2. Badania niszczące:
Udarność – praca, która jest potrzebna do złamania próbki, czyli odporność materiału na złamanie przy uderzaniu czyli tzw. kruche pękanie. Służy to ocenie cech plastycznych stali. Do wykonywania tych badań wykorzystuje się urządzenia umożliwiające przyłożenie dużej siły w krótkim czasie, zwane zazwyczaj młotami udarowymi (młot Charpy΄ego).
Tab. 1. Oznaczenie udarności w zależności od minimalnej J oraz od temperatury
27J | 40J | 60J | •C |
---|---|---|---|
JR | KR | LR | +20 |
J0 | K0 | L0 | 0 |
J2 | K2 | L2 | -20 |
J3 | K3 | L3 | -30 |
J4 | K4 | L4 | -40 |
J5 | K5 | L5 | -50 |
J6 | K6 | L6 | -60 |
Statyczna próba rozciągania – podstawowa metoda badań wytrzymałościowych materiałów konstrukcyjnych. Polega na rozciąganiu odpowiednio wykonanych próbek o przekroju kolistym lub prostokątnym, wykorzystując urządzenie zwane zrywarką. W czasie próby rejestruje się zależność przyrostu długości próbki od wielkości siły rozciągającej oraz rejestruje się granice sprężystości, przewężenie próbki i siłę zrywającą próbkę. Naprężenia w próbce oblicza się dzieląc siłę rozciągającą przez pole poprzeczne próbki (uwzględniając przewężenie lub nie uwzględniając go).
Charakterystyczne wielkości naprężeń pokazane na poniższym wykresie to:
Re – granica plastyczności (po przekroczeniu której następuje znaczny przyrost wydłużenia rozciąganej próbki, nawet bez wzrostu a często przy spadku wartości siły rozciągającej)
Rm – wytrzymałość na rozciąganie, naprężenie, w którym pojawia się szyjka
Ru – naprężenie rozrywające
Powstałe wydłużenie względne (procentowe) A wyraża wzór:
który wyraża stosunek trwałego wydłużenia bezwzględnego długości pomiarowej próbki po rozerwaniu L1 do początkowej długości pomiarowej próbki L0 wyrażony w procentach.
Statyczna próba zginania – próba przeprowadzana w celu sprawdzenia zdolności materiału do odkształceń plastycznych przy zginaniu, za pomocą prasy lub maszyny wytrzymałościowej.
Rys.1. Sposób przeprowadzania technologicznej próby zginania metali:
a) do określonego kąta zgięcia a < 180a,
b) do równoległości ramion z wkładką,
c) do styku ramion