1) Eutrofizacja czyli wtórne zanieczyszczenie, to proces gromadzenia się materii organicznej (spływającej w ściekach komunalnych i przemysłowych) w tempie przekraczającym jej zasymilowanie. Eutrofizacja może być pochodzenia naturalnego lub antropogenicznego.
2)Zanieczyszczenie Bałtyku ściekami spływającymi, przede wszystkim z rzek, oraz nieodpowiedzialna polityka ludzka doprowadza do naruszenia równowagi w płytkich przybrzeżnych wodach, gdzie następuje kwitnienie glonów zakłócając prawidłowy rozród organizmów.
3) budowa oczyszczalni ścieków, zmniejszenie zużycia wody w gospodarstwach domowych, dbanie o czystość plaż i wód przybrzeżnych, zmniejszenie zużycia nawozów sztucznych w rolnictwie, szersze korzystanie ze źródeł energii odnawialnych-budowa elektrowni wodnych i wiatrowych, zmiana technologii przemysłowych na bardziej przyjazne dla środowiska powodujące zmniejszenie zużycia energii i wody oraz ilości ścieków i odpadów,
4) lód, który ma gęstość jeszcze mniejszą niż woda (dlodu ≅ 0,9g/cm3) utrzymuje się z łatwością na jej powierzchni. Pod warstwą lodu, blisko dna, temperatura wody utrzymuje się na poziomie 40C, co umożliwia przetrwanie organizmów żywych.
5) Europa ma taki łagodny klimat dzięki ciepłemu Prądowi Zatokowemu, który transportuje ciepłe wody oceaniczne z Zatoki Meksykańskiej do Europy. Golfsztrom ma znaczący wpływ na ocieplenie klimatu terenów lądowych w jego pobliżu. Golfsztrom transportuje ciepłe wody, które potem jako Prąd Północnoatlantycki dostają się w okolice Europy. Dzięki temu średnia temperatura powietrza w zimie w zachodniej Europie jest podwyższona o 3-5 stopni Celsjusza.
6) Zasoby dyspozycyjne - jest to ta ilość wody, która może być dostarczona użytkownikowi przez co najmniej 95% czasu w każdym roku. Tak rozumiane zasoby dyspozycyjne wody w Polsce określone są na 22 km3. W tej wielkości zawarta jest ilość zasobów wód podziemnych, oceniana na l2,5 km3
Zasoby dyspozycyjne mogą być zwiększone przez budowę zbiorników retencyjnych. Ocenia się, że w Polsce są naturalne warunki do zmagazynowania wody w zbiornikach retencyjnych do wielkości 8,4 km3; wtedy to zasoby dyspozycyjne mogłyby wzrosnąć do 26 km3
7) depozycja sucha to opadanie na powierzchnię ziemi zwiiązków S i N w postaci tlenków
depozycja mokra - wymywanie z atmosfery zwiazków S i N przez opady atmosferyczne
Z powstawianiem kwaśnych opadów związana jest depozycja mokra
9) Dwutlenek siarki i tlenki azotu tworzą z wodą silne kwasy. Oddziaływanie zanieczyszczeń może być zarówno bezpośrednie, jak i pośrednie.
To pierwsze, w przypadku drzew, uwidacznia się w postaci uszkodzeń igieł i liści. Wewnątrz nich uszkadzane są różne błony, co może spowodować zakłócenie w systemie odżywiania i w bilansie wodnym.
10) Drzewa iglaste są bardziej wrażliwe na zanieczyszczenia powietrza niż drzewa liściaste, ponieważ całkowita powierzchnia igieł narażona na działanie zanieczyszczeń jest większa niż liści. Ponadto liście opadają i czas oddziaływania zanieczyszczeń jest w tym przypadku krótszy.
12) Pośrednie uszkodzenia są następstwem zakwaszenia gleby. Zmniejsza się wówczas dostępność substancji odżywczych przy jednoczesnym zwiększeniu zawartości szkodliwych dla drzew metali rozpuszczonych w roztworze glebowym, jak np. aluminium (uwalnianych np. z blokujących je nierozpuszczalnych związków wapnia). Powoduje to uszkodzenie korzeni i zabicie flory grzybów mikoryzowych1, co prowadzi do tego, że rośliny nie mogą pobrać wystarczających ilości pożywienia i zmienia się odczyn gleby. Ponadto zmniejsza się odporność roślin na choroby i owady. Tak osłabione drzewo atakują owady lub pasożytnicze grzyby niszcząc doszczętnie drzewo.
13) Defoliacja czyli ubytek aparatu asymilacyjnego jest wskaźnikiem charakteryzującym ogólny stan zdrowia drzew. Przy tym niektóre kraje łączą ten wskaźnik z odbarwieniem igieł i liści w swoich orzeczeniach o stanie lasu
Stan uszkodzenia drzewostanu mierzony stopniem defoliacji.
14) Efekt cieplarniany jest zjawiskiem spowodowanym zdolnością atmosfery do przepuszczania dużej części promieniowania słonecznego (głównie światła) i zatrzymywania promieniowania Ziemi.
15) Bioróżnorodność, różnorodność biologiczna, zróżnicowanie osobników fito- i zoocenozy.
1) bioróżnorodność gatunkową, czyli rozmaitość wszystkich roślin, zwierząt i mikroorganizmów występujących na Ziemi,
2) bioróżnorodność ekologiczną, a więc rozmaitość zgrupowań ekologicznych, biocenoz, ekosystemów i krajobrazów,
3) bioróżnorodność genetyczną, czyli rozmaitość genów obecnych w pulach genowych populacji różnych gatunków.
Zwiększenie bioróżnorodności można osiągnąć przez uprawę jak najszerszego zestawu odmian roślin uprawnych, wprowadzanie upraw współrzędnych i ograniczenie stosowania agrochemikaliów, a także przez wprowadzanie nowych ras zwierząt gospodarskich.
16) Natura 2000 – program, ktorego Celem jest zachowanie określonych typów siedlisk przyrodniczych oraz gatunków, które uważa się za cenne i zagrożone w skali całej Europy.
Rodzaje obszarów: specjalne obszary ochrony siedlisk (tzw. obszary „siedliskowe”) – SOOS, obszary specjalnej ochrony ptaków (tzw. obszary „ptasie”) – OSOP.
Siedliska: laguny (1150) – w Polsce to zalewy Wiślany i Szczeciński,
śródlądowe słone łąki (1340),
wydmy szare (2130),
wrzosowiska bażynowe na wydmach (2140),
zarośla kosodrzewiny (4070),
Problemy z ochrona przyrody w Polsce:
Słabe postępy we wdrażaniu sieci Natura 2000. Słaba pozycja ochrony przyrody w administracji państwowej. Brak struktur wykonawczych w ochronie przyrody. Niewielki stopień egzekwowania przepisów karnych.
17) Organizm zmodyfikowany genetycznie
Organizmy modyfikowane genetycznie w skrócie GMO – organizmy, których genom został zmieniony metodami inżynierii genetycznej w celu uzyskania nowych cech fizjologicznych. Wielkie koncerny i producenci do tej pory odnoszą duże zyski z wprowadzania nowych technologii. Tak jak producenci pestycydów, herbicydów, insektycydów i nawozów sztucznych. Mają ogromne dochody z innowacji. Innowacyjne technologie oznaczają zwiększenie plonów i otrzymanie wysokiego standardu żywności.
18) Odnawialne źródła energii – źródła energii, których wykorzystywanie nie wiąże się z długotrwałym ich deficytem, ponieważ ich zasób odnawia się w krótkim czasie. Takimi źródłami są między innymi wiatr, promieniowanie słoneczne, opady, pływy morskie, fale morskie i geotermia.
Elektrownie wodne
-ZALETY
Czyste odnawialne źródło energii.
Możliwość szybkiego zatrzymywania i uruchamiania elektrowni.
Małe problemy przy utrzymywaniu i eksploatacji elektrowni.
Sztuczne zbiorniki wodne gromadzą wodę, zmniejszając ryzyko powodzi.
-WADY
Zależność od opadów deszczu.
Konieczność zalania dużych obszarów i przesiedlenia ludzi,
co niszczy naturalne siedliska lądowych dla roślin i zwierząt.
Lokalne zmiany klimatyczne.
Energia wiatru
-ZALETY
Czyste źródło odnawialnej energii.
brak zanieczyszczeń środowiska energia wiatru jest darmowa możliwość lokalizacji na nieużytkach i terenach zanieczyszczonych zmniejszenie bezrobocia (stałe zatrudnienie dla ok. 5000 osób)
-WADY
Wysokie koszty budowy i utrzymania.
Ingerencja w krajobraz, instalacja wiatraków zajmuje rozległe obszary stracone dla rolnictwa..
Hałas turbin.
Zależność od wiatru.
Zakłócają odbiór fal radiowych i telewizyjnych.
Energia słoneczna
-ZALETY
nieograniczone zasoby energii, wszechobecność jej dostępu, najmniejszy ujemny wpływ na
środowisko i brak emisji szkodliwych substancji, możliwość bezpośredniej konwersji
na inne formy energii, łatwy montaż kolektorów
-WADY
Do budowy ogniw fotowoltaicznych używa się pierwiastków toksycznych (kadm, arsen, selen, tellur).
Instalacja ogniw zajmuje rozległe obszary.
Trudność korzystania z tego źródła energii wynika m. in. ze zmienności dobowej i sezonowej promieniowania słonecznego. Do wad należy również mała gęstość dobowa strumienia energii promieniowania słonecznego, która nawet w rejonach równikowych wynosi zaledwie 300 W/m2,
19)Nieodnawialne źródła energii to wszelkie źródła energii, które nie odnawiają się w krótkim okresie. Ich wykorzystanie jest znacznie szybsze niż uzupełnianie ich zasobów.
Źródłami nieodnawialnymi są przede wszystkim paliwa kopalne: węgiel kamienny, węgiel brunatny, torf, ropa naftowa i gaz ziemny.
Nieodnawialne źródła energii pod postacią paliw kopalnych są podstawowym źródłem dla przemysłu, energetyki, transportu i gospodarstw domowych.
plusy : Niskie koszty wydobycia, Uzyskujemy dzięku nim duże ilości energii, minusy: - Zwiększają efekt cieplarniany
- Powodują kwaśne deszcze, Stwarzają problemy zdrowotne. W razie katastrofy podczas transportu
morskiego ropy naftowej następuje zanieczyszczenie wód oraz zniszczenie fauny i flory.
20) Rozwój zrównoważony to rozwój społeczno-gospodarczy, który nie narusza równowagi w przyrodzie i sprzyja przetrwaniu jej zasobów.
1) tworzenie nowych miejsc pracy i stymulowanie rozwoju lokalnej gospodarki w oparciu o zasoby przyrodnicze, kulturowe czy też rękodzielnicze regionu;
2) wspieranie oddolnej aktywności mieszkańców – zarówno na poziomie prywatnym (prowadzenie działalności gospodarczej, edukacja etc), jak i podejmowania inicjatyw na rzecz wspólnego dobra i rozwiązania lokalnych problemów.
21) dwutlenek węgla, metan, freony, ozon, tlenki azotu.
Smog zimowy – tlenek siarki IV, azotu, węgla.
Letni –II- węglowodory.
Powodem zmniejszania się ilości ozonu w atmosferze jest działalność przemysłowa człowieka, wybuchy wulkanów.