Podział magii w tekście Frazera:
MAGIA SYMPATYCZNA:
*magia homeopatyczna
*magia przenośna
-magia u Frazera jest zjawiskiem powszechnym: stosunek judaizmu do magii został zaczerpniety z judaizmu przez chrześcijan
- od kultury żydowskiej zosał zaczerpnięty podzial miedzy religią a magią
-Frazer odrzuca istnienie sił nadprzyrodzonych i demonów
-magia ateistyczna: bez duchów i demonów – wynika to z konspektu kulurowego
-magia->religia->nauka
Magia sympatyczna: (prawo powinowactwa) magia homeopatyczna i przenośna. Ponieważ obie zakładają, iż rzeczy wpływają na siebie na odległość i na skutek pewnego tajnego powinowactwa.
Magia przenośna: (prawo styczności)+) czary oparte na prawie prawdopodobieństwa, Rzeczy wpływaja na siebie na odległość, podobne powoduje podobne,
Okaleczenia lub zniszczenie wroga przez zniszczenie jego wizerunku to zastosowanie zasady że podobne czyni podobne np.: Indianin z plemienia Odzibuej chcąc wyrządzić komuś krzywdę struga wizerunek osoby z drzewa i przebija igłą, Tak więc na przykład u Bataków na Sumatrze
kobieta bezpłodna pragnąca mieć potomstwo sporządzała z drzewa wizerunek dziecka i trzymała go na swym łonie wierząc, że dzięki temu spełni się jej życzenie., Kobieta bierze chłopca, którego zamierza adoptować, i przepycha go względnie przeciąga przez swą suknię; od tej chwili uważany on jest za jej syna i dziedziczy cały majątek swych przybranychrodziców.
Magia homeopatyczna: ( Prawo podobieństwa czary oparte na prawie względnie przenośności, Rzeczy wpływaja na siebie na odległość, rzeczy, które kiedyś pozostawały w styczności ze sobą działają na siebie nawet wtedy, gdy kontakt fizyczny przestał istnieć"
Ta magia wychodzi z założenia że rzeczy, które były połączone z osoba na zawsze już pozostaną z nią w zależności. To co się dzieje z jedna częścią musi wpłyną w podobny sposób na drugą. Np. wystarczy wbić gwoźdź w ślad który pozostawiła stopa i człowiek okuleje. Przykładem takiej magii jest na pewno magiczny związek człowieka z jakaś oderwana od niego częścią ciała ( jego włosami czy paznokciami ). Innymi częściami które są również w związku z człowiekiem była pępowina i popłód z łożyskiem. ( uważa się ze to co się stanie z tymi częściami to samo stanie się z człowiekiem w przyszłości) Np. Inkowie z Peru przechowywali pępowinę i dawali ssać dziecku jak chorowało.
Frazer wyróżniał w dziejach ludzkości trzy główne epoki: magii, religii i nauki
Religia przyjmuje że świat jest kierowany jest przez siły świadome. W magii założenie to jest przyjęte implicite (domyślnie) w nauce natomiast explicite (jasno). Magia ma często do czynienia z duchami (które są siłami jakie zakłada religia). magia jest błędnym zast. Najprostszych procesów myślowych ( czyli kojarzenia idei na podstawie ich podobieństwa czy zbieżności), natomiast religia zakłada działanie sił świadomych bądź też osobowych, ponadludzkich, ukrytych za widzialną zasłoną natury. Wdł. Frazera magia jest wcześniejszą fazą rozwoju umysłu ludzkiego, przez która przechodzą wszystkie rasy w drodze ku religii i nauce. W końcu człowiek zrozumiał ze nie jest wstanie zmieniać sił przyrody , i zanim odkryto nieskuteczność magii. Ale stopniowo i powoli dochodził do religii, uświadamiając sobie że nie ma wpływu na bieg natury.
Sztuka prehistoryczna wg leroi-gourhana:
Jaskinie i pieczary są dobrze pomyślanymi "sanktuariami" o częstotliwości, układzie i skojarzeniu postaci powtarzającym się w różnych rejonach jaskiń. Najczęściej przedstawianymi zwierzętami są koń i bizon. O ile pierwszy wiązany jest z męskością i męską symboliką, o tyle drugi wiąże się z kobietą i symboliką typową dla tej płc
Styl I (35 000 - 25 000 BP) :
Wszystkie znaleziska z figuralną reprezentacją od samych początków okresu Aurignacian do dojrzałego okresu Gravetian. Cechą charakterystyczną były wyżłobienia na kamiennych blokach i pierwsze skoordynowane sylwetki oraz asocjacje konia i wołu, mamuta i konia oraz symbolicznej kobiecej pochwy i męskich kropek.
Styl II (25 000-19 000 BP) :
Od końcowego okresu Gravetian do pierwszej fazy okresu Solutrean. Pojawiają się wielkie sanktuaria w wnętrzach jaskiń (np. Gargas), ale większość rytów i obrazów była wykonana na płytach kamiennych i ścianach schronów skalnych w zasięgu światła dziennego. Zwierzęta rysowane były z profilu, o ciągłej, sinusoidalnej linii karku i grzbietu, z nieproporcjonalnymi, słabo zarysowanymi nogami.
Styl III (19 000 - 16 000) :
Dojrzały okres Solutrean do wczesnego okresu Magdalenian (I-II, Breuil'a). Malarstwo i ryty przenoszą się w głąb jaskiń, z dala od światła dziennego. Zostaje osiągnięte mistrzostwo rysunku, kolorystyki, wypełnianie wyżłobionych lub namalowanych zarysów ochrą i węglem drzewnym albo barwnikiem manganowym. Zwierzęta są bardziej realistyczne, "żywe" i "gwałtowne", chociaż z zbyt małymi głowami i kończynami
Wczesny Styl IV (16 000 BP - 14 000 BP) : Środkowy Magdalenian (III-IV). Większość sanktuariów jest usytuowanych w nieoświetlonych jaskiniach, daleko od wejścia, pochodzi ze Stylu IV, np. Zanikają rysunki mamutów i reniferów, większość malowideł przedstawia bizony i konie, a rzadziej jelenie i kozły.
Późny Styl IV (14 000 - 12 000 BP) :
Późny Magdalenian (V-VI). Najczęstsze są dodatki do wcześniejszych kompozycji, powracają wizerunki reniferów. Nadal malowane są konie, pojawiają się ptaki, ryby oraz kolczaste, harpunowate znaki - symbole męskie.
Końcowy Styl IV :
Późny Magdalenian (VI). Koniec sztuki paleolitycznej i przejście do sztuki mesolitycznej. Na przykład jaskinie w Porto Badisco na Sycylii, udekorowane symbolicznymi znakami i figuratywnymi malowidłami przedstawiającymi mesolitycznych myśliwych, datowane są na około 6 000 BP.
Totem wg Durkheima: Ludzie personifikując „mana” stworzyli „totem”, który odnosił się do życia zbiorowego plemienia. Według Durkheima życie religijne odnosi się do całego społeczeństwa. „Totem” jest odzwierciedleniem najprostszej (elementarnej) formy religijnej. Durkheim zaznacza różnicę między sacrum i profanum. „Przedmioty uświęcone, należące do sfery sacrum, są wydzielone z życia codziennego, świata profanum” [A. Giddens, 2005, str. 560]. „Totem” jest przedmiotem świętym i ma boskie właściwości.
Totemy używane do celuw sakralnyh to czuringa - żeźbione kawałki drewna lub kamienia pżywiązywane do kity z włosuw ludzi lub zwieżąt.
Emile Durkheim klasyfikuje totemy na:
Totemy klanu:
totemy matrylinearne (najczęstsze), występujące m.in. u Dieriuw i Urabunnuw z Australii Pd.
totemy patrylinearne łączone z patrylokalnością
totemy, gdzie mityczny pżodek rytualnie zapładnia matkę w hwili poczęcia - u Aruntuw i Loritjuw.
Totemy fratrii: fratria (dzieląca plemię na dwie części) to rodzaj szczegulnego braterstwa - system zanikający już w czasah Durkheima. Według Andrew Langa totemy fratrii to wyłącznie zwieżęta. Totemy klanowe podpożądkowane są fratrii.
Totem – termin określający zjawiska związane z relacjami człowieka ze zwieżęcym (lub roślinnym, czasem zjawiskiem pżyrodniczym) pżodkiem. Każdy klan posiada własny totem, nazwę, a jego członkowie połączeni są więzami pokrewieństwa. Totemy oznaczają mistyczne więzi między ludźmi, a jedynie wturnie odzwierciedlają stosunki społeczne. Totem to ruwnież - w bardziej popularnym znaczeniu - godło rodziny lub klanu rodzinnego u wielu luduw pierwotnyh. Totemem mogło być zwieżę, roślina lub jakiś martwy pżedmiot, kture uznawane było za protoplastę i opiekuna tej rodziny.
Numinosum: jest to świętość bez elementu etycznego i racjonalnego.
Termin stworzony przez Rudolfa K. L. Otto na określenie tajemniczej, sakralnej siły oddziałującej na człowieka. Oddziaływanie owo ma charakter ambiwalentny, który przejawia się w jednoczesnym przyciąganiu (fascinosum) i odpychaniu (tremendum)
Doświadczenie numinosmatyczne: tremendum i fascinans
Mysterium tremendum
R. Otto tak opisuje mysterium tremendum: „Uczucie to może łagodnym strumieniem przepłynąć przez jaźń w formie lekkiego, spokojnego nastroju głębokiego skupienia […] może też wydobyć się z duszy nagle i mogą towarzyszyć mu wstrząsy i konwulsje. Może prowadzić do dziwnego podniecenia, upojenia, zachwytu i ekstazy. Ma swoje dzikie i demoniczne formy. Może sprowadzić się niemal do upiornych dreszczy i ciarek.”[1] Według R. Otto mysterium tremendum ma swoje elementy, kolejno posiada ono:
1.Element grozy: To ira, orge, gniew Jahwe, widoczny zwłaszcza religii ludów prymitywnych, wywołuje reakcję na ciele, np. dreszcze, „gęsia skórka jest czymś nadprzyrodzonym”[2] – jak tłumaczy R. Otto, ponadto może ulec stłumieniu, ale zawsze daje o sobie znać.
2. Majestatu: Jest to uczucie całkowitej wyższości Jego jako wszechmocnego.
3. Mocy: wyczuwalny w gniewie, wyraża się w ideogramach namiętności, woli, siły, ruchu, aktywności, podniecenia.
4. Tajemnicy: Tajemnica ma 3 stopnie:
a) stopień czegoś wyłącznie dziwnego,
b) stopień paradoksu,
c) stopień antynomii.
Mysterium fascinans
„Misterium jest nie tylko czymś dziwnym, lecz także czymś cudownym. I obok elementu szału występuje element oczarowania, wprawiania w zachwyt, wywoływania szczególnego zachwytu, element prowadzący często do odurzenia i upojenia, dionizyjski element oddziaływań numenu.”[6] Elementami mysterium fascinans są:
1.fascynacja
2.miłość, łaska i
3.zbawienie.
Fenomenologia religii: charakteryzuje się antyreligionizmem, porównuje np. Chrystusa z budda i w ten sposób stara się wytłumaczyć fenomen religii, jest nazywana religia porównawczą.