Paweł Siwek
gr. 22

Ergonomia pracy fizjoterapeuty.

Pojęcie ergonomia można wytłumaczyć na wiele różnych sposobów w zależności od dziedziny. W przypadku fizjoterapeutów będzie ono oznaczało takie wykonywanie pracy i wszelkich czynności aby w jak najmniejszym stopniu obciążać ciało w szczególności kręgosłup. Na ergonomie pracy będzie się składać wiele poszczególnych elementów. Postaram się przedstawić kilka z nich.

1. Pozycja pracy.
Pozycje można podzielić na dwie grupy: siedzącą i stojącą
W pozycji siedzącej należy przede wszystkim pamiętać o prawidłowym siedzeniu (na guzach kulszowych, biodra wyżej od kolan itp.) na krześle bądź piłce. Jeżeli jesteśmy zmuszeni przyjąć pozycje siedzącą np. na ziemi należy pamiętać o tym aby odciążyć odcinek lędźwiowy (podłożyć pod niego wałek, klin, poduszkę)
Plusem pozycji siedzącej jest możliwość precyzyjniejszego wykonania czynności, w pozycji siedzącej często pracujemy również z komputerem. Wadą jest ograniczenie przestrzeni i mniejsza możliwość wywierania siły.

W pozycji stojącej mamy większą swobodę ruchową, oraz jesteśmy w stanie wywierać większe siły. Pozycja stojąca jest główną pozycją pracy fizjoterapeuty. To głównie w niej prowadzi się oraz wykonuje ćwiczenia czy przemieszcza się pacjenta. Istotną rzeczą jest tutaj to że wraz ze zmianą ułożenia ciała zmienia się układ dźwigni który dla jednej czynności może być korzystny dla innej nie koniecznie.

2. Dźwignie.
W związku z tym że terapeuta bardzo często musi zmieniać pozycję pacjenta lub pomagać mu w tym oraz ćwiczyć jego kończyny (często niedowładne lub porażone) narażony jest na wielokrotne dźwiganie ciężaru. Po za tym że każdy ciężar powinniśmy unosić w odpowiedniej pozycji należy pamiętać również że ciało zachowuje się jak dźwignia. Trzeba więc pracować tak aby nie przemęczyć mięśni, aby to robić należy maksymalnie skracać ramię dźwigni wtedy można unieść ciężar najmniejszym nakładem sił.

3. Dźwiganie przedmiotów, schylanie się po nie.
Podczas pracy z pacjentem bardzo często trzeba podnieść jakiś przedmiot z ziemi. Prawidłowo można to wykonać na 2 sposoby. Jeden poprzez przykucnięcie z wyprostowanymi plecami. Drugim sposobem jest zgięcie jednej kończyny w biodrze, podczas gdy druga jest w osi kręgosłupa i przechylenie się na zasadzie dźwigni. Zawsze należy zginać się w biodrach a nie w kręgosłupie.

4. Dużym niebezpieczeństwem jest również ciągłe przebywanie w jednej pozycji. Podczas pracy należy gdy tylko to możliwe maksymalnie często zmieniać pozycję pracy. Najlepiej co 15 minut.

5. Nauka prawidłowego wykonywania czynności.
Podczas pracy wielokrotnie uczy się pacjentów prawidłowego wykonywania ćwiczeń oraz czynności samoobsługowych czy innych. Ważne jest to aby samemu o tym pamiętać. A więc przy nauce każdej nowej metody, każdego ćwiczenia i czynności pamiętać o ergonomii i tak ją wykonywać aby utrwalił się prawidłowy nawyk. Jeżeli zostanie to zaniedbane i czynność będzie wykonywana wielokrotnie nie prawidłowo prawdopodobnie doprowadzi to do przeciążeń i zmian w kręgosłupie.

Kilka wskazówek:
- Zaplanowanie każdego ćwiczenia z myślą również o sobie i o swojej pozycji tak by była ona prawidłowa
- Dopasowanie warunków pracy pod siebie (wysokość kozetki, oświetlenie, podejście z odpowiedniej strony)
- Maksymalne wykorzystywanie umiejętności pacjenta. „Im mniej musimy zrobić tym lepiej”
- Pracować na nogach, przez przenoszenie środka ciężkości
- Bezwzględnie unikać zgięcia i rotacji w kręgosłupie
- Starać pracować się tak aby jak najbardziej wykorzystywać możliwości odciążenia np. poprzez tarcie.
- Nie „szarpać się” z pacjentem, jeżeli potrzebujemy pomocy to poprosić o nią kogoś.
- Takie zaplanowanie pracy z pacjentami aby nie wykonywać ciągle tych samych czynności, często zmieniać pozycję, robić przerwy
- Samemu nie zapomnieć o konieczności aktywności fizycznej

Najważniejszą zasadą fizjoterapii jest przede wszystkim nieszkodzenie pacjentowi. Moim zdaniem drugą równie ważną jest nie szkodzenie samemu sobie.