2010-10-04 10:10

Energa na GPW już pod koniec 2011 roku?

Polska Grupa Energatyczna (PGE), która podpisała pod koniec września warunkową umowę kupna spółki Energa, nie wyklucza wprowadzenia jej na GPW już pod koniec 2011 roku, wynika z wypowiedzi prezesa PGE Tomasza Zadrogi.

PGE nie sprzedawałaby w ofercie posiadanych akcji Energi - całe wpływy z emisji posłużyłyby na sfinansowanie planów inwestycyjnych tej spółki.

PGE jako inwestor ma także utrzymać kontrolę nad Energą w kolejnych latach. I to nawet po tym, jak gdańska firma trafi na giełdę. Prezes Zadroga mówi, że przygotowania do debiutu będą trwały w przyszłym roku i nawet technicznie oferta publiczna jest możliwa pod koniec 2011 roku - czytamy w poniedziałkowej Rzeczpospolitej.

- Ostateczny termin i wielkość emisji będą zależeć od sytuacji na rynku i potrzeb inwestycyjnych Energi - powiedział Zadroga, cytowany przez Rz.

Już w momencie parafowania umowy ze Skarbem Państwa w połowie września PGE zobowiązała się, zobowiązała się, że zachowa odrębność podmiotową Energi, a docelowo upubliczni tę spółkę na GPW w Warszawie, w celu finansowania jej projektów energetycznych.

Na pewno jednak PGE jako inwestor nie będzie sprzedawać akcji Energi, a całe wpływy z emisji posłużą do podwyższenia kapitału gdańskiej grupy, poza tym swoje papiery sprzedadzą pracownicy gdańskiej firmy - czytamy dalej w Rzeczpospolitej.

PGE podpisała z ministerstwem skarbu warunkową umowę kupna 84,19 proc. akcji spółki Energa za 7,5 mld zł 29 września. Warunkiem zawieszającym transakcję jest udzielenie zgody na koncentrację przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Debiut Energi na GPW w 2013-2014 r.?

Parkiet - 15-02-2011 05:59

Nie ma nic ważniejszego od efektywnego i szybkiego uruchamiania nowych mocy - deklaruje w rozmowie z "Parkietem" Roman Szyszko, wiceprezes Energi ds. finansowych. Jak mówi wiceprezes od strony technicznej Energa przygotowana jest do debiutu na giełdzie, a podwyższenie kapitału mogłoby nastąpić w 2013-2014 r.

Jak podkreśla w rozmowie z dziennikiem wiceprezes Energi, przyjmując, że rozstrzygnięcie sytuacji właścicielskiej Energi zabierze jeszcze nieco czasu (wciąż trwa proces sprzedaży akcji Energi grupie PGE. Czytaj więcej: w specjalnym serwisie wnp.pl: Prywatyzacja energetyki), tym bardziej należy się skupić na realizacji zapoczątkowanych wcześniej projektów wytwórczych. - Inaczej wzięlibyśmy na siebie odpowiedzialność za przyszły deficyt mocy wytwórczych – mówi w "Parkiecie" Roman Szyszko.

Według niego do końca 2012 r. firma może planowane inwestycje finansować bez podwyższenia kapitałów. Jak mówi w dzienniku, Energa może w tym roku uzyskać oceny agencji ratingowych, które pozwolą rozszerzyć dostęp do międzynarodowego rynku długu.

Wiceprezes nie chce on ujawnić, kiedy i ile obligacji Energa wyemituje. Zdradza jedynie, że rozpatrywana jest możliwości wykorzystania różnych rynków, od Catalyst po euroobligacje, na których można alokować nasze obligacje. Jak zapewnia skala emisji może być duża.

Szyszko przyznaje w "Parkiecie" , że Energa od strony technicznej jest przygotowana do debiutu giełdowego. Jednak w jego ocenie bardziej przejrzyste wydaje się najpierw uzyskanie oceny ratingowej, następnie wykorzystanie odpowiedniego segmentu rynku długu, a dopiero później debiut giełdowy. Podwyższenie kapitału mogłoby nastąpić w latach 2013 – 2014.

Rekordowe przychody i zyski Grupy ENERGA

20.04.2011, 13:23

Rekordowe przychody i zyski Grupy ENERGA

Zysk Grupy ENERGA w minionym roku wzrósł niemal o połowę. Spółka przedstawiła skonsolidowane sprawozdanie finansowe za 2010 r. To najlepsze wyniki finansowe w historii Grupy.  

 Wynik EBITDA, czyli zysk operacyjny powiększony o amortyzację całej Grupy ENERGA wyniósł 1 mld 409 mln zł, co oznacza 34-procentowy wzrost w stosunku do roku 2009 (1 mld 53 mln zł). Rekordowe są także przychody i zyski spółki. Zysk netto przekroczył poziom 625 mln zł. To o ponad 47 procent więcej niż w roku poprzednim (ponad 425 mln zł). Przychody Grupy zamknęły się kwotą prawie 9 mld 114 mln zł i są wyższe od poziomu z roku 2009 (8 mld 380 mln zł)  o niemal 9 procent.

 W porównaniu do 2007 roku przychody wzrosły o 30 proc., zysk – o 350 proc., a EBITDA – o 109 proc. (szczegóły w tabeli poniżej) 

 Największy wkład w poprawę wyniku finansowego Grupy miały segmenty dystrybucji energii, obrotu energią oraz wytwarzania w elektrowniach wodnych. Nie bez znaczenia była konsekwentna realizacja strategii marketingowej w zakresie produktów oferowanych klientom. Polegała ona głównie na sprofilowaniu ofert dla konkretnych grup odbiorców oraz na budowaniu długofalowej współpracy z klientem.

- W 2010 r. poprawiliśmy naszą sytuację na rynku sprzedaży energii elektrycznej. Szczególnie cieszy wzrost sprzedaży w segmentach rynku, które są najbardziej obiecujące z punktu widzenia przyszłej zdolności do sprzedaży nowych usług i produktów oraz utrzymania atrakcyjnej marży zysku. Podobnie jak w roku minionym, również w tym większość naszych działań skierujemy w stronę segmentu małych i średnich przedsiębiorstwach – zapowiada Roman Szyszko, wiceprezes ENERGA SA.

 Wzrost rentowności udało się osiągnąć dzięki redukcji kosztów operacyjnych i poprawie efektywności zarządzania. To efekt toczącego się od trzech lat procesu restrukturyzacji całej Grupy. Proces zmian polega głównie na:  

- łączeniu spółek lub aktywów o podobnym zakresie działania (zakończyła się już konsolidacja m.in. spółek oświetleniowych, transportowych, elektrowni wodnych),
- centralizacji usług wspólnych (np. służb księgowych i kadrowych),
- centralizacji zarządzania w ENERGA SA (np. w obszarach finanse, marketing, IT, inwestycje).

- W ubiegłorocznych wynikach widać wyraźny wzrost rentowności. Trzy lata temu Grupa ENERGA składała się z kilkudziesięciu spółek, które w niewielkim stopniu wykorzystywały korzyści wynikające z koordynacji działań i współpracy. Obecnie Grupa składa się wyspecjalizowanych obszarów biznesowych, wzmacniających swoją pozycję na rynku. Przed nami zadanie kontynuacji tego korzystnego trendu zmian poprzez dalsze usprawnienia wewnętrznej organizacji – mówi Mirosław Bieliński, prezes ENERGA SA. 

Zestawienie przychodów i zysków z 2007 r. i 2010 r. 

 

Kluczowe elementy rachunku wyników	2007	2010	Zmiana 2010/2007
	mln zł	mln zł	mln zł
Przychody ze sprzedaży	7 018	9 114	+2 096
Zysk ze sprzedaży	168	975	+807
EBITDA	675	1 409	+734
Zysk netto	139	625	+486

 

Grupa ENERGA jest jednym z polskich holdingów energetycznych. Głównymi obszarami jej działalności są: wytwarzanie, obrót, dystrybucja i przesył energii elektrycznej i ciepła. ENERGA dostarcza energię elektryczną dla 2,5 mln gospodarstw domowych oraz do ponad 300 tys. firm, co daje jej około 17-procentowy udział w rynku sprzedaży energii elektrycznej. Grupa jest operatorem systemu dystrybucyjnego energii elektrycznej na obszarze 75 tys. km kw. i eksploatuje ponad 188 tys. km linii elektrycznych, którymi przesyła ponad 20 TWh energii rocznie. Jest też krajowym liderem w dostawie energii ze źródeł odnawialnych. Grupa ENERGA posiada 45 elektrowni wodnych. Współpracuje także z lokalnymi producentami energii ze źródeł odnawialnych. Do jej sieci przyłączone są liczne  elektrownie wiatrowe, małe elektrownie wodne i biogazownie. Zielona energia to ponad 14 procent energii elektrycznej dostarczanej przez ENERGĘ do jej klientów.

Analiza finansowa

Analiza finansowa przedsiębiorstwa ma kluczowe znaczenie dla określenia jego kondycji i możliwości istnienia i rozwoju. Jest to bardzo ważny, choć najczęściej niedoceniany dział finansów przedsiębiorstw. Analiza finansowa pozwala na przetworzenie informacji pozwalających na kompleksową i wszechstronną ocenę funkcjonowania przedsiębiorstwa oraz jego efektywności działania. Przykładową analizę finansową można pobrać przykładowa analiza finansowa

Postawą analizy finansowej przedsiębiorstwa są:

·        Bilans,

·        Rachunek Zysków i Strat,

·        Rachunek Przepływów Pieniężnych (Cashflow) wykonywany metodą pośrednią lub bezpośrednią,

·        Zestawienie Zmian w Kapitałach Własnych,

·        Informacja Dodatkowa

W oparciu o dane zawarte w sprawozdaniu finansowym najczęściej przeprowadza się:

-         ocenę struktury majątkowo-kapitałowej przedsiębiorstwa,

-         ocenę kondycji finansowej przedsiębiorstwa.

Ocena struktury majątkowo-kapitałowej to wstęp do analizy finansowej i opiera się na Dantych zawartych w Bilansie oraz Zestawieniu Zmian w Kapitałach Własnych. Obejmuje ona badanie struktury majątku (aktywów), struktury kapitałowej (pasywów) oraz badanie relacji zachodzących między strukturą majątku i strukturą kapitału.

Ocenę taką można też nazwać jako analizę pionową bilansu[1]. Może być ona prowadzona w ujęciu statystycznym i dynamicznym przy zastosowaniu wskaźników struktury i wskaźników dynamiki. Kolejny aspekt nazywany analizą poziomą bilansu[2] uwzględnia współzależności między majątkiem i źródłami jego finansowania i odzwierciedla warunki równowagi ekonomiczno-finansowej przedsiębiorstwa.

Do analizy finansowej, obok Bilansu wymagany jest również Rachunek Zysków i Strat często określany mianem rachunku wyników.

Kluczowym przedmiotem analizy finansowej przedsiębiorstwa jest jego zyskowność, a także zdolność do wywiązywania się z zobowiązań finansowych krótko bądź długoterminowych. Przedmiotem oceny jest ponadto sprawność i efektywność zarządzania przedsiębiorstwem przy zastosowaniu różnorodnych wskaźników.

Ocena zdolności kredytowej – zdolność płatnicza przedsiębiorstwa.

Zdolność płatniczą posiadają przedsiębiorstwa, których efektywność gospodarowania oraz stan majątkowy zapewniają wypłacalność. Efektywność finansowa działalności gospodarczej powinna zapewnić prawidłową działalność eksploatacyjną, a stan majątkowy powinien reprezentować taki stopień płynności składników majątkowych, aby mogły być one w razie potrzeby zamienione bez straty na pieniądz.

 ANALIZA WSKAŹNIKOWA
 
Analiza wskaźnikowa jednostki stanowi rozwinięcie wstępnej analizy podstawowych dokumentów finansowych[3] i oparta jest na badaniach wzajemnych relacji zachodzących pomiędzy poszczególnymi elementami bilansu oraz rachunku zysków i strat.
 
Zalecana jest z wielu powodów, a przede wszystkim dlatego, że:

- charakteryzuje różne aspekty działalności gospodarczej przedsiębiorstwa i umożliwia osobie z zewnątrz ocenę kondycji finansowej,

- celowo dobrany zestaw wskaźników umożliwia badanie trendów i progresji na przestrzeni co najmniej kilku lat,

- stwarza szansę porównań z przeciętnymi wskaźnikami dla branży, grupy przedsiębiorstw, podobnych przedsiębiorstw, a także ze wskaźnikami konkurentów w określonym momencie,

- wskazuje sposoby, możliwości i niezbędne usprawnienia – jest to konieczne, jeśli organizacja jest zarządzana mniej efektywnie niż konkurencyjne firmy,

- może wyjaśnić spadek zysku i potencjalne możliwości jego wzrostu.

Analiza wskaźnikowa sprowadza się, na dobrą sprawę do obliczania odpowiednich wskaźników finansowych i ich porównywania do jakiegoś punktu odniesienia: czy to w przekroju branżowym, czy też wartości ogólnie przyjętych i podanych w wielu źródłach jako właściwe. Do ich obliczania wymagane są informacje zawarte we wszystkich składnikach sprawozdania finansowego jednostki. Bardzo często, w analizie finansowej oblicza się tylko część wskaźników kluczowych, do których wykorzystuje się tylko dane z rachunku wyników i Bilansu.

W przekroju sektorowym najlepiej jest porównać wskaźniki danej firmy: albo ze wskaźnikami uzyskanymi przez podobną firmę, albo ze wskaźnikami średnimi dla danej branży lub też uzyskanymi przez firmy stanowiące reprezentatywną próbkę branży. Dla analityka finansowego istotne jest przede wszystkim poznanie wielkości odchyleń między wskaźnikami dla danej firmy a ich średnimi odpowiednikami dla całej branży, bądź dla reprezentatywnej próbki. Znaczne odchylenia między rozpatrywanymi wskaźnikami muszą prowadzić do zastanowienia się czy prowadzona w firmie polityka finansowa jest prawidłowa.

Inny sposób analizy wskaźnikowej, sprowadza się do oceny kształtowania się rozpatrywanych wskaźników danego przedsiębiorstwa w dłuższym okresie. Moim zdaniem metoda ta jest najbardziej właściwa i najbardziej przyporządkowana do specyfiki badanej jednostki. Ograniczeniem tej metody jest czas działania, gdyż nie można jej zastosować jeśli firma funkcjonuje na rynku, w danej branży i przy porównywalnym poziomie działalności, krócej niż 3 – 4 lata. Dla firm posiadających długą tradycję zastosowanie tej metody jest bardzo wskazane.

 Klasyfikacja wskaźników służących do analizy sytuacji finansowej firmy:

·        wskaźniki płynności,

·        wskaźniki zadłużenia (zarządzania długiem),

·        wskaźniki efektywności (obrotowości),

·        wskaźniki rentowności (zyskowności),

·        wskaźniki wartości rynkowej. 

 
W literaturze można spotkać ogromną ilość wzorów na wskaźniki i bardzo często podawana jest ich oczekiwana wartość. Osobiście jestem przeciwnikiem podawania jakichkolwiek wartości i najczęściej w analizach finansowych sporządzanych na potrzeby profesjonalistów nie podaję takich wartości. Nie jestem w swoich poglądach odosobniony. Podobne zdanie posiada wielu naukowców z dziedziny finansów przedsiębiorstw. Jako przykład podaję zdanie D. Davies na temat wskaźnika płynności finansowej. Zdecydowanie negatywnie ocenia on górną normę 2,0, stanowiącą granicę bezpieczeństwa finansowego firmy, czyli granicę, która zapewnia zachowanie równowagi finansowej firmy. Twierdzi on, że w poszczególnych branżach, firmy mają różny poziom środków obrotowych i zapotrzebowanie na te środki zmienia się pod wpływem m.in. specyfiki branży.[4]

Jednocześnie zdaję sobie sprawę, że analizy finansowe czytają nie tylko specjaliści z tej dziedziny i rozumiem, że nie każdy musi znać wartości kluczowe dla wskaźników, stąd często sporządzam również analizy z podaniem oczekiwanych wartości. Moim zdaniem nie jest to błędem, jeśli poinformuje się czytelnika, że są to jedynie wartości orientacyjne i w żadnym wypadku nie muszą być zbliżone do obliczonych. Postanowiłem w tym miejscu nie opisywać szczegółowo sposobu analizy finansowej, gdyż zrobiłem to już wcześniej na stronie: http://www.finansowe.biz/Identyfikacja.pdf, gdzie serdecznie zapraszam zainteresowanych. Na podanej stronie podałem też przykłady modeli szybkiego ostrzegania przed upadłością, których najbardziej znany jest model Altmana. Choć posiadam ogromny szacunek do badań prof. Altmana, z przykrością muszę stwierdzić, że jego model stworzony dla amerykańskiej gospodarki w latach 60, dla dzisiejszej gospodarki polskiej podaje wyniki, na których w żadnym wypadku nie polecam się opierać, gdyż mogą wprowadzić w błąd. Jest wielu analityków uznających badanie za pomocą Modelu Altmana, jednak bez trudu można udowodnić, że otrzymane wyniki badań przedsiębiorstwa za pomocą tego modelu są często zupełnie przypadkowe. Spowodowane jest to inną specyfiką polskiej gospodarki, oraz faktem, że model ten ma już ponad 40 lat. Choć podkreślam, że prof. Altman był prekursorem tego typu badań i już choćby z tego powodu należy mu się ogromny szacunek. Prawdopodobnie również z faktu, że model ten był pierwszym modelem szybkiego ostrzegania, wynika jego popularność do dnia dzisiejszego. Na użytek badań polskich przedsiębiorstw polecam modele dostosowane do polskiej gospodarki. Można je również znaleźć na wcześniej podanej stronie.

 MODEL DU PONTA

 Ten szczególny przypadek analizy wskaźnikowej jest przydatny w pokazaniu, jak stopa zysku i rotacja aktywów współdziałają w kształtowaniu wskaźnika rentowności majątku i jak, z kolei, stopa rentowności majątku wraz z polityką długu wpływa na kształtowanie się wskaźnika rentowności kapitału własnego.

Model ten łączy ze sobą elementy analizy finansowej, wskazując na występujące zależności pomiędzy określoną aktywnością przedsiębiorstwa i obrazującymi ją wskaźnikami.
Informuje on o efektywności działań przedsiębiorstwa w poszczególnych sferach. Można przedstawić w uproszczeniu w postaci następującej formuły:

 (Zysk netto / Sprzedaż)   x    Sprzedaż netto / Aktywa ogółem)     x       (Aktywa ogółem / kapitał własny)   =    (Zysk netto / Kapitał własny)
 
lub:

   ROE = (Wskaźnik rentowności sprzedaży netto) X (Wskaźnik rotacji aktywów ogółem) X (Mnożnik kapitału własnego) 

lub:
 
ROE = (Stopa zwrotu kapitału) X ( Wskaźnik rentowności aktywów (ROA) ) X  (Mnożnik kapitału własnego)

  Dźwignia operacyjna:

 Wyraża użycie stałych kosztów operacyjnych przez przedsiębiorstwo, w krótkim okresie czasu, gdyż w długim okresie wszystkie koszty są zmienne. Ze stałością tej części kosztów funkcjonowania przedsiębiorstwa związane jest istnienie progu rentowności.
Występuje wtedy, gdy zmianom w przychodach ze sprzedaży towarzyszą większe zmiany w zysku operacyjnym przed spłatą odsetek i opodatkowaniem (EBIT). Dźwignia dotyczy struktury majątki (aktywów) i jego wykorzystania. Wzrost wykorzystania posiadanych zdolności produkcyjnych powoduje tzw. względna obniżkę kosztów stałych, co daje więcej niż proporcjonalną zmianę zysku operacyjnego (EBIT). Jest to efekt dźwigni operacyjnej.

 Stopień dźwigni operacyjnej (DOL)[5]:

 DOL = MC /EBIT 

 (sprzedaż – koszty zmienne) / (  sprzedaż – koszty zmienne – koszty stałe = MC / EBIT  

gdzie:

MC = marża brutto

EBIT = zysk operacyjny przed spłatą odsetek i opodatkowaniem.

 
 Dźwignia finansowa (DFL):

 Występuje wówczas, gdy przedsiębiorstwo wykorzystuje kapitał obcy, który wymaga płacenia odsetek. Znajduje ona szczególne zastosowanie w zarządzaniu strukturą kapitału firmy. Wskazuje na efekty dochodowe związane ze zmiana rentowności kapitału własnego, które uzyskano dzięki zmianie struktury kapitału polegającej na wykorzystaniu kapitału obcego.
 
            DFL = EBIT / EBT 

 (sprzedaż – koszty zmienne – koszty stałe) /  (sprzedaż – koszty zmienne – koszty stałe – odsetki) = EBIT / EBT                        

 gdzie:

EBT = zysk brutto

EBIT = zysk operacyjny przed spłatą odsetek i opodatkowaniem.

Efekt dźwigni finansowej wzrasta, wraz ze wzrostem stałych kosztów finansowych. Im stopień dźwigni jest bliższy jedności, tym mniejsze jest ryzyko finansowania działalności przedsiębiorstwa.
 
Dźwignia łączna (DCL):
 
Jest to iloczyn dźwigni operacyjnej i dzwigni finansowej. Stopień dźwigni obliczamy na podstawie formuły:
 
DCL = DOL x DFL
 
gdzie:

DOL = stopień dzwigni operacyjnej,

DFL = stopień dzwigni finansowej.

Biorąc pod uwagę różne sposoby ujmowania dźwigni operacyjnej i finansowej, wykorzystane mogą być różne formuły zapisu dźwigni łącznej.

Dźwignia operacyjna związana jest ze strukturą majątku i jego wykorzystaniem w istniejących warunkach działania przedsiębiorstwa.

 
Ocena pozycji rynkowej może być dokonywana z punktów widzenia:oceny finansowej,oceny źródeł informacji,przyszłych przedsięwzięć inwestycyjnych,oceny zdolności płatniczej.

Podstawowym celem jest przedstawienie przyszłego, teraźniejszego i przyszłego obrazu przedsiębiorstwa z określeniem najistotniejszego aspektu jego rozwoju.

Kluczowym przedmiotem oceny sytuacji rynkowej przedsiębiorstwa jest jego zyskowność bieżąca i perspektywiczna, związana z wypłatą dywidendy i ruchem w górę kursu akcji przy zdolności do wywiązywania się z zobowiązań finansowych zarówno krótko, jak i długoterminowych. W ograniczonych przypadkach, dla spółek giełdowych, ocena koncentruje się na analizie wyłącznie poziomu tych zjawisk.

Występują trzy niezależne płaszczyzny oceny:

a)      zysk osiągany przez spółkę,

b)      aktualna cena rynkowa akcji,

c)      dywidenda płacona akcjonariuszom.

Oceny spółki giełdowej dokonuje się porównując wskaźniki; ceny akcji do zysku na jedną akcję, ceny jednej akcji do wartości księgowej, ceny akcji do zysku powiększonego o amortyzację, dywidendową stopę zwrotu. 
 
 PRÓG RENTOWNOŚCI
 Analiza większości projektów inwestycyjnych wskazuje, iż są one jeżeli wielkość produkcji zbliża się do poziomu mocy produkcyjnych – gdy zdolności produkcyjne są prawie całkowicie wykorzystane.
Do oceny momentu, w którym projekt inwestycyjny zacznie przynosić zysk służy m.in. analiza progu rentowności. Jest to technika analityczna pozwalająca zbadać związki między kosztami i przychodami dla różnych poziomów wykorzystania mocy produkcyjnych. Natomiast ,dokładnie rzecz ujmując, przez próg rentowności rozumie się taką ilość produkcji, dla której całkowite przychody z jej sprzedaży są równe całkowitym kosztom, a więc jest to wolumen produkcji, który nie będzie powodował dalszych strat w działalności.

Analiza progu rentowności oparta jest na rachunku kosztów, który dzieli je na koszty wzrastające wraz z wolumenem produkcji i sprzedaży (koszty zmienne) oraz koszty, które są w krótkim okresie niezależne od rozmiarów produkcji i sprzedaży (koszty stałe).
[1] M. Wypych,  Finanse  przedsiębiorstwa  z  elementami  zarządzania  i  analizy,  ABSOLWENT, Łódź  1997, str. 176, 183.[2] tamże[3] W. Dębski,  Zarządzanie  Finansami,  Tom I,  CIM  Warszawa  1997,   roz. 2.2[4] D. Davies, Sztuka zarządzania finansami, PWN - McGraw-Hill, Warszawa – Londyn 1993, s. 42-50.[5] M. Wypych, Finanse przedsiębiorstwa, Absolwent, Łódź 1997, str. 214

Bibliografia

1. Bednarski L. „Analiza finansowa w przedsiębiorstwie” W-wa PWE 1994

2. Bednarski L. , Solecka K. „ Podstawy analizy ekonomicznej” Uniwersytet Gdański, 1989.

3. Bławat F. „Analiza ekonomiczna” Politechnika Gdańska, 1999.

4. Bragg S.M. “Wskaźniki w analizie działalności przedsiębiorstwa” Warszawa : Oficyna a Wolters Kluwer Business, 2010.

5. Cenkier A. „Analiza finansowa w praktyce” Warszawa: Centrum Informacji Menedżera 1996.

6. Ciseł W., Narkiewicz J. „Analiza ekonomiczno-finansowa przedsiębiorstwa” WSZiA 2002.

7. Ćwiąkała-Małys A., Nowak W. „Zarys metodologiczny analizy finansowe” Uniwersytet Wrocławski 2005.

8. Czekała M. „Analiza fundamentalna i techniczna” Akademia Ekonomiczna 1997

9. Czubakowska K. „Polityka bilansowa: nowoczesne instrumenty zarządzania firmą”: praca zbiorowa/pod red. K. Sawickiego

10. Dobrowolski W., Krokosz-Krynke Z., Mercik J.W. „Wskaźniki analizy finansowej firmy” Politechnika Wrocławska 1995

11. Dudycz T. „Analiza finansowa” Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej 1999

12. Dudycz T., Wrzosek S. „Analiza finansowa: problemy metodyczne w ujęciu praktycznym” Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej 2000

13. Dynus M., Kłosowska B., Prewysz-Kwinto P. „Analiza finansowa przedsiębiorstwa”, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa 2005

14. Gabriel B. „Analiza płynności finansowej w zarządzaniu finansami przedsiębiorstwa” Uniwersytet Gdański 2001

15. Gabrusewicz W. „Podstawy analizy finansowej” Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne 2002

16. Gabrusewicz W. „Sprawozdawczość i analiza finansowa przedsiębiorstwa” WWSHiR 2009

17. Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. Nr 121, poz. 591).