Inteligencja emocjonalna
- brak wglądu w to co się dzieje w naszych emocjach
1940- Wechsler
Osoby o tym samym poziomie inteligencji mogą znacząco różnić się w zakresie efektywnego radzenia sobie ze środowiskiem.
Inteligencja ogólna nie wystarcza. Inteligencja, ani intelekt nie świadczą o radzeniu sobie w społeczeństwie.
Inteligencja emocjonalna- klucz do osiągania sukcesu w społ., efektywność
Niska wartość predykcyjnego IQ
INTELIGENCJA PERSONALNA (Garner)
Zdolności językowe
Matematyczne
Orientacji przestrzennej
Kinestetyczne
Muzyczne
Inteligencja czy zdolności personalne
Zespół zdolności, który wpływa na nasze relacje z innymi
Int. interpersonalna- zdolność do reakcji z innymi ludźmi; wybrane zdolności jak reagujemy na innych i jak rozróżniamy swoje uczucia; wiedza o emocjach, ale nie wykorzystanie jej
Intrapersonalna-
1989 MODEL WSTĘPNY, SALOVEY, MAYER,
Inteligencja emocjonalna- posiada ją każdy człowiek, różnica w poziomie tych umiejętności
Zdolność człowieka ddo śledzenia własnych i cudzych uczuć i emocji, różnicowania ich oraz wykorzystywaniu
Z konspektu c.d o ich koncepcji i 3 grafy.
Ocena i ekspresja emocji- empatia + przewidywanie emocji
Regulacja- umiejętność wzbudzania i hamowania emocji swoich i innych
Wykorzystanie- elastyczność, uwaga, motywacja i myślenie
Nadrzędne elementy inteligencji emocjonalnej
W konspekcie
W ciągu życia rozwijają się te składniki.
Percepcja, ocena i ekspresja emocji
Rozpoznawanie emocji na podstawie ich korelatów fizjologicznych oraz myśli
Rozpoznawanie u innych na podst. Wyglądu, tonu głosu.
Umiejętność adekwatnego wyrażania emocji oraz potrzeb z nimi związanych
Zależy od nauczonych schematów okazywania e.
Zdolność do rozróżniania adekwatnych/ nieadekwatnych, prawdziwych/ nieprawdziwych niewerbalnych przekazów emocjonalnych
Pojawia się najpóźniej
Emocjonalność wspomagająca myślenie
Kierownie uwagi na istotne inf.
Np. ruch- na pewno jest istotne
Generowanie emocji jako pomoc w ocenie związanej z emocjami
Celowe wzbudzanie emocji
Wahania nastroju zmieniają perspektywę postrzegania- uwzględnienie w danej sytuacji wielu perspektyw
Stany emocjonalne modelują mtody rozwiązywania problemów
Np. radość ułatwia twórcze myślenie
Rozumienie i analiza emocji (Włączenie wiedzy n.t. emocji)
Nazywanie i rozpoznawanie zw. Między słowani, a treściami
Np. jeśli tata straci pracę to będzie smutnym bezrobotnym xD
Interpretacja znaczenia, jakie niosą emocje w kontekście relacji
Rozumienie złożonych emocji przezywanych nieomal jednocześnie
Np. żebrak wzbudza wiele emocji na raz
Rozpoznawanie prawdopodobnych sekwencji mocji np. od zdolności do wstydu
Np. jeśli się rozłoszczę publicznie to potem mogę tego żałować
Świadoma regulacja emocji w celu ułatwienia rozwoju
Otwarcie się na emocje
Np. rodzice tolerują emocje pozytywne, ale raczej już nie negatywne
Świadome włączenie lub ignorowania emocji w zależności od ich wartości inf i użyteczności
Świadoma kontrola emocji w relacji ze sobą i innymi
Np. regulacja podczas rozmowy o pracę
Refleksyjna kontrola emocji (wyciszanie emocji -, wzmacnianie +, bez ignorowania inf)
Nie tłumię, ale wyciszam i czerpię z nich inf.
Bar-On
I.e.- zbiór pozaintelektualnych możliwości, kompetencji, umiejętności.
Umiejętności interpersonalne (zw. Z innymi ludźmi)
Intrapersonalne (zw. Z zasmym sobą)
Przystosowawcze
Radzenie ze stresem
Ogólny nastrój
Goleman
kompetencja emocjonalna – zakres, w jakim dzieci potrafią w określonych, zdefiniowanych społecznymi rolami czy regułami kontekstach społecznych rozumieć zawarte w nich przekazy emocjonalne.
KOMPETENCJE OSOBISTE
Kompetencje te determinują stopień,
w jakim radzimy sobie ze sobą.
KOMPETENCJE SPOŁECZNE
Kompetencje te determinują stopień,
w jakim radzimy sobie z innymi.
KOMPETENCJE OSOBISTE
Samoświadomość- pełna wiedza na swój temat
Samoregulacja- regulują emocje
Motywacja- skłonności sprzyjające osiągu celów, konsekwencja przy realizacji
KOMPETENCJE SPOŁECZNE
Empatia- uświadomienia sobie uczuć i potrzeb innych ludzi, przyjęcie perspektywy innych os.
Umiejętności społeczne-
- wzbudzeni u innych pożądanych emocji i zarządzania nimi,
- porozumiewanie się z innymi,
- łagodzenie konfliktów,
- przewodzenie,
- porozumiewanie,
- katalizowanie zmian,
- tworzenie więzi,
- współpraca i współdziałanie, praca zespołowa
Saarni
Zmienne wspomagające wyjaśnianie progresywnego mechanizmu kompetencji emocjonalnej to:
poczucie własnej wartości (self esteem),
im więcej nowych sytuacji tym większy rozwój
poczucie sprawstwa, skuteczności (self efficacy)
Składniki kompetencji emocjonalnej
Świadomość stanów emocjonalnych
- wrodzone wzorce ekspresji emocjonalnej
- akceptacja dynamiki procesu, elementów niedostępnych świadomości
- umiejętność powstaje na bazie wrodzonych wzorów ekspresji emocjonalnej
- warunkiem jest uprzedni rozwój JA (podmiot uczuć, ok. 10 m-ca)
- 5 r.ż. świadomość odczuwalnych emocji (uwydatnienie + i -)
Umiejętność różnicowania emocji przeżywanych przez innych
- na podst. Wskaźników sytuacyjnych oraz ekspresji mimicznej
- 2 lata- słowa dla 6 podstawowych emocji
- 4 lata- wskazanie tych rodzajów sytuacji, które wiążą się z określonymi prostymi zespołami emocji np. wycieczka- mama jest zła
- 5 rok- bezbłędne dekodowanie nazw emocji z wyrazów mimicznych np. wiem co zrobić, aby rodzice się uśmiechnęli, czego się boję
Zdolności do nazywania emocji słowami
20 mies- pierwsze słowa np. mama na wszystko
Pierwsze słowa: śpiący, głodny, dobry, szcześliwy, czysty, zmęczony, smutny, przestraszony, zajęty, cichy
Najpóźniej: rozśmieszany, zagrożony, znużony, odrzucony, beztroski, nieskrępowany, zazdrosny, napięty, dominujący, pobudzony
3-4 lata- rozumienie ok. 125 słów odnoszących się do emocji
Umiejętność posługiwania się słownictwem związanym z emocjami, który charakteryzuje daną grupę
Umiejętność empatii:
empatia poznawcza
efekt skupienia uwagi na emotogennych zdarzeniach, w których uczestniczą inni
partycypacyjna
nie obserwowało się bezpośrednio reakcji emocjonalnej, gdy występowała
12 lat- przechodzenie od nadmiernej identyfikacji (emocje pochłaniają dziecko) do form bardziej dojrzałych (ja nie jestem w tej sytuacji) [płacz, bo płacze mama]
Umiejętność różnicowania stanów emocjonalnych korespondujących ze spójną ekspresją od tych, które pozbawione są ekspresji
6 lat- można błędnie odczytać cudzą ekspresję (udawanie)
Maskowanie stanu wew. Poprzez zew. Ekspresję (same udają)
2 lata- przesadna ekspresja
10 lat- Minimalizacja ekspresji- neutralizowanie emocji (kamienna twarz) lub substytucja emocji (okazywanie innej emocji)- uzyskanie korzyści
Znajomość kulturowych reguł i norm emocjonalnych
10 lat świadome maskowanie- dostosowywanie do obowiązujących norm społ
Umiejętność wnioskowania o emocjach na podstawie wiedzy o partnerze
Rozpoczęcie nauki w szkole- rozpoczęcie określania innych ludzi (ta osoba jest raczej otwarta, ta raczej cicha)
Posługiwanie się schematami poznawczymi, które powstają w różnych okresach, aby przewidywać
Perspektywa interakcyjna w relacjach (zmiana ekspresji w celu ochrony uczuć innej osoby)
Wiek przedszkolny- świadomość możliwości wywierania wpływu na stan emocjonalnych innych (ale nie ma kontroli nad swoją ekspresją)
Przedszkole/ szkoła- kierowanie własną ekspresją, aby osiągnąć cel- kształtowanie poczucia sprawstwa
Zdolność do radzenia sobie z negatywnymi stanami (zaangażowanie w inną sytuację, redefiniowanie sytuacji emocji)
Angażowanie się do innej sytuacji (inukanie syt. Negat)
Redefiniowanie sytuacji emocjogennej lub emocji (dobrze że się smucę, bo mam więcej czasu na to, aby ją przemyśleć)
Zmiana ekspresywnego Zach na bardziej pozyt
Wyładowywanie afektu (nie zawsze prowadzi do rozładowania, na słabszym obiekcie- przeniesienie)
Przekształcenie w chorobę somatyczną (nie umiem opanować emocji, ale składam wielki wysiłek w jej opanowanie)
Wiedza o strukturze relacji interpersonalnej (wyznaczanej bądź definiowanej przez bezpośrednią relację emocjonalną)
13 lat- spostrzeganie asymetryczności relacji i asymetryczność w ujawnianiu emocji (mnie nie wolno złościć się na rodziców, a im na mnie można, ktoś może więcej, a mnie nie)
Zdolność do emocjonalnej samowystarczalności
Emocjonalne sprawstwo, skuteczność
Akceptacja własnych doświadczeń emocjonalnych
POMIAR IE
modele zdolnościowe
IE- zespół różnorodnych umiejętności nabywanych w trakcie życia (Sallowey i Mayera)
Testy złożone z różnego rodzaju zadań czy problemów, których rozwiązanie wymaga zdolności związanych ze sferą emocjonalną (wyberz zachowania wg ciebie najbardziej inteligentne)
Żadna płeć nie ma lepszych wyników.
modele mieszane lub modele cech
IE- szeroki wachlarz kompetencji i umiejętności (zd. Motywacyjne, empatia, samokontrolę, aż po optymizm; cechy osobowości dotychczas nie wyodrębnione w tradycyjnych teoriach osobowości; Golleman)
Metody kwestionariuszowe (samoopisowe), w których osoba badana sama dokonuje oceny własnych kompetencji emocjonalnych
Kobiety mają lepsze wyniki.
PRACA EMOCJONALNA
Bazuje na relacjach z innymi ludźmi np. sektor usług- sprzedawca, doradca, kelner, stewardessa- zespół norma i zasad jak emocjonalnie należy pracować, pracuje się swoimi emocjami.
Pojęcie wprowadzone do literatury w latach osiemdziesiątych przez Hochschild
Zawody związane z sektorem usług, którym towarzyszy zestaw reguł nakazujących, jakie emocje są właściwe i pożądane w kontakcie z klientem, pracuje się swoimi emocjami, duże koszty emocjonalne i energetyczne.
Różnicowanie: Odgrywanie
-płytkie- wchodzę na zajęcia i myślę: powinnam być uśmiechnięta; więc przyjmuję maskę, a w śroku przeżywam co innego
Odgrywanie głębokie- naprawdę próbuję wzbudzić w sobie pożądany stan emocjonalny (mniejsze koszty, zarażanie afektywne innych osób)
Gorsze konsekwencje- ogrywanie płytkie
Wypalenie zawodowe (Maslach):
W syt. niedostosowania
*Wyczerpanie emocjonalne (coraz więcej złości)
*Depersonalizacja (traktowanie pacjenta jako przedmiotu, odbębnienie)
*Poczucie obniżenia własnych dokonań („moja praca nie ma sensu”)