Komunikacja niewerbalna to lustrzane odbicie naszego nastawienia, przeżywanych stanów emocjonalnych, intencji, oczekiwań wobec rozmówcy, pozycji społecznej, pochodzenia, wykształcenia, samooceny, cech temperamentu itd.

Obejmuję wygląd fizyczny, ruch ciała, gesty, wyraz twarzy, dotyk, głos oraz sposób wykorzystywania czasu i miejsca w komunikowaniu się.

Mowa ciała- wszystko to co dzieje się z naszym ciałem podczas rozmowy.

Z gestów rąk możemy dowiedzieć się bardzo wielu informacji na temat drugiej osoby. Podawanie i różne rodzaje uścisku dłoni, zaplatanie rąk za plecami lub za głową, krzyżowanie rąk na piersiach, zaciskanie dłoni czy trzymanie rąk w kieszeniach. To tylko nieliczne gesty, na które przeważnie nie zwracamy uwagi, a w swej wymowie mają one duże znaczenie.

Mimika – wyraz twarzy jako najważniejsze linie przesyłania sygnałów o stanach
emocjonalnych, poczynając od tak wyraźnych jak uśmiech, a kończąc na tak subtelnych
jak wyraz lekkiego zaskoczenia. Twarz odzwierciedla szybko zmieniające się reakcje na to, co inni powiedzieli lub zrobili. Sygnały mimiczne ust, wyrażają stany emocjonalne od zadowolenia do przygnębienia. Poprzez kontrolowanie i panowanie nad mięśniami twarzy, ukrywamy niestosowne lub nieakceptowane przez otoczenie reakcje.

Gesty-dowolne ruchy wykonane przez kogoś świadomie lub nieświadomie, mający określone znaczenie. Zazwyczaj gesty są rozumiane tylko przez pewną grupę osób, które wywodzą się z tego samego środowiska lub tego samego kręgu kulturowego. Używa się ich głównie do wzmocnienia komunikacji werbalnej. Zła gestykulacja może spowodować, że nasza wiadomość zostanie źle odebrana, natomiast swobodna i naturalna gestykulacja zazwyczaj pozytywnie wpływa na jakość przekazywanych przez nas informacji.

Kciuk do góry oznacza odniesienie sukcesu, coś pozytywnego, dla Niemców i Francuzów nie oznacza nic, posługują się nim nurkowie kiedy chcą oznajmić chęć wynurzenia się, często używany przez autostopowiczów do zatrzymania pojazdu, w Sardynii zaproszenie do sexu.

Podniesiona otwarta dłoń częste pozdrowienie kierowców lub motocyklistów, w ten sposób dziękują sobie również za kulturę jazdy na drodze, pozdrowienie drugiej osoby, w ten sposób również uspokajamy drugą osobę i wyrażamy chęć do porozumienia, w Grecji gest agresywny obelga.

Środkowy palec gest obelżywy, agresywny, chęć obrażenia kogoś.

„L” pokazany zgodnie z pisownią litery oznacza klub sportowy Legia często używany prze kibiców, pokazany prawą ręką oznacza osobę przegraną, której się coś nie udało w tym przypadku odbierany negatywnie.

Dotyk- Dotyk i kontakt fizyczny odgrywa ogromną rolę w budowaniu wrażenia bliskości lub
dystansu psychicznego. Obyczaje kulturowe określają dość dokładnie obszary ciała,
których wolno i których nie wolno dotykać. Kontakt fizyczny jest też regulowany stopniem znajomości, formalizacją spotkania, płcią rozmówców, ich statusem społecznym, organizacyjnym.

Dystans- odległość jaka dzieli nas od innej osoby lub grupy osób.

• Dystans publiczny (powyżej 36 metrów)

W dystansie publicznym głównym kanałem odbierania informacji na temat drugiej osoby jest wzrok. Ludzie rozmawiając w tej odległości budują bardzo gramatyczne zdania i zastanawiają się nad ich konstrukcją. W specjalny sposób dobierają słowa, pojawia się stosunkowo niewiele pomyłek językowych. Dystans ten jest zarezerwowany dla osób publicznych.

• Dystans społeczny (120 cm do 360 cm)

W tej odległości kontaktujemy się z osobami obcymi i tymi, które znamy lecz nie lubimy specjalnie i traktujemy jako obce. Stojąc w tej odległości ludzie używają przede wszystkim wzroku i słuchu jako kanału dostarczającego informacje o drugiej osobie. Mowa jest gramatyczna i sformalizowana, zwykle poprawna, a temat rozmowy "bezpieczny", oficjalny lub obojętny.

• Dystans osobisty (42- 120 cm)

Przestrzeń tę traktuje się jako prywatną i wpuszczane są tu osoby, które dobrze znamy i z którymi czujemy się bezpiecznie. Rozmowa z obcym w takiej odległości nie zdarza się lub jest niekomfortowa. Jeśli dwie osoby rozmawiają ze sobą spontanicznie w dystansie indywidualnym, możemy wnioskować, że dobrze czują się ze sobą, i są sobie bliskie. Naruszenie dystansu indywidualnego jest traktowane jako agresja terytorialna i wywołuje reakcje negatywne.

• Dystans intymny (do 45 cm)

Obszar przestrzeni bardzo bliski naszego ciała, w którym prawie zawsze dochodzi do kontaktu fizycznego z rozmówcą. Dlatego jest to odległość zarezerwowana jedynie dla bardzo bliskich osób (małżonek, partner, dziecko). W strefie intymnej zmienia się sposób używania języka. Mówimy nieco cichszym głosem. Zdania są bardzo często niepoprawne gramatycznie, a człowiek nie stara się budować eleganckich i poprawnych wypowiedzi.

Kontakt wzrokowy- Nasze oczy mówią niekiedy więcej niż usta. Oceniamy wzrok innych osób dość intuicyjnie i trudno byłoby się nauczyć czytania z oczu. Niemniej wiedząc jakie spojrzenia są odbierane negatywnie, a jakie pozytywnie możemy udoskonalić własną sztukę prowadzenia rozmowy. Jeżeli nasze spojrzenie jest krótkie, a nasz wzrok jest „rozbiegany” komunikujemy lekceważenie. To samo dotyczy zbyt długiego wpatrywania się w oczy naszego rozmówcy. Zbyt długie wpatrywanie się oznaczać może wrogość bądź nietakt.

Funkcje

Funkcja zastępowania (sygnały niewerbalne takie jak ruch ręką lub głową, gesty i znaki mogą być stosowane w miejsce słów i zdań, zastępując je.)

Funkcja uzupełnienia (gestykulacja podkreśla to o czym mówimy)

Funkcja ekspozycji (sygnały niewerbalne pozwalają na ukazywaniu uczuć i stanów emocjonalnych w znacznie większej skali)

Funkcja regulacyjna (popraw płynności konwersacji i pozwala w większym stopniu ją kontrolować)

Funkcja moderująca (służy do łagodzenia napięcie jakie przeżywamy w momencie rozmowy, zmniejszając stres)

Wysyłanie niespójnych komunikatów przez rozmówcę może wywołać dezorientację, utrudniać osiągniecie porozumienia. Niespójność między komunikatami przekazywanymi przez dwa różne kanały niewerbalne. Niespójność taką dostrzegamy wtedy, gdy ktoś mówi podniesionym, gniewnym tonem i jednocześnie uśmiecha się. To co słyszymy, brzmi agresywnie widzimy natomiast przyjazny wyraz twarzy. Pochodzenie także odgrywa ważną rolę w komunikacji niewerbalnej, gesty których używamy mogą mieć w różnych krajach różne znaczenie, prze co mogą zostać odebrane jako agresywne lub obraźliwe.