PODSTAWY FINANSÓW - ćwiczenia

28.03.2010

Klasyfikacja instrumentów finansowych

I Aspekt własnościowy

1/ Instrumenty własnościowe – instrumenty potwierdzające, że ich posiadacz ma prawo

do majątku lub elementu majątku (akcje)

2/ Instrumenty wierzycielskie – które stwierdzają istnienie zobowiązania ich wystawcy

wobec posiadacza takowych instrumentów (obligacje, weksle).

II Ze względu na kryterium czasu

Dzielimy na 3 podst. grupy :

1/ Instrumenty krótkoterminowe – instrumenty o terminie wykupu do 1 roku

(pojęcia wymagalności, zapadalności lub ważności).

2/ Instrumenty średnioterminowe – instrumenty o terminie wykupu od 1 roku do 3 lub 5 lat.

3/ Instrumenty długoterminowe – instrumenty o terminie wykupu pow.3 lub pow.5 lat.

Inny podział :

1/ Instrumenty pieniężne o terminie wykupu do 1 roku (krótkoterminowe)

2/ Instrumenty kapitałowe o terminie wykupu pow.1 roku (średnio i długoterminowe).

III Ze względu na rodzaj dochodu

1/ Instrumenty o stałym dochodzie – instrumenty, które przynoszą stały dochód tzn. dochód

zawsze istniejący (lokata bankowa, obligacja). ( dochód ciągle jest raz niski raz wysoki ,

ale jest)

2/ Instrumenty o zmiennym dochodzie (akcja). ( dochód wysoki , niski lub strata)

IV Ze względu na sposób ustalania cen

1/ Instrumenty podstawowe (bazowe i pierwotne) – np. waluty, stopa %, papiery

wartościowe, towary giełdowe. cena nie jest zależna

Przykład z Internetu:

Kupujący odnosi zysk wówczas, gdy w terminie realizacji cena produktu bazowego (np. akcji) będzie wyższa od wskazanej ceny kontraktowej, ponieważ zobowiązał się on do zakupu instrumentu bazowego po cenie kontraktowej, w tym wypadku niższej od obowiązującej na rynku.
Z kolei sprzedający odnosi zysk wówczas, gdy w terminie realizacji cena produktu bazowego będzie niższa od przyjętej ceny kontraktowej, ponieważ po cenie kontraktowej musi sprzedać produkt bazowy, w tym wypadku po cenie wyższej od obowiązującej na rynku.

2/ Instrumenty pochodne (derywaty lub derywatywy) – ich wartość zależy od poziomu wartości instrumentu bazowego. Instrumenty te nie istnieją samodzielnie, zawsze na czymś bazują, od czegoś zależą (np. kontrakt terminowy, który zależy od kursu dolara) – są to np. opcje (kupna i sprzedaży), futures, forward, swap, kontrakty terminowe.

Weksel – dokument sporządzony zgodnie z przepisami prawa i zawierający bezwarunkowe

zobowiązanie wystawcy weksla do zapłacenia posiadaczowi weksla określonej

kwoty w ustalonym terminie.

Rodzaje weksli :

1/ Weksel własny – weksel w którym wystawca sam zobowiązuje się zwrócić posiadaczowi weksla określoną kwotę w ustalonym terminie.

2/ Weksel trasowany – weksel, w którym wystawca (trasant) poleca osobie trzeciej (trasatowi) zapłatę określonej sumy w ustalonym terminie na rzecz remitenta.

Funkcje weksla :

1/ Płatnicza – polega na wykorzystaniu weksla jako środka płatniczego
2/ Obiegowa – wiąże się z możliwością przenoszenia praw z weksla na inne osoby.

3/ Gwarancyjna – polega na zabezpieczeniu płatności weksla przez wszystkie osoby na nim

podpisane.

4/ Refinansowa – polega na możliwości oddania weksla do dyskonta w banku.

Dyskonto weksla

d ^. t

K = S 1 365

K – kwota zdyskontowana , czyli kwota którą uzyskamy przy oddaniu weksla

S – suma wekslowa (wartość nominalna – kwota na którą weksel był wystawiony)

d – stopa dyskontowa stosowana przez bank

t – czas w dniach do wykupu weksla

* Na teście będzie zadanie !

Zad. 1/ Jaką kwotę uzyska przedsiębiorstwo oddają do dyskonta weksel o wartości 12 000

i terminie wykupu 17 dni jeżeli bank stosuje stopę dyskontową = 20% ?

Liczyć bardzo dokładnie – do 7,8 miejsc po przecinku!

I sposób

0,20 ^. 17 3,4

K = 12 000 ( 1 - 365 ) = 12 000 ( 1 - 365) = 12 000 ( 1 – 0,00931506) =

= 12 000 ^. 0,990684932 = 11 888,22

II sposób - wtedy liczymy do 2 miejsc po przecinku

S ^. d ^. t 12 000 ^. 0,20 ^. 17 40 800

O = 365 = 365 = 365 = 111,78

K = S – O = 12 000 – 111,78 = 11 888,22

Wzór na wartość pośrednią

Ws – Wk 60 - 30

Stopa zwrotu z inwestycji Wk np. Wk = 30, Ws = 60 60 = 1

Ws – wartość sprzedaży

Wk – wartość kupna

Ws – Wk 365

R = Wk ^. t

R – rentowność weksla w skali roku

Rzeczywisty koszt kredytu wekslowego dla przedsiębiorstwa, a dla banku to rentowność weksla.

12 000 – 11 888,22 365 111,78 365 40799,7

R = 11 888,22 ^. 17 = 11 888,22 ^. 17 = 202 099,74 = 0,20187 (tak zaokrąglać!)

Akcja – papier wartościowy o charakterze własnościowym potwierdzający udział jej

posiadacza w majątku spółki ( różnica między kredytem, a akcją …………)

Rodzaje akcji :

I grupa

1/ Akcje zwykłe – prawo poboru dywidendy

2/ Akcje uprzywilejowane – dające swym posiadaczom dodatkowe prawa ( np. wyższa

dywidenda, wyższe prawo głosu, pierwszeństwo do majątku w razie likwidacji firmy przed

innymi akcjonariuszami)

II grupa

1/ Akcje imienne – wystawiane na nazwisko akcjonariusza i wpisane do księgi akcyjnej

(obrót nimi może być ograniczony)

2/ Akcje na okaziciela – obrót nimi jest nieograniczony przez spółkę.

Wartość akcji :

1/ Wartość nominalna – wartość kapitału akcyjnego przypadającego na 1 akcję.

2/ Cena ( wartość) emisyjna – cena po jakiej akcja jest sprzedawana przez emitenta.

3/ Wartość rynkowa akcji – wartość ustalana poprzez rynek

4/ Wartość księgowa akcji – wartość aktywów netto spółki przypadających na 1 akcję.

Obligacja – papier wartościowy o charakterze wierzycielskim, w którym emitent

zobowiązuje się zwrócić posiadaczowi obligacji jej wartość nominalną

w oznaczonym terminie i zapłacić ewentualne odsetki (emisja jest kosztowna

opłaca się w dużych kwotach na dłuższy okres czasu).

Rodzaje obligacji :

I grupa

Podział ze względu na emitenta :

- skarbowe;

- przedsiębiorstw;

- komunalne;

- instytucji finansowych

II grupa

Podział ze względu na rodzaj dochodu jaki przynosi obligacja :

- ze stałym oprocentowaniem – przez cały okres odsetki są stałe

- ze zmiennym oprocentowaniem - % się zmienia.

III grupa

Obligacje dochodowe – od których odsetki wypłacane są w momencie osiągnięcia przez spółkę zysku.

IV grupa

Obligacje zero kuponowe – dokończy na nast. Ćw.

-

-

Wartość obligacji :

1/ Wartość nominalna – odzwierciedla wielkość zobowiązań emitenta wobec posiadacza

obligacji.

2/ Cena emisyjna – cena po jakiej obligacja sprzedawana jest przez emitenta .

3/ Cena rynkowa – cena ustalana poprzez relacje popytu i podaży.

Relacja cena emisyjna – wartość nominalna

Ce = Wn

Ce < Wn – obligacje z dyskontem (sprzedawana poniżej wartości nominalnej)

Ce > Wn – obligacja sprzedawana z premią (sprzedawana powyżej wartości nominalnej)

Wycena obligacji

K₁ + K₂ + + K_n + W_n

C_o =(1+YTM)¹ (1+YTM)² ……… (1+YTM)ⁿ (1+YTM)ⁿ

C_{o –} cena obligacji

K_1, K_2, K_{n –} odsetki od obligacji ,kupony czas w latach do wykupu obligacji

W_n – wartość nominalna

YTM – wymagana stopa zwrotu inwestora (może być rynkowa stopa %)

n –czas w latach do wykupu obligacji