1. I wojna światowa (w latach 20. i 30. XX wieku nazywana „wielką wojną”) – konflikt zbrojny trwający od 28 lipca 1914 do 11 listopada 1918 pomiędzy ententą, tj. Wielką Brytanią, Francją, Rosją, Serbią, Japonią, Włochami (od 1915) i Stanami Zjednoczonymi (od 1917), a państwami centralnymi, tj. Austro-Węgrami i Niemcami wspieranymi przez Turcję i Bułgarię. Był to największy konflikt zbrojny na kontynencie europejskim od czasu wojen napoleońskich. Wojna zakończyła się klęską państw centralnych, likwidacją mocarstw Świętego Przymierza i powstaniem w Europie Środkowej i Południowej licznych państw narodowych. Była też jedną z głównych przyczyn rewolucji październikowej w Rosji. Mimo ogromu strat i wstrząsu wywołanego nimi wojna ta nie rozwiązała większości konfliktów, co 21 lat później doprowadziło do wybuchu II wojny światowej. I wojna światowa była zderzeniem XX-wiecznej techniki z XIX-wieczną strategią i taktyką. Po raz pierwszy w historii zastosowano w walce nowoczesną broń chemiczną, samoloty, okręty podwodne, czołgi i samochody ciężarowe. Wybuch I wojny światowej wyznaczył symboliczny koniec wieku XIX i koniec hegemonii europejskiej na świecie. Od tego momentu coraz większą rolę w stosunkach międzynarodowych zaczęły odgrywać Stany Zjednoczone i Związek Radziecki. Pierwszym z państw centralnych, które się poddało, była Bułgaria, która podpisała zawieszenie broni 29 września 1918 roku. Niemcy poprosiły o wstrzymanie ognia 3 października 1918. Kiedy cesarz Wilhelm II rozkazał flocie Rzeszy wypłynąć na samobójczy rejs przeciwko marynarce brytyjskiej, marynarze niemieccy 29 października 1918 zbuntowali się w porcie w Wilhelmshaven. 30 października skapitulowała Turcja. 3 listopada Austro-Węgry poprosiły Włochy o pośrednictwo w zawarciu rozejmu i przysłanie warunków zawarcia pokoju. 4 listopada Austria zawarła rozejm, po którym cała monarchia się rozpadła.
Po wybuchu rewolucji w Niemczech proklamowano powstanie republiki 9 listopada, zaznaczając tym samym koniec cesarstwa, ale nie imperium, jako że republika ciągle nosiła nazwę „Deutsches Reich”. Cesarz uciekł następnego dnia do Holandii, która zgodziła się mu udzielić azylu.
11 listopada 1918 został podpisany rozejm Niemiec z państwami ententy w wagonie kolejowym w Compiègne. O godzinie 11 zaczęło obowiązywać zawieszenie broni i wojska obydwu stron zaczęły się wycofywać ze swoich pozycji. Formalny stan wojny pomiędzy obydwoma stronami trwał jeszcze 7 miesięcy i został oficjalnie zakończony wraz z podpisaniem traktatów pokojowych z Austrią, Węgrami, Bułgarią oraz Turcją w Saint-Germain-en-Laye, Trianon, Neuilly i Sèvres. Traktat pokojowy z Turcją został jednak zerwany przez jej wojnę z Grecją i ostateczny traktat pokojowy został z nią zawarty w Lozannie 24 lipca 1923.
2. II wojna światowa – największy konflikt zbrojny w historii świata, trwający od 1 września 1939 roku do 2 września 1945 roku (w Europie do 8 maja 1945), obejmujący zasięgiem działań wojennych prawie całą Europę, wschodnią i południowo-wschodnią Azję, północną Afrykę, część Bliskiego Wschodu i wszystkie oceany. Niektóre epizody wojny rozgrywały się nawet w Arktyce i Ameryce Północnej. Poza większością państw europejskich i ich koloniami, brały w niej udział państwa Ameryki Północnej i Ameryki Południowej oraz Azji. Głównymi stronami konfliktu były państwa Osi i państwa koalicji antyhitlerowskiej (alianci). W wojnie uczestniczyło 1,7 mld ludzi, w tym 110 mln z bronią[1]. Według różnych szacunków zginęło w niej od 50 do 78 milionów ludzi.
Za datę rozpoczęcia wojny przyjmuje się 1 września 1939 roku – atak Niemiec na Polskę. 3 września przystąpiły do wojny Wielka Brytania i Francja (w piśmiennictwie zachodnim podaje się czasami tę drugą datę jako początek wojny światowej). Niektórzy historycy za początek wojny światowej uznają wojnę chińsko-japońską, rozpoczętą 7 lipca 1937 roku najazdem wojsk japońskich, jednakże aż do 1941 roku konflikt ten pozostawał lokalny. W historiografii radzieckiej istniało pojęcie Wielkiej Wojny Ojczyźnianej, rozpoczętej 22 czerwca 1941 roku atakiem niemieckim. Dla Amerykanów wojna rozpoczęła się 7 grudnia 1941 roku, wraz z japońskim atakiem na Pearl Harbor.
Zapowiedzią nadchodzącego konfliktu był wzrost nastrojów nacjonalistycznych i dążeń ekspansywnych ze strony państw Osi, wyrażający się w aneksji Mandżurii przez Japonię we wrześniu 1931, ataku rządzonych przez Benito Mussoliniego Włoch na Abisynię (wojna włosko-abisyńska 1935-1936), trwającej od 1937 roku wojnie chińsko-japońskiej oraz godzącym w niepodległość i integralność Czechosłowacji układzie monachijskim (październik 1938). W Hiszpanii od 1936 roku trwała krwawa wojna domowa, w której starły się interweniujące państwa faszystowskie i Francja, Meksyk, Brazylia oraz ZSRR Józefa Stalina. II wojnę światową poprzedziły też agresywne zachowania ze strony rządzonej przez Adolfa Hitlera III Rzeszy, jak: remilitaryzacja Nadrenii w 1936 roku, Anschluss Austrii w marcu 1938, przyłączenie tzw. Sudetów w październiku 1938 oraz aneksja Kłajpedy i Czech w marcu 1939. Ze strony Włoch kolejnym przykładem złamania prawa międzynarodowego i ekspansjonizmu było zajęcie Albanii wiosną 1939 roku. II wojna światowa miała tragiczne skutki dla obywateli państw biorących udział w wojnie. Straty wśród ludności cywilnej wyniosły łącznie prawie 33 miliony ludzi. Wojna (zarówno bezpośrednie działania wojenne, jak naloty dywanowe czy zaplanowane akcje pacyfikacyjne ze strony Niemców) doprowadziła do wielkich zniszczeń w miastach – wśród najciężej dotkniętych aglomeracji znajdowały się Warszawa (85% zniszczonej zabudowy lewobrzeżnej części miasta), Leningrad, Stalingrad, Cherbourg, Caen, Hamburg, Drezno, Manila, Tokio czy Berlin. Konflikt przyczynił się do powstania nowej broni masowego rażenia – broni jądrowej. Użyli jej Amerykanie przeciwko ludności Hiroszimy i Nagasaki, wskutek czego bezpośrednio zginęło co najmniej 150 tysięcy osób, kilkadziesiąt tysięcy zostało ciężko rannych (znaczna ich część wkrótce potem zmarła), a dalsze zgony nastąpiły wskutek promieniowania.
Niektóre walczące strony dopuściły się licznych zbrodni wojennych oraz zbrodni przeciwko ludzkości. Szczególnie dobrze udokumentowana jest zbrodnicza działalność Niemców zakładających obozy koncentracyjne, będące narzędziem ludobójstwa podbitych narodów.
Wskutek wojny z powodu zniszczeń i strat materialnych pozycję na arenie międzynarodowej straciły Wielka Brytania, Japonia, Niemcy i Francja. Od teraz los Europy zależał w głównej mierze od USA i ZSRR. Po konferencji w Jałcie w lutym 1945 roku nastąpił polityczny podział Europy na blok zachodni i blok wschodni (początek zimnej wojny). Na zebraniu Wielkiej Trójki potwierdzającym spotkanie w Teheranie ustalono, że terytoria, zdobyte przez Armię Czerwoną znajdą się w strefie wpływów ZSRR, a te wyzwolone przez aliantów zachodnich – w strefie wpływów państw zachodnich. W ten sposób Polska i pozostałe kraje Europy środkowo-wschodniej stały się zależne od ZSRR, natomiast Grecja, Włochy, Francja i Benelux, a po kilku latach także cała Austria – w bloku zachodnim. Jugosławia i Albania, opanowane po wycofaniu się Niemców i Włochów przez armię partyzantów Josipa Broz Tito, pozostały po wojnie zasadniczo niezależne od ZSRR, choć oba te kraje poszły w następnych latach drogą komunistyczną.
3. Operacja Torch (z ang. „Pochodnia”) – amerykańsko- brytyjska operacja desantowa we francuskiej części Afryki Północnej, rozpoczęta nocą 7/8 listopada 1942. ZSRR wywierał nacisk na Stany Zjednoczone i Wielką Brytanię, aby rozpocząć działania wojenne w Europie na drugim froncie i zmniejszyć nacisk Wehrmachtu na Armię Czerwoną . Brytyjski premier Winston Churchill preferował jednak atak w Afryce Północnej, po którym miałaby nastąpić inwazja w Europie w 1943 – we Włoszech i na Bałkanach – by doprowadzić do wyeliminowania z wojny sojuszników III Rzeszy: Włoch, Bułgarii, Węgier, Rumunii. Prezydent USA Roosevelt, pomimo nacisku ZSRR, zgodził się poprzeć stanowisko Churchilla.
Alianci zaplanowali lądowanie w Maroku (protektoracie Francji) i Algierii (ówcześnie francuskich departamentach zamorskich: Algier, Oran i Konstantyna), podporządkowanych rządowi Vichy. Francuzi dysponowali ok. 60 000 żołnierzy armii kolonialnej w Maroku, jak również artylerią przybrzeżną, niewielką liczbą czołgów i samolotów, 10 okrętami i 11 okrętami podwodnymi w Casablance. Alianci sądzili, że francuskie siły nie będą walczyć, chociaż zakładali, że francuska marynarka wojenna ma pretensje do Brytyjczyków za zniszczenie floty francuskiej w Mers-el-Kebir (blisko Oranu) w 1940. Alianci włączyli do swoich sił francuskiego generała Henri Giraud, jako przyszłego dowódcę wojsk francuskich, który oczekiwał na przydzielenie zadań. Siły inwazyjne zamierzały posunąć się szybko na wschód do Tunezji i zaatakować niemieckie siły od tyłu. Generał Dwight Eisenhower przejął dowodzenie, z kwaterą główną w Gibraltarze.
Alianci zaplanowali zdobycie kluczowych portów Maroka i Algierii równocześnie, mając na celu Casablankę, Oran i Algier. Wojska sprzymierzonych biorące udział w operacji „Torch” podzielono na trzy zgrupowania: zachodnie (mające zająć Casablankę), centralne (mające zająć Oran) i wschodnie (mające zająć Algier). Łącznie siły przeznaczone do tej operacji liczyły 73 000 żołnierzy (35 000 w Casablance, ok. 18 000 w Oranie i ok. 20 000 w Algierze). 11 listopada 1942 niemieckie oddziały - zgodnie z przygotowywanym od dwóch lat planem - weszły do nieokupowanej części Francji (Francji Vichy), nie napotykając oporu wojsk rządu Vichy. Hitler powiadomił, że nie jest to złamanie układu o zawieszeniu broni, a operacja wspierająca Francuzów wobec możliwości lądowania aliantów na południowych wybrzeżach Francji.
4. Operacja Husky – kryptonim inwazji na Sycylię przez wojska aliantów w czasie II wojny światowej. Na początku 1943 sztab sprzymierzonych zdał sobie sprawę, że nie zdoła już otworzyć „drugiego frontu”, przeprowadzając inwazję na Francję. Postanowiono więc wykorzystać jednostki, które uczestniczyły w kampanii północno afrykańskiej do wykonania inwazji na Sycylię. Celem strategicznym tej inwazji było pozbawienie państw Osi Sycylii jako bazy wypadowej dla lotnictwa i marynarki i tym samym otwarcie dla aliantów całego Morza Śródziemnego. Drugim celem było wciągnięcie do działań wojennych większej ilości sił włoskich, z nadzieją na ewentualne wyeliminowanie tego państwa z wojny. Sama inwazja na Sycylię miała też służyć jako próba generalna przed atakiem na same Włochy, choć to ostatnie nie było jeszcze uzgodnione, a Stany Zjednoczone były raczej przeciwko temu przedsięwzięciu, gdyż uważały, że może ono tylko opóźnić inwazję na Francję.
Dowódcą całego przedsięwzięcia był generał Dwight Eisenhower, generał sir Harold Alexander został dowódcą wojsk lądowych, które otrzymały nazwę 15. grupy armii i składały się z brytyjskiej 8. armii pod dowództwem generała Montgomery’ego i 7. armii amerykańskiej dowodzonej przez generała Pattona. Siły obrońców pod dowództwem włoskiego generała Alfredo Guzzoni składały się z 200-300 tys. żołnierzy włoskich i 30 tys. niemieckich. Lądowania nastąpiły w bardzo niesprzyjających warunkach, przy silnym wietrze, który z jednej strony utrudnił operację desantową, ale równocześnie umożliwił zaskoczenie obrońców. Miejsce desantu wyznaczono w południowej i wschodniej części wyspy. Wojska brytyjskie stworzyły wschodnie skrzydło frontu, a amerykańskie jego zachodnią część. W ramach inwazji przeprowadzono też cztery operacje powietrznodesantowe w nocy z 9 na 10 lipca. Dwa zrzuty były amerykańskie, a dwa brytyjskie. Dla amerykańskiej 82 dywizji spadochronowej był to chrzest ogniowy. Silne wiatry sprawiły, że zrzut nie był udany. Zaledwie połowa żołnierzy trafiła na zaplanowane miejsca. Nie lepiej powiodło się Brytyjczykom. Zaledwie 12 ze 144 szybowców wylądowało we właściwych miejscach, a część nawet wodowała na morzu. Część spadochroniarzy zginęła jeszcze, zanim dotarła do miejsca zrzutu, część okrętów i statków biorących udział w inwazji otworzyła ogień w kierunku własnych samolotów, zestrzeliwując część z nich.
Desant morski, pomimo niesprzyjającej pogody, odniósł sukces, głównie dlatego, że stacjonujący na wybrzeżu obrońcy byli źle wyposażeni i brakowało im środków transportu. Jeden z kontrataków wojsk Osi prawie zepchnął do morza atakujące oddziały amerykańskie, które jednak zostały uratowane w ostatniej chwili przez celny ostrzał okrętów osłaniających lądowanie.
Brytyjczycy zdobyli Syrakuzy praktycznie bez walki, jedynie Amerykanie natrafili na opór wroga, dokładnie w tych miejscach, które miały zająć oddziały spadochronowe. 11 lipca po silnych namowach Eisenhowera i dowódców wojsk spadochronowych Patton zgodził się na następny desant spadochroniarzy, tym razem w środku własnego frontu w celu jego wzmocnienia. Niestety, raz jeszcze wskutek złej komunikacji wewnętrznej, część okrętów otworzyła ogień do własnych samolotów, strącając 37 ze 144 biorących udział w ataku. Straty po stronie sił Osi wyniosły 29 tys. żołnierzy zabitych i zaginionych oraz 140 tys. jeńców. Po zdobyciu przez Amerykanów lotniska w Biscari doszło do kontrowersyjnego wydarzenia tzw. masakry w Biscari, w której amerykańscy żołnierze zamordowali 73 jeńców, tłumacząc się później, że zostali do tego zainspirowani płomiennymi przemówieniami Pattona. Straty sił amerykańskich wyniosły 2237 zabitych i zaginionych oraz 6544 rannych i jeńców. Brytyjczycy stracili 2721 zabitych i 10 122 rannych i jeńców. Niewątpliwą klęską aliantów był fakt, że obrońcom udało się ewakuować z wyspy ponad 100 tys. żołnierzy i ponad 10 tys. pojazdów różnego typu.
Inwazja miała też poważne konsekwencje na froncie wschodnim. Po rozpoczęciu operacji „Husky” Niemcy byli zmuszeni zakończyć bitwę pod Kurskiem, gdyż zdecydowali się wysłać część jednostek biorących w niej udział do Włoch.
„Husky” była największą operacja amfibijną II wojny światowej, pod względem liczby żołnierzy i długości frontu. W momencie lądowania przyćmiła ona nawet późniejszą operację „Overlord”. Strategiczne cele inwazji, jakimi było otwarcie Morza Śródziemnego i wyeliminowanie Włoch z wojny, zostały częściowo osiągnięte. Powodzenie operacji umożliwiło także następne posunięcie, jakim była inwazja na Włochy.
5. Cztery dni Neapolu – powstanie antyhitlerowskie jakie miało miejsce w 1943 roku w Neapolu.
6. Operacja Overlord – aliancka inwazja we Francji, trwająca od 6 czerwca do końca sierpnia 1944 roku, która stanowiła początkową fazę działań wojennych na froncie zachodnim (1944-1945) podczas II wojny światowej.
Rozpoczęła się lądowaniem w Normandii, będącym największą operacją morsko-desantową w dziejach świata, której celem było przełamanie Wału Atlantyckiego. Po zdobyciu i skonsolidowaniu przyczółków przez aliantów oraz przesunięciu przez Niemców w rejon inwazji posiłków nastąpił okres względnej równowagi sił i stabilizacji frontu, podczas którego główny punkt ciężkości stanowiły walki o Caen. Nowy etap działań zapoczątkowała przeprowadzona pod koniec lipca Operacja Cobra, gdy Amerykanie przełamali front i wyszli na tyły niemieckich armiii w Normandii. Kulminacyjny moment kampanii stanowiła sierpniowa bitwa pod Falaise, podczas której znaczna część wojsk hitlerowskich została okrążona i rozbita, co umożliwiło aliantom wyjście na linię Sekwany i wyzwolenie Paryża.
Często termin Operacja Overlord jest błędnie utożsamiany z samym tylko lądowaniem wojsk sprzymierzonych na plażach Normandii w dniu 6 czerwca (D-Day). W rzeczywistości obejmowała ona blisko trzymiesięczne działania wojenne toczone na obszarze północno-zachodniej Francji do końca sierpnia 1944 roku.
7. Dwight David Eisenhower - (ur. 14 października 1890 w Denison, zm. 28 marca 1969 w Waszyngtonie) – amerykański dowódca wojskowy, generał armii United States Army, uczestnik II wojny światowej, Naczelny Dowódca Alianckich Ekspedycyjnych Sił Zbrojnych(1943–1945), polityk, 34. prezydent Stanów Zjednoczonych (1953–1961). Ike w wyborach pokonał swego rywala z Partii Demokratycznej, Adlaia Stevensona. Uzyskał 55% poparcia. Już jako prezydent elekt pojechał do Korei, w której toczyła się wojna, by zapoznać się z sytuacją. Myślał wtedy o użyciu bomby atomowej, gdyby sytuacja wymknęła się spod kontroli. Tak się jednak nie stało.
Dwight D. Eisenhower został zaprzysiężony 20 stycznia 1953 jako 34. prezydent Stanów Zjednoczonych. Był jednym z wielu prezydentów-generałów (takich jak George Washington, Ulysses Grant, Andrew Jackson, William Henry Harrison). Był też jednym z najstarszych prezydentów w chwili wyboru – urząd ten objął w wieku prawie 63 lat.
Sekretarzem Stanu został John Foster Dulles, znany ze zdecydowanych antykomunistycznych poglądów. To właśnie Dulles w dużej mierze kształtował politykę zagraniczną, w czym zawierała się niechęć do ZSRR. Eisenhower za swojej kadencji uważał Związek Radziecki za zagrożenie dla Stanów Zjednoczonych. Gdy obejmował urząd prezydenta w 1953, Stany Zjednoczone posiadały 1000 głowic nuklearnych. Gdy oddał władzę następcy w 1961, arsenał ten wynosił już 18000 głowic nuklearnych.
W lipcu 1953 został zawarty rozejm w Korei. Eisenhower dotrzymał obietnicy i zakończył tę wojnę, zgodnie ze sloganami wyborczymi z 1952. Dwight miał za sobą bezwzględne poparcie społeczeństwa, dzięki czemu nawet jego przeciwnicy polityczni byli ostrożni z krytyką co do niego.
Gdy Eisenhower był prezydentem, przyspieszono proces remilitaryzacji RFN. Eisenhower uważał, że kluczem do pokoju na świecie jest ciągłe wzmacnianie paktów wojennych. Stąd też pomysł, by uczynić RFN równym sojusznikiem wyposażonym w nowoczesną broń. Na konferencji prasowej w 1953 dziennikarze pytali prezydenta, czy jest gotów przekazać Niemcom broń atomową. Eisenhower odpowiadał wymijająco, ale w końcu pod presją przyznał: „Nie widzę powodów, dla których nie mielibyśmy tak postąpić, gdyby to leżało w interesie Stanów Zjednoczonych”.
Gdy pierwszy sputnik został wystrzelony w 1957, w odpowiedzi na to, rok później utworzono NASA i postanowiono stworzyć program umożliwiający podbój kosmosu, a także przeznaczono środki na rozwój szkolnictwa, stypendia dla studentów; utworzono także Departament Zdrowia, Oświaty i Świadczeń Socjalnych.
W 1956 został wybrany ponownie na prezydenta, pokonując Stevensona różnicą 10 milionów głosów. Złożył przysięgę dwukrotnie, 20 i 21 stycznia. Został zaprzysiężony na kadencję trwającą do 20 stycznia 1961. W tym czasie przyjęto 2 stany: Alaskę i Hawaje, co ukształtowało terytorium Stanów Zjednoczonych, jakie trwa do dziś.
Do istotnych wydarzeń należy zaliczyć tzw. doktrynę Eisenhowera (doktrynę E), która regulowała stosunek do państw Bliskiego Wschodu. Teoretycznie chodziło w niej o pomoc dla tych państw, również militarną, w praktyce o zabezpieczenie się przed ewentualną agresją komunistyczną. W 1958 do Libanu wysłano około 15 tysięcy żołnierzy, rzekomo po to, by chronić 2500 obywateli amerykańskich.
Przez 8 lat prezydentury Eisenhower często chorował – doznał ataków serca, wylewów. W tym czasie ograniczone obowiązki prezydenta pełnił Richard Nixon – ówczesny wiceprezydent. Ike jednak poradził sobie z dolegliwościami i nadal pełnił funkcję prezydenta. Regularnie organizował konferencje prasowe, miał dobre stosunki z dziennikarzami. W końcowym okresie prezydentury Dwight stał się bardziej opanowany i starał się nawiązać lepsze stosunki z innymi krajami (na co wpłynęło odejście sekretarza stanu Dullesa, zwanego „apostołem zimnej wojny”). Polepszyły się również stosunki z Polską Ludową.
Za czasów prezydenta Eisenhowera, CIA przygotowało obalenie rządu w Iranie i w Gwatemali, a także akcję mającą na celu wyeliminowanie Fidela Castro. Sama akcja została przeprowadzona już za Kennedy’ego i zakończyła się fiaskiem. Doszło też do incydentu międzynarodowego związanego z zestrzeleniem nad ZSRR samolotu szpiegowskiego pilotowanego przez Francisa Gary Powersa.
Eisenhower do końca swej prezydentury popierał zbrojenia, choć w swym pożegnalnym przemówieniu ostrzegał przed zgubnym wpływem militaryzacji, będącej rezultatem umocnienia potencjału jądrowego ZSRR. Decyzje tego człowieka miały różne konsekwencje, stąd też nie brak krytyki pod adresem jego działań w czasie kadencji, w szczególności ze strony środowisk lewicowych, będących pod silnym wpływem ideologii komunistycznej.
8. George Smith Patton Junior (ur. 11 listopada 1885 w San Gabriel, zm. 21 grudnia 1945 w Heidelbergu w Niemczech) – amerykański generał okresu II wojny światowej.
Był postacią bardzo kontrowersyjną, budził skrajne uczucia zarówno u swoich podwładnych, jak i u przełożonych. Wśród swoich żołnierzy znany był jako „Old blood and guts”. Znakomity kawalerzysta i szermierz (napisał m.in. instrukcję szermierczą dla kawalerii amerykańskiej), namiętnie grywał w polo. Opowiadał o swoich bardzo realistycznych wizjach wcześniejszych wcieleń. Wierzył w reinkarnację, uważał się m.in. za wcielenie kartagińskiego żołnierza, rzymskiego legionisty, napoleońskiego generała i wielu innych postaci.
9. Edward Donald Slovik (ur. 18 lutego 1920, zm. 31 stycznia 1945) był szeregowym żołnierzem US Army podczas II wojny światowej i jedynym amerykańskim żołnierzem rozstrzelanym za dezercję od czasów wojny secesyjnej. Jakkolwiek ponad 21 tysięcy żołnierzy otrzymało wyroki za tchórzostwo w obliczu nieprzyjaciela, w tym 49 wyroków śmierci, Slovik był jedynym, na którym wyrok ten wykonano.
10. Arnhem (niem. Arnheim) – miasto we wschodniej Holandii nad Dolnym Renem, stolica prowincji Geldria. Arnhem jest częścią regionu miasta Arnhem-Nijmegen, aglomeracji z 736.000 mieszkańców. Miasto jest najbardziej znane z bitwy jaka rozegrała się w nim i jego okolicach podczas II wojny światowej. W ramach operacji „Market Garden” (17-26 września 1944) pod Arnhem wylądowała brytyjska 1 Dywizja Powietrznodesantowa (później wsparta polską 1. Samodzielną Brygadą Spadochronową). Desant został zaskoczony przez dwie odpoczywające w okolicy dywizje pancerne Waffen-SS. W wyniku walk alianci ponieśli klęskę (brytyjska dywizja w zasadzie przestała istnieć), a miasto zostało prawie całkowicie zniszczone.
11. Ofensywa w Ardenach, bitwa o Ardeny, w historiografii anglosaskiej znana także jako bitwa o wybrzuszenie (ang. Battle of the Bulge[a]) – bitwa mająca miejsce w Ardenach na przełomie 1944 i 1945 roku. Była ostatnią dużą operacją ofensywną wojsk niemieckich na froncie zachodnim w czasie II wojny światowej.
Armia niemiecka zamierzała rozciąć siły aliantów, oddzielając wojska brytyjskie od amerykańskich, zdobyć Antwerpię, a następnie zaatakować w kierunku północnym, okrążając i niszcząc cztery armie alianckie. Miało to zmusić aliantów zachodnich do wynegocjowania pokoju z państwami Osi.
Niemiecka nazwa tej operacji brzmiała na początku "Jesienna mgła", ale później dla zmylenia aliantów zmieniono ją na "Wacht am Rhein" (Straż nad Renem). W oficjalnej historii armii amerykańskiej nazywana jest "kampanią w Ardenach i Alzacji".
Pomimo że ofensywa zakończyła się ostatecznie klęską, początkowo zaskoczyła aliantów i zmusiła ich do poważnych zmian w planach oraz zaangażowania sporych sił do jej powstrzymania. Z drugiej strony, armia niemiecka poniosła tak duże straty w sprzęcie i żołnierzach, że ułatwiło to późniejszą ofensywę aliantów na Linię Zygfryda oraz ofensywę radziecką, która ruszyła na wschodzie na początku stycznia 1945 roku. Pod względem wielkości zaangażowanych sił była to największa bitwa w historii wojsk Stanów Zjednoczonych.