Alternatywne i wspomagające metody komunikacji (ang. Augmentative and alternative communication - dosłownie wspomagająca i alternatywna komunikacja, AAC) - grupa metod mających na celu umożliwienie komunikowanie się osobom, które nie posiadają umiejętności mowy, bądź posiadają ją w stopniu uniemożliwiającym satysfakcjonującą komunikację.

Alternatywna komunikacja [edytuj]Przeznaczona jest dla osób które nie nabyły umiejętności mówienia.

Wspomagająca komunikacja [edytuj]Przeznaczona jest dla osób, których umiejętność mówienia nie zapewnia im skutecznego porozumiewania się z otoczeniem (np. mowa niewyraźna) lub nie wykształciły jeszcze umiejętności mowy, a wprowadzenie systemu komunikacji ma pomóc w jej rozwoju.

Użytkownicy AAC

Użytkownikami alternatywnych metod komunikacji mogą być osoby z:

mózgowym porażeniem dziecięcym - problemy z kontrolą aparatu artykulacyjnego uniemożliwiające mówienie;

innymi chorobami powodującymi problemy z kontrolą aparatu artykulacyjnego

autyzmem - zaburzenia w komunikowaniu się;

Dobór metody dla użytkownika

Istnieje szereg alternatywnych i wspomagających metod komunikacji. Dla każdego użytkownika dobiera się najodpowiedniejszą dla niego metodę w zależności od jego możliwości i ograniczeń.

Przykładowo:

osobom ze słabo rozwiniętą motorykę (np. z powodu mózgowego porażenia dziecięcego) nie poleca się języka migowego, ale łatwiejsze gesty Makatonu, lub systemy oparte na znakach graficznych;

osobom z autyzmem, które mają często problemy z praksją poleca się metodę ułatwionej komunikacji;

Przykładowe systemy Do przykładowych metod zaliczanych do tej kategorii zaliczyć można:

systemy znaków manualnych: język migowy, Makaton, fonogesty,

systemy znaków graficznych: Piktogramy , PCS, Bliss, Rebus, metoda ułatwionej komunikacji, Makaton

systemy znaków przestrzenno dotykowych: klocki słowne Premacka, alfabet Lorma

Komunikacja wspomagana i niewspomagana O komunikacji wspomaganej mówimy gdy osoba posługuje się w czasie komunikowania pomocami, spośród których wybiera znak, będący komunikatem (np. w systemie PCS). W komunikacji niewspomaganej ekspresja komunikatu nie wymaga pomocy, a osoba samodzielnie produkuje znak (np. w języku migowym).

Komunikacja zależna i niezależna W komunikacji zależnej osoba komunikująca się jest uzależniona od wsparcia drugiej osoby (np. w metodzie ułatwionej komunikacji). W drugim przypadku jest to niepotrzebne. W wielu przypadkach komunikacja staje się komunikacją zależną jeśli potrzeba tłumacza.