- Technologia informatyczna Dziedzina informatyki dająca ludziom możliwości i narzędzia do pozyskiwania, przetwarzania i zarządzania informacjami. Łączy w sobie informatykę, telekomunikację oraz wszelkie inne technologie związane z informacją.
- infotrmacja Jest to właściwość pewnych obiektów, układów lub systemów, a także relacja między elementami zbiorów, której istotą jest zmniejszenie niepewności (nieokreśloności). Są to dane (w różnej postaci), które zostały uporządkowane, usystematyzowane i przedstawione w sposób umożliwiający ustalenie pewnych schematów, a następnie ich interpretację.
- źródła info. Źródłem informacji jest każdy obiekt dostarczający informacji. Klasyfikacja: tradycyjne - drukowane, pisane, np. książki, czasopisma, materiały kserograficzne, plansze, tablice; tradycyjne - elektroniczne, np. radio, telewizja nowej generacji - elektroniczne, np. Internet, multimedialne programy dydaktyczne, multimedialne słowniki, encyklopedie, podręczniki, książki. kodowanie-Przedstawienie informacji umożliwiające jej przekazanie dla odbiorcy, klasyfikację, przetwarzanie, etc.
- Kompresja – przekształcenie i zakodowanie informacji dające w efekcie zmniejszenie jej objętości (np. w celach transmisji, składowania,archiwizacji).bezstratna (kodowanie Huffmana, kodowanie słownikowe Lempel-Ziv i pochodne, RLE, etc.) stratna (DPCM, JPEG, MPEG, oparte na transformatach, etc.) Dekompresja – przywrócenie pierwotnej informacji z postaci skompresowanej.archiwizacjazabezpieczenie informacji przed utratą. zabezpieczenie oraz odpowiednie skatalogowanie informacji zapewniające nie tylko ich ochronę, ale także odpowiedni dostęp do nich w przyszłości.
- Formaty przedstawienia informacji: tekst, grafika, wykres, zdjęcie ,mowa, dźwięk, film, animacja, inne.
analogowo źródło-> układ zapisujący ->nośnik ->układ odtwarzający-> emiter.cyfrowo źródło->przetwornikA/C-> układ zapisujący-> nośnik cyfrowy-> układ odtwarzający-> przetwornik C/A ->emiter
- Próbkowanie (dyskretyzacja, kwantowanie w czasie) - proces tworzenia sygnału dyskretnego, reprezentującego sygnał ciągły za pomocą ciągu wartości nazywanych próbkami. Zwykle jest jednym z etapów przetwarzania sygnału analogowego na cyfrowy.
- Kwantyzacja to nieodwracalne nieliniowe odwzorowanie statyczne zmniejszające dokładność danych przez ograniczenie ich zbioru wartości.
- Twierdzenie Nyquista Sygnał można odtworzyć z sekwencji próbek pod warunkiem, że częstotliwość próbkowania jest co najmniej dwukrotnie wyższa niż najwyższa z częstotliwości występujących w sygnale
- przesyłanie informacji sygnałów elektrycznych, fal radiowych lub światła, jedno lub dwukierunkowo cyfrowo lub analogowo, synchronicznie lub asynchronicznie, w paśmie podstawowym lub szerokopasmowa.
- Medium transmisyjne: przewodowe – kabel symetryczny (np. Skrętka), kabel współosiowy (koncentryczny), światłowód (jednomodowy, wielomodowy), kable energetyczne, bezprzewodowe - fale elektromagnetyczne (radiowe), promień lasera.
- Kierunek przesyłu: simpleks – transmisja tylko w jednym kierunku półdupleks – transmisja w obu kierunkach,ale nie w tym samym czasie dupleks – transmisja w obu kierunkach w tym samym czasie
- Transmisja analogowa – przesył danych analogowych z wykorzystaniem różnego rodzaju modulowania (AM, FM, PM).
- Transmisja cyfrowa – przesył danych cyfrowychz zastosowaniem różnych rodzajów modulacji impulsowej (PCM, PPM, PDM i in.)
- Synchroniczność - termin na określenie zasady wszechzwiązku zdarzeń, która działa obok zasady przyczynowości
- Transmisja szerokopasmowa: sygnał należy zmodulować; do modulacji i demodulacji sygnałów cyfrowych służy modem; wymaga łączy o dużym paśmie przenoszenia; sygnały wędrują tylko w jednym kierunku wzdłuż przewodów, by to zmienić stosuje się dwa przewody lu dzieli pasmo na dwa kanały.
- Transmisja w paśmie podstawowym sygnał jest reprezentowany przez dwa poziomy napięcia w przewodzie - ujemny dla wartości „1” i dodatni dla wartości „0”. cała szerokość pasma przenoszenia ośrodka łączącego stacje jest zajęta dla pojedynczej transmisji. sygnały rozchodzą się w obydwu kierunkach wzdłuż przewodu.
- Informatyka jest dziedziną wiedzy zajmującą się algorytmami oraz gromadzeniem, wyszukiwaniemi przetwarzaniem informacji za pomocą komputerów i odpowiedniego oprogramowania.
- Komputer (z ang. computer od łac. computare – obliczać, dawne nazwy używane w Polsce: mózg elektronowy, elektroniczna maszyna cyfrowa, maszyna matematyczna) – urządzenie elektroniczne służące do przetwarzania wszelkich informacji, które da się zapisać w formie ciągu cyfr albo sygnału ciągłego.
- Algorytm – w matematyce oraz informatyce skończony, uporządkowany ciąg jasno zdefiniowanych czynności, koniecznych do wykonania pewnego rodzaju zadań.
- Program komputerowy - sekwencja symboli opisująca obliczenia zgodnie z pewnymi regułami zwanymi językiem programowaniaHYPERLINK \l "cite_note-benari-0"[1].). Program może być ciągiem instrukcji opisujących modyfikacje stanu maszyny ale może również opisywać obliczenia w inny sposób .
- Bit (w ang. kawałek, skrót od binary digit, czyli cyfra informacji potrzebna do określenia, który z dwóch równie prawdopodobnych stanów przyjął układ. Jednostka logiczna.
- Bajt (dop. bajtu lub bajta]) najmniejsza adresowalna jednostka informacji pamięci komputerowej, składająca się z bitów.
- Znak binarny - zmienna przyjmująca tylko wartości 0 lub 1
- Wektor znaków binarnych o długości: 1 – bit, 4 – pół bajtu, 8 – bajt,16 – słowo 16 bitowe, 2 bajtowe, 32 – słowo 32 bitowe, 4 bajtowe, 64 – słowo 64 bitowe, 8 bajtowe. Kod BCD (Binary Coded Decimal) – system podający w postaci binarnej wyłącznie cyfry dziesiętne.
- Kod Morse'a – stworzony w 1840 przez Samuela Morse'a i Alfreda Vaila sposób reprezentacji alfabetu, cyfr i znaków specjalnych za pomocą dźwięków, błysków światła, impulsów elektrycznych lub znaków popularnie zwanych kreską i kropką.
- Sieć komputerowa – komputery i inne urządzenia połączone ze sobą w celu wymiany informacji i zasobów.
- Cele istnienia sieci komputerowych współdzielenie urządzeń np. drukarek wykorzystanie wspólnego oprogramowania, dostęp do baz danych, komunikacja między komputerami.
- Podstawowe topologie: magistrala (szyna), hierarchiczna, gwiazda i gwiazda rozszerzona, pierścień i podwójny pierścień, sieć (siatka, ang. mesh).
- Elementy składowe sieci serwer – komputer udostępniający usługi, oprogramowanie, miejsce na dane; terminal – komputer końcowy korzystający z usług serwera; osprzęt sieciowy – karty sieciowe, huby, switche, routery, modemy; media transmisyjne – kable, światłowody, fale radiowe, oprogramowanie – programy obsługujące ruch w sieci zgodnie ze zdefiniowanymi protokołami.
- Model ISO-OSI Warstwa aplikacji <-programy z których korzysta człowiek Warstwa prezentacji<-kodowanie, konwersja, kompresja, dekompresja, szyfrowanie, deszyfrowanie. Warstwa sesji<-synchronizacja klienta i serwera, uwierzytelnianie, nadzór nad połączeniem, Warstwa transportowa<-podział danych na pakiety, złożenie ich w strumień,transmisja, kontrola błędów. Warstwa sieciowa<- topologia sieci, trasowanie, rozdział pakietów na poszczególne łącza. Warstwa łącza danych<-dzieli dane na ramki i dostarcza je do odbiorcy, rozpoznaje błędy transmisji i naprawia je. Warstwa fizyczna<-fizyczne przesyłanie bitów za pośrednictwem prądu, światła lub fal radiowych.
- Oprogramowanie systemowe – zestaw programów sterujących działaniem komputera i urządzeń z nim współpracujących, dających środowisko pozwalające na używanie innych programów. Inaczej mówiąc, najczęściej utożsamiamy je z systemem operacyjnym. Choć nie tylko.
- Zadania systemu operacyjnego planowanie i przydział czasu procesora, kontrola i przydział pamięci operacyjnej zapewnienie synchronizacji i komunikacji, między zadaniami, obsługa sprzętu i zapewnienie zadaniom niezależnego dostępu do niego.
- Podział systemów operacyjnych Ze względu na planowanie czasu procesora: RTS, niedeterministyczne Ze względu na pracę przełącznika zadań: z wywłaszczeniem bez wywłaszczenia
- Struktura systemu operacyjnego (powłoka(jądro(sterowniki(sprzęt))programy) <-użytkownik.
- Rola jądra SO planista czasu procesora, przełącznik zadań, moduł synchronizacji i komunikacji między zadaniami, moduł obsługi przerwań, moduł obsługi pamięci, inne elementy, zależne od przeznaczenia systemu.
- cechy społeczeństwa informacyjnego-Jest to społeczeństwo w którym informacja nie jest jedynie środkiem do pozyskiwania dóbr materialnych, ale sama w sobie staje się towarem, dobrem niematerialnym, często cenniejszym niż dobra materialne.wysoko rozwinięte usługi nowoczesne (bankowość, finanse, telekomunikacja,informatyka, badania i rozwój, zarządzanie) gospodarka oparta na wiedzy wysoki poziom wykształcenia ludzi, decentralizacja społeczeństwa, odrodzenie się społeczności lokalnych
- społeczeństwo wiedzy, oznacza otwartość i odwagę intelektualną ludzi tworzących społeczeństwo, którzy są świadomi swoich możliwości i aktywnie i innowacyjnie je wykorzystują.
- cyfryzacja świata telekomunikacja informatyka, komputery „pod strzechą” Internet. Plik tekstowy, graficzny, muzyczny, filmowy lub mieszany, powstały w wyniku wykorzystania programu komputerowego, dający się zapisać, a następnie odczytać. Ma cechy dokumentu, czyli potwierdza prawdziwość danego zdarzenia, okoliczności lub zjawiska.
- Systemy obiegu dokumentów– informatyczny system służący do zarządzania obiegiem dokumentów i zadań, działający o mechanizmy typu workflow. administracja publiczna, banki, operatorzy telekomunikacyjni wszelkie inne przedsiębiorstwa, które widzą sens i potrzebę usystematyzowania przepływu dokumentów.
- Aspekty bezpieczeństwa danych: chcę aby dane były poufne (szyfrowanie) chcę aby danym można było ufać (podpis elektroniczny)
- Szyfrowanie – proces kodowania informacji pozwalający uczynić ją niezrozumiałą dla strony trzeciej. Do szyfrowania stosuje się specjalne algorytmy szyfrujące (szyfry).
- rodzaje szyfrów- ograniczony (prosty) zapewnia minimum bezpieczeństwa, jest skuteczny gdy nie znamy algorytmu użytego do zaszyfrowania z kluczem – oprócz algorytmu stosowana jest także specjalna porcja danych zwana kluczem, bez którego znajomości nie jest możliwe odszyfrowanie przekazu. Stosowane są dwa rodzaje szyfrów tego typu: z kluczem symetrycznym, z kluczem asymetrycznym.
- Podpis elektroniczny stosujemy algorytm z kluczem publicznym i ujawniamy nie klucz służący do szyfrowania, ale do deszyfracji, to każdy będzie mógł sprawdzić czy wiadomość pochodzi od nas, czy od kogoś innego.
- Programowanie – proces projektowania, pisania, testowania i utrzymania kodu źródłowego programów komputerowych.
- aby napisać program komputer lub jego emulator, edytor tekstów, kompilator, debugger, biblioteki programistyczne, inne narzędzia.
- Język programowania Jest to formalny zbiór zasad określających sposób zapisu algorytmów i innych zadań z wykorzystaniem określonej składni i semantyki. Podział języków programowania paradygmat programowania, generację, poziom, sposób wykonywania.
- Paradygmaty programowania proceduralne, obiektowe, zdarzeniowe, logiczne.
- Generacje języków programowania:1GL – binarny kod maszynowy, 2GL – assembler, 3GL – zbliżone do języka naturalnego 4GL – pozwalają w szybki sposób tworzyć gotowe programy (RAD), 5GL – nie używają algorytmów, a słownych lub symbolicznych opisów problemu.
- poziom języka niskopoziomowe – operujące blisko sprzętu, wysokopoziomowe – oderwane od sprzętu, programista skupia się na problemie, a nie jak ma obsłużyć jakieś urządzenie.
- sposób wykonywania programu: interpretery,kompilatory.
- Fazy programowania problem->projektowanie->kodowanie ->testowanie->program.
- system informacyjny Uszczegóławiając i dostosowując do potrzeb technologii informacyjnej, możemy powiedzieć, że jest to wielopoziomowa struktura pozwalająca na przetwarzanie informacji wejściowych w wyjściowe. Realizowane jest to za pomocą odpowiednich modeli i procedur.
- Rodzaje systemów informacyjnych: transakcyjne, informowania kierownictwa, wspomagania decyzji, ekspertowe, sztucznej inteligencji.
- System informacyjny a informatyczny System informacyjny przeważnie obejmuje znacznie większy obszar niż informatyczny.
- Sztuczna inteligencja (ang. Artificial Intelligence – AI) – nauka obejmująca zagadnienia logiki rozmytej, obliczeń sieci neuronowych, sztucznego życia i robotyki. Sztuczna inteligencja to dział informatyki, którego przedmiotem jest badanie reguł rządzących inteligentnymi zachowaniami człowieka, tworzenie modeli formalnych tych zachowań i – w rezultacie – programów komputerowych symulujących te zachowania.
- Test Turinga to sposób określania zdolności maszyny do posługiwania się językiem naturalnym i pośrednio mającym dowodzić opanowania przez nią umiejętności myślenia w sposób podobny do ludzkiego. Test ten został zaproponowany w 1950 roku przez Alana Turinga. Turing zaproponował ten test w celu zamiany pełnego emocji i w jego pojęciu bezsensownego pytania "Czy maszyny myślą?" na pytanie lepiej zdefiniowane, w ramach badań nad stworzeniem sztucznej inteligencji.
- Metody sztucznej inteligencji: logika ostra, logika rozmyta, sztuczne sieci neuronowe, inteligencja roju.
- zastosowanie sztucznej inteligencji- Systemy ekspertowe, Maszynowe tłumaczenie tekstów, Sieci neuronowe,Uczenie się maszyn Eksploracja danych, Rozpoznawanie mowy i rozpoznawanie mówców , Rozpoznawanie obrazów, Rozpoznawanie pisma (OCR),Sztuczna twórczość.Porażki sztucznej inteligencji-Programy skutecznie wygrywających w niektórych grach. Jak dotąd nie ma programów skutecznie wygrywających w go i brydża sportowego. Programy idealnie naśladujące ludzi, rozmawiające przy użyciu tekstu i potrafiłby przejść test Turinga. Programy skutecznie generujące zysk, grając na giełdzie. Programy skutecznie tłumaczące teksty literackie i mowę potoczną.
- Autorskie prawa osobiste Przysługują twórcy utworu i dają prawo do: autorstwa *,podpisania utworu *, nienaruszalności treści i formy utworu decyzji o pierwszym udostępnieniu, nadzoru nad sposobem wykorzystania Są to prawa NIEZBYWALNE. *) te prawa przysługują autorowi programu komputerowego.
- Autorskie prawa majątkowe Są nastawione na aspekty ekonomiczne i dają twórcy utworu wyłączne prawo do: korzystania z utworu, rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji, wynagrodzenia za korzystanie z utworu. Są to prawa ZBYWALNE.utwór Według polskiego prawa utworem jest: każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia.
- licencja Właściciel praw majątkowych może zezwolić innym osobom na korzystanie z utworu. Mówi się wtedy, że udziela on licencji. © Copyright, All rights reserved – opiera się na pełnym zastosowaniu prawa autorskiego.(cc) Creative Commons, Some rights reserved – pozwala na dowolną dystrybucję utworów, jednak pod pewnymi warunkami (c odwrócone).Copyleft, All rights reversed – najbardziej otwarta forma licencjonowania, pozwala na dowolną modyfikację i redystrybucję dzieła. (człowieczek)Uznanie autorstwa (Attribution (BY)) (przekreślony $)Użycie niekomercyjne (Noncommercial (NC)) (=)Bez utworów zależnych (No Derivative Works (ND)) (strzałka)Na tych samych warunkach (Share Alike (SA))