Socjologia polityki – wykład 3.04.2011
……………..w której zrzeszenie pełni pierwotne funkcje czyli te, do których zostało powołane, są to funkcje zw z realizacją potrzeb samych członków zrzeszenia.
W etapie II obok samych członków zrzeszenia pojawiają się nowe podmioty, które formułują oczekiwania względem zrzeszenia. Podmioty te najogólniej ujmując nazywamy klientelą zrzeszenia. W tym etapie instytucjonalizacji potrzeby klienteli są traktowane komplementarnie, realizowane są te potrzeby, które są zgodne z potrzebami członków zrzeszenia.
W etapie III potrzeby klienteli zrzeszenia zaczynają dominować nad potrzebami pierwotnych członków zrzeszenia. To zewnętrzni klienci konstruują te postulaty, na których koncentruje się działalność zrzeszenia.
W etapie późniejszym potrzeby członków zrzeszenia nie zostają już zaspokajane w tej pierwotnej formie lecz w postaci rozmaitych ekwiwalentów, działający otrzymują zamienniki, które mogą w innym miejscu, innym zrzeszeniu, zamienić na potrzebę, która pierwotnie byłą realizowana we wcześniejszym zrzeszeniu.
W Etapie IV ostatnim – patologia instytucjonalizacji; zrzeszenie nie koncentruje się już ani na realizacji funkcji wyznaczonych przez klientelę ani na realizacji potrzeb swoich członków lecz na dbaniu o stabilność swoich rozrośniętych struktur. Klientela dała impuls do rozwoju, dzięki niemu zrzeszenie rozbudowało infrastrukturę, postawiło nowe gmachy, zatrudniło nowych pracowników, stało się niezwykle rozbudowaną strukturą instytucjonalną, której utrzymanie pochłania cały czas i wysiłek organizacyjny pracujących tam osób.
W efekcie instytucjonalizacji zrzeszenie zaczyna zajmować się samym sobą, obsługą rozrośniętej struktury.
Formalne zrzeszenia mają tendencję do ulegania takiemu procesowi. Elementem który opóźnia zachodzenie tego procesu jest kontrola społeczna
KONFLIKTY SPOŁECZNE – KONFLIKTY POLITYCZNE
Konflikt jako przedmiot badań socjologicznych pojawił się już na samym początku konstruowania, wyłaniania się socjologii teoretycznej. Konflikt od zawsze uchodził za ważny przedmiot badań. OD samego początku zarysowały się dwie skrajnie odmienne perspektywy opisu konfliktu społecznego i wyłaniania się konfliktu społecznego. Te dwie perspektywy związane są z pracami 2 autorów:
- Karol Marks – jego koncepcja jest przykładem perspektywy nazywanej ogólnie perspektywą ‘koerencyjną’ - tezy uniwersalne:
Konflikt społeczny posiada swoje źródło strukturalne – jest trwale wpisane w strukturę społeczną
Skoro posiada źródło strukturalne, konflikt jest stanem naturalnym, jest procesem, w którym struktura społeczna rozwija się i kształtuje
Konflikt jest nieusuwalny
Rozwiązanie jednego typu konfliktu generuje pojawienie się nowego konfliktu ale jest to zjawisko korzystne, bo w ten sposób społeczeństwo przechodzi przez kolejne fazy rozwoju
Konflikt społ. Przebiega zawsze w fazie ujawnionej i w fazie tej jest przejawem realnej, rzeczywistej sprzeczności interesów pomiędzy grupami
Tak wyłożone założenia zostały przejęte przez naśladowców i wyznawców tej perspektywy.
Każdy nowy etap procesu społecznego posiada w sobie zarzewie nowego konfliktu. Zatem kapitalizm wyzyskujący robotników posiadał już w sobie strukturalne źródło konfliktu, który to konflikt musi eksplodować.
Radykalizm w wyborze metod: jeden podstawowy środek rozwiązywania konfliktu: rewolucja grupy uciskanej, nie ma możliwości rekonstrukcji lub ewolucji struktury społecznej.
-Georg Simmel – jego perspektywa nazywana jest perspektywą ‘integracyjną’ – w założeniach ogólnych jego perspektywy konflikt jest traktowany jako element zakłócający strukturę społeczną jako element niekorzystny dla tejże struktury. Konflikt jest przejawem dysfunkcji, choroby jaka drąży strukturę społeczną, dlatego też należy tę chorobę z całą stanowczością zwalczać. Szybko i sprawnie rozwiązywać konflikty, a najlepiej przewidywać, stosować środki prewencyjne. Wg niego elementem napędzającym rozwój społeczny jest ład i harmonia. Społeczeństwo potrzebuje ładu aby się rozwijać. Konflikt jest elementem, który ten rozwój hamuje.
Specyfika podejście Simmela:
Źródło konfliktu nie tylko w sprzecznościach interesów ale również w pewnych psychologicznych, osobowych predyspozycjach tkwiących w poszczególnych jednostkach – aby konflikt wszedł w fazę jawną musi pojawić się katalizator w postaci konfliktowej jednostki, która wejdzie w konfliktową relację osobową z innym podmiotem. Jeśli tej jednostki nie będzie i nie dojdzie do wybuchu nienawiści, wtedy konflikt cały czas będzie w kontrolowanej fazie utajonej, nie będzie wywoływał objawów chorobowych.
Oprócz konfliktów interesów nie należy również lekceważyć konfliktów socjologicznych oraz tych związanych z konstruowaniem jednostkowej tożsamości.
Zderzenie tych dwóch perspektyw ma implikacje we współczesnej interpretacji konfliktu społecznego.
Współczesnym reprezentantem myśli nawiązującej do Marksa był Ralf Darendorf, wg niego: konflikt ma źródło strukturalne ale inaczej definiuje to źródło. Permanentnym źródłem wg niego jest asymetria relacji władczej, która powoduje, że jedni rządzą a drudzy są rządzeni. Z jednej strony tej asymetrii nie można przezwyciężyć, bo jest ona istotą relacji władczej, z drugiej strony powszechność konfliktu wynika z faktu powszechności relacji władczej.
Kontynuatorem perspektywy integracyjnej był L. Coser – na odpowiedź samej struktury społecznej na sygnał w postaci konfliktu jednostkowego – wg niego struktura społeczna ma tendencję do autokorekty (rezonowania, amortyzacji) tych niepokojących sygnałów jakimi są konflikty. Jego myślenie jest zgodne z koncepcją funkcjonalistów, zatem odpowiedzią na konflikt jest zawsze takie rozwiązanie, które uratuje strukturę społeczną przed rozpadem. Jeśli struktura jest mądra to z konfliktu wyciągnie wnioski na przyszłość. Ewolucja społeczna, postęp społeczny odbywa się w ten sposób, że struktura społeczna traktuje konflikt na zasadzie szczepionki, która ma zabezpieczyć przed gwałtowną relacją struktury na podobne wydarzenia w przyszłości. Konflikt zmienia strukturę społeczną ale zmienia ją w sposób ewolucyjny a nie rewolucyjny.
Koncepcja teorii konfliktów wewnątrzgrupowych L. Cosera – obserwując mechanizm działania grupy średniej wielkości (np. partii kadrowej) możemy dojść do wniosku, że receptą na rozpad wewnętrzny grupy jest reprodukcja konfliktu. W reprodukcji tej stosuje się dwa zabiegi:
aby grupę zintegrować na nowo i w dalszej kolejności przygotować na duży wysiłek aktywizacyjny lokalizuje się tzw. ‘wroga wewnętrznego’
następnie wskazuje się ‘wroga zewnętrznego’, bo to nadaje tępa integracji wewnętrznej
nast.: typy konfliktów społecznych z uwagi na przedmiot konfliktu