Zmiany nieodwracalne
Postrzeganie zmian nieodwracalnych przez pryzmat bieżących korzyści czerpanych z zasobu. Dla zasobów nieodnawialnych reguła Hotellinga dla odnawialnych zasada maksymalnego trwałego przychodu z wszystkimi zastrzeżeniami artykułowanymi w modelu Faustmanna.
Utrata zasobu na wskutek nie eksploatacji, ale zanieczyszczenia nie może być interpretowana i opisywana przy pomocy wyżej wymienionych modeli. Utrata gatunku (obecnie) nieużytkowanego: informacja genetyczna, przyszłe hipotetyczne korzyści. Prawdopodobieństwo wystąpienia takich korzyści…
Ryzyko a próby jego ograniczenia – analiza praktycznych przesłanek wyboru
Obawy mityczne i uzasadnione przesłanki emocjonalne decydują o zachowaniu konsumentów:
zakup butelkowej wody do picia celem uniknięcia spożycia wody wodociągowej zagrożonej skażeniem halometanami przy równoczesnym paleniu papierosów i nie zapinaniu pasów w samochodzie.
W efekcie różnych programów ekologicznych wachania wskaźnika kosztu utraconego życia (cost-per-live safed) waha się od:
15 000$ w programie wczesnego wykrywania raka piersi u kobiet powyżej 50 roku życia
5 000 000$ w programie ograniczania emisji benzenu do powietrza atmosferycznego
Zróżnicowanie efektywności kosztowej obu programów wynosi 1:333. To jest dobry obraz zróżnicowania preferencji konsumenckich wobec ograniczania różnego rodzaju ryzyk ekologicznych.
Maria Rokita G. azbest – gospodarka surowcami mineralnymi, tom 23, 2007 zeszyt 1
Azbest jest to nazwa włóknistych minerałów z gruby amfiboli.
2000 lat p.n.e. zastosowanie w Finlandii
Europa 300 lat p.n.e. do tkania obrusów, całunów, chusteczek oraz jako knoty w lampach oliwnych.
Właściwości:
odporność na działanie wysokich temperatur (temp. rozkładu i topnienia około 1500 stopni C)
właściwości termoizolacyjne i dźwiękochłonne
wytrzymałość na rozciąganie
elastyczność
odporność
Proces zużywania dachu eternitu jego kruszenie i wdychanie tych cząstek jest rakotwórcze.
Synergiczne działanie azbestu
synergia – jeżeli 2 substancje działają razem to mają dużo większe niż gdy działają osobno
ekspozycja na azbest zwiększa prawdopodobieństwo zachorowania na raka 5 razy
palenie paperosów zwiększa prawdopodobieństwo zachorowania na raka 10 razy
ekspozycja oraz palenie papierosów zwiększa prawdopodobieństwo nie, 15 ale 50 razy!
Duże przesunięcie w czasie (latencja)
Latencja – okres utajenia, czas od wystąpienia przyczyny do zaistnienia skutku:
rak płuc występuje około 20 lat latencji
rak opłucnej (międzybłonniak) około 40 lat latencji, przeżywalność około 1 rok
inne schorzenia: azbestoza (pylica azbestowa) około 10 lat latencji
1898 Inspektor pracy w Wielkiej Brytanii raportuje szkodliwość pyłu azbestowego.
1906 raport francuski opisujący 50 przypadków śmiertelnych wśród pracownic przemysłu tekstylnego mającego kontakt z azbestem. Rekomendacja ograniczania azbestu.
1906 Mimo zestawu informacji rząd Wielkiej Brytanii nie wpisuje azbestu na listę zakazanych związków szkodliwych.
1911 Eksperymenty na szczurach potwierdzają szkodliwość azbestu. Pierwszy dowód empiryczny.
1911 i 1917 Departament przemysłu Wielkiej Brytanii nie znajduje wystarczającego uzasadnienia aby przedsięwziąć działania ograniczające stosowanie azbestu.
1918 Ubezpieczyciele w USA i Kanadzie odmawiają ubezpieczania robotników pracujących z azbestem – jako powód wskazują szkodliwość tej substancji.
1930 Kolejny raport w Wielkiej Brytanii ujawnia chorobę płuc pylicę azbestową u 66% populacji wieloletnich (20 lat) pracowników firmy Rochdale (raport 1920 – 15% populacji).
1931 – pierwsza regulacja prawna dotycząca azbestu (Wielka Brytania) norma imisyjna, odszkodowania. Prawo to jest powszechnie łamane (pomiędzy 1931-68 tylko 2 postępowania karne).
1935-49 Raporty o zachorowaniach na raka płuc wśród robotników zakładów azbestowych.
1955 Określenie (ilościowa kwantyfikacja) funkcji ryzyka zapadania na raka płuc dla robotników firmy Rochdale (Doll)
1959-60 Identyfikacja kolejnych chorób – raka opłucnej pracowników mających kontakt z azbestem w Afryce Południowej.
1962/64 Jak wyżej w USA i Wielkiej Brytanii również wśród osób narażonych pośrednio (sąsiedztwo zakładów).
1969 Kolejna regulacja (Wielka Brytania) poprawia standard imisyjny, pomija jednak użytkowników wyrobów i kwestie zachorowania na raka (zaostrzenie limlitu imisyjnego o 100%).
1982-9 Presja mediów i innych czynników prowadzi do obostrzenia normy imisyjnej o 1000%, regulacje obejmują zarówno producentów jak i użytkowników, bodźce do substancji.
1998-99 Całkowity zakaz stosowania w UE wszystkich form azbestu.
2000-01 WTO podtrzymuje zakaz UE mimo sprzeciwu Kanady atak Kanady w 1997 na zakaz importu (Francja). Konkluzje WTO: w ogóle nie ma bezpiecznego limitu stężenia.
Dostępność substytutów przynajmniej od lat 70-tych a dla wybranych zastosowań od lat 40 lub 50tych. Nie były wprowadzane dzięki lobbingowi producentów azbestu.
Szacunki z 1999 wskazują na 250 000 do 400 000 zachorowań ze skutkiem śmiertelnym w ciągu najbliższych 35 lat na obszarze UE 15.
Do połowy lat 80 w Wielkiej Brytanii dodatek za szkodliwe warunki pracy (azbest) wynosił 1 funt tygodniowo.
Pierwszym na świecie krajem, który wprowadził częściowy zakaz używania azbestu była Dania (1972).
htp://www.ibasecrerariat.org/chrom_ban_list.php
Pierwsze sygnały o szkodliwości były całkowicie zignorowane.
Pierwsze obserwacje medyczne (UK,F) nie zostały poparte rządowymi programami długoletniego monitoringu, przemysł, a często władze lokalne nie są zainteresowane programami długofalowymi – to obowiązek rządu.
Pierwsze regulacje nie zostały faktycznie wdrożone, a sankcje były trywialne.
Wdrożenie