Badanie materiału zgodnie z normą, wymaganiami technicznymi lub procedurą wg PN-EN ISO 17635 (970) Spawalnictwo. Badania nieniszczące złączy spawanych. Zasady ogólne dotyczące metali.
Terminy i definicje w inspekcji i badaniach:
Wewnętrzne niezgodności spawalnicze – niezgodności, które nie wychodzą na powierzchnię i nie są bezpośrednio dostępne
Zewnętrzne (powierzchniowe) niezgodności spawalnicze – niezgodności, które wychodzą na powierzchnię i są bezpośrednio dostępne
Wskazanie – zobrazowanie niegodności lub sygnału od niej w postaci jaką umożliwia zastosowana metoda badań nieniszczących
Poziom jakości – ustalone wartości graniczne niezgodności spawalniczych odpowiednio do oczekiwań jakości złącza spawanego. Wartości te są określane z uwagi na rodzaj niezgodności, jej wielkość i rzeczywiste wymiary
Poziom badania (klasa badania) – miara kompletności i wyboru nastawienia parametrów dla danej metody badań. Różne klasy badania odpowiadają różnej czułości i/lub prawdopodobieństwa wykrycia niezgodności. Wybór klasy jakości zależy od wymagań jakościowych
Poziom oceny – poziom badania, od którego należy oceniać wskazanie
Poziom rejestracji – poziom badania, od którego należy rejestrować wskazania
Poziom akceptacji – poziom badania, poniżej którego dane elementy (wskazania) są akceptowane
Kontrola zakładowa – ciągłe kontrolowanie produkcji przez producenta, tak aby wytwarzane przez niego wyroby odpowiadały przynależnym im dyrektywom, normom lub warunkom technicznym.
Za prowadzenie kontroli zakładowej odpowiada producent. Powinien on dysponować odpowiednim personelem technicznym, urządzeniami i przyrządami pomiarowymi.
Każde stanowisko produkcyjne, w którym realizowany proces technologiczny wpływa na jakość wyrobu powinno posiadać wyznaczoną osobę kontrolującą.
Producent powinien zorganizować kontrolę odpowiednio do rodzaju wyrobu i rodzaju produkcji.
Kontrola zakładowa powinna obejmować niżej wymienione elementy dostosowane do warunków jego wytwarzania:
kontrola materiałów wejściowych lub części wchodzących do produkcji,
kontrola i badania prowadzone w określonych odstępach procesu produkcyjnego,
kontrola l badania prowadzone na gotowym wyrobie.
Wyniki z badań uzyskane przez kontrolę należy zapisać i ocenić. Zapisy te powinny zawierać minimum następujące dane:
oznaczenie wyrobu,
rodzaj badania,
datę produkcji (jeżeli to możliwe),
wyniki badań i jeżeli to wymagane porównanie uzyskanych wyników z wymaganiami,
podpis osoby odpowiedzialnej za kontrolę w zakładzie.
Zapisy powinny być przechowywane przez minimum 5 lat, jeżeli w umowie lub odpowiednich przepisach nie postanowiono inaczej.
W przypadku niedostatecznych wyników badań, producent powinien zastosować odpowiednie środki dla usunięcia tych niezgodności. Należy przy tym postępować tak, aby nie była możliwa zamiana wyrobu dobrego na wyrób wadliwy. Po usunięciu niezgodności przeprowadzenie ponownych badań tak dalece, jak to jest możliwe oraz udokumentowanie wyników badań.
Podczas kontroli powinny być uwzględnione co najmniej następujące czynniki:
kontrola dokumentacji wykonawczej uwzględniająca możliwości i zgodności jej realizacji,
kontrola, czy podwykonawca dysponuje wymaganymi kwalifikacjami,
kontrola, czy istnieją kwalifikowane technologie spajania, instrukcje technologiczne spajania i instrukcje robocze,
kontrola wymaganych kwalifikacji personelu (wykonawczego i nadzorującego),
kontrola, czy przewidziane urządzenia produkcyjne spełniają wymagania i umożliwiają wykonywanie przewidzianych wyrobów,
kontrola, czy zachowywane są planowe przeglądy i remonty urządzeń spawalniczych,
kontrola czy zachowane są wymagania dotyczące wzorcowania i walidowania sprzętu do pomiarów, kontroli i badania,
kontrola zachowywania identyfikacji i identyfikowalności,
kontrola, czy uzyskano wymaganą jakość wyrobów z dokumentowaniem wyników kontroli i badania,
kontrola, czy gotowe wyroby magazynowane są w odpowiednich warunkach, uniemożliwiających ich zamianę lub uszkodzenie.
Badania nieniszczące złączy spawanych, kryteria oceny, poziomy akceptacji
| Metoda badania nieniszczącego | Symbol | Normy |
|---|---|---|
| Sposób prowadzenia badań | ||
| Badanie wizualne | VT | PN-EN ISO 17637: Badania nieniszczące złączy spawanych. Badania wizualne |
| Badania penetracyjne | PT | PN-EN 571-1: Badania nieniszczące. Badania penetracyjne. Zasady ogólne |
| Badania magnetyczne | MT | PN-EN ISO 17638: Badania nieniszczące złączy spawanych. Badania magnetyczno-proszkowe. Zasady ogólne |
| Badania radiograficzne | RT | PN-EN SO 17636: Badania nieniszczące złączy spawanych. Radiograficzna kontrola złączy spawanych |
| Badania ultradźwiękowe | UT | PN-EN ISO 17640: Badania nieniszczące złączy spawanych. Ultradźwiękowa kontrola złączy spawanych |
Badania niszczące złączy spawanych
| Typ badania | Norma |
|---|---|
| Próba statyczna rozciągania | PN-EN 876: Badania niszczące spawanych złączy metali. Próba rozciągania próbek wzdłużnych ze spoin złączy spawanych PN-EN 895: Badania niszczące spawanych złączy metali. Próba rozciągania złączy poprzecznych. PN-EN 9018: Badania niszczące spoin w metalach. Badania na rozciąganie złączy krzyżowych i zakładkowych |
| Próba zginania | PN-EN 910: Badania niszczące spawanych złączy metali. Próby zginania |
| Próba łamania | PN-EN 1320: Badania niszczące spawanych złączy metali. Próba łamania |
| Próba udarności | PN-EN 875: Badania niszczące spawanych złączy metali. Próba udarności. Usytuowanie próbek, kierunek karbu i badanie |
| Próba twardości | PN-EN 1043-1: Badania niszczące spawanych złączy metali. Próba twardości złączy spawanych łukowo PN-EN 1043-2: Badania niszczące spawanych złączy metali. Próba mikrotwardości złączy spawanych łukowo |
| Badania makroskopowe i mikroskopowe | PN-EN 1321: Badania niszczące spawanych złączy metali. Badania makroskopowe i mikroskopowe złączy spawanych |