BILANS I ANALIZA AKTYWÓW (BILANSU)

Wykazuje sytuację finansową przedsiębiorstwa poprzez prezentację jego aktywów oraz pasywów czyli zobowiązań i kapitału własnego.

Sumy wykazane w bilansie dotyczą tylko tej daty, na którą bilans jest sporządzony.

Przykład

Jerzy , kancelaria adwokacka

Bilans

31.12.br.

Aktywa	Zł	Pasywa	Zł
Meble biurowe	6 880,-	Kapitał własny	10 100,-
Książki prawnicze	2 880,-	Zobowiązania	760,-
Środki pieniężne	1 100,-
Razem	10 860,-	Razem	10 860,-

Bilans ten wskazuje, że na dzień 31.12.br. kancelaria adwokacka miała trzy typy aktywów czyli majątku: gotówkę, bibliotekę prawniczą i wyposażenie biura

Całkowita ich wartość wyniosła 10 860,-

Sprawozdanie pokazuje, że przedsiębiorstwo miało jedno zobowiązanie w wysokości 760,-

a kapitał własny wynosił 10 100,-

Jedna strona bilansu pokazuje zasoby przedsiębiorstwa

Druga strona pokazuje z jakich źródeł one pochodzą

Kancelaria Jerzego miała dwa zasoby o wartości 10 860,- z czego 760,- zostało sfinansowane przez kredytodawców a 10 100,- przez właściciela

WZÓR BILANSU

Bilans na……………

AKTYWA	PASYWA
A.	AKTYWA TRWAŁE
I.	Wartości niematerialne i prawne
1.	Koszty zakończonych prac rozwojowych
2.	Wartość firmy
3.	Inne wartości niematerialne i prawne
4.	Zaliczki na wartości niematerialne i prawne
II.	Rzeczowe aktywa trwałe
1.	Środki trwałe
a)	Grunty ( w tym prawo użytkowania wieczystego gruntu)
b)	Budynki, lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnej
c)	Urządzenia techniczne i maszyny
d)	Środki transportu
e)	Inne środki trwałe
2.	Środki trwale w budowie
3.	Zaliczki na środki trwałe w budowie
III.	Należności długoterminowe
1.	Od jednostek powiązanych
2.	Od pozostałych jednostek
IV.	Inwestycje długoterminowe
1.	Nieruchomości
2.	Wartości niematerialne i prawne
3.	Długoterminowe aktywa finansowe
a)	W jednostkach powiązanych
	- udziały i akcje
	- inne papiery wartościowe
	- udzielone pożyczki
	- inne długoterminowe aktywa finansowe
b)	W pozostałych jednostkach
	- udziały i akcje
	- inne papiery wartościowe
	- udzielone pożyczki
	- inne długoterminowe aktywa finansowe
4.	Inne inwestycje długoterminowe
V.	Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe
1.	Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
2.	Inne rozliczenia międzyokresowe
B.	AKTYWA OBROTOWE
I.	Zapasy
1.	Materiały
2.	Półprodukty i produkty w toku
3.	Produkty gotowe
4.	Towary
5.	Zaliczki na dostawy
II.	Należności krótkoterminowe
1.	Należności od jednostek powiązanych
a)	Z tytułu dostaw i usług, o okresie spłaty:
-	Do 12 miesięcy
-	Powyżej 12 miesięcy
b)	Inne
2.	Należności od pozostałych jednostek
a)	Z tytułu dostaw i usług, o okresie spłaty:
-	Do 12 miesięcy
-	Powyżej 12 miesięcy
b)	Z tytułu podatków, ceł, ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych oraz innych świadczeń
c)	Inne
d)	Dochodzone na drodze sądowej
III.	Inwestycje krótkoterminowe
1.	Krótkoterminowe aktywa finansowe
a)	W jednostkach powiązanych:
-	Udziały lub akcje
-	Inne papiery wartościowe
-	Udzielone pożyczki
b)	W pozostałych jednostkach:
-	Udziały lub akcje
-	Inne papiery wartościowe
-	Udzielone pożyczki
-	Inne krótkoterminowe aktywa finansowe
c)	Środki pieniężne i inne aktywa pieniężne
-	Inne środki pieniężne
-	Inne aktywa pieniężne
2.	Inne inwestycje krótkoterminowe
IV.	Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe
AKTYWA RAZEM	PASYWA RAZEM

BILANS

-- zestawienie aktywów i pasywów na dany dzień oraz na dzień kończący rok obrotowy

-- zawiera informacje o ogólnej sytuacji majątkowej i finansowej jednostki wg stanu na

określony dzień

-- sporządzany jest co najmniej raz na rok

-- najpierw inwentaryzacja – spisanie wszystkich składników majątku: aktywa (stan

posiadania), pasywa (długi)

bilans – określona forma zestawienia wszystkich pozycji majątku i zadłużenia w określonym momencie.

Po lewej stronie notuje się wszystkie pozycje stanu posiadania (aktywa) a po prawej wszystkie pozycje zadłużenia i źródeł finansowania aktywów (pasywa).

Bilans jest zawsze sporządzany w kolejności stopnia płynności.

Najbardziej płynna jest gotówka.

Budynki> maszyny > towar > materiał > należność gotówka >gotówka przedsiębiorstwa

SPRAWOZDAWCZOŚĆ FINANSOWA JEDNOSTKI

Obejmuje swoim zakresem usystematyzowane zbiory wybranych informacji, tworzonych zarówno przez rachunkowość jak i poza nią, charakteryzujących minioną i obecna sytuację finansowo – majątkową jednostki gospodarczej oraz wielkość osiągniętego wyniku finansowego jako rezultatu działalności jednostki.

Roczne sprawozdanie finansowe obejmuje swoim zakresem następujące sprawozdania:

-- bilans

-- rachunek zysków i strat

-- inf. dodatkową, obejmującą wprowadzenie do sprawozdania finansowego oraz dodatkowe

inf. i objaśnienia

{{ powyższe sprawozdania sporządzają wszystkie jednostki prowadzące rachunkowość

zgodnie z ustawą o rachunkowości}}

-- rachunek przepływów pieniężnych

-- zestawienie zmian w kapitale własnym

{{kolejne dwa sporządzają tylko niektóre przedsiębiorstwa – opis przy rachunku przepływów pieniężnych}}

W przypadku spółek [kapitałowo – komandytowo – akcyjnych, towarzystw ubezpieczeń

wzajemnych, spółdzielni, przedsiębiorstw państwowych] kierownik sporządza wraz z

rocznym sprawozdaniem finansowym, sprawozdanie z działalności jednostki.

Sprawozdanie sporządza się na dzień bilansowy – na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych:

-- dzień kończący rok obrotowy

-- dzień zakończenia działalności

-- dzień sprzedaży jednostki

-- dzień zakończenia likwidacji

-- dzień zakończenia postępowania upadłościowego

-- dzień poprzedzający zmianę formy prawnej

-- dzień poprzedzający postawienie w stan likwidacji lub upadłości

Sprawozdanie sporządza się też na inny dzień, jeśli podmiot gospodarczy jest zobowiązany takie sprawozdanie sporządzić np. spółki giełdowe sporządzają za okresy kwartalne, a czasem – miesięczne.

ZADANIE

Zamykanie kont księgowych.

Prosimy uzupełnić poniższe, uproszczone zestawienie obrotów i sald.

Nazwa konta	Obroty	Salda
	Wn	Ma
Kasa	1 500	500
Wynagrodzenia	3 000
Zużycie materiałów	4 600
Materiały	7 500	2 100
Rozrach. z odbiorcami	8 000	6 000
Rozrach. z dostawcami	8 700	10 000
Środki trwałe	45 050	1 000
Usługi obce	1 250
Przychody ze sprzedaży		17 000
Kapitał podstawowy		33 000
Kapitał zapasowy		10 000
RAZEM	79 600	79 600

ROK OBROTOWY

-- rok, za który sporządza się sprawozdania finansowe

-- jest to zarazem rok podatkowy

-- może, ale nie musi być zgodny z rokiem kalendarzowym

-- ustawa o rachunkowości i ustawy podatkowe pozwalają na stosowanie roku rozpoczynającego się w dowolnym momencie np. firmy turystyczne.

Przy zamykaniu kont wynikowych pomocne jest zestawienie obrotów i sald.

[jest to dosłowne zestawienie bilansujących się parami kolumn obrotów i sald]

Zapisy po stronie Wn są w sumie równe zapisom po stronie Ma.

Lp.	Symbol konta	Nazwa konta	Obroty	Salda
			Wn	Ma

Zestawienie obrotów i sald to źródło informacji o składnikach majątku i kapitału firmy.

Jest podstawowym źródłem przyszłego bilansu.

Najczęściej sporządza się je w układzie rozwiniętym, który obejmuje więcej pozycji:

-- salda początkowe -- obroty za okres (rok obrotowy)

-- obroty za okres (rok obrotowy) łącznie z saldami początkowymi -- salda końcowe

Lp.	Symbol konta	BO	Obroty za okres	Obrót z BO	Salda końcowe
		Wn	Ma	Wn	Ma

ZADANIE

Zakłady odzieżowe mają następujące składniki aktywów i pasywów wycenione w złotych:

*maszyny do szycia i inne urządzenia produkcyjne----------------------------------170 000zł (A.II.)

*tkaniny i inne materiały--------------------------------------------------------------------25 000zł (B.I.)

*obligacje 3-letnie Skarbu państwa-------------------------------------------------------10 000zł (A.IV.)

*udziały w innych przedsiębiorstwach-----------------------------------------------------2 000zł

*budynek fabryczny------------------------------------------------------------------------------800zł (A.II.)

*części zamienne do maszyn-----------------------------------------------------------------5 000zł (B.I.)

*komputer osobisty-----------------------------------------------------------------------------5 000zł (A.II.)

*budynek administracyjny-----------------------------------------------------------------200 000zł (A.II.)

*oprogramowanie komputerowe-----------------------------------------------------------2 500zł (A.I.)

*zaliczki wypłacone pracownikom----------------------------------------------------------1 200zł (B.II.)

*należności od odbiorców-------------------------------------------------------------------36 000zł (B.II.)

*weksle płatne za 25 dni----------------------------------------------------------------------1 300zł (B.III.)

*zobowiązania wobec dostawców---------------------------------------------------------19 800zł (B.III.)

*środki pieniężne na rachunku bieżącym------------------------------------------------29 000zł (B.III)

*środki pieniężne w kasie-----------------------------------------------------------------------500zł (B.III.)

*weksle własne do wykupienia za 90 dni--------------------------------------------------1 000zł (B.II.)

*zapasy ubrań na sprzedaż-------------------------------------------------------------------15 000zł (B.III)

*wynagrodzenia należne pracownikom----------------------------------------------------1 800zł (B.III)

*zobowiązania wobec banku z tyt. kredytu krótkoterminowego---------------------5 000zł (B.III)

*kapitał podstawowy----------------------------------------------------------------------1 250 000zł (A.I.)

*wynik finansowy z lat ubiegłych------------------------------------------------------------1 200zł (A.VII)

*wynik finansowy roku bieżącego-------------------------------------------------------- --23 700 (A.VIII.)

Na podstawie powyższych danych proszę sporządzić uproszczony bilans wg poniższego wzoru.

	AKTYWA	KWOTA		PASYWA	KWOTA
A.	AKTYWA TRWAŁE		A.	KAPITAŁ WŁASNY
I.	WNiP	2 500,-	I.	kapitał(fund) podstawowy	1 250 tys.
II.	rzeczowe aktywa trwałe	1 175 000	II.	należne wpłaty na kapitał podstawowy (wielkość ujemna)
III.	Należności długoterminowe		III.	Udziały (akcje) własne (wielkość ujemna)
IV.	Inwestycje długoterminowe	12 000	IV.	Kapitał zapasowy
V.	Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe		V.	Kapitał z aktualizacji wyceny
B.	AKTYWA OBROTOWE		VI.	Pozostałe kapitały rezerwowe
I.	Zapasy	45 000	VII.	Zysk (strata) z lat ubiegłych	1 200
II.	Należności krótkoterminowe	37 200	VIII.	Zysk (strata) netto	[23 700]
III.	Inwestycje krótkoterminowe	30 800	IX.	Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego (wielkość ujemna)
IV.	Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe		B.	ZOBOWIĄZANIA I REZERWY NA ZOBOWIĄZANIA
			I.	Rezerwy na zobowiązania
			II.	Zobowiązania długoterminowe
			III.	Zobowiązania krótkoterminowe	27 600
			IV.	rozliczenia międzyokresowe
AKTYWA RAZEM	1 302 500	PASYWA RAZEM	1 278 800

Wynik finansowy roku bieżącego obliczany jest:

Suma aktywów

– wartość pasywów (wynikająca z danych zadania)

Ponieważ: Aktywa = pasywa, to różnica jest wynikiem finansowym

1 302 500zł – 1 278 800zł = 23 700zł

Z JAKICH KONT NALEŻY BRAĆ DANE DO BILANSU

AKTYWA	KONTO
A.	Aktywa trwałe (suma I do IV)
I.	WNiP (suma 1 do 4)
1.	Koszty zakończonych prac rozwojowych
2.	Wartość firmy
3.	Inne WNiP
4.	Zaliczki na WNiP
II.	Rzeczowe aktywa trwałe (suma 1 do 3)
1.	Środki trwałe (suma „a” do „e”)
a)	grunty (w tym prawo użytkowania wieczystego gruntu)
b)	budynki, lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnej
c)	urządzenia techniczne i maszyny
d)	środki transportu
e)	inne środki trwałe
2.	Środki trwałe w budowie
3.	Zaliczki na środki trwałe w budowie
III.	Należności długoterminowe (suma 1 do 2)****
1.	Od jednostek powiązanych
2.	Od pozostałych jednostek
IV.	Inwestycje długoterminowe (suma 1 do 4)
1.	Nieruchomości
2.	WNiP
3.	Długoterminowe aktywa finansowe (suma „a” i „b”)
a)	w jednostkach powiązanych
--	udziały lub akcje
--	inne papiery wartościowe
--	udzielone pożyczki
--	inne długoterminowe aktywa finansowe
b)	w pozostałych jednostkach
--	udziały lub akcje
--	inne papiery wartościowe
--	udzielone pożyczki
--	inne długoterminowe aktywa finansowe
4.	Inne inwestycje długoterminowe
V.	Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe (suma 1 i 2)
1.	Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
2.	Inne rozliczenia międzyokresowe
B.	AKTYWA OBROTOWE (SUMA I DO IV)
I.	Zapasy (suma 1 do 5)
1.	Materiały
2.	Półprodukty i produkty w toku
3.	Produkty gotowe
4.	Towary
5.	Zaliczki na dostawy
II.	Należności krótkoterminowe (suma 1 i 2)****
1.	Od jednostek powiązanych (suma „a” i „b”)
a)	z tytułu dostaw i usług, o okresie spłaty:
--	o 12 miesięcy
--	powyżej 12 miesięcy
b)	inne
2.	Od pozostałych jednostek (suma „a” do „b”)
a)	z tytułu dostaw i usług, o okresie spłaty:
--	o 12 miesięcy
--	powyżej 12 miesięcy
b)	Z tytułu podatków, dotacji, ceł, ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych oraz innych świadczeń
c)	Inne
d)	Dochodzone na drodze sądowej
III.	Inwestycje krótkoterminowe (suma 1 i 2)
1.	Krótkoterminowe aktywa finansowe (suma „a”, „b” i „c”)
a)	W jednostkach powiązanych
--	udziały lub akcje
--	inne papiery wartościowe
--	udzielone pożyczki
--	inne krótkoterminowe aktywa finansowe
b)	W pozostałych jednostkach
--	udziały lub akcje
--	inne papiery wartościowe
--	udzielone pożyczki
--	inne krótkoterminowe aktywa finansowe
c)	Środki pieniężne i inne aktywa pieniężne
--	środki pieniężne w kasie i na rachunkach
--	Inne środki pieniężne
--	Inne aktywa pieniężne
2.	Inne inwestycje krótkoterminowe
IV.	Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe
AKTYWA RAZEM

*lub na podstawie ewidencji analitycznej do kont 020 i 072; także z uwzględnieniem konta 025 – odpisy z tyt. trwałej utraty wartości przez WNiP

** lub na podstawie ewidencji analitycznej do kont 010 i 070; także z uwzględnieniem konta 015 – odpisy z tyt. utraty wartości środków trwałych

***z uwzględnieniem odpowiednich kont korygujących wartość w przypadku korygowania jej na osobnych kontach funkcjonujących podobnie jak umorzenie

****wartość należności zmniejsza się o saldo 210, którego analityka służy do obniżenia wartości poszczególnych pozycji należności, zarówno długoterminowych, jak i krótkoterminowych

PASYWA	KONTO
A.	KAPITAŁ (FUNDUSZ) WŁASNY
I.	Kapitał (fundusz) podstawowy
II.	Należne wpłaty na kapitał podstawowy (wielkość ujemna)
III.	Udziały (akcje) własne (wielkość ujemna)
IV.	Kapitał (fundusz) zapasowy
V.	Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny
VI.	Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe
VII.	Zysk (strata) z lat ubiegłych
VIII.	Zysk (strata) netto
IX.	Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego (wielkość ujemna)
B.	Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania
I.	Rezerwy na zobowiązania
1.	Rezerwa z tyt. odroczonego podatku dochodowego
2.	Rezerwa na świadczenia emerytalne i podobne
--	długoterminowa
--	krótkoterminowa
3.	Pozostałe rezerwy
--	długoterminowe
--	krótkoterminowe
II.	Zobowiązania długoterminowe
1.	Wobec jednostek powiązanych
2.	Wobec pozostałych jednostek
a)	Kredyty i pożyczki
b)	Z tyt. emisji dłużnych papierów
c)	Inne zobowiązania finansowe
d)	Inne
III.	Zobowiązania krótkoterminowe
1.	Wobec jednostek powiązanych
a)	z tytułu dostaw i usług, o okresie wymagalności:
--	do 12 miesięcy
--	powyżej 12 miesięcy
b)	inne
2.	Wobec pozostałych jednostek
a)	kredyty i pożyczki
b)	z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych
c)	inne zobowiązania finansowe
d)	z tytułu dostaw i usług, o okresie wymagalności:
	do 12 miesięcy
	powyżej 12 miesięcy
e)	zaliczki otrzymane na dostawy
f)	zobowiązania wekslowe
g)	z tytułu podatków, ceł, ubezpieczeń i innych świadczeń
h)	z tytułu wynagrodzeń
i)	inne
3.	Fundusze specjalne
IV.	Rozliczenia międzyokresowe
1.	Ujemna wartość firmy
2.	Inne rozliczenia międzyokresowe
--	Długoterminowe
--	krótkoterminowe
PASYWA RAZEM

*lub ewidencja analityczna do konta 840 – rezerwy

W bilansie wykazuje się wartościowo stany aktywów i pasywów na dzień bilansowy.

W Polsce bilans sporządza się wg zasady netto:

-- wartości aktywów są pomniejszane o:

odpisy umorzeniowe śr trwałych oraz WNiP

odpisy z tyt. trwałej utraty wartości poszczególnych składników aktywów

odpisy aktualizujące wartości należności

-- kapitał własny wykazywany w pasywach bilansu pomniejszany jest o:

należne lecz nie wniesione wkłady i dopłaty

odpisy dokonywane na poczet wyniku finansowego w trakcie roku obrotowego

wartość udziałów lub akcji własnych posiadanych przez jednostkę

Zastosowanie metody netto powoduje zmniejszenie sumy bilansowej lecz zarazem jej urealnienie.

Aktywa bilansu informują o tym jaką formę przybrał majątek w momencie zestawienia bilansu – i tylko w tym momencie. Dzień wcześniej mogło być zupełnie inaczej.

Pasywa informują jaka jest struktura źródeł pochodzenia, czyli finansowania majątku, oraz o

tym jaka część musi być zwrócona wierzycielom i jaki jest wypracowany wynik finansowy.

W bilansie wykazywane są dane za rok obrotowy i rok poprzedni.

Chodzi o to aby użytkownik mógł ocenić zmiany jakie dokonały się w majątku oraz źródłach jego finansowania w podmiocie gospodarczym.

ANALIZA AKTYWÓW (BILANSU)

ANALIZA – to rozbiór, rozłożenie pewnej całości na części składowe i rozpatrywanie każdej z osobna.

Analiza ma pomóc w ustaleniu czy dotychczasowa działalność dała zamierzony efekt {Jest to tzw analiza ex post czyli przeprowadzana wstecz, w oparciu o dane historyczne.}

oraz określić efekt, kierunki i sposoby działalności {analiza ex ante – przeprowadzana o dane planowane}.

Analiza ekonomiczna jest ogólną nazwą działalności gospodarczej.

Dzielimy ją na 4 rodzaje:

1/ analizę makroekonomiczną

2/ -„- mikroekonomiczną

3/ -„- finansową

4/ -„- techniczną – ekonomiczną

Makroekonomiczna – badanie i ocena wielkości ekonomicznych głównie dla całej gospodarki regionalnej, narodowej czy światowej.

Mikroekonomiczna – to ocena i badanie działalności takich podmiotów, jak przedsiębiorstwo , gospodarstwo domowe, pojedyncze osoby czyli ci, którzy nie prowadzą działalności gospodarczej.

Finansowa – to wielkości ekonomiczne w wyrażeniu pieniężnym, w tym: stan majątkowy, stan

kapitałów, wyniki finansowe i ogólna sytuacja finansowa.

Techniczno – ekonomiczna – oparta jest na wielkościach ekonomicznych w wyrażeniu rzeczowym lub

osobowym i jedynie uzupełniająco wzbogacana ujęciami finansowymi.

PRZEDMIOT ANALIZY FINANSOWEJ.

Przedmiotem jest działalność gospodarcza przedsiębiorstwa i angażowane w nią środki majątkowo – kapitałowe i osobowe.

Podstawowe elementy analizy finansowej to:

Stan finansowy – ujęcie dynamiczne na określony moment. Obejmuje stan wyposażenia przedsiębiorstwa aktywa, środki zaangażowane w inwestycje oraz finansowe pokrycie tych składników z kapitałów (podobne do bilansu). Wiąże się to z kształtowaniem pozycji finansowej przedsiębiorstwa, jego zdolności płatniczej i kredytowej, efektywnym lokowaniem wolnych środków pieniężnych, w tym z zagospodarowaniem osiągniętych nadwyżek finansowych.

Wyniki finansowe – ujęcie dynamiczne. Ustala się je za pewien okres lub jako sumę wyników narastających w ciągu miesiąca, kwartału roku. (co wpływa na wyniki finansowe?: przychody, koszty, podatki, dotacje, dywidendy itd.).

Osiągane wyniki finansowe prowadzą do dodatnich lub ujemnych zmian stanu finansowego przedsiębiorstwa – analizy statyczna i dynamiczna są więc od siebie zależne.

METODY I ORGANIZACJA ANALIZY FINANSOWEJ

Analizę można podzielić wg szeregu kryteriów.

1/ stopień rozwinięcia metod analizy.

a/ analizę elementarną – rozłożenie badanego przedmiotu na elementy bez ustalania

wzajemnych związków

b/ analizę funkcyjną – rozłożenie badanego przedmiotu na elementy z uwzględnieniem

wzajemnych związków pomiędzy nimi.

c/ analizę logiczną – rozłożenie badanego przedmiotu na elementy z uwzględnieniem

wzajemnych związków pomiędzy nimi oraz ich stosunków logicznych.

2/ tok analizy

a/ analiza aukcyjna – analizuje się najpierw zjawiska ogólne, a potem przechodzi do

szczegółowych; najpierw analizuje się skutki, następnie szuka się ich przyczyn

b/ analiza indukcyjna – najpierw analizuje się zjawiska szczegółowe, a potem przechodzi

do ogólnych; najpierw przyczyny a potem skutki

3/ zjawiska ekonomiczne

a/ analiza jakościowa – oparta na opisie w formie werbalnej związków i zależności między

wskaźnikami ekonomicznymi

b/ analiza ilościowa – polegająca na ustaleniu i grupowaniu związków i zależności

pomiędzy badanymi zjawiskami

4/ stopień pogłębienia badania wskaźników

a/ analiza porównawcza – bada bezpośrednie związki pomiędzy wskaźnikami, co pozwala

na ustalenie odchyleń oraz dokonanie na ich podstawie ogólnej oceny

b/ analizę przyczynową – ustala się odpowiednio wyizolowane czynniki, które pociągnęły

za sobą uprzednio określone odchylenia oraz bada się stopień intensywności ich

oddziaływania

ŹRÓDŁA ANALIZY FINANSOWEJ I PREZENTACJA WYNIKÓW

Proces analizy można podzielić na trzy etapy:

-- przygotowanie materiałów źródłowych -- prace analityczne

-- opracowanie i prezentacja wyników

przygotowanie materiałów źródłowych – wybór materiałów, można je podzielić na ewidencyjne i pozaewidencyjne.

Materiały ewidencyjne, dostarczane przez statystykę i rachunkowość, są to głównie:

-- dokumentacja pierwotna i wtórna

-- zapisy na kontach, w rejestrach --sprawozdawczość

Materiały pozaewidencyjne, mają charakter uzupełniający, są to:

-- dane postulowane np. plan kont --wyniki poprzednich analiz

-- materiały z kontroli i rewizji -- informacje dotyczące przedsiębiorstw krajowych i zagranicznych

prace analityczne – to przeprowadzenie analizy.

opracowanie i prezentacja wyników – może mieć format liczbowy, opisowy albo graficzny.

Podstawowe znaczenie ma format liczbowy polegający na przedstawieniu wyników a pomocą szeregów lub tablic statystycznych, w których dane wyrażane mogą być w wielkościach absolutnych, względnych, średnich lub współczynnikach. Forma graficzna to wykresy. Prezentacja opisowa to również bardzo ważne wnioski oraz ilustracja słowna liczb i wykresów.

WSTĘPNA ANALIZA BILANSU

Bilans przedsiębiorstwa odzwierciedla w syntetycznej formie skutki decyzji i zdarzeń gospodarczych zaistniałych do dnia jego sporządzenia.

Bilans daje obraz sytuacji finansowej przedsiębiorstwa.

Ocenę sytuacji można zrobić przez ustalenie relacji pomiędzy poszczególnymi elementami aktywów przedsiębiorstwa i źródłami jego finansowania.

Analiza bilansu obejmuje dwa etapy :

1/ wstępna analiza 2/ wskaźnikowa analiza (będąca rozwinięciem wstępnej analizy)

analiza wstępna obejmuje badanie:

-- struktury majątkowej na podstawie wskaźników struktury aktywów

-- struktury majątkowej na podstawie wskaźników struktury pasywów

-- struktury kapitałowo – majątkowej

Analiza może być prowadzona w ujęciu statycznym i dynamicznym.

Analiza statyczna dotyczy struktury aktywów i kapitałów w danym momencie np. na koniec roku.

Analiza dynamiczna pozwala na ocenę kierunków zmian tej struktury oraz dynamiki poszczególnych elementów aktywów i pasywów poprzez porównanie danych z kolejnych lat.

Przeprowadzenie wstępnej analizy w ujęciu dynamicznym wymaga wykorzystania:

-- wskaźników struktury – wskazują udział poszczególnych pozycji aktywów i pasywów w ich

ogólnej wielkości

-- wskaźników dynamiki – określają kierunek i stopień zmian poszczególnych elementów

bilansu w porównani udo ich poziomu w bilansach wcześniejszych.

Zastosowanie powyższych mierników musi zostać poprzedzone ustaleniem niezbędnego ze względu na cel analizy stopnia jej szczegółowości.

Określi on wymagany poziom sumowania danych bilansowych stanowiących podstawę obliczeń.

Badanie dynamiki poszczególnych grup aktywów przedsiębiorstwa i źródeł pokrycia pozwala na ustalenie kierunków jego rozwoju oraz stopnia wzrostu kapitałów finansujących ten rozwój.

Zróżnicowanie tempa zmian poszczególnych elementów aktywów i pasywów bilansu prowadzi do przesunięć w środkach gospodarczych i źródłach ich pokrycia wyrażających się w zmianach struktury.

STRUKTURA AKTYWÓW I KAPITAŁÓW W PRZEDSIĘBIORSTWIE

Struktura majątkowa informuje nas o sposobie wykorzystania kapitału przez przedsiębiorstwo.

W badaniu jej pomagają wskaźniki wyposażenia przedsiębiorstwa w określone środki gospodarcze:

1/ UDZIAŁ TRWAŁYCH SKŁADNIKÓW MAJĄTKOWYCH W AKTYWACH OGÓŁEM =

AKTYWA TRWAŁE X 100%

AKTYWA OGÓŁEM

2/ UDZIAŁ RZECZOWYCH SKLADNIKÓW AKTYWÓW W AKTYWACH OGÓŁEM =

RZECZOWE SKŁADNIKI AKTYWÓW X 100%

AKTYWA OGÓŁEM

3/ UDZIAŁ NIEMATERIALNYCH SKŁADNIKÓW AKTYWOW W AKTYWACH OGÓŁEM =

NIEMATERIALNE SKLADNIKI AKTYWÓW X 100%

AKTYWA OGÓŁEM

4/ UDZIAŁ AKTYWÓW OBROTOWYCH W AKTYWACH OGÓŁEM =

AKTYWA OBROTOWE X 100%

AKTYWA OGÓŁEM

5/ UDZIAŁ ZAPASÓW W AKTYWACH OGÓŁEM =

ZAPASY OGÓŁEM X 100%

ATYWA OGÓŁEM

6/ UDZIAŁ NALEŻNOŚCI W AKTYWACH OGÓŁEM =

NALEŻNOŚCI X 100 %

AKTYWA OGÓŁEM

7/ UDZIAŁ SKŁADNIKÓW PIENIĘŻNYCH W AKTYWACH OGÓŁEM =

ŚRODKI PIENIĘŻNE X 100%

AKTYWA OGÓŁEM

8/UDZIAŁ KRÓTKOTERMINOWYCH PAPIERÓW WARTOŚC. W AKTYWACH OGÓŁEM =

KRÓTKOTERMINOWE PAPIERY WAROŚCIOWE X 100%

AKTYWA OGÓŁEM

Najistotniejsze są składniki 1 i 4.

Udział trwałych składników w aktywach zależy od rodzaju prowadzonej działalności, technologii wytwarzania i asortymentu wyrobów.

Jest on szczególnie duży w przemyśle wydobywczym, budownictwie, rolnictwie, hotelarstwie.

Udział ten powstaje w bezpośrednim związku z kwotą osiąganych przez przedsiębiorstwo przychodów.

Im większy jest udział trwałych składników aktywów w jego strukturze, tym mniejsza jest zdolność przedsiębiorstwa do wypracowania przychodu.

W badaniu struktury pasywów – kapitałów podstawowe znaczenie ma pięć wskaźników

1/ WYPOSAŻENIE PRZEDSIEBIORSTWA W KAPITAŁ WŁASNY =

KAPITAL WŁASNY X 100%

PASYWA OGÓŁEM

2/ OBCIĄŻENIE PRZEDSIĘBIORSTWA ZOBOWIĄZANIAMI DŁUGOTERMINOWYMI =

ZOBOWIĄZANIA DŁUGOTERMINOWE X 100 %

PASYWA OGÓŁEM

3/ WYPOSAŻENIE PRZEDSIEBIORSTWA W KAPITAŁ STAŁY I KAPITAŁ WŁASNY PLUS

ZOBOWIĄZANIA DŁUGOTERMINOWE =

KAPITAL STAŁY X 100 %

PASYWA OGÓŁEM

4/ OBCIĄŻENIE PRZEDSIĘBIORSTWA KREDYTEM KRÓTKOTERMINOWYM =

KREDYT KRÓTKOTERMINOWY X 100%

PASYWA OGÓŁEM

5/ OBCIĄŻENIE PRZEDSIĘBIORSTWA ZOBOWIĄZANIAMI BIEŻĄCYMI =

ZOBOWIĄZANIA BIEŻĄCE X 100%

PASYWA OGÓŁEM

Pionową strukturę kapitałów finansujących aktywa przedsiębiorstwa można ustalić posługując się wskaźnikami 3, 4 i 5.

Pozostałe wskaźniki mają charakter uzupełniający podobnie jak struktura wewnętrzna ważniejszych pozycji pasywów.

STRUKTURA KAPITAŁOWO – MAJATKOWA

Przedmiotem badań w ramach wstępnej analizy bilansu są także powiązania poziome pomiędzy poszczególnymi pozycjami aktywów i pasywów pozwalające na ocenę struktury kapitałowo – majątkowej.

Za punkt wyjścia można przyjąć ustalenie udziału kapitału własnego w finansowaniu aktywów trwałych.

Udział ten ustala się wg wzoru:

WSKAŹNIK POKRYCIA AKTYWÓW TRWAŁYCH KAPITAŁEM WŁASNYM =

KAPITAŁ WŁASNY X 100%

AKTYWA TRWAŁE

Jeśli aktywa trwałe są w pełni pokryte kapitałem własnym, to wówczas jest zachowana tzw złota reguła bilansowa.

Zgodnie z nią trwałe składniki aktywów powinny być finansowane z kapitału własnego, ponieważ ta część aktywów – tak jak kapitał własny – oddawana jest do dyspozycji przedsiębiorstwa na dłuższy okres.

Stopień pokrycia aktywów kapitałem stałym czyli suma kapitału własnego i zobowiązań długoterminowych obliczamy następująco:

WSKAŹNIK POKRYCIA AKTYWÓW TRWAŁYCH KAPITAŁEM STAŁYM =

KAPITAŁ STAŁY X 100%

AKTYWA TRWAŁE

Przy prawidłowej polityce finansowej przedsiębiorstwa kwota kapitałów stałych powinna przekraczać uwidocznionych w aktywach bilansu składników aktywów trwałych o bardzo małej płynności finansowej, zapewniając też pokrycie pewne tymi kapitałami środków obrotowych.

Powyższe podejście jest tzw konserwatywne i jest zastępowane innym:

-- przedsiębiorstwo może zaciągać tyle długu na ile go stać

-- jeśli zaciągnięta pożyczka pozwoli wygospodarowanie zysku takiego, który pozwoli na

spłatę jej i jeszcze coś dla firmy zostanie, należy ją zaciągnąć (rozsądnie).

Pozostałe środki obrotowe finansowane są kapitałami krótkoterminowymi (zobowiązania i kredyty).

Stopień jego finansowania określa poniższy wzór:

WSKAŹNIK POKRYCIA KAPITAŁAMI KRÓTKOTERMINOWYMI AKTWÓW OBROTOWYCH =

KAPITAŁ KRÓTKOTERMINOWY X 100 %

AKTYWA OBROTOWE

Jeśli kapitał krótkoterminowy w pełni pokrywa aktywa obrotowe, wówczas zachowana jest złota reguła bilansowania stosunku do obrotowych składników aktywów.

W tym przypadku stwierdza się, że z uwagi na krótki czas związania mogą być one finansowane z krótkoterminowego kapitału obcego.

Przestrzeganie powyższych zasad sprzyja utrzymaniu równowagi finansowej .

W praktyce część środków obrotowych jest finansowana kapitałem stałym.

Ta część kapitału stałego, która finansuje środki obrotowe, nazywana jest kapitałem obrotowym lub kapitałem pracującym.

Kapitał obrotowy – różnica między kapitałem stałym a aktywami trwałymi.

Jego zadaniem jest zmniejszenie ryzyka wynikającego z uwierzytelnienia części środków obrotowych (zapasy, należności) lub też wynikającego ze strat wiązanych z tymi środkami np.: trudność sprzedaży wytworzonych wyrobów.

Stanowi on pewnego rodzaju element bezpieczeństwa ułatwiający zachowanie płynności

finansowej.

POZIOMY KAPITAŁU OBROTOWEGO

KAPITAŁ STAŁY – AKTYWA TRWAE > 0

AKTYWA TRWAŁE		KAPITAŁ STAŁY
AKTYWA OBROTOWE	KAPITAŁ OBROTOWY
		ZOBOWIĄZANIA BIEŻĄCE

Dodatnia różnica oznacza, że część środków obrotowych w przedsiębiorstwie jest finansowana

kapitałami długoterminowymi i z tego powodu pozostaje w ciągłej dyspozycji.

Kapitał długoterminowy stanowiący kapitał obrotowy może być:

-- w pełni kapitałem własnym

-- suma części kapitału własnego i zobowiązań długoterminowych

-- tylko kapitałem obcym

Za korzystanie z kapitału obcego przedsiębiorstwo płaci odsetki.

Korzystanie z tych kapitałów jest korzystne tylko wtedy, gdy średni wskaźnik rentowności kapitału stałego przekracza wysokość obowiązującej stopy procentowej.

W sytuacji drogiego kredytu firmy starają się ograniczyć kredyty na rzecz uzupełnienia kapitałów stałych z wygospodarowanych środków.

KAPITAŁ STAŁY – AKTYWA TRWAŁE = 0

AKTYWA TRWAŁE		KAPITAŁ STAŁY
AKTYWA OBROTOWE		ZOBOWIĄZANIA BIEŻĄCE

Stan kapitału obrotowego wynosi zero.

W praktyce jest to trudna sytuacja do realizacji, a wręcz niemożliwa do realizacji.

Do zrealizowania (trzeba trafić z równymi cenami)

KAPITAŁ STAŁY – AKTYWA TRWAŁE < 0

AKTYWA TRWAŁE		KAPITAŁ STAŁY
	KAPITAŁ OBROTOWY	ZOBOWIĄZANIA BIEZĄCE
AKTYWA OBROTOWE

W przypadku gdy aktywa trwałe są wyższe niż kapitał stały, przedsiębiorstwo ma ujemną wartość kapitału obrotowego.

Część środków trwałych wiążących na długi okres środki pieniężne przedsiębiorstwa finansowych jest krótkoterminowymi zobowiązaniami.

Sytuacja ta jest typowa dla firm handlowych, które wydłużając terminy płatności zobowiązań za dostarczone towary, otrzymują na bieżąco gotówkę w momencie ich sprzedaży.

Firmy te mają znacznie krótsze terminy realizacji niż terminy płatności zobowiązań.

Powoduje to powstanie wolnych środków pieniężnych, które mogą być angażowane do finansowania środków trwałych np.: na budowę nowych pawilonów handlowych czy spłatę rat kredytu.

Wielkość kapitału obrotowego w przedsiębiorstwie wykorzystywana jest w badaniu jego

struktury majątkowo – kapitałowej.

Sprowadza się ono do ustalenia relacji między kapitałem obrotowym, a aktywami przedsiębiorstwa lub tylko aktywnymi obrotami.

UDZIAŁ KAPITAŁU OBROTOWEGO W FINNSOWANIU AKTYWÓW OGÓŁEM=

KAPITAŁ OBROTOWY x 100%

AKTYWA OGÓŁEM

UDZIAŁ KAPITAŁU OBROTOWEGO W FINNSOWANIU AKTYWÓW OBROTOWYCH =

KAPITAŁ OBROTOWY x 100%

AKTYWA OBROTOWE

ANALIZA WSKAŹNIKOWA DANYCH BILANSU

Sprawozdania finansowe nosi nazwę analizy wskaźnikowej i jest traktowana jako rozwinięcie ogólnej (wstępnej) analizy przedstawionej powyżej.

Wskaźniki mogą stanowić relacje odpowiednich składników aktywów i pasywów bilansu w przekroju pionowym i poziomym, wyniku finansowego brutto lub netto, jak też relacje między składnikami rachunku zysków i strat oraz bilansu.

WSKAŹNIKI PŁYNNOŚCI

Wskaźnik ogólnej płynności jest podstawowym miernikiem zdolności przedsiębiorstwa do spłacenia

wszystkich jego zobowiązań przez upłynnienie posiadanych zasobów aktywów obrotowych.

Teoretyczne im wyższy jest ten wskaźnik, tym korzystniej należy ocenić stopień wypłacalności.

Jednak zbyt wysoki poziom może wskazywać na niedostatecznie efektywne wykorzystywanie wolnych zasobów majątkowych.

Optimum to wartość od 1,5 do 2,0.

Jeśli wartość wskaźnika spada poniżej 1,2 można mówić o zagrożeniu bezpieczeństwa finansowego przedsiębiorstwa.

WSKAŹNIK OGÓLNEJ PŁYNNOŚCI =

AKTYWA OBROTOWE

ZOBOWIĄZANIA BIEŻĄCE

Wskaźnik bieżącej płynności mówi, jaka jest możliwość spłaty zobowiązań na podstawie łatwiej dostępnych do rozliczeń składników aktywów obrotowych czyli bez zapasów i rozliczeń RMK czynnych.

Wskaźnik powinien wynosić co najmniej 1, ale bywają wyjątki, np. jeśli dużo szybciej dostajemy należności niż zobowiązania.

WSKAŹNIK BIEŻĄCEJ PŁYNNOŚCI =

AKTYWA OBROTOWE – (ZAPASY + RMK CZYNNE*)

ZOBOWIĄZANIA BIEŻĄCE

*- traktowane jako część aktywów obrotowych

Wskaźnik wypłacalności środkami pieniężnymi wyjaśnia jaką kwotę zobowiązań

przedsiębiorstwo może pokryć z bezpośrednio dostępnych środków pieniężnych.

Nie przesądza o stopniu wypłacalności, ale sygnalizuje sprawność płatniczą.

WSKAŹNIK WYPŁACALNOSCI ŚRODKAMI PIENIĘŻNYMI =

ŚRODKI PIENIĘŻNE

ZOBOWIĄZANIA BIEŻĄCE

WSKAŹNIKI WSPOMAGANIA FINANSOWEGO

Pokazują one źródła finansowania, ich strukturę oraz w pewnym stopniu efektywność.

Źródła finansowania działalności gospodarczej to kapitały własne i obce.

WSKAŹNIK OGÓLNEGO ZADŁUŻENIA =

ZOBOWIĄZANIA

AKTYWA OGÓŁEM

Poniższy wskaźnik wyjaśnia zaangażowanie zasobów wlasnych, a powiązaniu z poprzednim wskaźnikiem powinien się kształtować na poziomie jedności.

Tendencję rosnącą należy ocenić pozytywnie, świadczy ona o umacnianiu się podstaw finansowych działalności przedsiębiorstwa.

WSKAŹNIK UDZIAŁÓW KAPITAŁÓW WŁASNYCH W FINANSOWANIU AKTYWÓW =

KAPITAŁ WŁASNY

AKTYWA OGÓŁEM

Poziom wyższy od jedności należy ocenić negatywnie, gdyż niemożliwe jest wtedy pokrycie zobowiązań własnymi zasobami majątkowymi.

WSKAŹNIK RELACJI ZOBOWIĄZAŃ DO KAPITAŁÓW WŁASNYCH =

ZOBOWIĄZANIA OGÓŁEM

KAPITAŁ WŁASNY

Ten wskaźnik wyjaśnia strukturę wewnętrzną kapitałów obcych zaangażowanych w działalności przedsiębiorstwa.

Zadłużenie długoterminowe ma charakter mniej pilny niż krótkoterminowe i stąd jego udział w

finansowaniu aktywów jest na ogół korzystniejszy.

Tym niemniej powinno pozostawać w racjonalnej proporcji do kapitałów własnych.

WSKAŹNIK RELACJI ZOBOWIĄZAŃ DŁUGOTERMINOWYCH DO OGÓŁU ZOBOWIĄZAŃ =

ZOBOWIĄZANIA DLUGOTERMINOWE

ZOBOWIĄZANIA OGÓŁEM

Podobny do wskaźnika relacji zobowiązań długoterminowych do ogółu zobowiązań jest wskaźnik zadłużenia długoterminowego, który jest relacją zobowiązań do kapitałów własnych

WSKAŹNIK ZADŁUŻENIA DŁUGOTRWAŁEGO =

ZOBOWIĄANIA

KAPITAŁ WŁASNY

Wskaźnik ten wyjaśnia, ile razy wartość środków trwałych netto pozostających w dyspozycji przedsiębiorstwa przekracza zaciągnięte kredyty i pożyczki długoterminowe.

Poziom wskaźnika sięgający jedności świadczy o zagrożeniu finansowym.

WSKAŹNIK POKRYCIA AKTYWÓW TRWAŁYCH ZOBOWIAZANIAMI DŁUGOTERMINOWYMI =

AKTYWA TRWAŁE NETTO

ZOBOWIĄZANIA DŁUGOTERMINOWE

Wskaźnik ten określa wielokrotność efektów finansowych w stosunku do płaconych odsetek, a zatem im jest on wyższy, tym korzystniejszy.

Świadczy on także o większych możliwościach wypłacalności przedsiębiorstwa wobec kredytodawców.

Zysk brutto wraz z odsetkami oznacza maksymalną kwotę, jaka przedsiębiorstwo jako kredytobiorca mogłoby zapłacić z tyt. odsetek, nie ponosząc strat

WSKAŹNIK POKRYCIA ODSTETEK Z UZYSKANYCH EFEKTÓW FINANSOWYCH =

ZYSK BRUTTO + ODSETKI

ODSETKI

I ostatni wskaźnik wyjaśnia stopień pokrycia osiąganą nadwyżką finansową przeciętnego stanu całości zobowiązań występujących w ciągu badanego okresu.

Za nadwyżkę przyjmuje się łączną sumę zysku netto oraz amortyzacji rocznej (amortyzacja to koszt nie niepowodujący wydatku).

Można uzyskać ogólną orientację o możliwości uregulowania zobowiązań z osiąganej w ciągu roku nadwyżki finansowej.

WSKAŹNIK POKRYCIA ZOBOWIAZAŃ NADWYŻKĄ FINANSOWĄ =

ZYSK NETTO + AMORTYZACJA ROCZNA

PRZECIETNY STAN ZOBOWIĄZAŃ*

*- rozumie się średnią arytmetyczną stanu zobowiązań z początku roku i końca roku

WSKAŻNIKI OBROTOWOŚCI

Zwane wskaźnikami sprawności działania, umożliwiają ocenę efektywności wykorzystania zasobów majątkowych jednostki.

Ich istotą jest rozpatrywanie relacji pomiędzy odpowiednim wskaźnikiem dynamicznym (licznik), wyrażającym przychód ze sprzedaży w cenach brutto / netto lub koszty własne, a wskaźnikiem wyrażającym przeciętny stan zaangażowanych w działalności składników majątkowych.

WSKAŻNIK OBROTOWOŚCI (PRODUKTYWNOŚCI) AKTYWÓW =

PRZYCHÓD ZE SPRZEDAŻY

PRZECIĘTNY STAN AKTYWÓW

WSKAŹNIK ZAANGAŻOWANIA AKTYWÓW =

PRECIĘTNY STAN AKTYWÓW

PRZYCHÓD ZE SPRZEDAŻY

Na pozytywna ocenę zasługuje wyższy poziom lub rosnąca tendencja wskaźnika obrotowości

aktywów, ewentualnie niższy poziom lub tendencja malejąca wskaźnika zaangażowania aktywów.

Świadczy to o wyższej efektywności wykorzystania zasobów majątkowych.

Efektywność ta zależy w szczególności od szybkości obroty zasobów majątkowych oraz ich struktury wewnętrznej.

Określoną wielkość przychodu ze sprzedaży można osiągnąć, angażując większe zasoby

środków wykazujących stosunkowo wolniejszy obrót w cyklu okrężnym (tzw.

gospodarowanie ekstensywne) lub też mniejszy stan środków szybko krążących (gospodarowanie intensywne).

Niewątpliwie większą efektywność wykazuje wariant drugi.

Efektywność wykorzystania zasobów majątkowych zależy też od ich wewnętrznej struktury.

Cechą ogólna aktywów trwałych jest, a szczególnie środków trwałych jest niski stopień ich obrotowości.

Zużywają się one stopniowo, przenosząc swą wartość na produkty pracy w dłuższym okresie.

Aktywa obrotowe wykazują wysoki stopień obrotowości, w typowym procesie przetwórczym zakupione materiały zużywają się całkowicie w jednym cyklu, który zespalając się ze środkami pracy i pracą żywą, tworzą produkty pracy podlegające sprzedaży i zamianie na środki pieniężne.

W handlu w tym obrocie dokonuje się bezpośrednia zmiana pieniądza na towar i towaru znów na pieniądz.

Im wyższy w strukturze aktywów udział składników aktywów trwałych, tym wolniejszy będzie ich obrót w całości, zaś wyższy udział aktywów obrotowych wpłynie na szybszy obrót całości aktywów.

Przy wyborze podstaw obliczeniowych, należy zwrócić uwagę na prawidłowy dobór wskaźnika statycznego (przeciętnego stanu aktywów) oraz wskaźnika dynamicznego (przychodów ze sprzedaży).

Ogólna zasada: dobierać wskaźniki takie, które wykazują najdalej idącą więź między składnikami majątkowymi a efektami ich obrotu.

Analizować można całe aktywa lub tylko ich wybrane elementy.

Przedmiot analizy: przeciętny stan aktywów obliczany jako średnia arytmetyczna 2 (początek i koniec roku), 5 (początek i koniec każdego kwartału) lub 13 (początek i koniec każdego miesiąca) zmiennych.

Oprócz wskaźników zaangażowania i obrotowości całości aktywów można też obliczać wskaźniki szczegółowe m. in.: wskaźnik obrotowości aktywów trwałych, zaangażowania aktywów trwałych, obrotowości (produktywności) aktywów obrotowych, obrotowości składników aktywów trwałych, zaangażowania zapasów, rotacji zapasów w dniach itp.

Oblicza się je porównując przychody ze sprzedaży i przeciętny stan danych aktywów.

Wskaźnik rotacji zapasów informuje co ile dni odnawiane są zapasy.

Im mniejszy okres rotacji zapasów, tym lepiej.

Korzystne jest więc zmniejszanie się tego wskaźnika, co świadczy o szybszym przebiegu środków w ramach cyklu obrotowego, tj. o krótszym czasie trwania jednego obrotu.

WSKAŹNIK ROTACJI ZAPASÓW W DNIACH =

PRZECIĘTNY STAN ZPASÓW x LICZBA DNI BADANEGO OKRESU

KOSZTY UZYSKANIA PRZYCHODÓW

wskaźnik rozliczenia należności informuje, po jakim czasie spłacane są należności, o znaczy jak długo (w dniach) trzeba czekać n pieniądze za sprzedane towary czy usługi.

Im krótszy okres, tym lepiej – czas spłaty wynoszący 7 – 14 dni można uznać za doskonały wynik.

OCENA WARTOŚCI RYNKOWEJ AKCJI I KAPITAŁU (KARTKA)

WSKAŹNIKI DLA POTENCJALNYCH INWESTORÓW I EMITENTÓW AKCJI (KARTKA)

ZADANIE

Wiedząc, że cena rynkowa akcji wynosi 200zł, a zysk netto na jedną akcję rocznie 20zł, proszę:

a/ obliczyć wskaźnik PER (ceny do zysku)

b/ podać krótką interpretację wskaźnika

rozwiązanie

a/ PER = 200zł : 20zł / rok = 10 lat

b/ jeśli zyski firmy się nie zmienią, zakup zwróci się za 10 lat.

ZADANIE

Wskaźnik czasu rozliczenia należności wyrażany jest w dniach i wynosi 30 dni (Tyl, ile w ubiegłym roku). Jak go oceniasz? Jakie inne informacje byłyby przydatne przy dokonywaniu oceny?

Rozwiązanie

30 dni to nie tragedia, choć warto ten czas próbować skracać. Warto wiedzieć jaki jest termin spłaty zobowiązań – dobrze by był dłuższy od czasu spłaty należności.

ZADANIE

Wskaźnik obrotowości (produkcyjności) aktywów obliczany jest jako stosunek przychodów ze sprzedaży do przeciętnego stanu aktywów.

Wiedząc, że wskaźnik ten wynosi 3, przychody ze sprzedaży wynosiły 9mln zł, a wartość aktywów na koniec roku 3 mln zł, prozie podać:

a/ wartość aktywów na początek roku

b/ krótką interpretację wskaźnika

rozwiązanie

a/ 9mln

(x + 3 mln) : 2 x = 3mln

b/ aktywa zostały trzy razy odnowione, tj. trzy razy „rotowały”, generując przychody. Jest to

wynik nie najgorszy. Do porównań dobrze znać dane z lat poprzednich. Wskaźnik

powinien rosnąć.

ZADANIE

Wskaźnik pokrycia odsetek z uzyskanych efektów finansowych obliczany jest jako relacja zysku powiększonego o odsetki do kwoty płaconych odsetek.

Wiedząc, że wskaźnik wynosi 2, a kwota zapłaconych odsetek 100 tys. Zł, proszę podać:

a/ wysokość zysku brutto

b/ krótką interpretację

rozwiązanie

a/

2 = x + 100 000zł

100 000zl X = 100 000zł

Zysk brutto wynosi 100 000zł

b/ to nie najlepiej – połowę zysku pochłania spłata odsetek.

Przedsiębiorstwo zarabiałoby dwa razy więcej, gdyby nie musiałoby ich spłacać.

Odsetki mogą wzrosnąć o kolejne 100 000zł, firma nadal nie będzie notować strat.