Istotą przywództwa jest służebność.

• Przewodzić to prowadzić po drodze będąc na przedzie

• Nadawanie kierunku działaniom innym

• Wywieranie skutecznego wpływu na innych poprzez własne słowa lub czyny

• Wywoływanie pożądanego zachowania

• Umiejętność inspirowania innych, wyzwalania energii

Słowa kluczowe:

• Przywództwo

• Lider, przywódca transformacyjny

• Zachowania zorientowane na zadania, zachowania zorientowane na pracowników

• Przywództwo sytuacyjne

Typy władzy według Maxa Webera:

• Władza tradycyjna: opiera się na przekonaniu o trwałości, świętości istniejącego od dawna porządku, dziedziczonego prawa danej osoby do sprawowania władzy

• Władza legalna: opiera się na normach prawnych, sama jednostka osobiście nie posiada władzy, władza przypisana jest jej w związku ze stanowiskiem jakie zajmuje w strukturze

• Władza charyzmatyczna: opiera się na przeświadczeniu o wyjątkowych właściwościach danej osoby, wierze w jej siłę i zdolności zmieniania zastanego porządku

Źródła władzy:

• Formalna pozycja

• Zdolność nagradzania

• Zdolność karania

• Kontrola nad znaczącymi zasobami organizacji

• Wiedza (kompetencja)

• Zdolność ogniskowania pozytywnych emocji

• Osobowość

• Posiadanie rzadkich umiejętności

Teorie cech przywódczych:

• Trzeba się urodzić przywódcą

• Cech i atrybutów przywódczych nie można się ani nauczyć ani wypracować

  • Brak zgody co do cech wyróżniających przywódcę

  • Cechy wspólne, powtarzające się w licznych zestawieniach cech:

  • Inteligencja

  • Wyniki w nauce

  • Gotowość ponoszenia odpowiedzialności

  • Aktywność i zaangażowanie społeczne

  • Status społeczno-ekonomiczny

  • Dysponowanie odpowiednimi cechami jedynie zwiększa prawdopodobieństwo, że dana osoba będzie skutecznym przywódcą

  • Przywódca mus podejmować odpowiednie działania, a to zależy od jego zachowania

• Teoria zachowań

  • Jak działa skuteczny przywódca?

  • Przywództwo jako efekt wyuczonych zachowań, nabytych umiejętności

  • Zorientowanie na zadania

  • Zorientowanie na pracowników

  • Inicjowanie struktury: realizacja zadań

  • Postawa „uważająca”: dostrzeganie potrzeb podwładnych

  • Graficzna prezentacja dwuwymiarowej natury przywództwa, zachowania zorientowane na: zadania i rozwiązanie problemów pracowników i podtrzymywanie trwałości grupy (siatka kierownicza)

  • Identyfikacja i opis dwóch funkcji przywódczych, które są niezbędne w procesie przewodzenia w grupi:

    • Dbać o realizację zadań organizacyjnych

    • Koncentrowanie swojej uwagi na pracownikach

• Zorientowanie na zadania:

  • Przywódca zwraca swoją uwagę przede wszystkim na w łaściwe zadania i osiąganie celów organizacyjnych

  • Sprawuje bardzo ścisłą kontrolę nad podległymi mu pracownikami i nadzór nad wykonywanymi zadaniami

• Zorientowanie na pracowników

  • Przywódca zawraca swoją uwagę na stosunki panujące w grupie pomiędzy pracownikami i ich zadowolenie

  • Stara się zintegrować zespół, ponieważ uważa, że dobra atmosfera wpływa na efektywność pracy

  • Interesuje się emocjami, potrzebami swoich pracowników

• Jakie zachowania są korzystniejsze:

  • Przywódca zorientowany na pracowników jest efektywniejszy

  • Grupy, w których ze strony kierującego pojawia się wspieranie pracowników, stają się bardziej wydajne niż grupy, gdzie kierujący wprowadza sztywne obostrzenia związane z wykonywaniem zadania, sam określa zarówno zadania jak i procedury

  • Model stosunków międzyludzkich wydawał się bardziej efektywny

• Postawę inicjowania struktury

  • Przywódca odpowiada w relacjach z podwładnymi odwołuje się do wykonywanych zadań

• Postawa uważająca

  • Nastawiona na emocje skutkuje wysokim zadowoleniem pracowników ale w dalszym okresie czasu ma niższą efektywność. Postawa inicjowania struktury ma skutki odwrotne.

• Wyróżnia się pięć typów kierowania

  • Przekonanie, że kierowanie zespołowe jest najskuteczniejszym typem przywództwa nie zostało potwierdzone obserwacją zachowań skutecznych przywódców.

• W stron podejścia sytuacyjnego

  • Przywódca musi dokona wyboru swojej postawy, wybór jednego typu zachowania wyklucza drugi

• Przywódca zanim dokona wyboru swojej postawy powinien wziąć pod uwagę trzy zbiory sił:

  • Siły występujące u kierownika jego wiedzę, wartości, poglądy, nastawienie do pracy

  • Siły występujące u podwładnych ich wiedzę, kwalifikacje itp.

  • Siły pojawiające się w danej sytuacji normy i wartości obowiązujące w danej organizacji

• Sytuacyjne podejście do przywództwa wskazuje, że zachowanie przełożonego powinno uwzględniać sytuację, w jakiej znajduje się on i jego zespół

• Wybór danego stylu powodzenia

• Kierownik

  • Sam określa cele swojego zespołu i sposoby ich realizacji

  • Sam podejmuje decyzje i wydaje polecenia

  • Arbitralnie rozstrzyga i udziela ocen, bez podania uzasadnień©

  • Ściśle kontroluje działania grupy

• Komunikowanie ma tu charakter jednokierunkowy

• Wpływ na pracowników

  • Pracownicy mogą nie identyfikować się z zespołem

  • Odczuwają znaczny dystans i zagrożenie

  • Pojawia się frustracja, agresja, niezadowolenie, wrogość, którą trudno jest usunąć lub zniwelować

• Efektywność

  • Ilość wykonywanej pracy jest wysoka ale jakość, zwłaszcza oryginalność niska

• Kierownik: styk demokratyczny:

  • Uwzględnia uczestnictwo członków grupy w podejmowaniu decyzji i zachęca do tego

  • Gdy pojawiają się trudności proponuje sposoby radzenia sobie z nimi ale wybór sposobu pozostawia grupie

  • Pobudza inicjatywę

  • \komunikacja jest dwustronna

  • Członkowie zespołu identyfikują się z celami grupowymi

  • Chętniej się angażują

  • \odczuwają większą satysfakcję

  • Mniejsza ilość wykonywanej pracy, ale wyższa jakość i oryginalność

  • Czasochłonność

  • Możliwe negatywne zjawiska

• Styl liberalny

  • Pozostawienie grupie swobody w podejmowaniu decyzji i kontroli wlasnych działań

  • Rezygnację z przewodniczenia

  • Wpływ na pracowników:

    • Możliwa wysoka niepewność i brak poczucia bezpieczeństwa

    • ‘Może pojawić się apatia, gdy pracownicy nie mają do kogo się odwołać

    • Nieformalni liderzy

    • Niska produktywność

• Ewolucyjny model przywództwa

  • Zmienne sytuacyjne do analizy przez przywódcę :

    • Kompetencje, kwalifikacje doświadczenia pracownika, stopień dojrzałości merytoryczno-technicznej

    • Motywacja do pracy, zaangażowanie pracownika, gotowość do podnoszenia odpowiedzialności, stopień dojrzałości społeczno-emocjonalnej

  • Przywództwo ma charakter dynamiczny, przywódca dopasowuje swoje zachowanie do stopnia rozwój pracownika/ zespołu, wspomaga jego rozwój

  • Przywódca reaguje na zdiagnozowane niedostatki kompetencji i/lub osłabienie motywacji pracownika

  • Przywódca rozwiązuje problem niedostatku kompetencji pracownika

  • Przywódca reaguje na osłabienie motywacji pracownika w obszarze emocjonalnym

  • Może niezależnie przejawiać zachowania zorientowane na zadania

• Przywództwo sytuacyjne

  • Wybór kierowania:

    • Kwalifikacja podwładnych

    • Osobowość

    • Charakteru zadania

    • Stopnia ryzykla i kosztów

• Efektywność stylu kierowania

  • Kwalifikacje podwładnych: przywódca będzie w stanie dopasować swój instruktarz

  • Osobowość pracownika: samodzielne-działają efektywnie pod demokratą, Szukające oparcia: podlegają autokracie

  • Charakter zadania: zadania twórcze, odtwórcze, wykonywane zbiorowo, gdy pracownicy pracują wspólnie nad jednym zadaniem-demokrata.

  • Stopień ryzyka i koszty

    • W sytuacjach obciążonych wysokim ryzykiem styl autokratyczny

    • Szybko redukuje napięcie

    • O powodzeniu decyduje tutaj szybkość podejmowania decyzji

• Sczynniki efektywność kierowania

  • Styl przełożonego związek z kulturą prganizacyjną

  • ‘preferowany w firmie

  • Zarządzania w organizacji

• Przywództwo transformacyjne

  • -odpowiada na potrzebę dokonania przeobrażeń w organizacji

  • -zdolność odczytywania słabych sygnałów nowych trendów rozumienia jakie będą kierunki zmian

• Przywództwo transformacyjne:

  • Tworzenie dalekosiężnej wizji

  • Transformacja, zaufanie i wiara

  • Rozczarowanie o teorii cech

  • Niewystarczające wyjaśnienia teorii zachowań

  • Teorie przywództwa sytuacyjnego próbowały ustalić wzór właściwych reakcji przywódcy w konkretnej sytuacji

• Przywództwo zorientowane na zasady

  • Kształtowanie liderów polega na rozwijaniu charakteu a nie tylko konkretnych umiejętności

  • Przewodzić innym może tylko ta osoba, która potrafi kierować sobą, rozumie zależności między częściami procesu społecznego, którymi kieruje i współzależność świata jako całości

• Lista cech idealnego lidcera:

  • Poczucie własnej wartości

  • Pro aktywność

  • Samodzielność

  • Pozytywne myślenie

  • Współzależność

  • Spójność wewnętrzna

  • Obfitość

  • Tworzenie wizji

  • Ciągłe uczenie się

  • Intuicja

  • Wewnętrzny zapała, zarażać entuzjazmem

  • Wydobywanie z ludzi tego co w nich najlepsze poprzez zapewnienie im możliwości do rozwoju

• Jak oceniasz przydatność przedstawianych koncepcji przywództwa w twojej pracy?

• Jaki jest typowy obraz polskiego przywódcy kierującego organizacją?