p. U. Legierska WYKŁAD I

*Prawo i jego istota

-> zespół norm ustanowionych i chronionych przez państwo, posługujące się środkami przymusu

-> zbiór zasad postępowania, których ludzie powinni przestrzegać, aby uniknąć anarchii”

*Władztwo administracyjne

To zakotwiczona w ustawie możność wydawania nakazów i zakazów, zezwoleń i koncesji, którym przysługuje domniemanie legalności.

*Prawo jako zjawisko społeczne

Prawo pojawia się gdy podejmujemy się wyznaczania sposobów zachowania się jednostek ludzkich w ramach grupy społecznej

Prawo wyraża wartość o zasięgu społecznym, ma je chronić i urzeczywistnić

Powstaje jako produkt procesu decyzyjnego

Realne istnienie norm prawnych uzależnione jest od społecznego przyzwolenia na prawo

• Podstawa legalistyczna (szacunek do prawa jako takiego)

• Podstawa oportunistyczna (chęć uzyskania przez to korzyści lub uniknięcia kary)

• Postawa konformistyczna (chęć naśladowania innych osób lud dostosowania się do nich)

*Funkcje prawa

• Kontrolna

• Dystrybutywna

• Ochronna

• Organizacyjna

• Prewencyjna NORMA PRAWNA-

• Represywna daje odpowiedz na pytanie kto i w jakich warunkac

• Stabilizująca jak powinien postępować. Składa się z:

• Wychowawcza/Resocjalizacyjna -> Hiportezy(do kogo jest skierowana+warunki okolicz.)

*Systematyka prawa ->dyspozycji(treść zachowania)

Prawo ->sankcji(konsekw. nie stosowania się do norm)

a)publiczne

-> konstytucyjne

->karne GOSPODARKA

->administracyjne -dziedzina życia społecznego

b)prywatne -wytwarzanie dóbr, świadczenie usług

->cywilne -ogół podm. Uczestniczących w procesie gospodarowania

->rodzinne -całokształt zgromadzonego kapitału prod. Oraz dostępnych zasobów Nat.

->pracy (art. 20)

->handlowe

*Prawo gospodarcze

To zespół norm prawnych regulujących stosunki prawne, których co najmniej jedna ze stron jest przedsiębiorcą w rozumieniu ust. Z dnia 2 lip. 2004 o swobodzie działalności gospodarczej

Prawo gospodarcze uznajemy jako trzecią jakość (ani prywatne ani publiczne)= prawo handlowe

->kryterium interesu publicznego(art.1 ust1) ->kryterium metody regulacji (art. 9. Ust.1)

->kryterium adresata normy

PRAWO GOSPODARCZE

->Publiczne ->prywatne

Chroni interes publiczny chroni interes jednostki

Obejmuje normy sterowane do państwa obejmuje normy, które są skierowane do

Charakteryzuje się nierówno rzędnością produktów każdego

W znacznej części reguluje pozycję Państwa reguluje obrót handlowy między osobami pryw.

Celem jest ochrona podst. Wartości gosp. Rynkowej w jego zakresie są osoby zasp. Własne Interesy

*Przedmiot regulacji gospodarczej

-> prawo bankowe ->prawo konkurencji ->prawo energ. -> prawo Obr. Papierami wart.

Wykładnia = osoba interpretatora

• Autentyczna -> zawężająca

• Legalna ->rozszerzająca

• Sądowa ->stwierdzająca

• Doktrynalna(przez przedstawicieli praw)

*Luki

Rzeczywiste Pozorne

Techniczne Swoiste Extra Legem Intra Legem Contra Legem

JAK USUNĄĆ LUKI?- poprzez analogie -> z ustawy(legis) , -> z prawa (Iuris)

WYKŁAD II

*Źródła prawa gospodarczego „Źródła prawa”

->źródła formalne (np. uchwała, ustawa, statut) -znaczenie filozoficzne –zn. socjologiczne

->źródła materialne (np. filozofia prawa, teoria prawa) -zn. Historyczne -zn. formalne

->źródła poznania prawa(np. Dziennik Ustaw)

• AKTY NORMATYWNE np. ustawa o przedsiębiorstwach państwowych (gł. Decyzje administracyjne)

• AKTY NIENORMATYWNE (ma charakter indywidualno-konkretny) np. decyzja organu założycielskiego o likwidacji konkretnego przedsiębiorstwa

Źródła prawa (dualistyczny) = powszechnie obowiązującego (dotyczą wszystkich obywateli-od strony przedmiotowej) LUB =wewnętrznego(katalog zamknięty od strony podmiotowej)

*Źródła prawa powszechnie obowiązującego

1. Konstytucja 2. Ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe 3. Rozporządzenia 4. Akty prawa miejscowego

*system –Hierarchiczność –Jedność - Spójność – Zespołowość

*Akty prawa o charakterze WEWNĘTRZNYM

1. Akty prawa miejscowego o ch. Wew. 2. Inne, np. regulaminy, instrukcje, akty zakładowe 3. Uchwały

4. Umowy międzynarodowe nieratyfikowane 5. Uchwały

*Akty powszechnie obowiązujące

1. Konstytucja 2. Tzw. Ustawa zasadnicza (stanowi podstawe ustroju państwa polskiego, zajmuje najwyższe miejsce w hierarchii źródeł prawa)

*Ustawa

• Podstawowa forma prawotwórczej działalności Sejmu

• Ustawami regulowane są zagadnienia podstawowe dla naszego życia politycznego

• Ustawy cechuje na ogół pewna trwałość

• Ustawy charakteryzuje zasada nadrzędności, samoistności oraz samoistnej mocy obowiązującej

isap.sejm.gov.pl

*Umowy międzynarodowe

-ratyfikowane (za uprzednią zgodą w ustawie ale nie musza)

-nieratyfikowane (zawierane przez rząd)

Ratyfikowanie umowy miedzynarodowych:

Umowy te dotyczą:

-pokoju, sojuszy, układów politycznych lub wojskowych

-członkostwa w organizacji międzynarodowej

-znacznego obciążenia państwa pod względem finansowym

-spraw regulujących w ustawie lub w których Konst. RP wymaga ustawy

*Rozporządzenia- są wydawane przez organy wskazane w konstytucji, na podstawie szczególnego upoważnienia zawartego w ust.i w celu jej wykonania(art. 92, ust1)

-RM –PRM –Minister resortowy –Przewodniczący komitetu wchodzącego w skład RM –KRRiT

Rodzaje rozporządzeń:

->rozporządzenie UE ->rozp. Prez. RP z mocą ustaw ->rozp. Jako akty prawa miejscowego ->rozp. Tzw. Wyk.

*Akty prawa miejscowego

• Dostosowują postanowienia USTAWY DO WARUNKÓW LOKALNYCH

• Posiadają wszystkie cechy aktów obowiązujący powszechnie, ale obowiązują tylko na obszarze

Działania organu , który wydał akt prawa miejscowego

Organy samorządu terytorialnego:

-Rada gminy –Rada powiatu – sejmik wojewódzki – wyjątkowo wójt/burmistrz/prez. Miasta oraz zarząd powiatu

Terenowe organizacje adm. Rządowej:

-Wojewoda –Organy adm. Niezespolonej

APM = partycypacja obywateli->specyfika lokalna -> czas reakcji -> waga regulacji

*Uzupełniające źródła prawa

1. zwyczaj 2.orzecznictwo 3.doktryna

1. Czynność prawna wywołuje nie tylko skutki w nie wyrażone, lecz również te, które wynikają z ustawy, z zasad współżycia społecznego USTALONYCH ZWYCZAJÓW

2. Nie są nośnikiem normatywnym, nie tworzą prawa. Mają znaczenie dla procesu wykładni prawa

…(nie zdążyłam zapisac)

3.są to powszechnie akceptowane poglądy wybitnych prawników i autorytetów akademickich na określone zagadnienia prawne

*PROMULGACJA

Ogłoszanie aktów

Rodzaje dzienników urzędowych:

1. Dziennik ustaw RP 2. Dziennik urzędowy RP „Monitor Polski” 3. Dzienniki urzędowe ministrów 4. Dzienniki urzędowe urzędów centralnych 5.Wojewódzkie dzienniki urzędowe

*Cel funkcjonowania dzienników

-informacje społeczne –warunek obowiązywania – dzień wejścia w życie

Vacatio Legis- okres między opublikowaniem a dniem wejścia w życie

Ogłaszanie aktów: DZIENNIK USTAW

• Akty powszechnie obowiązujące: -Konstytucja, -Ustawy, -Rozporządzenia z mocą ustawy, -Rozporządzenia

• Akty opublikowane na podstawie innych ustaw – ratyfikowane umowy międzynarodowe

• Akty określone op. ,- stanu wyjątkowego, -referendum ogólnokrajowego, - Wyborów pr. RP

Europejskie źródła prawa:

Kodeks cywilny : 1. Części ogolne 2. Ksiega pierwsza 3. Tytul 4. Dział 5. Rozdział 6. Artykuł 7.paragraf, ustep 8.Punkt

WYKŁAD III

WYBRANE ZAGADNIENIA PRAWA CYWILNEGO I PRAWOZNACTWA

*Podmioty prawa

-osoby fizyczne (każdy człowiek wyposażony -osoby prawne

Przez ustawę przede wszystkim w zdolność

Prawną. Każdy człowiek od chwili urodzenia

Ma zdolność prawną)

Zdolność prawna: Zdolność do czynności prawnych:

Możność uczestnictwa, jako podmiot, zdolność do składania oświadczeń woli ze

w stosunkach prawnych skutkiem prawnym w postaci nawiązania,

możność nabywania uprawnień i obow. Zmiany lub wygaśnięcia stosunku prawnego

Względem innych osób

Zdolność do czynności prawnych( korpus[obiektywny], animus[subiektywny]) zgodnie z art. 28 KC

Osobami prawnymi są:

SKARB PAŃSTWA i jednostki organizacyjne(np. spółka akcyjna, szkoła wyższa), którymi przepisy szczególnie przyznają osobowość prawną) lub inne( osoby korporacyjne[spółki akcyjne, stowarzyszenia) (osoby fundacyjne/zakłady[fundacje, przedsiębiorstwa państwowe, szkoły wyższe])

Osobowość prawna = dostaje się w chwili wpisu do właściwego rejestru

Cechy osób prawnych:

- majątek –siedziba – organy – osobowość prawna

TRYB TWORZENIA:

1. Tryb erekcyjny (powołanie mocą aktu normatywnego np. ustawa została powołana przez…)

2. Tryb koncesyjny(osoba prawna powstaje z inicjatywy tzw. Założyciela, koniecznym warunkiem jest uzyskanie koncesji/zezwolenia)

3. Tryb rejestracyjny(akt normatywny generalnie określa warunki jakie muszą być spełnione, aby powstała osoba prawna)

UŁOMNE OSOBY PRAWNE: spółki osobowe, spółki kapitałowe w organizacji, wspólnoty mieszkaniowe, partie polityczne niewpisane do ewidencji, stowarzyszenia zwykłe

Różnice osoba prawna vs ułomna osoba prawna: organy, odpowiedzialność, zdolność prawna, zdolność do czynności prawnej, podatki

Przepis prawny to zdanie w sensie gramatycznym oznaczone jako: artykuł, paragraf, ustęp- będący jednostką redakcyjną tekstu prawnego

Przepisy mogą być: Zakazujące, nakazujące, przyzwalające

Przy tym mogą one być: Bezwglednie obowiązujące lub względnie obowiązujące

Oraz

Odsyłające lub Blankietowe

Gdy w jednym przepisie prawa zostały Jedne przepisy np. różne przepisu o

Zawarte jakieś postanowienia, w innym przepisie nie są porządku ruchu na drogach publ., określ.

One już powtarzane, ten zaś przepis, unikając powtórzeń, należne zachowania, inny zaś,przepis

Po prostu odsyła do postanowień przepisu pierwszego blankietowy, ustanawia sankcje.

Organy adm. Publicznej to:

• Człowiek lub grupa ludzi

• Znajdujący się w strukturze organizacyjnej państwa lub samorządu terytorialnego

• Posiadający upoważnienie do stosowania środków władczych

• Powołany w celu realizacji norm prawa administracyjnego

• Działający w granicach przyznanych mu przez prawo kompetencji

PODSTAWOWE RODZAJE ORGANÓW ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ

-organy adm. Rządowej i samorządowej – organy monokratyczny i organy kolegialne – organy naczelne, centralne i terenowe – organy decydujące i pomocnicze

STRUKTURA ORGANÓW ADM. PUBL.

1.adm. Rządowa 2.adm. Samorządowa

A)CENTRALNA a) terenowa

->Naczelne ->gmina(rada gminy, Wójt, Burm, prez)

-premier ->powiat(rada powiatu i zarząd powiatu)

-rada ministrów ->województwo(sejmik woj., zarząd woj.)

-min. Resortowie(tzw. „Urz. Centr”.)

B)TERENOWA

b)wojewoda->adm. Zespolona

c)starosta->adm. Zespolona

d)niezespolona adm.

Urząd to: zorganizowany zespół osób, środków rzeczowych i finansowych, za pomocą których organ administracji publicznej wykonuje zadania

WŁAŚCIWOŚCI ORGANÓW:

->rzeczowa ->miejscowa ->instancyjne/funkcjonalne[określa który dział ma za zad.

Realizację poszczególnych czynności)

Wykład IV- System organów organizacji gospodarczej

Stosunek prawny- jedny z rodzajów stosunków społecznych

Np.

Sprzedawca Kupujacy

Jest uprawniony do żadania zapłaty ma obowiązek zapłaty

*Podział faktów prawnych wg P. Winczorka i Staweckiego

-Fakty zdarzenia Wydarzenia niezależne od woli ludzkiej

-prawne zachowania Wydarzenia zależne od woli ludzkiej

ZACHOWANIA:

1)czynności konwencjonalne

a)czynności prawne

b)akty tworzenia prawa

c)akty stosowania prawa

2)czyny:

a)niedozwolone

b)zgodne z prawem

Aby stosunek prawny istniał, to musi mieć takie elementy:

PODMIOTY PRZEDMIOTY TREŚĆ

Osoby które występują jako zachowanie, rzecz, prawo uprawnienia i obowiązki

Uprawnione lub zobowiązane podmiotów związku

Do określonego zachowania

Się względem innych osób,

Uczestników stosunku

*Rodzaje stosunków prawnych

CYWILNOPRAWNE

• Strony równoprawne

• Dobrowolne

• Sankcje nieważności czynności prawnej lub egzekucyjne

ADMINISTRACYJNO PRAWNE

• Strony nie są równoprawne

• Dobrowolne lub przymusowe

• Sankcja egzekucyjna lub karna

PRAWO KARNE

• Strony nie są równoprawne

• Przymusowe

• Sankcje karne

*Administracja gospodarcza = to część administracji publicznej

Rządowa administracja gospodarcza- RADA MINISTRÓW

Prm

Wiceprezes RM

Ministrowie resortowi

Ministrowie zadaniowi

Przewodniczący Komitetów określonych w ustawach

Jak ministrowie wpływają na gospodarkę?

Stan faktyczny-

W listopadzie 2008 rząd przygotował PLAN STABILNOŚCI I ROZWOJU, którego celem było wzmocnienie polskiej gospodarki wobec światowego kryzysu finansowego i stabilizacja systemu bankowego

Dnia 1.02.2011 r. rząd przyjął uchwałę w sprawie ustanowienia programu wieloletniego „Konkurencyjność polskiej gospodarki żywnościowej w warunkach globalizacji i integracji europejskiej”

Minister przedstawił swoją opinię jako oficjalne stanowisko rządu. Prezes Rady Ministrów zwołał nadzwyczajne posiedzenie Rady Ministrów. Ministrowie nie osiągnęli konsensusu, premier zarządził głosowanie, które jednak nie przyniosło rozstrzygnięcia.

Art. 5 Ustala następujące działy:

• Administracja publiczna

• Budownictwo, gospodarka, przestrzenna i mieszkaniowa

• Budżet

• Finanse publiczne

• Gospodarka

• Gospodarka morska

• ….

• Członkostwo Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej

• ….

• Nauka

• Praca

• Rolnictwo

• Środowisko

• Wyznania religijne

• Zdrowie

Ustawa z dn. 4 września 1997 r.

Dział gospodarka obejmuje sprawy gospodarki, w tym konkurencyjność gospodarki

Współpracy gospodarczej z zagranicą

Energetyki

Oceny zgodności, miar i pobiernictwa

Minister właściwy do spraw gospodarki sprawuje nadzór nad Prezesem głównego urzędu miar i prezesem urzędu regulacji energetyki oraz nad działalnością Urzędu patentowego Rzeczypospolitej Polskiej

*Rozporządzenie prezesa Rady Ministrów w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 18.11.2011 r.

Na podstawie art. 33 ust.1 i 1a ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 o Radzie Ministrów zarządza się co następuje

1. Rozporządzenie określa szczegółowy zakres działania Ministra Administracji i Cyfryzacji, zwanego dalej „ministrem”

1. Minister kieruje następującymi działami adm. Rządowej

a)administracja publiczna

b)informatyzacja

c)łączność

d)wyznania religijne oraz mniejszości narodowe i etniczne

*Minister Gospodarki

Na podstawie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej minister:

-wydaje decyzje o zakazie wykonania działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę zagranicznego w ramach oddziału

-decyzję odmowną dot. Wpisu do rejestru przedstawicielstw

-może zakazać w określonych przypadkach wykonywania działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę zagranicznego w ramach przedstawicielstwa i oddziału

*Minister Finansów

Do jego działu należą sprawy:

• Realizacji dochodów i wydatków budżetu państwa

• Kontroli skarbowej

• Sprawy funkcjonowania rynków finansowych

*Minister skarbu państwa

Podstawowym zadaniem Ministra Skarbu państwa jest gospodarowanie mieniem państwowym

*Agencje

Polska agencja Rozwoju Przedsiębiorczości

Wspieranie przedsiębiorców oraz osób zamierzających podjąć działalność gospodarczą, wspieranie eksportu, rozwoju regionalnego, działalności innowacyjnej, wspieranie tworzenia nowych miejsc pracy, przeciwdziałania bezrobociu i rozwoju potencjału adaptacyjnego przedsiębiorców

*Wojewoda

Wojewodę powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej

WOJEWODA JEST REPREZENTANTEM SKARBU PAŃSTWA,

Wojewoda może wydawać decyzje w określonych sprawach

Wojewoda jest reprezentantem RM w województwie

Wojewoda sprawuje nadzór nad samorządem terytorialnym

Wojewoda jest kierownikiem administracji zaspolonej

ADMINISTRACJA ZESPOLONA:

-komendant wojewódzki państwowej straży pozarnej

-komendant Policji

-wojewódzki inspektor Inspekcji Handlowej

-….

-Państwowy Wojewódzki inspektor Sanitarny

ADMINISTRACJA NIEZESPOLONA:

-dowódcy okręgów wojskowych

-dyrektorzy izb skarbowych

-dyrektorzy…..

-państwowi graniczni inspektorzy sanitarni

*Samorządowe organy adm. Gosp.

Organy wykonawcze

• Gmina – wójt/burmistrz/prezydent miasta

• Powiat- zarząd powiatu (przewodniczący starosta)

• Województwo – zarząd województwa (przewodniczący marszałek województwa)

Organy stanowiąco-kontrolne

• Gmina- rada gminy

• Powiat- rada powiatu

• Województwo- sejmik województwa

Przykłady;

Starosta powołuje komisje egzaminacyjne dla osób ubiegających się o lecencję na wykonanie transportu drogowego taksówką

*Kontrola

… to badanie istniejącego stanu rzeczy,

Czyli zestawienie tego, co jest złym, co być powinno

Następnie sformułowanie oceny

Oraz ustalenie przyczyn rozbieżności między stanem postulowanym a rzeczywistymi i

Sygnalizowanie o dokonanych spostrzeżeniach(brak możliwości władczego oddziaływania)

KRYTERIA KONTROLI:

• Legalności (najważniejsze kryterium)

• Celowości(zgodność z celami norm prawnych i aktów normatywnych)

• Rzetelności (należyta staranność)

• Gospodarności

KONTROLA A INNE POWIĄZANIA ORGANIZACYJNE:

1. Kontrola

Badanie stanu faktycznego ze stanem postulowanym; inaczej: lustracja, rewizja, inspekcja, wizytacja

Organ nie odpowiada za pracę jednostek kontrolowanych

1. Nadzór

Kontrola+wiążący wpływ

Organ odpowiada za nadzorowaną działalność jednostek i organów

1. Kierownictwo

Kontrola + nadzór + koordynacja

Organ ponosi pełną odpowiedzialność za pracę jednostek kierowanych

*Formy kontroli:

Rewizja

Dotyczy działalności finansowej

Lustracja

Bezpośrednia obserwacja rzeczywistego stanu, cech

Inspekcja

Bezpośrednia obserwacja zachowań

Wizytacja

Łączy w sobie inspekcję i lustrację

Bezpośredni wgląd w całokształt działań

Rodzaje kontroli(cz. II)

Zakres Etap Kto

Zupełna wstępna panstwowa/ zawodowa

Ograniczona faktyczna społeczna/niezawodowa

Następcza

Rodzaje kontroli(cz.III)

Usytuowanie podmiotu Kryterium inicjatywy Kryterium podmiotowe

Wewnętrzna z urzędu parlamentarna

Zewnętrzna na wniosek prokuratorska

NIKu

Sądowa itp.

*Najwyższa Izba kontroli

• NIK stanowi odrębny organ państwa

• Podlgły sejmowi RP

• Niezależny zarówno od władzy wykonawczej, jak i sądowniczej

Kryteria kontroli

Legalność

Gospodarczość = Co do zasady na podstawie tych kryteriów

Celowość

Rzetelność

Legalność

Rzetelność =Działania samorządu terytorialnego

Gospodarczość

Legalność

Gospodarczość =Przedsiębiorcy

Przykład:

Pan Antoni prowadzi firmę,w której zatrudnia 10 osób. W pierwszym kwartale br. Zostały w jego przedsiębiorstw prowadzone następujące kontrole: kontrole PIP, naczelnika urzędu celnego, naczelnika urzędu skarbowego, inspektora sanitarnego i Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska. Doprowadziło to do konieczności zatrudnienia kolejnych 2 osób do obsługi kontroli

Kontrolę przeprowadza się w siedzibie kontrolowanego lub w miejscu wykonywania działalności gospodarczej oraz w godzinach pracy lub w czasie faktycznego wykonywania działalności gospodarczej przez kontrolowanego

Kontrola lub poszczególne czynności kontrolne, za zgodą kontrolowanego, mogą być przeprowadzone również w siedzibie organu kontroli, jeżeli może to usprawnić prowadzenie kontroli.

Czas trwania wszystkich kontroli organu kontrolnego przedsiębiorcy w jednym roku kalendarzowym może przekraczać:

1. W odniesieniu do mikroprzedsiębiorców – 12 dni roboczych

2. W odniesieniu do małych przedsiębiorców- 18 dni roboczych

3. W odniesieniu do średnich --||-- -24 dni roboczych

4. W odniesieniu do pozostałych -48 dni roboczych