Powstania narodowe - Źródła sukcesów i przyczyny klęsk wojskowych

Powstanie narodowe (ludowe) to odrębny potężny środek obrony bądź wyzwolenie narodów a według C. v. Clausewitza „każdy naród, który posługuje się nim rozsądnie, uzyskać może stosunkową przewagę nad tymi, którzy nim gardzą”. Stąd też „żadne państwo nie powinno sądzić, że los jego, a mianowicie cały jego byt zawisł od jednej bitwy, chociażby najbardziej rozstrzygającej (…) niezależnie od tego, jak bardzo małe i słabe jest dane państwo w stosunku do swego wroga, nie powinno ono skąpić tego ostatniego wysiłku, pod grozą stwierdzenia, że nie ma już w nim duszy”.

Źródła sukcesów powstań narodowych zakończonych zwycięstwami wojskowymi (Powstanie przeciwko Szwedom (1655-1960), Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, Powstań Śląskich (1919-1921):

• powszechna wola społeczeństwa walki o wolność połączona z gotowością poniesienia trudów i ofiar;

• powszechność udziału społeczeństwa w powstaniu – bezpośrednio w walce czy w cywilnym wsparciu powstania;

• utalentowane przywództwo mające wizję zwycięstwa, potrafiące porwać masy do powstania, potrafiące zorganizować powstanie oraz sprawnie kierować powstaniem;

• powszechne wyszkolenie wojskowe społeczeństwa;

• posiadanie lub zdobycie uzbrojenia i sprzętu wojskowego w liczbie i jakości pozwalającej prowadzić walkę zbrojną z wrogiem;

• umiejętność prowadzenia działań nieregularnych w powszechnej skali w połączeniu z działaniami regularnymi i obroną miast (miejscowa) oraz umiejętnością wykorzystania w walce zbrojnej obszarów leśnych;

• skuteczne wsparcie powstania narodowego z zewnątrz (polityczne, kadrowe, szkoleniowe, logistyczne, w tym dostawy broni i innych środków walki).

Przyczyny klęsk wojskowych powstań narodowych (Powstań: Kościuszkowskiego, Listopadowego, Styczniowego, Warszawskiego):

• brak powszechnej woli walki społeczeństwa walki o wolność;

• brak powszechnego zaangażowania społeczeństwa w powstanie;

• improwizacja /brak przygotowania powstania;

• brak broni i wyposażenia wojskowego w czasie wybuchu powstania i niemożności zdobycia lub pozyskania w czasie powstania;

• brak kadr dowódczych;

• brak powszechnego wyszkolenia wojskowego społeczeństwa;

• zlekceważenie lub nieumiejętność prowadzenia działań nieregularnych w masowej skali;

• brak skutecznego wsparcia powstania z zewnątrz kraju lub z zewnątrz obszaru objętego powstaniem.

Wykorzystanie dziedzictwa powstań narodowych do stworzenia odstraszającej, niepokonanej potęgi obronnej Polski w XXI w. powinno obejmować:

• powszechne wyszkolenie wojskowe Polaków połączone z powszechnym szkoleniem obronnym młodzieży;

• inspiracja tworzenia i wpierania przez państwo pozarządowych organizacji paramilitarnych: harcerstwa, Strzelca, stowarzyszeń strzeleckich i myśliwskich, Ochotniczych Straży Pożarnych, grup rekonstrukcji militarnych, itp.;

• utworzenie powszechnej Obrony Terytorialnej kontynuatorki Obrony Narodowej 1937-1939 i Armii Krajowej, drugiego obok wojsk operacyjnych komponentu obronnego systemu wojskowego demokratycznego państwa;

• przygotowanie całych Sił Zbrojnych (wojsk operacyjnych, wojsk specjalnych i wojsk obrony terytorialnej) do prowadzenia działań nieregularnych w masowej skali w połączeniu z działaniami regularnymi wojsk operacyjnych własnych i wsparcia sojuszniczego.