cukrzyca

Wyższa Szkoła Informatyki i Ekonomii

Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w Olsztynie

WYDZIAŁ SOCJOLOGII I PEDAGOGIKI

Kierunek studiów: Pedagogika

Specjalność: Pedagogika opiekuńcza

Joanna Matusiak numer albumu: 23020

Małgorzata Pietkiewicz numer albumu: 19136

Agnieszka Sobolewska numer albumu: 19149

Joanna Stoehr numer albumu: 23021

Choroby społeczne – Cukrzyca

Praca zaliczeniowa

mgr Marty Klimas

OLSZTYN 2012

Świat, w którym żyjemy ciągle się zmieniam, a lista wyzwań cywilizacyjnych i społecznych jest coraz dłuższa. Na całym świecie wskutek stałego rozwoju cywilizacyjnego oraz postępującego uprzemysłowienia gwałtownie wzrasta liczba czynników powodujących bezpośrednie zagrożenie życia i zdrowia ludzkiego. Największą grupę stanowią zagrożenia związane z chorobami cywilizacyjnymi. Choroby cywilizacyjne to różnego typu schorzenia przewlekłe, szeroko rozpowszechnione w społeczności. Ograniczają możliwość wykonywania podstawowych zadań życiowych np. pracy. Wymagają długiej regularnej opieki lekarskiej, są trudne do wyleczenia oraz stanowią problem dla całego społeczeństwa.

Jedną z chorób cywilizacyjnych jest właśnie cukrzyca. Według WHO cukrzyca, uznana jest już za chorobę społeczną, jest jedną z najgroźniejszych schorzeń cywilizacyjnych. Rozprzestrzeniająca się w bardzo szybkim tempie choroba, może stać się epidemią XXI wieku. Związane z nią groźne powikłania są coraz częstszymi przyczynami zgonów. Do tej pory w Polsce cukrzyca zaatakowała blisko 2 mln Polaków, jednak zdaniem lekarzy, cierpi na nią wiele (i coraz więcej) osób, które mogą jeszcze o tym nie wiedzieć, ponieważ cukrzyca przez wiele lat swojego przebiegu może nie dawać żadnych objawów. Z cukrzycą można żyć normalnie, lecz pod warunkiem, że przestrzega się zaleceń lekarza i zmieni dotychczasowy styl życia. Nieleczona cukrzyca uszkadza wiele narządów i ich funkcji (groźne powikłania dotyczące m.in. wzroku, nerek, mózgu, serca), a w konsekwencji może prowadzić do śmierci.

Łacińskie określenie cukrzycy to „diabetes mellitus”. Diabetes znaczy „przepływ”, zaś mellitus – „słodki jak miód”. Określenie to odnosi się do występującego u osób z nieleczoną cukrzycą nadmiernie produkowanego moczu o wysokiej zawartości cukru. W przeszłości cukrzycę diagnozowano, sprawdzając, czy mocz jest słodki. Istnieją olbrzymie różnice, jeśli chodzi o liczbę osób z cukrzycą w różnych krajach. Według szacunków w Europie i Stanach Zjednoczonych na chorobę tę cierpi 50 milionów ludzi. Przewiduje się, że w przyszłości liczba chorych na cukrzycę typu 2 znacznie wzrośnie na całym świecie. W 2000 r. Światowa Organizacja Zdrowia podała, że
z chorobą tą zmaga się ponad 177 milionów osób. Do 2025 r. liczba ta prawdopodobnie wzrośnie, do co najmniej 300 milionów.

Choroba ta dotyka ludzi od tysięcy lat. Opis jej symptomów przedstawiają egipskie papirusy pochodzące z 1550 r. p.n.e. Opisują one najprawdopodobniej cukrzycę typu 2, jako że cukrzyca typu 1 jest stosunkowo nową chorobą, pojawiła się, bowiem w ostatnich dwóch stuleciach. Przed wynalezieniem insulinoterapii cukrzyca typu 1 była chorobą śmiertelną. Insulinę podano pacjentowi z cukrzycą po raz pierwszy w 1922 r. Rok później pięcioletniego chłopca ze Szwecji zaczęto leczyć iniekcjami insuliny – przeżył z cukrzycą niemal 70 kolejnych lat. Od tamtej pory insulinoterapia ratuje życie chorym na cukrzycę.

Cukrzyca – to grupa chorób metabolicznych charakteryzująca się hiperglikemią (podwyższonym poziomem cukru we krwi) wynikającą z defektu produkcji lub działania insuliny wydzielanej przez komórki beta trzustki. Hiperglikemia to stan, kiedy w surowicy krwi znajduje się za dużo glukozy. Prawidłowo jej stężenie powinno wynosić na czczo 60–100 mg/dl. Wspólną cechą wszystkich jednostek chorobowych zaliczanych do cukrzycy jest właśnie hiperglikemia.

Insulina to jeden z najważniejszych hormonów kontrolujących stężenie glukozy we krwi. Jest wytwarzana w trzustce. Obniża poziom cukru poprzez zwiększanie transportu jego cząsteczek do komórek organizmu. Stymuluje też ich magazynowanie przez produkcję glikogenu. Z kolei jednak hamuje proces syntezy glukozy z innych związków, np. aminokwasów tzw. glukoneogenezy. Wszystko to powoduje, że w surowicy ilość cukru maleje, natomiast w komórkach jest go dużo.
Insulina to bardzo ważny hormon nie tylko ze względu na jej wpływ na gospodarkę węglowodanową. Zwiększa ona transport aminokwasów do komórek i pobudza je do produkcji białek. Poza tym stymuluje syntezę kwasów tłuszczowych i DNA. Hamuje natomiast rozkładanie tłuszczów oraz wstrzymuje proces samobójczej śmierci komórki (apoptozę). Powyższa część definicji mówi o tym, że przyczyną hiperglikemii, a co za tym idzie – cukrzycy, są problemy
z wydzielaniem insuliny w trzustce lub nieprawidłowe działanie tego hormonu.

Można wyróżnić dwa główne, najczęściej spotykane typy cukrzycy: typ 1 i typ 2. Cukrzyca typu 1 jest zwana jest również cukrzycą insulino - zależną czy cukrzycą młodzieńczą. Ten rodzaj cukrzycy wywołany jest zniszczeniem komórek beta trzustki, odpowiedzialnych za produkcję
i wydzielanie insuliny. Jedynym możliwym leczeniem tej odmiany jest podawanie insuliny, łączone z właściwym odżywianiem i aktywnym trybem życia (odpowiednia aktywność fizyczna). Do dziś nie wiadomym jest, co jest przyczyną cukrzycy typu 1. Wiadomo jednak, że nie jest powodowana jedzeniem dużych ilości słodyczy. Powszechnie uważa się, że 60-70% zachorowań na cukrzyce typu 1 powodowane jest czynnikami genetycznymi. Cukrzyca tego typu ujawnia się najczęściej
u dzieci i ludzi młodych.

Objawami cukrzycy typu 1są: niewyjaśnione chudnięcie pomimo zwiększenia apetytu; wzmożone pragnienie zmuszające do wypijania ponad 3 litrów płynów dziennie; częste oddawanie dużych ilości moczu; stałe zmęczenie fizyczne; pojawienie się grzybicy, swędzenie w okolicach intymnych; zaburzenia widzenia, brak ostrości obrazu i trudności w czytaniu; senność w ciągu dnia trudna do opanowania, drętwienia kończyn; spowolnione gojenie ran; uczucie mrowienia
w kończynach; zapach acetonu w wydychanym przez chorego powietrzu oraz śpiączka.

Cukrzyca typu II jest najczęstszym rodzajem cukrzycy. Dotyczy prawie 80% wszystkich chorych na cukrzycę. U podstaw cukrzycy typu II, oprócz upośledzonego wydzielania insuliny, leży tzw. insulino-oporność, czyli niewrażliwość komórek na działanie insuliny. W rozwoju cukrzycy typu II, oprócz czynników genetycznych ważną rolę odgrywają czynniki zależne od człowieka, takie jak otyłość, zwłaszcza brzuszna, która ma ścisły związek z rozwojem insulino-oporności, mała aktywność fizyczna, siedzący tryb życia, niezdrowe odżywianie się oraz nadciśnienie tętnicze. Cukrzyca typu II występuje w starszym wieku, zazwyczaj po 45 roku życia, dotyczy coraz większej ilości ludzi i jest zaliczana do chorób cywilizacyjnych. Cukrzyca typu II długo nie daje żadnych objawów, często pozostaje nierozpoznana i nieleczona, prowadząc do nieodwracalnych w skutkach uszkodzeń narządów. Szacuje się, że 50% przypadków cukrzycy typu II pozostaje nierozpoznanych. Taki sam odsetek chorych w chwili rozpoznania choroby ma już rozwinięte powikłania ze strony układu naczyniowego. Często pierwszym symptomem cukrzycy typu II jest skłonność do ropnych zakażeń skórnych. Objawy cukrzycy typu 2 to: niewyjaśniona utrata wagi pomimo normalnego odżywiania; wzmożone pragnienie zmuszające do wypijania ponad 3 l płynów dziennie; częste oddawanie dużych ilości moczu; osłabienie; częste zakażenia i trudne gojenie się ran; senność
w ciągu dnia nie do opanowania. W początkowym okresie trwania choroby skuteczne jest leczenie niefarmakologiczne (dieta i odpowiedni wysiłek fizyczny), w późniejszym etapie do terapii włącza się leki przeciwcukrzycowe oraz insulinę. Innym rodzajem cukrzyce może być cukrzyca ciężarnych - cukrzyca po raz pierwszy rozpoznana w ciąży i występująca do momentu urodzenia dziecka. W grupie kobiet z cukrzycą ciężarnych istnieje wyższe ryzyko zachorowania w przyszłości na cukrzycę w porównaniu z kobietami bez tego powikłania. Leczenie tej postaci cukrzycy powinno być prowadzone tylko w wyspecjalizowanych ośrodkach ginekologiczno-diabetologicznych. Cukrzyca wtórna - to najbardziej zróżnicowana etiologicznie grupa cukrzyc, które łącznie stanowią około 2-3% wszystkich postaci cukrzycy w Europie i Ameryce Północnej. Charakterystyczne dla tej postaci są współistniejące z cukrzycą inne zaburzenia lub zespoły chorobowe.
Najczęstsze przyczyny cukrzycy wtórnej można podzielić na: polekowe- niektóre leki stosowane w chorobach układu krążenia (tiazydy lub inne leki moczopędne, szczególnie
w zestawieniu z beta blokerami, leki sterydowe i inne); niektóre choroby gruczołów dokrewnych (endokrynopatie) - choroba i zespół Cushinga, akromegalia, nadczynność tarczycy, guz chromochłonny nadnerczy, guz wydzielający glucagon; genetycznie uwarunkowane choroby przemiany materii – hemochromatoza; choroby trzustki- przewlekłe zapalenie trzustki, rak trzustki, stan po pankreatektomii (operacyjnym usunięciu trzustki); cukrzyca na tle niedostatecznego
i wadliwego odżywiania
- występuje głównie wśród ludności tubylczej strefy międzyzwrotnikowej w krajach Azji, Afryki i Ameryki Południowej, w których niedożywienie i głód są powszechne.

Lekarze mówią o cukrzycy, że jest do opanowania, ale nie do pokonania. Jeśli zostanie wcześnie wykryta i będzie dobrze leczona, pozwala normalnie żyć. W opanowaniu tej choroby wiele zależy od diabetologów (specjalistów zajmujących się cukrzycą), ale i od nas samych. Osoba
z cukrzycą może mieć dzieci, pracować, udzielać się towarzysko, podróżować, oddawać się wybranemu hobby... Jednak musi być bardzo zdyscyplinowana.

BIBLIOGRAFIA:

  1. Fabian W., Koziarska – Rościszewska M., Szymczyk I., Cukrzyca, Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa 2008.

  2. Zdrowe żywienie w cukrzycy, wyd. Novo nordisk.

CZASOPISMA:

  1. Miesięcznik „Diabetyk”.

  2. Kwartalnik „Cukrzyca a zdrowie”.

STRONY INTERNETOWE.

  1. http://www.lifescan.pl


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Cukrzyca a ciąża
Cukrzyca typu 1
PowikT ania oczne w cukrzycy
3 Cukrzyca typu LADA i MODY
Cukrzyca ciężarnych 2012 spec anestetyczki
cukrzyca u pacjentów geriatrycznych
otyłość i cukrzyca dla pielęgniarek na piątek
Diagnostyka cukrzycy prewencja i fenotypy
Fizjoterapia w cukrzycy CM UMK
cukrzyca ciÄTĹĽarnych
Cukrzyca t 2
Zespół stopy cukrzycowej
1 1 cukrzyca ciazowa V rok 2015

więcej podobnych podstron