Ćwiczenia 1

Tkanka – zespół jednakowych zróżnicowanych elementów komórkowych i substancji międzykomórkowych, powstałych z udziałem komórek w procesie różnicowania.

Rodzaje tkanek:

• Tkanka nabłonkowa

• Tkanka łączna

• Tkanka mięśniowa

• Tkanka nerwowa i glejowa

Tkanka nabłonkowa

Budowa

Ściśle przyleganie komórek do siebie (brak istoty międzykomórkowej), występowanie błony podstawowej (membrana basalis)

Funkcje:

• okrywająca,

• wchłaniająca,

• wydzielająca,

• zmysłowa.

Rodzaje: jedno- i wielowarstwowy

Nabłonek jednowarstwowy:

• plaski – wyściółka naczyń krwionośnych, naczynia włosowate, pęcherzyki płucne,

• sześcienny – przewody wyprowadzające gruczołów, niektóre odcinki przewodów moczowych,

• walcowaty – wewnętrzna powierzchnia jelit, pęcherzyka żółciowego i przewodów żółciowych,

• wielorzędowy – drogi oddechowe, przewód najądrza, nasieniowód.

Nabłonek wielowarstwowy:

• płaski:

- rogowaciejący – naskórek

- nierogowaciejący – jama ustna, pochwa, rogówka, przełyk

• sześcienny - przewody wyprowadzające niektórych gruczołów,

• walcowaty - sklepienie spojówki, niektóre odcinki męskiej i żeńskiej cewki moczowej.

Nabłonek przejściowy – bardzo rozciągliwy

Tkanka łączna

Cechy charakterystyczne:

• duży polimorfizm komórek i tkanek,

• luźno ułożone komórki + istota międzykomórkowa,

• bezpostaciowa istota międzykomórkowa + elementy włókniste.

Podział:

• Tkanka łączna właściwa,

• Tkanka łączna o właściwościach swoistych,

• Tkanka łączna szkieletowa,

• Krew.

Tkanka łączna właściwa:

Tkanka zarodkowa (mezenchyma)

• Tkanka słabo wyspecjalizowana,

• Zbudowana z komórek gwieździstych (podział i zdolność do ruchu pełzakowatego),

• Istota międzykomórkowa jednorodna, galaretowata, pozbawiona włókien,

• Przewodzi i magazynuje substancje pokarmowe oraz nadaje turgor,

• U kręgowców w przestrzeniach między listkami zarodkowymi tkanka ostateczna u gąbek – mezoglea i płazińców - parenchyma

Tkanka łączna włóknista wiotka (luźna)

• Zrąb, na którym opierają się komórki swoiste dla danego narządu

• Kilka typów komórek + włókna w bezpostaciowej istocie międzykomórkowej

Typy:

• Fibroblasty,

• Perycyty – spłaszczone komórki występujące na włóknach wyprowadzających,

• Histiocyty – tzw. Komórki żerne – umiejętności fagocytozy

• Komórki plazmatyczne – owalne bądź okrągłe, wytwarzają immuliny,

• Komórki tuczne np. heparena, histamina - kształt zmienny,

• Miofibroblasty – spełniają funkcje mięśni gładkich,

• Komórki tłuszczowe,

• Komórki barwnikowe,

• Komórki niezróżnicowane.

Istota międzykomórkowa – białka, tłuszcze, cukrowce, woda i mukopolisacharydy

Funkcje:

• Wypełnia przestrzenie międzykomórkowe,

• Tworzy błony podstawowe,

• Umożliwia dyfuzję substancji odżywczych,

• Decyduje o stopniu naprężenia skóry,

• Wpływa na przepuszczalność naczyń włosowatych, wzrost niektórych narządów, rozrost nowotworów, stan odżywienia chrząstek, zjawiska odpornościowe