KOŚCIÓŁ W ŚREDNIOWIECZU 06.03
Obrządek słowiańskiCyryl i Metody ( język starocerkiewnosłowiański),
Działali w IX w. w Państwie Wielkomorawskim.
Niemcy chcieli zdobyć Morawy, do których prawa mieli Frankowie
843- po traktacie w Verdum powstają Niemcy, korona cesarska od Jana XXII
Władcy wielkomorawscy- Mojmir I,
- Świętopełk
- Rościsław ( sprzeciwił się ekspansji duchowieństwa niemieckiego i zwrócił się do Konstantynopola ( Michał III), przysłano Cyryla i Metodego, znali język słowiański, bo byli w Salonikach)( !)
863- początek akcji misyjnej. Po ich przybyciu rewolucja. Cyrlica tak opracowana by zapisywać język słowiański ( do liturgii).(!)
Wobec nowego języka w liturgii Kościół zachodni protestował po czasie
Przetłumaczone księgi pozytywnie odebrane przez lud.
Hadrian II i Jan VII akceptują obrządek. (!)
Hadrian II nie uległ Niemcom, uzyskali zgodę na sprawowanie liturgii w języku słowiańskim
867- Metody prowadzi działalność (cyryl w klasztorze, umiera)
Przed upadkiem Wielkich Moraw duchowni niemieccy nie posłuchali papieża. Knuli przeciw Cyrylowi i Metodemu
Biskupi w Bawarii potępili Metodego i uwięzli go.
Jan VII kazał go wypuścić. (!).
880- bulla Industrie Due- zaakceptował liturgię słowiańską
Do końca życia Metodego liturgia się rozwijała ale Wihing knuł.
885- śmierć Metodego, przekabacenie Stefana V na stronę Niemiec, zakazał liturgii. Ich uczniowie i zastępcy wypędzeni. Goraz zastępca. Uczniowie uciekli do Bułgarii (!)
Dowody pisane;
Książe urągający chrześcijanom siedzący na Wiśle- Świętopełk go pobił politycznie, a Metody ochrzcił Żywot św.Metodego
List Biskupów Bawarskich ( 900) do papieża Jana IX ( narzekają na nowe diecezje)
Katalog Biskupów Krakowskich ( XIII) podaje biskupów sprzed 1000 r. bp. Prohor i Prohulf
Rocznik Kapituły Krakowskiej ( śm. 2 metropolitów)
Pieśń żałobna na cześć Chrobrego ( w jęz. Słowiańskim)
Kronika Galla Anonima ( 2 metropolitów w czasach Chrobrego, Sandomierz siedzibą) (wszystkie dowody ważne)
CHRZEST POLSKI
966 r. przyjęty z Chech
7 kobiet Mieszka wg.Galla
Dobrawaksiężniczka czeska, z dynastii Przemiślidów, kazała nawrócić się przes małżeństwem; uniezależnienie od Niemiec
Lepsza organizacj, rozwój handlu
Już nie państwo pogańskie a na zasadach chrześlijańskich.
Poganie wyłączeni spoza moralności, można ich było zabijać
Rozwój cywilizacyjny- pismo (80% porośnięte lasami)
„Dagone judex” 991r Mieszko oddał Polskę pod opiekę papieską ( Mieszko- I opcja-słowiański Dagome, II opcja- że z krajów skandynawskich pochodził. (!)
DUCHOWIEŃSTWO
I duchowni nie polscy- Włosi, Niemcy, Czesi, z nich pierwsi święci się wyłonili
- św. Wojciech
-św. Bruno z Frankfurtu
- 5-ciu Braci Męczenników (!)
Św. Wojciech;
Szlachcic czeski, z rodu Sławnikowiców
Biskup, uciekł do Rzymu, Polska, biskup misyjny
997- zabity w Prusach, Chrobry wykupił ciało na wagę złota
Nastawiony religijnie, nie interesowała go polityka
Uczył się u biskupa margreburskiego
Miał idee zostania męczennikiem( oderwany od rzeczywistoći, nastawiony na przyszłe życie)
Chciał nawracać pogan by być męczennikiem
Znał Brunona, cesarza Ottona III
Po II opuszczeniu Pragii może nawracać pogan, eskorta w Prusach
Nie był dyplomatą, Prusowie kazali mu opuścić kraj bo inaczej go zabiją
Wrócił wiec Prusowie odrąbali mu głowę
Osiągnął celzostał męczennikiem, a my zyskaliśmy I świętego i relikwie
Chrobry wykorzystał relikwie1000 r –pielgrzymka Ottona III do Gniezna
-koronacja, nadanie biskupstw
-Chrobry dostał kopie włóczni św. Maurycego, za ramię Wojciecha i 300 zbrojnych i diadem
Otton III( I spośród równych) koncepcja 4 królestw-Germania, Galia, Slawenia ( Chrobry miał być namiestnikiem), Italia , taka średniowieczna UE. Koncepcja wyprzedzajaca czasy. (!)
Biskupstwo Poznańskie- bp. Misyjne początkowo
-niezależne od Niemiec, własna metropolia w Gnieznie
1000- biskupsta Gniezno, Kraków, Kołobrzeg, Wrocław (!)
Jordan- I biskup, wyruszył w misje, pochodzenia romańskiego
1003 r.- 5 braci męczenników (byli pustelnikami)
-zamordowani w okolicy Poznania
-różne koncepcje gdzie zgineli
-zgineli w napadzie rabunkowym( ponoć w pustelni było srebro Chrobrego, nieznani rabusiowie ich zabili
Św. Brunon z Frankfurtu;
-koło Giżycka zginął, ucięto mi głowe w 1009r gdy ewangelizował
-napisał żywot św. Wojciecha i 5 braci męczenników
Thietmar;
- pisał, że bp. Jordan jest podwładnym bp.marderburskiego- nie prawda
Chrobry;
-um, w 1025r, następca Mieszka II- jego brat Bezprym przejął na rok władzę
-bitwa pod Biełasicą.przypał z Rusią
-Mieszko II prężny władca, agresywny w stosunku do Niemiec. Wykorzystał opozycję.
-Wyprawy łupieżcze do Saksonii
-złupienie Gniezna, wywiezienie relikwii Wojciecha.
Zmasowane ataki 1031 Jarosław Mądry od wsch, Henryk II od zach, Brzetysław Czeski (!)
Bunt ludu na Mazowszu (zamykanie kościołów, złupienie 1034-39 (!)
Rozbicie organizacyjne Kościoła.
Mieszko II trafił do Czech, gdzie był wykastrowany;-P.
KONSEKWENCJE PO MIESZKU 13.03.12
Brzetysław ukradł relikwie św.Wojciecha
Po Mieszku IIKazimierz Odnowiciel (1039-58)
Objął władzę;
Przybył z klasztoru z Węgier
Pomógł mu cesarzchciał przez to uzależnić Polskę od cesarza, Henryk III poparł go, obdarzył go oddziałem wojskowym i pomógł finansowo
Jarosław tez go poprał
Osiadł w Krakowie
Zdusił bunt Wacława( w latach’40 go pokonał)
Odnowa Kościoła;
Odnowa biskupstwa ( bez gnieździeńskiego i w Kołobrzegu)
’68 odbudował Gniezno
Fundował klasztory np. w Tyńcu
Korony królewskiej nie odzyskał
Dopiero Bolesław Śmiały ( 1058- 79) ją odzyskał bo poprał papieża Grzegorza w sporze o inwestyturę.
Św.Stanisław dobry świętobliwy mąż który knuł za plecami, Gall Anonim o nom mówi, popiera biskupa, a nie króla,który go posiekał;-)ale używa określenia traditor co tłum. Się na zdrajca. Wincenty Kadłubek go broni, mówi że król zły a on święty.
Stanisław wyprawa wojska do Kijowa, niby zdradzone, mieli wrócić, kara dla kobiet, Stanisław stanął w ich obronie, że zbyt surowa kara. Dało to podłoże do kłótni między biskupem a królem.
Bulla Pascalisa skazano biskupa, ale nie odwołano się do papieża a powinno się.
Bolesław i jego drużyna zaciupowali go.
Obrona Stanisława że Smiały był psychiczny, szalony, porywczy, a jego decyzje nie do końca przemyślane.
1253- kanonizowanie Stanisława(!), nawet jak sprzeciwił się królowi to z pobudek moralnych, etycznych,
Źródła poszlakowe. Szczępy info i domysły. Za mało źródeł.lakoniczne. tylko od Galla i bulla Pascalisa.