Metafora teatru u Goffmana
Goffman był prekursorem rozważań o instytucji totalnej. Jego teoria dramaturgiczna stwierdza że życie społeczne jest teatrem, nie mówi o tym jak jest zawsze, tylko jak często coś jest, epizodyczność.
Maski jakie człowiek przybiera nie są synonimem fałszu; maska- rekwizyt, to nie jest przedmiot, który ma świadczyć o tym że coś udaję, masek używamy wszyscy w momencie odgrywania przedstawienia, używamy od początku do końca czynności po to aby odgrywać świadomie swoją rolę, maska powoduje, że lepiej odgrywamy rolę jaką się nam narzuca.
Goffman opisując maski nie jest ciekaw co jest pod nią tylko to jak ludzie odgrywają role, które mają do odegrania.
Osobowośc ludzka tworzy się w sytuacji występu czyli człowiek jest taki jaki jawi się w kontaktach między ludzkich.
Definicja sytuacji polega na zastosowaniu odpowiednich elementów kulturowego zasobu doświadczenia.
Neofunkcjonalizm Mertona
Merton sformułował postulat że w socjologii należy budować teorie średniego zasięgu.
Teorie średniego zasięgu powinny dotyczyć jakiegoś konkretnego problemu, a nie ogólnego, powinny dotyczyć konkretnego społeczeństwa w odniesieniu do historii,
Teorie te miały być usytuowane po środku, ważne dla nich miały być wyniki badań; z jednej strony miały obrazować rzeczywistość a z drugiej ukazywać wyniki badań. Dla Mertona ważną rzeczą była zmiana obrazu rzeczywistości społecznej jaką przedstawiał Parsons.
Wizja społeczeństwa to wizja pluralistyczna. Merton stwierdził bowiem, iż poszczególne elementy społeczeństwa mogą być dla całości funkcjonalne i dysfunkcjonalne.
a) funkcjonalne – eufunkcje, konsekwencje pozytywne
b) dysfunkcjonalne – dyzfunkcje, konsekwencje negatywne – dyzfunkcja nie przyczynia się do równowagi. Dyzfunkcją jest korupcja, piractwo, czarny rynek, oszustwa podatkowe. Zaburzają one funkcjonowanie gospodarki – traca ci, którzy działają legalnie, mniej pieniędzy wpływa do budżetu
W społeczeństwach, w organizacjach i systemach występują 2 rodzaje funkcji:
a) funkcje jawne – konsekwencje znane, oczekiwane
b) funkcje ukryte – nie zamierzone, nie oczekiwane
Przykład: statystyki ukazują spadek liczby urodzeń (funkcja jawna). Istnieją też funkcje ukryte tego zjawiska – głębsza warstwa zjawiska – relatywny wzrost liczby ludności w wieku starszym, stanowić może obciążenie dla budżetu i młodych, aktywnych zawodowo.
W systemach społecznych istotne są dwa elementy:
a) kultura – normatywne drogowskazy, cele, zintegrowane i uporządkowane w określoną hierarchę wartości, „rzeczy warte zabiegania o nie” czyli cele dominujące, będące podstawowym składnikiem wzorów życia grupowego; cele kulturowe
b) struktura społeczna – siatka norm i wartości skupiających się w postaci ról społecznych wokół istotnych funkcji społecznych. Struktura daje możliwości realizacji celów, daje szanse, ale i ograniczenia, związane z istnieniem norm zinstytucjonalizowany.
Z jakich kierunków powstała teoria wymiany?
Teoria wymiany opiera się na psychologii behawioralnej, ma źródła pozasocjologiczne, wywodzi się z ekonomii, z myślenia ekonomicznego, z antropologii, z psychologii, z filozofii utylitarnej.
Omów pojęcia świat życia codziennego i wiedza potoczna.
Wiedza potoczna: jest podstawą działania ludzi, podstawowym narzędziem radzenia sobie ludzi w świecie, jest tym czego uczymy się przez całe życie, zebranymi dotychczas doświadczeniami, opiera się na umiejętności dokonywania rozróżnień.
Świat społeczny albo świat życia (niem. Lebenswelt) - w ujęciu fenomenologicznym, świat otaczający jednostkę pojmowany przez nią subiektywnie jako świat realny. Specyfiką takiego widzenia świata jest brak wątpliwości w jego realność. Jako Lebenswelt można rozumieć świat życia codziennego, codziennych doznań i działań jednostki, ale także świat marzeń sennych, fantazji czy doznań religijnyc
Sieciowa teoria wymiany:
Analiza instytucjonalna co to jest?
Źródła intelektualne wymiany.
Funkcjonalizm T. Parsona:
Wg Parsonsa najważniejsze jest pełnienie funkcji przez elementy systemu, funkcje w znaczeniu eufunkcji czyli pozytywne, początkowe założenie pojęcie stanu równowagi, z funkcjonalizmu pozostało przeświadczenie że są pewne elementy, które są fnkcjonalne, istnieje więc jest funkcjonalne, jest funkcjonalne więc istnieje, instytucje pewne nowum , które jest dysfunkcjonalne. Wyróżnił społeczeństwo pierwotne, przejściowe i nowoczesne. Podstawą podziału były różnice w adaptacji i formy kontroli społecznej, a także tworzenie nowych systemów wartości przystosowanych do coraz bardziej złożonych stosunków.
Zastosowanie teorii racjonalnego wyboru.
Teoria racjonalnego wyboru ma zastosowanie w wielu dziedzinach życia, jest zatem interdyscyplinarna, ma swoje zastosowanie w ekonomii, politologii, psychologii społecznej
Teoria racjonalnego wyboru Co to jest? Założenia, główne kierunki, wykorzystanie.
TRW jest to kadr teoretyczny w którym badane są formalnie modelowane zachowania społeczne i ekonomiczne. Wywodzi się z psychologii społecznej, politologii, ekonomii.
Pojęcie intersubiektywności u A. Schutza
Pojęcie intersubiektywności zakłada zdolność porozumienia się dwój jednostek, które posiadają różne odczucia subiektywne w danej kwestii. W stosunku do odczuć czy doznań subiektywnych przypisywane są pojęcia symboliczne.
Koncepcja człowieka w teoriach wymiany.
Stosunki między ludzkie jako stosunki wymiany. Układy te oparte na tzw regule wzajemności, na mocy której jesteśmy zobowiązani do przyszłego rewanżowania się za spotkane nas dobra. Jest to jedna z ważnych zasad rządzących ludzkim postępowaniem.
Teoria krytyczna.
Według Alvina W. Gouldnera, wybitnego socjologa krytycznego, orientacja krytyczna może istnieć tylko wtedy, gdy są powody do krytykowania a powody te, jak dotąd łączyły wszystkie istniejące społeczeństwa. Teoria krytyczna nie przez przypadek pojawiła się w Niemczech, gdyż to przede wszystkim krytyka dominacji, krytyka, która ma służyć ludziom a nie manipulatorom. Teoria krytyczna służy dogłębnemu zbadaniu i filtrowaniu społeczeństwa tak, aby ujrzeć jego wszystkie aspekty, zwłaszcza te starannie ukryte.
źródła konfliktu u Dahrendorfa
Mają swój początek u teroii Marksa, nierówność społeczna, wzrost polaryzacji społecznej, zmiana struktury społecznej. Wprowadził pojęcie zrzeszenie imperatywnie skoordynowane. Oznacza to sytuację w której jedna grupa jest rządzona a druga rządząca.
Różnica między naukami przyrodniczymi a społecznymi u Schutza(konstrukty).
Etnometodologia.
Etnometodologia opisuje wypracowywane w codzienności potoczne metody (dosłownie metody ludowe - ethno), które regulują wzajemne interakcje oraz dzięki którym ludzie porządkują swój świat społeczny. Pojęcie etnometodologii zapożyczone zostało z etnografii, w której badano potoczną wiedzę ludów i społeczności. W odróżnieniu od interakcjonistów, etnometodologów interesuje to, w jaki sposób ludzie wspólnie osiągają wrażenie, że istnieją wspólne reguły czy wartości. Etnometodologia próbuje określić metody, dzięki którym ludzie są w stanie osiągnąć wspólne definicje sytuacji i poczucie porządku społecznego.
Rozumienie społeczeństwa u Luhmana
Luhman rozumie społeczeństwo jako pewną formę komunikacji, wszelkie systemy społeczne rozumie on jako systemy komunikacji, społeczeństwo nie składa się z ludzi ale z kanałów komunikacyjnych, ludzie nie są elementem systemu ale jego otoczenia. Jego sposób widzenia systemu postrzegany jest jako radykalny konstruktywizm. Oznacza to żr system jest pewną konstrukcją istniejącą niezależnie od ludzi. Otoczenie jest źródłem zakłóceń w komunikacji. Obieg komunikacji występuje w obrębie systemów, mimo iż są zamknięte operacyjnie to muszą być jakoś otwarte na społeczeństwo.
Interakcjonizm symboliczny.
Polega na ciągłej wymianie i ewolucji znaczeń symboli, odbywająca się w trakcie wszelkich procesów działań zachodzących między ludźmi. Podstawowe założenia:
Ludzie działają na bazie znaczeń, znaczenia pochodzą z interakcji, znaczenia są modyfikowane przez ich interpretacje, dokonywane przez ludzi w aktualnych sytuacjach.
Podstawowe kategorie analizy: umysł, jaźń, interakcja, społeczeństwo
Pojęcia u Bourdieu.
Habitus – habitusem jest całe pomysłotwórcze otoczenie określonej osoby, obejmuje osobiste wrażenia, skłonności, oraz sposoby rozwiązywania problemów. Kwestionuje założenia wolnej woli, zakłada ograniczoną możliwość wyboru. Każdy habitus wykazuje pewną elastyczność, ale żaden nie jest wyłącznie wolną wolą.
Przemoc symboliczna – przejmowanie przez społeczeństwo reguły klasyfikacji i segregacji, służy temu żeby akceptować lub odrzucać coś z tej rzeczywistości, jest to przemoc w sferze kultury, symboli; w każdym społeczeństwie da się odczytać relacje kultury dominującej i niejednościowej, istnieją one w relacji, bez kultury mniejszościowej nie może istnieć kultura dominująca.
Kapitał symboliczny – najważniejszy ze wszystkich kapitałów, stanowi ostateczną instancję wszystkich innych kapitałów, daje on możliwość sprawowania władzy symbolicznej z użyciem przemocy symbolicznej.
Konflikt u Darhendorfa
Konflikt jako coś naturalnego nie oznacza że jest dobry bo każdy konflikt coś burzy.
Konflikt w społ. Kapitalistycznym jest bardzo ważną jego częścią, jest nieuchronny, powszechny, nie zakładał teorii że po rewolucji konflikty nie będą już potrzebne. Jeśłi istnieją konflikty które uda się rozwiązać nie oznacza to że nie pojawią się kolejne. Na konflikt mają wpływ układy między jednostkami a nie klasami, uważa że w nowoczesnym społ pojawia się dyferencjacja ról społ.
Funkcjonalna teoria konfliktu COSERA.
Uważa że pod pewnymi warunkami konflikt może być funkcjonalny dla systemu (przyjazny, udoskonalający),a niekiedy odwrotnie – dysfunkcjonalny. W grupach w których ludzie powiązani są ze sobą nierozerwalną więzią, którym zależy na tych więziach, będzie przez długi czas tłumiony (konflikt), a kiedy nastąpi to z grupy nic nie zostaje, z kolei w grupach zróżnicowanych, konflikt będzie funkcjonalny. W odróżnieniu od tradycyjnych społ, w społ nowoczesnym konflikt jest funkcjonalny, tzn że w trakcie konfliktu grupy, grupy są w stanie dojsć do rozwiązań, konflikt jest zarządzany, funkcjonalnośc konfliktu związana jest ze stopniem unowocześnienia grup.
Teoria wymiany Homansa:
Zostały przez niego porównane społeczne zachowania ludzi do sumy dwóch bodźców : ludzie się wymieniają nagrodami, wprowadził pojęcie kosztów – wkładu własnego, u podstaw jego teroii socjologicznej leża podstawowe mechanizmy behawioralne.
Został oskarżony o to że redukuje socjologię do psychologii behawioralnej.
Twierdzenie o sukcesie – im bardziej jakieś działanie przez jednostkę jest nagradzane tym częściej będzie przez nią podejmowane.
Twierdzenie o bodźcu – jeśli w przeszłośći jakiś bodziec był nagrodą, to jeśli teraz jakiś bodziec jest do niego podobny to oczekujemy nagród
Twierdzenie o wartość – im większą wartość dla jednostki ma wynik jej działania tym częściej będzie ona kierowała się takim działaniem, podejmowała to działanie
Twierdzenie o wygaszaniu (deprywacji) – im częściej jakieś działanie kończy się nagrodą, to następuje inflacja tej nagrody
Twierdzenie o agresji, frustracji – jeśli określone działanie do tej pory wywoływało nagrodę, a w przyszłości będzie ona mniejsza od tej wcześniejszej, jednostka zareaguje frustracją
Twierdzenie o racjonalności – wybierając między różnymi działaniami jednostka wybiera takie, które będzie o wyższej wartości nagrody i prawodpodbieństwo jej otrzymania
Czym jest teoria w socjologii?
Teoria odnosi się zawsze do świata empirycznego, a nie jest to tylko opis konkretnych zjawisk społecznych, ale także wyjaśnienie tych zdarzeń. Jest sposobem znalezienia odpowiedzi na pytania o sposób istnienia społeczeństwa jako zbiorowości nieprzypadkowej. Teoria jest pewnym całościowym obrazem, rzeczywistości społecznej, ma zawsze jakieś założenia, ogólne teorie zawsze są oparte na jakiejś idei pierwotnej.
Składniki teori: pojęcia, twierdzenia, formy teoretyczne
Cel teorii: zwiększenie wiedzy na temat naszego miejsca w świecie, wyjaśnianie rzeczywistości, zwiększa się refleksyjność badań socjologicznych, budowanie pewnyc rewolucyjnych działań
Założenia socjologii fenomenologicznej:
Umysły ludzkie funkcjonują na co dzień w świecie który muszą poznawać (świat życia codziennego), to co się nam przytrafia tworzy i kształtuje naszą wiedzę, człowiek w świecie społecznym istnieje z punktu widzenia socjologii jako aktor, jednostka dla której punktem odniesienia jest świat życia codziennego. Świat społeczny to świat codziennych doświadczeń, uspołecznienie przebiega poprzez zbieranie doświadczeń.
Władza w teorii Blau’a:
Władza ma swoje źródło u jednej z 4 klas typów nagród. Mianowicie chodzi tu o uległość która jest najcenniejszą nagrodą. Władza pozwala odmawiać nagród tym którzy nie chcą podporządkować się normom. Władza rodzi się wtedy kiedy wartość świadczonych usług przewyższa wartość otrzymywanych nagród. Jeśli ludzie maja jedno tylko lub niewiele alternatywnych źródeł nagród, wtedy dochodzi do wymuszenia uległości. Niemożność obejścia się bez danych nagród również wpływa dodatnio na sposobność do wymuszania uległości przez osobę dysponującą tymi nagrodami .
Interakcjonizm symboliczny – twórcy, pojecia, zastosowanie w socjologii.
Polega na ciągłej wymianie i ewolucji znaczeń symboli, odbywająca się w trakcie wszelkich procesów działań zachodzących między ludźmi. Podstawowe założenia:
Ludzie działają na bazie znaczeń, znaczenia pochodzą z interakcji, znaczenia są modyfikowane przez ich interpretacje, dokonywane przez ludzi w aktualnych sytuacjach.
Podstawowe kategorie analizy: umysł, jaźń, interakcja, społeczeństwo
Pojęcia użył po raz pierwszy Herbert Blumer, Ojcem interakcjonizmu jest Herbert Mead,
Społeczeństwo nowoczesne i sfera publiczna Habermasa:
Tworząc rzeczywistość, aktualizują ją bądź zmieniają (teoria i praktyka), sposób w jaki ludzie działają jest związany z ich stanem wiedzy, sposobem myślenia, refleksje mają ujawniać, odkrywać tego rodzaju zjawiska społeczne, refleksja nad racjonalnością, im nasza wiedza bardziej racjonalna tym nasze działania bardziej efektywne, pojęcie emancypacji człowieka – wyzwolenia się ze społecznych ograniczeń.
Sfera publiczna – powstała przestrzeń dyskusji krytycznej, otwartej dla każdego, gdzie jednostki , wspólnie utworzyły sferę „publicznego rozumu”.
Pojęcie struktuacji i dualizmu struktury
Struktuacja – w świecie społecznym, który jest z natury swojej dynamiczny, struktuacja jest swoistym dynamizmem, wszystkie struktury są cały czas dynamiczne
Dualizm struktury – struktury względem ludzi i ich przezyć społecznych, społecznych działań pełni 2 funkcje (jedna nie występuje bez drugiej)
Po co w socjologii teoria gier.
Pozwala poznać zachowania jednostek w sytuacjach konfliktu a także umożliwia rozwiązanie tego konfliktu. Teoria gier bada jakie strategie powinni przyjąć gracze aby osiągnąć najlepsze wyniki. W przypadku socjologii graczami są ludzie, zatem jakie działania powinni oni podejmować aby osiągać jak największe korzyści.
Problem dobra wpólnego w teorii racjonalnego wyboru
Problemem są relacje między preferencjami aktorów, które mogą być rozbieżne lub zbieżne (rzadko się zdarza). To co jest racjonalnym wyborem dla jednej osoby niekoniecznie będzie racjonalny mym wyborem dla drugiej, co staje się przyczyną konfliktów, trudno jest osiągnąć dobro wspólne aby było ono efektem racjonalnego wyboru dla obu jednostek.
Opisac AGIL
Goffman
Przyczyny pluralizmu w teoriach socjologicznych
Nowe aspekty rzeczywistości społecznej u Hoffmana
Koncepcja Hoffmana
Analiza instytucjonalna
Teoria działania komunikacyjnego
Teoria działań komunikacyjnych Hamermasa
Analiza instytucjonalna i jej zastosowanie
Hoffman i jego założenia