W granicach swych zadań Policja w celu rozpoznawania, zapobiegania i wykrywania przestępstw i wykroczeń wykonuje czynności: operacyjno-rozpoznawcze, dochodzeniowo-śledcze i administracyjno-porządkowe.

Czuwanie nad bezpieczeństwem i porządkiem ruchu na drogach, kierowanie ruchem i jego kontrolowanie należą do zadań Policji.

Podstawy prawne służby policjantów na drogach :

- art. 15 Ustawy o Policji

- art. 129 Prawo o Ruchu Drogowym

- & 2 Zarządzenie nr 609 KGP w sprawie sposobu pełnienia służby na drogach przez policjantów.

Decyzję o skierowaniu policjanta podejmuje (do wykonywania innych zadań niż kontrola ruchu drogowego) :

- kierownik jednostki organizacyjnej Policji;

- upoważniona przez niego osoba;

- dyżurny jednostki.

Wyłącznie policjant ruchu drogowego mający odpowiednie przeszkolenie zawodowe wykonuje zadania w zakresie:

1. kierowania ruchem drogowym, z wyłączeniem czynności podejmowanych na miejscu zdarzeń drogowych oraz przy zabezpieczeniu imprez na drogach;

2. kontroli stanu technicznego pojazdów silnikowych;

3.wykonywania czynności na miejscu zdarzeń drogowych;

4.kontroli przewozu towarów niebezpiecznych;

5.kontroli zapisów urządzeń samoczynnie rejestrujących prędkość jazdy, czas jazdy i postoju (tachografów).

Czynności na miejscu zdarzenia drogowego wykonują policjanci pełniący służbę w komórce obsługi zdarzeń drogowych lub inni policjanci ruchu drogowego wyposażeni w sprzęt specjalistyczny. Czynności na miejscu zdarzenia drogowego mogą wykonać również policjanci grupy dochodzeniowo-śledczej w przypadku zdarzenia, a w przypadku w którym nie ma osoby zabitej lub rannej, w uzasadnionych okolicznościach na polecenie dyżurnego jednostki Policji - inni policjanci.

Formy pełnienia służby na drogach :

Ze względu na natężenie ruchu oraz zagrożenie jego bezpieczeństwa i porządku, policjanci pełnią służbę na drogach w sposób:

stały - codziennie na drogach, na których wzmożony ruch i wynikające z tego zagrożenie występuje systematycznie przez znaczną część doby;

okresowy - w określonych terminach, stosownie do potrzeb;

doraźny - w krótkim okresie stosownie do potrzeb, natężenia ruchu i zagrożenie jego bezpieczeństwa.

W zależności od potrzeb, policjant sprawuje nadzór nad bezpieczeństwem, porządkiem ruchu drogowego, w sposób:

dynamiczny - polegający na patrolowaniu trasy pojazdem służbowym z prędkością zapewniającą obserwację ruchu drogowego lub pieszo;

statyczny - polegający na wykonywaniu czynności na posterunku lub podczas kierowania ruchem;

dynamiczno-statyczny - polegający na przemiennym wykonywaniu ww. czynności.

Służba policjanta pełniona na drodze polega na sprawowaniu nadzoru nad bezpieczeństwem, porządkiem oraz płynnością ruchu na trasie, w rejonie lub posterunku.

W ramach zadań policjant obowiązany jest obowiązany również zapobiegać przestępstwom i wykroczeniom innym niż przeciwko bezpieczeństwu i porządkowi w ruchu na drogach.

Statycznej kontroli prędkości pojazdów przy użyciu ręcznych przyrządów pomiarowych należy dokonywać przemiennie z patrolowaniem trasy.

Czas i miejsce kontroli prędkości musi wynikać z nałożonych zadań w wyznaczonym punkcie pomiarowym. Czas i miejsce kontroli może zmienić dyżurny jednostki Policji na uzasadniony wniosek policjanta w trakcie służby, np. w związku z warunkami panującymi na drodze.

Patrol, poza obszarem zabudowanym, może zatrzymać do kontroli tylko jeden pojazd, z wyjątkiem sytuacji, gdy kierujący innym pojazdem dopuszcza się popełnienia przestępstwa lub wykroczenia.

Przepisu nie stosuje się podczas wzmożonych działań realizowanych na podstawie odrębnego planu, których głównym celem jest skontrolowanie maksymalnej liczby kierujących pojazdami.

Policjant pełniący służbę na drodze jest uprawniony do:

- legitymowania uczestników ruchu i wydawania mu wiążących poleceń co do sposobu korzystania z drogi lub używania pojazdu;

- sprawdzania dokumentów wymaganych w związku z kierowaniem i jego używaniem pojazdu, zezwolenia (dot. pojazdów uprzywilejowanych); a także dokumentu potwierdzającego zawarcie umowy OC lub opłacenia składki.

- żądania okazania dokumentu potwierdzającego prawo do używania pojazdu zarejestrowanego za granicą, jeżeli pojazd ten nie jest zarejestrowany na nazwisko osoby nim kierującej;

- sprawdzania zezwolenia dla ruchu pojazdów nienormatywnych, lub wypisu z tego zezwolenia;

- żądania poddania się przez kierującego pojazdem lub przez inną osobę, w stosunku do której zachodzi uzasadnione podejrzenie, że mogła kierować pojazdem, badaniu w celu ustalenia zawartości w organizmie alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu;

- sprawdzania stanu technicznego, wyposażenia, ładunku, wymiarów, masy lub nacisku osi pojazdu znajdującego się na drodze;

- sprawdzania zapisów urządzenia rejestrującego samoczynnie prędkość jazdy, czas jazdy i czas postoju, obowiązkowe przerwy i czas odpoczynku;

- zatrzymania, w przypadkach przewidzianych w ustawie, dokumentów stwierdzających uprawnienie do kierowania pojazdem lub jego używania oraz karty kierowcy w przypadkach przewidzianych Rozporządzenia Rady (EWG) w sprawie urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym;

- wydawania poleceń:

-osobie, która spowodowała przeszkodę utrudniającą ruch drogowy lub zagrażającą jego bezpieczeństwu, albo osobie odpowiedzialnej za utrzymanie drogi,

- kontrolowanemu uczestnikowi ruchu - co do sposobu jego zachowania;

- uniemożliwienia:

- kierowania pojazdem osobie znajdującej się w stanie nietrzeźwości lub w stanie po użyciu alkoholu albo środka działającego podobnie do alkoholu,

- korzystania z pojazdu, którego stan techniczny, ładunek, masa lub nacisk osi zagrażają bezpieczeństwu lub porządkowi ruchu, powodują uszkodzenie drogi albo naruszają wymagania ochrony środowiska,

- uniemożliwienia :

- korzystania z pojazdu zarejestrowanego w kraju niebędącym państwem członkowskim Unii Europejskiej, Konfederacją Szwajcarską lub państwem członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stroną umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, jeżeli kierujący nim nie okazał dokumentu potwierdzającego zawarcie umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu lub dowodu opłacenia składki za to ubezpieczenie,

- kierowania pojazdem przez osobę nieposiadającą wymaganych dokumentów uprawniających do kierowania lub używania pojazdu;

- używania przyrządów kontrolno-pomiarowych, a w szczególności do badania pojazdu, określania jego masy, nacisku osi lub prędkości, stwierdzania naruszenia wymagań ochrony środowiska oraz do - - stwierdzania stanu trzeźwości kierującego;

- używania urządzeń rejestrujących;

- usuwania lub przemieszczania pojazdu w przypadkach, o których mowa w art. 130a ust. 1-3;

- kontroli przewozu drogowego towarów niebezpiecznych oraz wymagań związanych z tym przewozem;

- używania urządzeń nagłaśniających, sygnalizacyjnych lub świetlnych, służących do wydawania wiążących poleceń uczestnikowi ruchu;

- występowania w uzasadnionym przypadku z wnioskiem o ocenę stanu zdrowia kierującego pojazdem;

- występowania do starosty z wnioskiem o skierowanie kierowcy lub osoby posiadającej pozwolenie na kierowanie tramwajem na egzamin sprawdzający kwalifikacje, jeżeli istnieją uzasadnione i poważne zastrzeżenia co do kwalifikacji tej osoby;

- pilotowania pojazdów, z wyłączeniem pojazdów nienormatywnych pilotowanych zgodnie z art. 64 ust. 1 pkt 3 (dł>23 m, szer.>3,2 m, wys>4,5 m, rmc>60 t);

Policjantowi pełniącemu służbę na drodze zabrania się:

- wykonywania czynności niezwiązanych ze służbą, a w szczególności wykorzystywania pojazdu służbowego do celów prywatnych;

- przebywanie w radiowozie w czasie pełnienia służby statycznej, z wyjątkiem:

- prowadzenia korespondencji radiowej;

- sporządzania dokumentacji w związku z wykonywanymi zadaniami;

- przerwy w służbie;

- niekorzystnych warunków atmosferycznych;

- realizacji zadań związanych z pilotażem;

- dokonywania badania na zawartość alkoholu w organizmie lub innych środków działających podobnie do alkoholu, a także niezbędnej obsługi urządzeń samorejestrujących wykroczenia,

- opuszczania trasy lub posterunku, z wyjątkiem:

- udzielenia pomocy chorym lub rannym;

- doprowadzenia sprawcy wykroczenia lub przestępstwa do jednostki Policji, izby wytrzeźwień lub placówki służby zdrowia;

- poddania osoby badaniu w celu ustalenia zawartości w organizmie alkoholu lub innego środka działającego podobnie do alkoholu;

- w celu wykonywania poza kontrolowaną trasą czynności służbowych w rejonie lub na miejscu zdarzenia drogowego lub innego zdarzenia, w którym są zabici lub ranni, przestępstwa, poważnego zagrożenia bezpieczeństwa publicznego;

- w razie podjęcia pościgu;

- opuszczania trasy lub posterunku, z wyjątkiem:

- w razie podjęcia pościgu;

- w razie nagłych zdarzeń losowych dotyczących patrolu, w szczególności choroby policjanta lub awarii pojazdu;

- w innych uzasadnionych przypadkach na polecenie lub za zgodą przełożonego, przekazaną przez dyżurnego jednostki Policji, a także na polecenie dyżurnego jednostki Policji;

- wsiadania do kontrolowanego pojazdu w przypadkach niezwiązanych z kontrolą stanu technicznego, wyposażenia pojazdu, przewożonego ładunku lub z niezbędnym kierowaniem tym pojazdem.

Kierujący pojazdem jest obowiązany mieć przy sobie i okazywać na żądanie uprawnionego organu wymagane dla danego rodzaju pojazdu lub kierującego:

- dokument stwierdzający uprawnienie do kierowania pojazdem;

- dokument stwierdzający dopuszczenie pojazdu do ruchu;

- dokument stwierdzający zawarcie umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu lub opłacenie składki tego ubezpieczenia;

- zezwolenie (dotyczy pojazdów uprzywilejowanych);

- inne dokumenty.

Dokumentem stwierdzającym uprawnienie do kierowania przez osobę, która nie ukończyła 18 lat:

- rowerem i wózkiem rowerowym - jest karta rowerowa, motorowerowa lub prawo jazdy kategorii AM, A1, B1 lub T;

- pojazdem zaprzęgowym - jest karta rowerowa lub prawo jazdy kategorii AM, A1 B1 lub T.

Dokumentem stwierdzającym dopuszczenie do ruchu pojazdu samochodowego, ciągnika rolniczego, pojazdu wolnobieżnego wchodzącego w skład kolejki turystycznej, motoroweru lub przyczepy jest:

- dowód rejestracyjny;

- pozwolenie czasowe;

- pozwolenie czasowe badawcze.

W dokumencie dopuszczającym pojazd do ruchu:

- marka i typ;

- numer rejestracyjny;

- numer VIN;

- dane właściciela i posiadacza pojazdu;

- badania techniczne pojazdu;

- rodzaj pojazdu;

- zmiana stanu faktycznego wymagająca zmiany danych zamieszczonych w dowodzie rejestracyjnym.

W dokumencie OC pojazdu:

- marka i typ;

- numer rejestracyjny;

- numer VIN;

- dane właściciela i posiadacza pojazdu;

- okres ważności umowy;

- pieczęcie i podpisy.

Rodzaje tablic rejestracyjnych :

- zwyczajne,

- indywidualne

- zabytkowe

- tymczasowe

- tymczasowe badawcze

- dyplomatyczne

Numer VIN jest kombinacją 17 znaków literowo – cyfrowych. W numerze VIN mogą być użyte tylko następujące cyfry arabskie: 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 i litery alfabetu łacińskiego: A B C D E F G H J K L M N P R S T U V W X Y Z. Litery I O Q nie powinny być używane.

Numer VIN można podzielić na trzy podstawowe grupy:

- 3 znaki - międzynarodowy kod producenta pojazdu (WMI);

- 6 znaków - zakodowane informacje dotyczące bezpośrednio typu, modelu, wyposażenia dodatkowego (VDS);

- 8 znaków - kolejny numer egzemplarza danego modelu i typu, 4 ostatnie muszą być cyframi (VIS).

Znak 10 określa rok produkcji lub rok modelowy (wyjątek Mercedes, Fiat, Ford – miejsce 11).

Nr VIN jest powtarzany na tabliczkach znamionowych. Wymagania dotyczące tabliczki znamionowej określa Załącznik nr 4 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia.

Tabliczka znamionowa powinna być umieszczona przez producenta albo przez jego upoważnionego przedstawiciela. W przypadku braku tabliczki znamionowej mają zastosowanie odrębne przepisy o tabliczce zastępczej.

Umieszczanie numeru VIN:

- wybity nr VIN

- na tabliczce znamionowej

- na podszybiu