograniczenia lub przerwania krążenia z powodu ucisku na naczynia krwionośne tkanek miękkich. Jest obszarem martwicy tkanek. Martwicą nazywamy miejscową śmierć komórki, tkanki, narządu w żywym organizmie. Pojawienie sie odleżyn znacznie pogarsza jakość życia chorych, zwiększając ich cierpienie, pogłębiając ograniczenia wywołane chorobą podstawową.
Patomechanizm powstawania odleżyn warunkowany jest przez wiele czynników, jednak jako podstawowe, a zarazem najistotniejsze, uznaje się:
• ciśnienie proste
• boczne siły ścinające
tarcie
Ciśnienie proste- Działa prostopadle do powierzchni skóry. Zamyka światło naczynia krwionośnego przez ciśnienie działające z zewnątrz.
Przyczyny:
Powtarzający się ucisk przekraczający średnie ciśnienie w naczyniach włosowatych skóry
[35 mm Hg], powoduje uszkodzenie śródbłonka i zakrzepy płytkowe. W świetle obecnych badań i dowodów nawet umiarkowany ucisk, nieprzekraczający granic fizjologicznych, może spowodować uszkodzenie skóry, jeżeli się często powtarza. Zwraca się uwagę na każde ciśnienie, o każdej wartości i każdym czasie trwania. W patogenezie odleżyn ważne jest: zarówno długotrwałe działanie niskiego ciśnienia jak i nawet krótkotrwałe działanie wysokiego ciśnienia.
Siły ścinające - Działają w płaszczyźnie równoległej i powodują przesuwanie skóry względem struktur położonych głębiej. Efektem tego jest zamknięcie dopływu krwi dorozległych obszarów skóry, co ma gorsze skutki niż ucisk prostopadły. Proces ten może dotyczyć wszystkich warstw:
naskórka,
skóry właściwej,
tkanki podskórnej,
powięzi
mięśni,
a także struktur podporowych, jak:
ścięgna,
torebki stawowe,
stawy
kości.
Niemożliwe jest, by te dwie siły /prostopadłe i równoległe/występowały oddzielnie.
Te dwa procesy, w praktyce często zachodzą jednocześnie, powodują serię patofizjologicznych zmian prowadzących do uszkodzenia skóry i pojawienia się odleżyny. Odleżyna powstaje głównie jako efekt dwóch procesów:
zamknięcia światła naczyń krwionośnych przez ciśnienie działające z zewnątrz
śródbłonkowych uszkodzeń w mikrokrążeniu spowodowanych siłami ścinającymi.
Często dołącza się do tego tarcie, które może bezpośrednio uszkadzać skórę.Tarcie na podłoże (materac, poduszkę) zatrzymuje przepływ krwi w skórze, w wyniku czego dochodzi do uszkodzenia oraz miejscowej martwicy głębiej leżących tkanek przylegających do wypukłych części układu kostnego.
Jakkolwiek ciśnienie i siły ścinające są ciągle uznawane za główną przyczynę uszkodzenia tkanek i powstawania odleżyn, to analiza ich roli oraz obecność i wpływ innych czynników predysponujących, wskazuje na wieloczynnikowość i wielowymiarowość tego procesu. Istnieje szereg zewnętrznych i wewnętrznych czynników predysponujących, które zmniejszają indywidualną tolerancję skóry na działające siły.
CZYNNIKI ZEWNĘTRZNE
Są to pochodzące z otoczenia pacjenta,
ciśnienie proste, - czas trwania i wielkość
tarcie , siły ścinające, - szczególnie u chorych z wrażliwą skórą
stan skóry
CZYNNIKI WEWNĘTRZNE
Są specyficzne dla indywidualnego chorego i upośledzają zdolność skóry do odpowiedzi na działające siły, wpływając na czucie, przepływy tkankowe i metabolizm skóry.
Należą do nich:
stan zdrowia i odżywienia,
typ budowy ciała,
ruchomość,
nietrzymanie moczu i stolca,
czynniki neurologiczne, np. zaburzenia czucia,
czynniki naczyniowe, np. cukrzyca i miażdżyca.
Stan ogólny i odżywienie – są kluczowe dla procesów zachodzących w organizmie, w tym szczególnie dla prawidłowego metabolizmu tkanek. Nieprawidłowe odżywienie: zmniejsza odporność tkanki na uszkodzenie i hamuje procesy naprawy tkankowej
Typ budowy – jest ważny zarówno:u pacjenta wyniszczonego, gdzie istnieje większy nacisk w miejscach wyniosłości kostnych i ścięgien, jak u pacjenta otyłego - istnieje większe ryzyko pojawienia się sił ścinających i problemów z prowadzeniem odpowiedniej profilaktyki.
Ograniczenie ruchomości chorego powoduje brak pojawiającej się spontanicznie redystrybucji ciśnienia w miejscach ucisku i jest przyczyną większego zagrożenia rozwoju odleżyn w tych miejscach.
Skóra drażniona przez wilgoć przy nietrzymaniu moczu, czy stolca. Nietrzymanie moczu lub stolca może powodować macerację skóry, co powoduje jej chemiczne i mechaniczne uszkodzenie i może być też przyczyną infekcji szczególnie wtedy, gdy działają tarcie i siły ścinające.
Czynniki neurologiczne i naczyniowe powodują zaburzenia w skórze i mięśniach, wpływają na ich funkcjonowanie i perfuzję tkankową. Czynniki neurologiczne (brak czucia bólu, ucisku, rozciągania itp.), czynniki naczyniowe ( przewlekłe choroby: miażdżyca, niewydolność krążenia, cukrzyca, wylewy)
Czynniki sprzyjające rozwojowi odleżyn
Można je podzielić na te które są:
1. bezpośrednio związane są z osobą pacjenta:
2. wynikające z poziomu świadczonych usług (personel)
3. sprzęt
AD. 1 Można je podzielić na te które są:
1. bezpośrednio związane są z osobą pacjenta:
ogólny stan zdrowia, stan skóry pacjenta
pacjent nieprzytomny,
uraz rdzenia kręgowego,
podeszły wiek,
nietrzymanie moczu i stolca,
otyłość,
choroby nowotworowe, cukrzyca, miażdżyca,
ograniczenie ruchomości, ograniczona aktywność,
infekcje bakteryjne,
wyniszczenie, stan i urazy skóry pacjenta.
AD.2
niski poziom wiedzy,
złe nawyki,
brak motywacji,
braki kadrowe
organizacja pracy:
brak oznaczenia chorych z grupy ryzyka,
zła organizacja pracy,
brak osoby odpowiedzialnej za program odleżyn,
brak pomocy, informatorów, materiałów szkoleniowych,
AD.3
brak sprzętu p/odleżynowego; materiał – brak opatrunków, środków
o działaniu miejscowym, pampersów
Miejsca szczególnie narażone na odleżyny. Odleżyny tworzą się głównie tam, gdzie skóra i znajdująca się pod nią tkanka są blisko kości, okolice
kości krzyżowej,
kości ogonowej,
pośladków,
na piętach
biodrach;
w stanach ciężkich nawet na
ramionach,
kostkach
kolanach.
STOPNIE ODLEZYN
Klasyfikacja wedlug Torrance'a
Stopien I - Blednące zaczerwienienie reaktywne przekrwienie i zaczerwienienie, odwracalne. Lekki ucisk palcem powoduje zblednięcie zaczerwienienia, co wskazuje na to, że mikrokrążenie jest jeszcze nieuszkodzone
Stopień II - Nieblednące zaczerwienienie rumień utrzymuje sie po zniesieniu ucisku. Spowodowane jest : uszkodzeniem mikrokrążenia, zapaleniem, obrzękiem tkanek. Może pojawić się powierzchniowy obrzęk, uszkodzenia naskórka i pęcherze. Zwykle towarzyszy temu ból
Stopien III - Uszkodzenie pełnej grubości skóry do granicy z tkanką podskórną. Brzegi rany są dobrze odgraniczone, otoczone obrzękiem i rumieniem. Dno rany jest wypełnione czerwoną ziarniną lub żółtymi masami rozpadających się tkanek.
Stopien IV - Martwica tkanki tłuszczowej spowodowana jest zapaleniem , zakrzepicą małych naczyń. Brzeg odleżyny jest zwykle dobrze odgraniczony, lecz martwica może także dotyczyć tkanek otaczających. Dno może być pokryte czarną martwicą.
Stopien V - Zniszczenie może także obejmować stawy i kości. Powstają jamy mogące się komunikować między sobą. W ranie znajdują się rozpadające masy się tkanek i czarna martwica
Typy odleżyn:
zwykłe – okres wyleczenie około 6 tygodni, nie ma zaburzeń ukrwienia, różnica między obszarem odleżyny a otaczającą skórą około 2,5 0C
miażdżycowe – wyleczenie 16 tygodni, zaburzenia ukrwienia, różnica 1 0C lub mniej
terminalne – u ludzi umierających nie ulegają wyleczeniu
W stadium powstawania
naskórkowe, powierzchniowe
skórne
skórno – podskórna
podskórna
skórno– podskórne i podskórne
stare
przetoki
Leczenie odleżyn jest długotrwale kosztowne i często bolesne może nawet zakończyć się amputacją.
Profilaktyka odleżyn
identyfikacja zagrożenia
(Skala Punktowa rozwoju odleżyn NORTON:
1.Stan fizykalny
2.Stan świadomości
3.Aktywność (zdolność przemieszczania się)
4. Stopień Samodzielności przy zmianie pozycji
5. Czynność zwieraczy odbytu i cewki moczowej
Ryzyko rozwoju odleżyn stwierdza się u pacjenta z wynikiem równym 14 lub niższym
Skala punktowa oceny ryzyka rozwoju odleżyn DOUGLAS;
Stan odżywiania (Hb)
Aktywność
Czynność zwieraczy odbytu i cewki moczowej
Ból
Stan skóry
Stan świadomości
Ryzyko rozwoju odleżyn stwierdza się u pacjentów z wynikiem równym 18 punktów lub niższym
Duth Consensus Prevention of Bedsores CBO; czynnik ryzyka:
stan psychiczny
stan neurologiczny
zdolność przemieszczania się
stan odżywiania
sposób żywienia
czynność zwieraczy odbytu i cewki moczowej
wiek
temperatura ciała
leki (kortykosterydy, nasenne, p/bólowe, uspakajające,przeciwnowotworowe, antybiotyki doustne i dożylne
cukrzyca
Skala Waterlow
Czynniki ryzyka
budowa ciała, ciężar, wzrost
stan skóry
płeć, wiek
trzymanie moczu i stolca
ruchliwość pacjenta
łaknienie
odżywianie komórkowe
choroby neurologiczne i inne
urazy, zabiegi
przyjmowane leki
Profilaktyka odleżyn
Minimalizacja ucisku- dokonuje się poprzez zmianę pozycji ciała chorego, a częstotliwość tych zmian należy dobrać indywidualnie do potrzeb chorego i jemu tylko właściwej tolerancji na ucisk.
Techniczne udogodnienie: wałki, kliny, poduszki w celu stabilizacji pozycji i zabezpieczenia chorego przed zsunięciem się
Specjalistyczne podkłady, materace. Z materaców zmiennociśnieniowych powinni korzystać wszyscy pacjenci unieruchomieni powyżej dwóch godzin. Poduszki przeciwodleżynowe, kliny, wałki podkładane są w celu stabilizacji pozycji miejscowemu odciążeniu części ciała najbardziej narażonych na odleżyny. Wykonane są z pianki poliuretanowej, mogą być też wypełnione kulkami styropianu lub siemieniem lnianym. Rolą materaca jest: odciążenie ciała pacjenta, poprawa ukrwienia tkanek, polepszenie ich utlenienia, zmniejszają bóle spoczynkowe mięśni, pozwalają na wydłużenie godzin odwracania chorych w stanie terminalnym z powodu bólów podczas zmiany pozycji ciała. Poduszki przeciwodleżynowe, kliny, wałki podkładane są w celu stabilizacji pozycji miejscowemu odciążeniu części ciała najbardziej narażonych na odleżyny. Wykonane są z pianki poliuretanowej, mogą być wypełnione kulkami styropianu siemieniem lnianym. Występują także poduszki zmiennociśnieniowe, których zasada działania jest podobna do materacy zmiennociśnieniowych. Poduszki te są szczególnie polecane dla osób korzystających z wózków inwalidzkich.
Korzystne jest stosowanie podkładów z owczej skóry pod najbardziej narażone części ciała, czyli kości krzyżowej, pięty u osób wyniszczonych. Owcze futro daje: dobrą amortyzację, uczucie ciepła, zmniejsza tarcie między ciałem chorego a podłożem.
Do profilaktyki przeciwodleżynowej można wykorzystać opatrunki łagodzące ucisk. Stosujemy je w miejscach gdzie wymagane jest złagodzenie ucisku miejscowego np. łokcie, pięty, łopatki. Nadmuchiwane opaski na kończyny, które stosujemy zamiast kółek pod pięty.
Kontrola i pielęgnacja skóry . Miejsca narażone delikatnie oklepywać w celu poprawienia ukrwienia. Nie należy masować wyniosłości. Celem pielęgnacji skóry jest utrzymanie jej elastyczności i suchości. Skórę należy myć codziennie ciepłą wodą stosując delikatne środki oczyszczające. Należy dokładnie osuszyć skórę po każdorazowej toalecie. Po umyciu wykonuje się oklepywanie uwypukloną dłonią o złączonych palcach i delikatne nacieranie miejsc narażonych na ucisk. Należy eliminować czynniki prowadzące do wysychania skóry takie jak: niska wilgotność powietrza, ekspozycja na zimno. Umytą i osuszoną skórę należy natłuścić, co pozwoli utrzymać jej wilgotność. Nie należy razem stosować środków natłuszczających, osuszających i pudrów. Zwrócić uwagę na likwidowanie źródeł wilgoci, na które narażona jest skóra. Bielizna pościelowa i osobista winna być wykonana z naturalnych materiałów, pozbawiona zgrubień, szwów, guzików, nie krochmalona. Przy ułożeniu: na boku - należy pamiętać o przedzieleniu nóg poduszkami aby uniknąć wzajemnego ucisku; na brzuchu - układamy pacjentów wydolnych oddechowo, pamiętając o zabezpieczeniu kolan, podkładając pod uda np. poduszkę p/odleżynową; przy ułożeniu na plecach należy zabezpieczyć: łokcie np. układając przedramię na poduszce, klinie p/odleżynowym, pośladki - podkładając pod nie również poduszki, owcze runo, pięty - używając podpórek z gąbki poliuretanowej zakładając je na nogi powyżej kostek.
Obserwacja skóry pozwala na szybkie i wczesne wychwycenie zmian odleżynowych
Miejsca narażone delikatnie oklepywać (uwypukloną dłonią o złączonych palcach) i nacierać w celu poprawienia ukrwienia. Nie należy masować wyniosłości
Częsta zmiana pozycji jest najlepszym sposobem zapobiegania powstaniu odleżyn, ponieważ powoduje odciążenie miejsc narażonych na ucisk. /minimum co 1-2 godziny. Częstotliwość zmiany ułożenia jest uzależniona od stanu pacjenta, a także od rodzaju podłoża na którym jest położony.
Uzupełnienie niedoborów pokarmowych Niedobory pokarmowe zwłaszcza białek, witaminy C i cynku
Edukacja: Chorym i opiekunom należy wyjaśnić cel podejmowanych działań i zapoznać ich ze sposobem postępowania profilaktycznego. Tylko w sytuacji, kiedy pacjent i rodzina zaakceptują proponowane postępowanie można liczyć na dobrą współpracę w tym zakresie. Zawsze trzeba brać pod uwagę komfort chorego. U chorych umierających należy odstąpić od intensywnych czynności profilaktycznych.
Wskazówki dla pacjentów narażonych na wystąpienie odleżyn
A. Zwróć uwagę na dietę uwzględniającą dużą zawartość białka i soli mineralnych, nie przejadaj się słodyczami,
B. Codziennie umyj ciało, miejsca narażone dobrze osuszaj, nie tylko po umyciu, również podczas upału, gdy jesteś spocony,
C. Kontroluj skórę za pomocą lusterka lub drugiej osoby.
D. Sprawdzaj skórę, co najmniej raz dziennie przy dobrym naświetleniu w poszukiwaniu zmian na skórze.
E. Dbaj o czystość bielizny osobistej i pościelowej /preferowane włókna naturalne/.
F. Unikaj wilgotnej, mokrej pościeli.
G. Unikaj skaleczeń i uderzeń.
H. Unikaj przesuwania przy obracaniu, najlepiej unieś ciało.
I. Noś miękkie ubranie i obuwie
J. Łóżko powinno być codziennie prześcielone a prześcieradło dobrze naciągnięte, bez okruchów,
L. Unikaj nadmiaru talku, pudru, zasypek, które mogą się grudkować.
M. Unikaj jednoczesnego stosowania pudru i oliwki.
N. Miejsca najbardziej narażone mają spoczywać na miękkim podłożu, najlepiej na owczej skórze.
O. Jeżeli masz takie możliwości, zastosuj materac przeciwodleżynowy.
P. Regularnie przestrzegaj zmiany pozycji ciała, uwzględnij ułożenie na obu bokach, plecach i brzuchu,
R. Zmieniaj pozycje, minimum co dwie godziny.
Gdy nastąpi zaczerwienienie, które nie znika przy uciśnięciu palcem oraz swędzenie to : Odciążaj miejsca zmienione,
Stosuj masaż wodny z mydłem,
Oklepuj i wklepuj kremy natłuszczające,
S. Nie masuj wyniosłości kostnych.
T. Stosuj zabiegi poprawiające ukrwienie skóry:
Lekki masaż,
Oklepywanie,
Delikatne nacieranie spirytusem salicylowym lub kamforowym,
U. Sedesy łazienkowe wyposaż w wykładzinę z pianki.
V. W przypadku korzystania z wózka inwalidzkiego:
Zmieniaj często pozycje ciała,
Unieś się co 15 - 20 minut, aby chwilowo odciążyć miejsca nadmiernie odciążone i ułatwić lepsze ukrwienie tej okolicy, jeśli to możliwe siedzenie w wózku nie powinno trwać dłużej niż 2 - 3 godziny,
Podkładaj wałki i poduszki pod pośladki, uda, kolana,
W. Wykonuj codziennie ruchy bierne porażonych części ciała.
X. Wykonuj codziennie ruchy czynne ciała jak najczęściej i możliwie jak najlepiej,
Y. Bądź aktywny ruchowo na ile jest to możliwe ze względu na stan zdrowia.
Z. Unikaj nadmiernego stosowania leków uspokajających i znieczulających,
AA. Pamiętaj o krótkim przycinaniu paznokci,
BB. Rygorystycznie dbaj o czystość.
Leczenie miejscowe odleżyn
rany "czarne/brązowe" - pokryte. Są to rany odleżynowe głębokie IV, a nawet V stopnia
pokryte martwicą suchą - twardą lub miękką, która znajduje sie w dnie rany na całości lub jej części martwicą suchą (twarda lub miękka). Rany "czarne/brązowe" leczy się:
chirurgicznie, przy pomocy opatrunków antyseptycznych,
jak również przy pomocy larw muchy Lucilia sericata (larwoterapii, biochirurgii).
rany „żółte" - pokryte martwicą rozpływną. - Są to rany odleżynowe pokryte martwicą rozpływną. Ich kolor czasami przechodzący w biel, pochodzi od nagromadzonych mas komórek, głównie tłuszczowej tkanki podskórnej. Leczenie miejscowe „żółtych ran" polega na:
ich oczyszczaniu, głównie przy pomocy opatrunków hydrowłóknistych, alginianowych,
jak również opatrunków hydrokoloidowych lub dekstranomerowych.
rany "czerwone" – ziarninujące. Są to rany odleżynowe ziarninujące.
Ich kolor oznacza fazę wzrostu komórkowego. Z istniejących naczyń krwionośnych nowe naczynia włosowate rozrastają się na zrębie kolagenowym produkowanym przez fibroblasty. Powstająca w ten sposób ziarnina jest:
żywo czerwona,
bardzo delikatna
przy urazie może łatwo krwawić.
Leczenie miejscowe "czerwonych ran" polega na:
stosowaniu opatrunków zapewniających wilgotne środowisko
oraz pobudzających ziarninowanie,
takich jak opatrunki:
hydrowłókniste,
hydrokoloidowe,
poliuretanowe,
hydrożelowe.
rany "różowe" - naskórkujące. So to rany odleżynowe naskórkujace, czyli na ostatnim etapie gojenia. Wypełnione ziarniną pokrywają się naskórkiem wędrującym z:brzegów rany, głębiej położonych mieszków włosowych i gruczołów potowych. Leczenie miejscowe "rożowych ran" polega na:
pobudzeniu
oraz ochronie naskórkowania
przy pomocy opatrunków, takich jak:
żel hydrokoloidowy,
hydrokoloidy supercienkie
albo błony poliuretanowe,
Udowodniono, ze rany goją sie dwa razy szybciej w środowisku wilgotnym. Temperatura i stężenie tlenu również mają wpływ na szybkość gojenia sie ran. Ten specyficzny mikroklimat można stworzyć za pomocą nowoczesnych opatrunków.
Stosowane w leczeniu ran odleżynowych opatrunki nowej generacji można podzielić na siedem glównych grup:
1. błony poliuretanowe - półprzepuszczalne (OpSite, Tegaderm, Bioclusive)
2. hydrokoloidy (Granuflex, Comfeel, Tegasorb)
3. hydrożele (Aquagel, IntraSite Gel, Nu-Gel, Purilon)
4. gąbki poliuretanowe (Lyofoam, Allevyn, Tielle, Biatain)
5. dekstranomery (Debrisan, Acudex, Iodosorb)
6. opatrunki alginianowe (Kaltostat, Kaltogel, Sorbsan, Sea Sorb, Algisite M)
7. inne - złożone/mieszane (Carboflex, Aquacel, Carbonet, Granugel, Lyofoam C, Actisorb, Inadine).
Larwoterapia (biochirurgia)
Podstawową zasadą leczenia ran jest usunięcie martwiczych tkanek, by zapobiec szerzeniu sie zakażenia i umożliwić gojenie sie rany. Jedna z metod oczyszczania ran jest biochirurgia, czyli oczyszczanie za pomocą larw much (maggot debridement therapy, MDT). Żywe larwy much wielkości ziarenek ryżu usuwają martwice, zmniejszają ilość bakterii w ranie i aktywują procesy gojenia. Zastosowanie larw much pozwala na:
szybkie i bezpieczne oczyszczenie ran z martwiczych i zakażonych tkanek,
zmniejszenie ilości wydzieliny
redukcję nieprzyjemnego zapachu z rany,
Wyraźne skrócenie czasu leczenia.
Biochirurgiczne oczyszczenie ran jest tańsze niż zastosowanie tradycyjnych opatrunków.
Wspomagająca terapia podciŚnieniowa (NPWT)
Jedną z metod leczenia ran odleżynowych jest system do podciśnieniowej terapii ran (ang. Negative Pressure Wound Therapy) dostępny w niektórych szpitalach w kraju. Dzięki wytworzeniu i utrzymaniu podciśnienia (zadanego ciśnienia ujemnego) w łożysku rany, pompa Genadyne A4 pomaga: odprowadzać nadmiar wysięku wraz z bakteriami poprawić ukrwienie dna rany, co stymuluje proliferacje fibroblastów i pozytywnie wpływa na procesy epitelializacji (nabłonkowania).Urządzenie to może być stosowane zarówno w: warunkach szpitalnych, w ośrodkach opieki długoterminowej, jak i w opiece domowej.
OZONOTERAPIA - Ozonoterapia to nowoczesna metoda leczenia mieszaniną tlenowo-ozonową
Służy do leczenia:trudno gojących się ran, infekcji bakteryjnych, infekcji grzybiczych, odleżyn. Terapia tlenowo-ozonowa to jedna z niekonwencjonalnych metod leczniczych, która od wielu lat znajduje miejsce w medycynie jako metoda wspomagająca leczenie podstawowe
DC
10027337ryzyko odleżyny
10015237ryzyko zaburzenia integralności skóry
10001290 zaburzona integralność skóry
10025798 odleżyna - wrzód: uszkodzenie, stan zapalny oraz bolesność skóry lub tkanki podskórnej, wywołana uciskiem na tkanki i niedostatecznym ukrwieniem
10035293 utrzymywane integralności skóry
10029065 bez odleżyny
10028501 efektywna ciągłość skóry
10028517 poprawa integralności skóry
10011035 wiedza o gojeniu rany
10033784 wiedza o pielęgnowaniu rany
10023826 wiedza o procesie patologicznym
10028643 wiedza o środkach bezpieczeństwa
IC
10030710 ocenianie ryzyka odleżyny
10040847 ocenianie odleżyn
10040224 prewencja odleżyn
10036861 nauczanie o prewencji odleżyn
10032420 pielęgnacja odleżyny
10033922 ocenianie integralności skóry
10030799 ocenianie rany
10030781 ocenianie trzymania moczu
10030558 ocenianie trzymania stolca
10024280 ocenianie samodzielności
10021844 ocenianie samoopieki
10030747 ocenianie samopielęgnacji skóry
10041126 ocenianie skóry
10002752 ocenianie wiedzy o pielęgnacji i gojeniu się rany
10033368 ocenianie potrzeb
10026072 ocenianie oczekiwań
0040658 ocenianie jakości życia
10026161 ocenianie kontroli objawów
10024185 ocenianie przestrzegania zaleceń
10033188 przemieszczanie pacjenta
10039189 terapia masażem
10033231 leczenie zmian chorobowych skóry
10007218 ewaluacja gojenia się rany
10034961 nauczanie o pielęgnacji rany
10033029 nauczanie o samopielęgnacji skóry
10034974 nauczanie o gojeniu się ran
10010382 instruowanie pacjenta
10007124 ewaluacja psychospołecznej odpowiedzi na instruowanie dotyczące rany
10034961 nauczanie o pielęgnacji rany
10033029 nauczanie o samopielęgnacji skóry
10036169 nauczanie o efektywnej komunikacji
10038131 nauczanie rodziny o wzorcu utrzymywania higieny
10041489 nauczanie o technikach przemieszczania się
10038804 nauczanie o technice obniżania ryzyka
10038550 nauczanie rodziny o technikach przenoszenia
10038131 nauczanie rodziny o wzorcu utrzymywania higieny
10032109 monitorowanie odpowiedzi na leczenie
10031805 zarządzanie mimowolnym moczeniem
10031879 zarządzanie nietrzymaniem moczu
10041142 technika przemieszczania z wykorzystaniem urządzenia podnoszącego
10031846 zarządzanie zaburzonym procesem radzenia sobie
10035915 planowanie opieki
10006966 zapewnianie ciągłości opieki
10032477promowanie higieny
10026347promowanie samoopieki
10026188 wzmacnianie ustalania priorytetów
10015919 ochrona praw pacjenta
10030911 sprawdzanie tożsamości pacjenta
10023565 współdziałanie z lekarzem
10035873 współdziałanie z pacjentem
10035887 współdziałanie z rodziną
10039416 współdziałanie z zespołem wielospecjalistycznym
M
10002222 technika przemieszczania się
10020048 technika przenoszenia
10038794 technika redukcji ryzyka
10009957 technika treningu zapobiegania nietrzymaniu moczu
10013670 maść
10041560 materac przeciwodleżynowy
10020974 materac wodny
10021227opatrunek na ranę
10041573 osłona biodra
10040997osłona pięty
10011365 płyn do nacierania
10003175 pościel
10014611 poszewka na poduszkę
10002222 technika przemieszczania się
10041142 technika przemieszczania z wykorzystaniem urządzenia podnoszącego
10020048 technika przenoszenia
10038794 technika redukcji ryzyka
10002734 urządzenie do oceny
10011850 usługi medyczne
10013380 usługi pielęgniarskie
10010542 wywiad
A
10002911 doglądanie
10006173 dokumentowanie
10001917 doradzanie
10009285 higiena
10010162 informowanie
10011768 masowanie
10006253 opatrunek
10015620 prewencja
10016716 przynoszenie ulgi
10019142 wspieranie
10013474 obserwowanie
10016498 zapisywanie
L
10017402 kość krzyżowa
1001422 kość miednicy
10018239 skóra
Wynik DC
10029065 bez odleżyny
10028501 efektywna ciągłość skóry
10027392 efektywna masa ciała
10036423 efektywna odpowiedź na terapię
10028593 efektywna perfuzja tkanek
10028615 efektywny proces układu moczowego
10001509 gotowość do otrzymania wiedzy
10028517poprawa integralności skóry
10035569 poprawa statusu odżywienia
10022275 pozytywna postawa wobec opieki
10025714pozytywna zdolność do samoopieki
10025002pozytywny status odżywienia
10028564pozytywny wizerunek własny
10027112 wiedza adekwatna
Proces ICNP
10027337 DC ryzyko odleżyny
10030710 IC ocenianie ryzyka odleżyny
10040224 IC prewencja odleżyn
10036861 IC nauczanie o prewencji odleżyn
10017402 L kość krzyżowa
1001422 L kość miednicy
10040194 A prewencja odleżyn
10006173 A dokumentowanie
10038794 M technika redukcji ryzyka
10041560 M materac przeciwodleżynowy
10041573 M osłona biodra
10040997M osłona pięty
10029065 DC bez odleżyny
Literatura:
Podstawy pielęgniarstwa
Profilaktyka i leczenie odleżyn