1. Podaj tytuł podręcznika do Entomologii Leśnej

Szujecki A. Entomologia leśna Tom 1 i 2 SGGW 1998r

1. Co to jest owad szkodliwy w leśnictwie.

Owad szkodliwy w leśnictwie – jest to owad należący do gatunku, który powoduje:

1. pośrednie lub bezpośrednie zakłócenie rozwoju drzew,

2. uszkodzenie drewna uniemożliwiające lub utrudniające osiągnięcie określonego celu gospodarczego lub pozagospodarczego.

1. Strefy zagrożenia lasów w Polsce

Istnieje pojęcie łuku gradacyjnego – obejmuje on głównie tereny północnej i północno-zachodniej Polski.

1. Co to jest konofag

„konofag” – owad żerujący na szyszkach i ich częściach , np. szyszeń pospolity Dioryctia abietella.

1. Co to są owady minujące

Owady minujące - grupa owadów, których larwy pasożytują na roślinach. Podczas żerowania larwy wygryzają w tkankach roślinnych wolne przestrzenie (tzw. miny), charakterystyczne dla poszczególnych taksonów. Do owadów minujących należą błonkówki, motyle, niektóre muchówki i chrząszcze. Przykład – Szrotówek kasztanowcowiaczek.

1. Najważniejsze szkodniki szkółek leśnych:

   1. Turkuć podjadek – Gryllotalpa gryllotalpa,

   2. Guniak czerwczyk – Rhizotrogus solstitiali,

   3. Rolnica szkółkówka – Agrotis vestigialis

   4. Komarnice – Tipulidae chyba

   5. Chrabąszcz majowy – Melolontha melolontha,

2. Klasyfikacja owadów w zależności od stanu fizjologicznego drzew zasiedlanych:

   1. Szkodniki pierwotne – zasiedlają drzewa w dobrym stanie zdrowotnym (Poproch cetyniak),

   2. Szkodniki wtórne – zasiedlają drzewa osłabione przez inne czynniki (Kornik sześciozębny i inne korniki).

3. Przykłady gatunków owadów rozwijających się na drzewach liściastych:

   1. Hurmak olchowiec – Agelastica alni,

   2. Zwójka zieloneczka – Tortrix viridana,

   3. Białka wierzbówka - Leucoma salicis,

   4. Krytoryjek olchowiec – Cryptorchynchus lapathi,

   5. Rynnice – wszystkie trzy.

4. Główne czynniki gradacyjne regulujące gradacje cykliczne i fakultatywne:

   1. Gradacje cykliczne:

      • Naturalne zmiany liczebności, wskutek interakcji drapieżca↔ ofiara,

      • Gradacja pozorna: wieloletnia cykliczność pojawu owada w danym stadium rozwojowym – u owadów o wieloletnim rozwoju jednego pokolenia (chrabąszcz majowy) owady się lęgną co 4 lata

   2. Gradacje fakultatywne

      • są acykliczne, występują w niejednakowych odstępach czasu,

      • Na termin wystąpienia gradacji istotnie wpływa więcej zmiennych czynników niż na termin wystąpienia gradacji cyklicznej,

      • Termin tej gradacji jest trudniejszy do przewidzenia.

5. Podaj przykład gatunku o małym rozprzestrzenianiu się okresie gradacji

Barczatka sosnówka (Dendolimus pini), Osnuja gwiaździsta (Acantholyda posticalis),

1. Znaczenie regulacyjne grup entomofagicznych w zależności od liczebności populacji fitofagów.

Dziki, ptaki, owady entomofagiczne oraz gryzonie mają znaczenie przy niewielkich liczebnościach fitofagów, zaś przy większych liczebnościach głównymi czynnikami regulującymi liczebność fitofagów są bakterie, wirusy, grzyby oraz nicienie i inne bezkręgowce pasożytnicze.

1. Entomofagi utrzymują stan międzygradacyjny, są czynnikiem regulującym.

2. Teoria pasożytnicza powstawania gradacji – Zakłada, że podstawową przyczyną powstawania gradacji jest okresowy brak wystarczającej ilości parazytoidów.

3. Co wskazuje na prawdziwość teorii:

   • Długotrwały rozwój gradacji owadów zawleczonych na nowe obszary (kontynenty),

   • Opanowanie gradacji po sprowadzeniu na te obszary rodzimych pasożytów,

   • Obserwowana u nas częsta likwidacja gradacji przez parazytoidy i choroby.

4. Uwagi:

   • Teoria ta nie docenia roli innych organizmów owadożernych,

   • Skupia się na organizmach licznych w okresie dużej liczebności foliofagów,

   • Nie uwzględnia tego, które organizmy leśne silnie zmniejszają liczebność foliofagów przy niskim poziomie ich liczebności.

1. Wymagania środowiskowe chrabąszcza majowego i Ch. Kasztanowego:

Chrabąszcz majowy i kasztanowy są gatunkami ciepłolubnymi, na północy występują na glebach lekkich, szybko nagrzewających się; a na południu także na cięższych. Chrabąszcz majowy jest bardziej ciepłolubny – jego rójka przebiega dwa tygodnie po rójce chrabąszcza kasztanowego. Chrabąszcz majowy preferuje tereny otwarte – np. uprawy, szkółki, zaś kasztanowy – miejsca zacienione. Preferują one przerzedzone drzewostany, halizny i płazowiny oraz grunty porolne.

1. Porównaj wymagania środowiskowe guniaka i chrabąszczy

Podobnie jak chrabąszcze, guniak jest gatunkiem ciepłolubnym oraz preferującym tereny otwarte – szkółki, uprawy oraz grunty porolne, gdzie omawiane gatunki stanowią problem. Guniak woli gleby mniej żyzne niż chrabąszcz.

1. Biologia Chrabąszcza majowego

Samica składa jaja pod ziemią, w wydrążonym przez siebie korytarzu. Larwy, zwane pędrakami, żywią się niezdrewniałymi korzeniami roślin, wylęgają się w lipcu. Ich rozwój trwa 3-4 lat. Osobniki dojrzałe giną w czerwcu.

1. Metoda kontroli szkodników korzeni:

Prawidłowo ta czynność nazywa się zgodnie z zapisem Instrukcji Ochrony Lasu: „kontrola występowania szkodników korzeni". Wykonuje się ją zasadniczo pomiędzy 15.08, a 30.09 kopiąc doły o wymiarach: 1m x 0,5 m x 0,5m głębokości. Pracę wykonują pracownicy zakładów usług leśnych pod nadzorem leśniczego. Każdy „sztych" łopaty trzeba dokładnie przejrzeć, przegrabiając ściółkę i leśną glebę Wszędzie tam, gdzie istnieje ryzyko występowania pędraków, czyli larw owadów gatunków chrabąszczowatych, a gdzie wiosną będziemy zakładać nowe uprawy leśne kopiemy doły próbne w ilości 6 szt na każdy hektar. 

1. Profilaktyczne zabiegi ochronne przeciw szkodnikom korzeni.

Metody mechaniczne: czarny ugór, ręczne zbieranie pędraków w czasie porki, agrowłóknina na kwaterachw czasie składania jaj. Hylotechniczne – siew roślin toksycznych lub antyfidantycznych (gryka, łubin), dobór składu gatunkowego upraw. Biotechniczne – zakopywanie gotowanych warzyw wabiących pędraki.

1. Metody zwalczania szkodników korzeni.

   1. Mechaniczne:

      • Tzw. czarny ugór,

      • Ręczne zbieranie pędraków w trakcie orki,

      • Rozkładanie siatek w okresie przed pojawem młodych chrząszczy i w czasie składania jaj,

      • Strząsanie chrząszczy z drzew liściastych na płachty.

   2. Hylotechniczne:

      • Rośliny toksyczne lub antyfidantne (?) dla pędraków (przedplonowe lub rosnące jednocześnie) (gryka, łubin).

      • Skład gatunkowy upraw (głębokie sadzenie dębu).

   3. Biotechniczne:

      • Wkopywanie do gleby gleby gotowanych warzyw wabiących pędraki.

   4. Biologiczne:

      • Preparaty owadobójcze zawierające bakterie, grzyby, nicienie (mało skuteczne).

   5. Chemiczne:

      • Zabiegi doglebowe w celu zniszczenia larw,

      • Opryski koron drzew.

2. Przydatność preparatów nicieniowych do zwalczania pędraków.

Przydatność niewielka , w Polsce brak takich preparatów (wg notatek z ksera).

1. Rozmieszczenie przestrzenne szeliniaka sosnowca w drzewostanach.

Na początku maja, największa intensywność żerowania była widoczna w pobliżu krawędzi drzewostanu i najmniejsza w środku uprawy, natomiast od połowy czerwca wzór został odwrócony. Średnie wartości dla 4 oddziałów leśnych wykazały, że intensywność żerowania w czerwcu i sierpniu była 3,1 razy większa w środku plantacji niż na jej krawędzi.
Szeliniaki występują na uprawach, a także wchodzą na świeże zręby, ponieważ przyciąga je zapach żywicy.

1. Zdolność szeliniaków do lotu.

Szeliniaki są zdolne do lotu, jednak latają niechętnie, najczęściej młode osobniki – wiosną przelatują na młode uprawy.

1. Rytm dobowy aktywności żerowej szeliniaka sosnowca

Dobowy rytm aktywności szeliniaka na powierzchniach gleby w warunkach naturalnych. Od godziny 20 następuje wzrost aktywności, osiągając kulminację około godziny 23, a następnie spada do poprzedniego poziomu o godzinie 4. Najmniejsza aktywność jest od 8-16.

22. Zależność terminów wystąpienia największych szkód szeliniakowaych od terminu wykonania zrębu

Aktywności szeliniaków sprzyjają wiosenne i letnie zręby, wtedy liczba szkód jest większa.

23. ROZMIESZCZENIE POWIERZCHNIOWE SZKÓD SZELINIAKOWYCH W UPRAWACH ZAŁOŻONYCH NA ZRĘBACH ZUPEŁNYCH.

Im bliżej centrum uprawy tym szkody są większe (mogą nawet dochodzić do 100%) im bliżej granicy tym szkody są coraz mniejsze. Wynika z tego praktyczny wniosek – oceniając liczebność szeliniaka należy wejść w głąb uprawy, a nie oceniać z drogi.

24. ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WIELKOŚCIĄ ZRĘBU A WIELKOŚCIĄ SZKÓD WYRZĄDZANYCH PRZEZ SZELINIAKI

Zakładanie dużych powierzchni zrębowych sprzyja rozwojowi szeliniaka, dlatego im większy zrąb tym wielkość szkód jest większa.

25. CECHY SADZONEK A WIELKOŚĆ SZKÓD WYRZĄDZONYCH PRZEZ SZELINIAKI

Im wyższe sadzonki tym większy jest procent sadzonek uszkodzonych i zamarłych wskutek żerów szeliniaka.

26. SPOSÓB TRAKTOWANIA POZOSTAŁOŚCI POZRĘBOWYCH A WIELKOŚĆ ZAGROŻENIA UPRAWY PRZEZ SZELANIAKI

Przy dużej liczebności szeliniaka należy pozbywać się pozostałości pozrębowych i palić je lub mocno rozdrabniać, gdyż pozostawiając zostawia się dogodne warunki do złożenia jaj i wówczas wokół tych pozostałości mogą powstawać znaczne szkody od tego owada.

27. CZYNNIKI SPRZYJAJĄCE DUŻEJ SZKODLIWOŚCI SZELINIAKÓW

1. Stosowanie zrębów zupełnych

2. Wiosenne i letnie zręby

3. Sadzenie wkrótce po ścince drzew

4. Zła jakość siedliska

5. Niedokładna orka, kontakt drzewek ze ściółką, sadzenie bez przygotowania gleby

28. JAK DŁUGI OKRES PRZELEGIWANIA JEST WYSTARCZAJĄCY DLA OCHRONY UPRAW PRZED SZELINIAKAMI?

Wystarczy dwuletni okres przelegiwania zrębów.

29. KOROWANIE PNIAKÓW, JAKO ZABIEG OGRANICZAJĄCY LICZEBNOŚĆ SZELINIAKÓW.

Dokładne okorowanie pniaków sprzyja ich wysychaniu, co nie stwarza dogodnych warunków do składania jaj na pniakach i rozwoju szeliniaków na założonej później uprawie sosnowej.

30. Rodzaje pułapek do odłowu szeliniaków.

- świeże wałki sosnowe o cienkiej korze

-płaty świeżej kory sosnowej lub świerkowej

- cienkie gałęzie imitujące korzenie

- dołki pułapkowe o głębokości około 30 cm

a) pułapki nie zawierające środków wabiących

b) pułapki zawierające środki wabiące szeliniaka (szczapy, kora, wałki, gałązki, żywica z etanolem, hylodor)

31. Efektywność pułapek do odłowu szeliniaka.

a) pułapki z hylodorem – przy odłowach w 40 pułapek na 1 ha nastąpiło zmniejszenie liczby drzewek zniszczonych o 50% w stosunku do powierzchni kontrolnych bez pułapek. ( 5 tys. szeliniaków / 1 ha )

32. Podstawowe gatunki owadów szkodliwych w średniowiekowych i starszych drzewostanach sosnowym.

a) Strzygonia choinówka

b) Brudnica mniszka

c) Barczatka sosnówka

d) Poproch cetyniak

e) Zawisak borowiec

f) Osnuja gwiaździsta

g) Boreczniki

33. OPISAĆ PRZEBIEG ROZWOJU: BRUDNICY MNISZKI, BARCZATKI, STRZYGONI, POPROCHA I BORECZNIKA SOSNOWEGO.

Strzygonia – Rójka kwiecień-maj, składają jaja na igłach, gąsienice lęgną się pod koniec maja i żerują do lipca-sierpnia (w zależności od temperatury w lipcu). Po zakończeniu żeru schodzą w dół, przepoczwarzają się i zimują, po czym następuje kolejna rójka.

Mniszka – rójka od połowy lipca do końca sierpnia, składają jaja na pniu. Gąsienice zimują w osłonce jajowej, z której wychodzą na początku maja, po czym wędrują w korony aby żerować. Po żerze następuje przepoczwarzenie w koronach, a po ko. trzech tygodniach wylęgają się motyle przystępujące do rójki.

Barczatka – rójka w lipcu-sierpniu, jaja składają w koronach, po ok. 2 tygodniach wylęgają się gąsienice. Schodzą z drzew po pierwszych przymrozkach i zwinięte w kłębek spędzają zimę w postaci larwalnej. Wczesną wiosną wchodzą na drzewa celem żeru wiosennego, który trwa do końca czerwca kiedy to się przepoczwarzają w koronach. W stadium poczwarki owad pozostaje ok. 4 tygodni, później przystępuje do rójki.

Poproch – rójka w czerwcu, jaja składane w koronach, wylęgają się gąsienice i żerują w koronach do końca października, potem schodzą na dół i przepoczwarzają się. Zimują w postaci poczwarki, po czym na wiosnę wylatuje motyl.

Borecznik sosnowiec – lot godowy w połowie maja, jaja składane w koronach, larwy po kilku tygodniach żeru przepoczwarzają się w kokonach w koronach. Druga generacja pojawia się w lipcu i sierpniu, wyrośnięte larwy żerują do późnej jesieni i po pierwszych przymrozkach schodzą pod ściółkę, gdzie sporządzają kokony i się przepoczwarzają, by na wiosnę wylecieć. (dwie generacje w roku)

34. NARYSOWAĆ ZARYS CIAŁA SAMCA I SAMICY BRUDNICY MNISZKI NA PNIU SOSNY

35. CO TO JEST LUSTERKO? GDZIE I KIEDY WYSTĘPUJE?

Lusterko to zgrupowanie gąsienic brudnicy mniszki, występujące na pniu sosny w ciągu paru dni po wykluciu. Ich obecność pokazuje rzeczywisty zasięg występowania mniszki w drzewostanach.

36. W jakim okresie żerują na igłach larwy: barczatki, mniszki, strzygoni, poprocha.

Barczatki – żer jesienny (wrzesień-październik) i wiosenny (wczesna wiosna do końca czerwca); mniszka – maj-lipiec;
strzygonia - maj-lipiec(sierpień),
poproch – czerwiec-paździenrik.

37. Gdzie tworzone są poczwarki: barczatki, mniszki, strzygoni, poprocha, boreczników, osnui.

- Barczatka – między płatami kory pni lub między pędami w koronach drzew

- Mniszka – w pęknięciach kory oraz w koronach drzew (rozwidlenia gałęzi)

- Strzygonia – w ściółce, glebie

- Poproch – w ściółce

- Boreczniki – oprzęd I generacji w koronie drzew, a II w ściółce (glebie), oprzęd przymocowują do igieł gałęzi lub nawet trawy i runa

- Osnuja – w glebie

38. Kiedy występuj owady dorosłe barczatki sosnówki, brudnicy mniszki, poprocha cetyniaka, strzygoni choinówki.

• Barczatka sosnówka – VII-VIII

• Brudnica mniszka – VIII

• Poproch cetyniak - VI

• Strzygonia choinówka – III-IV

39. Charakterystyka drzewostanów preferowanych przez Strzygonię choinówkę Panolis Flammea

Rozwija się wyłącznie na sośnie, bardzo często występuje gradacyjnie w monokulturach, głównie drzewostany w średnim wieku, na słabych i suchych glebach. Głównie żeruje na igłach i kora młodych pędów. Najmłodsze larwy żerują tylko na młodych i pędach sosny, jeżeli wylęgną się za wcześnie to giną.

40. Jakie stadium trwa najdłużej u Barczatki, a jakie u Strzygoni choinówki?

Zakładam, że stadium najdłuższe to stadium zimujące:
barczatka sosnówka – gąsienica w ściółce
strzygonia choinówka – poczwarka w ściółce

41. Czym różni się poczwarka paprocha cetyniaka od strzygoni choinówki

Poczwarka paprocha cetyniaka jest zakończona jednym kolcem i ma zielonkawą barwą, a strzygoni choinówki dwoma kolcami oraz nerkowate zagłębienie na grzbiecie.

42. Okres żerowania larw barczatki sosnówki

Żeruje od wyklucia z jaja tj. od początku sierpnia do zimy, potem zimuje gąsienica w ściole, a następnie od rozpoczęcia wegetacji do połowy czerwca.

43. Drzewostany preferowane przez Poprocha cetynika

Średnich klas wieku (20-60 lat) oraz drzewostany w III klasie bonitacji

44. Opisz rozwój borecznika sosnowca.

1. Eonimfa – larwa spoczynkowa
2. Pronimfa – stadium przejściowe
3. Poczwarka – typu wolnego
4. Imago – całkowicie uformowane dojrzałe płciowo

45. Opisz stopnie zagrożenia drzewostanów sosnowych

Ostrzegawczy 0/+

Oznacz.	Stopień	Przewidywana ilość zniszczonych liści
0/+	Ostrzegawczy	10-20%
+	Mały	20- 1/3
++	Średni (już należy zwalczać)	1/3-2/3
+++	Duży	Powyżej 2/3

46. Sposób wykonywania jesiennych poszukiwań szkodników sosny.

Jeszcze nie tak dawno jesienne poszukiwania owadów wykonywano na powierzchniach podokapowych koron drzew, jednakże ze względu na różne wielkości koron w drzewostanach nie było możliwości porównywania wyników. Obecnie (od 2006r., zgodnie z Zarządzeniem nr 35 DGLP) stosuje się metodę 10 powierzchni próbnych, każda wielkości 0,5 m². W drzewostanie pod wybranym pierwszym skrajnym drzewem układa się ramkę. Każdy kolejny punkt wyznacza się w odległości około 35m od poprzedniego i przy najbliższym w zasięgu wzroku drzewie układa się kolejną ramkę, zachowując zgodnie ze schematem odpowiedni kierunek i odległość od poszczególnych drzew.o

47. Do czego służą wylęgarki, technologia stosowania

Wylęgarki służą do obserwacji wylęgu postaci doskonałych boreczników. W nadleśnictwach wskazanych przez ZOL, ustawia się 3 sztuki wylęgarek w drzewostanach gdzie stwierdzono największą liczebność borecznika. Te 3 miejsca powinny różni się warunkami termicznymi:

1. Silnie nasłonecznione

2. Trwale zacienione, chłodne

3. W warunkach pośrednich

Ramy wylęgarek umieszcza się na powierzchni oczyszczonej do gleby mineralnej, a boki uszczelnia mchem. Do każdej wkłada się 100-200 pełnych kokonów. Obserwacje polegają na codziennej kontroli. Wylęgłe postacie boreczników należy policzyć i zlikwidować, a parazytoidy uwolnić.

Wylęgarka jest sześcianem o wymiarach 1m x 1m i wysokości 0,3 m. a Przykryta jest metalową siatką o wymiarach oczek 1,5x1,5 mm.

48. Metoda kontroli korony sosny

49. Podstawowe metody określania liczebności Barczatki sosnówki Dendolimus Pini

Kontrola gąsienic na drzewach lepowych,
Jesienne poszukiwania szkodników pierwotnych sosny, poszukiwanie gąsienic w ściole.

50. Podstawowe metody określania liczebności Brudnicy mniszki Lymantria monacha

Ocena liczebności samic na podstawie odłowu samców do pułapek feromonowych, jeżeli liczba samic osiąga kulminację to samców w pułapkach jest znacznie mniej.
Metoda 20 drzew Poszukuje się uważnie motyli na drzewach. Po zauważeniu siedzących na drzewie samic motyli od tego miejsca kontroluje dwadzieścia kolejnych drzew. Dziesięć drzew powinno być zlokalizowanych wzdłuż brzegu drzewostanu, następnie dziesięć – wzdłuż prostopadłej do brzegu linii, skierowanej w głąb drzewostanu. Liczbę samic na każdym drzewie odnotowuje się w formularzu.

Metoda transektu. Polega na liczeniu samic brudnicy mniszki na 10 kolejno wybranych drzewach w miejscu o największym zagęszczeniu populacji, zlokalizowanym podczas jednorazowego przejścia przez oddział wzdłuż transektu. Wyniki obserwacji wpisuje się do formularza.

Metody nadzwyczajne
Kontrola wylęgu gąsienic brudnicy mniszki na drzewach z opaskami lepowymi oraz na stosach kontrolnych. Ocena liczebności gąsienic w koronach drzewach.
W zależności od potrzeb wykonuje się wczesnowiosenną kontrolę złóż jajowych.

51. Podstawowe metody oceny liczebności osnui gwiaździstej Acantholyda posticalis
Jesienne poszukiwania szkodników pierwotnych sosny
W przypadku stwierdzenia zagrożenia ze strony osnui gwieździstej i czerwonogłowej wykazanego na podstawie jesiennych poszukiwań, zaleca się przeprowadzenie wiosennych nadzwyczajnych kontroli.

a) poszukiwanie larw i poczwarek w ściółce i glebie
b) obserwacji rójki postaci doskonałych przy użyciu wylęgarek, opasek lepowych
c) ocenie liczebności, zdrowotności i rozwoju jaj w koronach drzew.

52. Zespół Ochrony Lasu – funkcje i miejsce w strukturze organizacyjnej LP

W strukturze organizacyjnej LP Zespół Ochrony Lasu podlega Dyrekcji Generalnej LP, Zespoły ochrony lasu są specjalistycznymi kilkuosobowymi jednostkami pracowniczymi, które wykonują bieżącą ocenę stanu zagrożenia środowiska leśnego ze strony czynników biotycznych, abiotycznych i antropogenicznych.

53. Miejsce rozwoju larw smolika znaczonego

Larwy rozwijają się pod korą tworząc liczne chodniki, które z czasem obejmują cały obwód szyi korzeniowej. NA PEWNO?

54. Miejsce rozwoju larw korowca sosnowego Aradus cinammomeus

Internet podaje, że larwy żyją pod łuskami kory i wysysają soki z miazgi. Tam gdzie żyją tam się rozwijają czy jak?

55. Metoda określania liczebności korowca sosnowego

Kontrola jesienią i wiosną w ponad 5-cio letnich uprawach i młodnikach – zakłada się pierścienie lepowe.

56. Problem szkodliwości zakorka czarnego Hylastes ater

Zakorek jest szkodliwy w 2-4 letnich uprawach sosnowych i świerkowych, w których młode chrząszcze przeprowadzają żer uzupełniający, powodując wyciek żywicy, usychanie sadzonek lub ich silne osłabienie.

57. Gatunku zwójek występujących na sośnie

Zwójka odrośleczka – Coccyx turionella
Zwójka pędówczka – Rhyaconia duplana
Zwójka sosnóweczka – Rhyaconia buoliana
Zwójka żywiczaneczka – Retinia resinella

58. Metody określania liczebności zwójki sosnóweczki

Kontrolę przeprowadza się w terminie od 15 maja do 15 lipca. Kontrola upraw i młodników polega na przeglądzie pączków i pędów szczytowych (głównych) na 30 kolejnych drzewkach na obrzeżu oraz na 30 kolejnych drzewkach rosnących wewnątrz młodnika w szeregu prostopadłym do obranego na obrzeżu. Uzupełniającą metodą obserwacji populacji zwójki sosnóweczki jest stosowanie pułapek feromonowych, które wywiesza się przed rójką motyli, w  drugiej połowie czerwca.

59. Metody zwalczania zwójki sosnóweczki

60. Problem szkodliwości zwójki sosnóweczki

Zwójka to typowy szkodnik pędów i pączków sosny. Na bardzo słabych siedliskach uszkodzenia pączków i strzałek mogą być jedną z przyczyn dużych zniekształceń pni.

61. Problem szkodliwości sieciecha niegłębka Philopedon plagiatus

Żeruje w pochmurne dni i nocą na sadzonkach drzew iglastych i liściastych. Postacie doskonałe nagryzają igły w nasadowej części oraz korę na strzałkach. Larwy ogryzają korzenie traw. Lokalnie może wyrządzić większe szkody na uprawach

62. Diagnoza (objawy) występowania choinka szarego Brachyderes incanus

Nieregularnie wygryzione igły (kształt piły), które jesienią brunatnieją i zamierają. Nie żeruje na tegorocznym przyroście.

63. Objawy występowania igłówki sosnowej

W wyniku żeru podstawa igieł grubieje, a same igły przestają rosnąć. Latem igły bledną, następnie żółkną, a zimą opadają. Igłówka preferuje uprawy i młodniki na ubogich siedliskach

64. Objawy występowania osnui sadzonkowej

Na wierzchołkach pędów sosen widoczny oprzęd, pod którym żerują larwy.

65. Problem szkodliwości borecznika rudego

Larwy żerują gromadnie na igłach sosny, czasami ogryzają korę na młodych pędach, może występować gradacyjnie. Chętniej żeruje na drzewostanach ubogich siedlisk.

66. Objawy występowania borecznika rudego

Zgryzione starsze igły, nie tknięte młode pędy.

67. Biologia opaślika sosnowca Barbitistes constrictus

Szkodnik fizjologiczny sosny. Młodsze larwy żerują na roślinach runa. Postacie doskonałe i starsze larwy żerują na igłach, pączkach i pędach, gdzie ogryzają korę. Preferuje siedliska ubogie siedliska borowe. Może tworzyć lokalne gradacje.