charakterystyka głównych podmiotów gospodarczych skrót

Z socjologicznego punktu widzenia gospodarka traktowana jest jako proces społeczny, który pokazuje w jakim stopniu kształtują się postawy, występują działania mające wpływ na kształt życia społecznego. Dlatego też powszechne są pojęcia takie jak: społeczeństwo preindustrialne, industrialne, postindustrialne, czy tez podział społeczeństw na rozwinięte i nierozwinięte. Socjologia interesuje się gospodarką jako przedmiotem badań socjologicznych. Tak powstały subdyscypliny takie jak: socjologia pracy, przemysłu, przedsiębiorstwa. Jednak z perspektywy socjologicznej gospodarka widziana jest jako układ relacji społecznych w systemie gospodarczym, społecznych statusów i interesów różnych grup. Socjologia interesuje się zachowaniem jednostek wobec siebie. Bierze „pod lupę” konflikty, np. strajk. Zwraca uwagę na rolę tzw. Czynnika ludzkiego, czyli jego motywacje postawy, oczekiwania, integrację pracowników z firmą, a jednocześnie możliwość ich wpływu na jej funkcjonowanie. Przedmiotem zainteresowań socjologii ekonomicznej są: relacje między społeczeństwem a gospodarką, stosunki przemysłowe (stosunki między głównymi aktorami w sferze ekonomicznej), społeczne uwarunkowania zachowań aktorów w warunkach zmiany strukturalnej, psychospołeczne uwarunkowania zachowań aktorów, oraz socjologia rynku, a w szczególności pracy.

Dziś system gospodarczy jest jednym z elementów systemu społecznego, wynikającego z potrzeby wytwarzania dóbr. W socjologii system społeczny mieści w sobie zbiór elementów powiązanych w sposób, który umożliwia funkcjonowanie systemu jako całości. Dla współczesnych gospodarek najważniejszymi rodzajami podmiotów są: przedsiębiorstwa, gospodarstwa domowe oraz państwo.

Przedsiębiorstwo, inaczej jednostka gospodarcza, to wyodrębniona prawnie jednostka prowadząca działalność gospodarczą. Celem działalności jest osiąganie zysku, poprzez zaspokajanie potrzeb konsumenta.

Gospodarstwem domowym nazywamy grupę osób mieszkających razem i wspólnie podejmujących decyzje o sposobie pozyskiwania dochodów i ponoszeniu wydatków”.

Podmiotem gospodarczym jest państwo. Jest to trwały związek ludzi stale zamieszkujących określone terytorium, podlegających władzy zwierzchniej, oraz zdolność do nawiązywania i utrzymywania stosunków dyplomatycznych z innymi państwami.

Gospodarstwem, o którym warto wspomnieć, jest również gospodarstwo rolne. „Za gospodarstwo rolne uważa się grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą oraz prawami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego”

Należy wspomnieć również o spółkach. Spółka jest to związek dwóch lub więcej osób, które działają dla wspólnego celu. Przedstawiony poniżej wykres ukazuje podział spółek jest to najprostsze z możliwych ukazanie takowego podziału.

Spółki Cywilne:
-sp. cywilna

Spółki Osobowe:
-sp. jawna
-sp. partnerska
-sp. komandytowa
-sp. komandytowo-akcyjna

Spółki Kapitałowe:
-sp. z ograniczoną odpowiedzialnością
-sp. akcyjna

Spółka jawna

Spółka jawna pod wieloma względami przypomina spółkę cywilną. Ona również nie posiada formy prawnej i tworzona jest, z reguły, przez niewielką liczbę wspólników, darzących się wzajemnym zaufaniem i wnoszących własny kapitał. Natomiast to co ją odróżnia to fakt, iż regulują ją przepisy Kodeksu spółek handlowych a nie Kodeksu cywilnego, jak ma to miejsce w przypadku spółki cywilnej. Wymaga także ujawnienia w nazwie firmy chociaż jednego nazwiska współwłaściciela spółki. Ponadto, umowa spółki jawnej musi być zawarta w formie pisemnej pod rygorem jej nieważności. Następnie konieczna jest jej rejestracja w Krajowym Rejestrze Sadowym.

Spółka partnerska:

To specyficzna forma służąca wyłącznie do wykonywania wolnych zawodów. Założyć ją mogą tylko osoby fizyczne, nieposiadające działalności gospodarczej. Podobnie jak w przypadku spółki jawnej reguluje ją Kodeks spółek handlowych, nazwa spółki partnerskiej musi zawierać przynajmniej jedno nazwisko wspólnika z dopiskiem „ i partner”, lub „i partnerzy”, obowiązuje ją ten sam proces rejestracyjny oraz nie posiada ona osobowości prawnej.

W przeciwieństwie jednak do poprzednich spółek, jej współwłaściciele odpowiadają osobiście i solidarnie całym swoim majątkiem tylko za zobowiązania spółki nie związane z wykonywaniem wolnego zawodu. Chodzi tu w szczególności o kredyty i pożyczki zaciągane przez spółkę. Ma to na celu rozgraniczenie odpowiedzialności prawnej i majątkowej całej spółki wobec indywidualnych zobowiązań wspólników. Dana została także możliwość powołania zarządu spółki, choć ten przywilej dotyczył tylko spółek kapitałowych.

Spółka komandytowa:

Spółką komandytową jest spółka osobowa podlegająca przepisom Kodeksu Handlowego mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika (komandytariusza) jest ograniczona. Umowa spółki komandytowej powinna być zawarta w formie aktu notarialnego oraz zarejestrowana w sądzie rejestrowym. Firma spółki powinna zawierać nazwisko jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie "spółka komandytowa" (dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "sp. k.") Komandytariusz odpowiada za zobowiązania spółki wobec jej wierzycieli tylko do wysokości sumy komandytowej. Komandytariusz nie ma prawa ani obowiązku prowadzenia spraw spółki, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.


Spółka komandytowo-akcyjna:

W dziale IV Kodeksu Handlowego znajdują się przepisy regulujące działalność spółek komandytowo-akcyjnych. Spółką komandytowo-akcyjną jest spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem. Kapitał zakładowy spółki komandytowo-akcyjnej powinien wynosić co najmniej 50.000 złotych. Firma spółki komandytowo-akcyjnej powinna zawierać nazwiska jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie "spółka komandytowo-akcyjna" lub skrótu "S.K.A."

Spółka zawiązuje się poprzez podpisanie statutu . Statut powinni podpisać co najmniej wszyscy komplementariusze. Statut spółki komandytowo-akcyjnej powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego.

Spółka komandytowo-akcyjna podlega obowiązkowo wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego. Spółkę reprezentują komplementariusze, których z mocy statutu lub prawomocnego orzeczenia sądu nie pozbawiono prawa reprezentowania spółki, natomiast akcjonariusz nie odpowiada za zobowiązania spółki. Każdy komplementariusz ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki. W spółce komandytowo-akcyjnej można ustanowić radę nadzorczą. Jeżeli liczba akcjonariuszy przekracza dwadzieścia pięć osób, ustanowienie rady nadzorczej jest obowiązkowe. Rada nadzorcza sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności.

Spółka akcyjna:

Podobnie jak spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, umowę spółki akcyjnej może zawrzeć jeden lub więcej wspólników.  Statut spółki akcyjnej powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego. Osoby podpisujące statut są założycielami spółki. Akcjonariusze nie odpowiadają za zobowiązania spółki. Firma spółki może być obrana dowolnie; powinna zawierać dodatkowe oznaczenie "spółka akcyjna". Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "S.A." Kapitał zakładowy spółki akcyjnej nie może być niższy niż 100 000 zł a wartość nominalna akcji nie może być niższa niż 1 grosz.

Do powstania spółki akcyjnej wymaga się:

  1. zawiązania spółki, w tym podpisania statutu przez założycieli,

  2. ustanowienia zarządu i rady nadzorczej,

  3. wpisu do rejestru sądowego.

Akcje spółki akcyjnej mogą być imienne lub na okaziciela, aportowe i gotówkowe, zwykłe i uprzywilejowane, są niepodzielne. Cena emisyjna nie może być niższa od nominalnej.

Zarząd prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę. Może być jedno lub wieloosobowy. Członków zarządu powołuje i odwołuje rada nadzorcza, chyba że statut spółki stanowi inaczej. Członek zarządu może być odwołany lub zawieszony w czynnościach także przez walne zgromadzenie.

Nie należy zapominać również o innych podmiotach gospodarczych takich jak przedsiębiorstwo państwowe czy spółdzielnie.

Przedsiębiorstwo państwowe jest samodzielnym i samo finansującym się podmiotem gospodarczym posiadającym osobowość prawną. Jako samodzielna jednostka przedsiębiorstwo państwowe jest wyodrębnione zarówno pod względem organizacyjnym, ekonomicznym, jak i prawnym. Osobowość prawna zapewnia przedsiębiorstwu możność samodzielnego,działania.

Cechy przedsiębiorstw państwowych. Jako osoba prawna może dokonywać czynności w zakresie prawa cywilnego, a więc samodzielnie nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, kierując się własnym interesem i podejmując własne decyzje. Jednocześnie przedsiębiorstwo samo podnosi odpowiedzialność za swoje zobowiązania.

Przedsiębiorstwa mogą być tworzone przez naczelne, centralne lub terenowe organy administracji państwowej oraz przez banki państwowe. Organy, które tworzą przedsiębiorstwo, nazywane są organami założycielskimi. Utworzenie, p.p. następuje w wyniku wydania aktu administracyjnego, jakim jest akt o utworzeniu przedsiębiorstwa. Wydanie takiego aktu poprzedzone jest postępowaniem przygotowawczym, które ma na celu zbadanie i ocenę potrzeby oraz warunku utworzenia przedsiębiorstwa.

Organy przedsiębiorstwa państwowego: ogólne zebranie pracowników lub delegatów-jest formą uczestniczenia załogi w zarządzaniu przedsiębiorstwem. Ogólne zebranie ma prawo wyrażania opinii we wszystkich sprawach dotyczących przedsiębiorstwa, ma prawo uchwalania na wniosek dyrektora statutu przedsiębiorstwa, podejmowania uchwał w sprawie podziału zysku przeznaczonego dla załogi; rada pracownicza-wybierana jest przez ogół pracowników na 2 lata. Kompetencje rady są szerokie i mają charakter trójki: stanowiący, opiniodawczy i kontrolny. Posiada uprawnienie do podejmowania uchwał, co do łączenia, podziału i likwidacji przedsiębiorstwa, powoływania i odwoływania dyrektora; dyrektor-organ zarządzający przedsiębiorstwem i reprezentujący je na zewnątrz. Podejmuje on samodzielne decyzje i ponosi za nie odpowiedzialność. Dyrektora powołuje rada pracownicza spośród kandydatów wyłonionych w drodze konkursu.

Ostatnim organem jest spółdzielnia, czyli dobrowolne zrzeszenie nieograniczonej liczby osób, o zmiennym składzie osobowym i zmiennym funduszu udziałowym, które w interesie swoich członków prowadzi wspólną działalność gospodarczą.

Cechy spółdzielni to dobrowolność-oznaczająca, że zarówno wstępowanie, jak i występowanie ze spółdzielni wynikać może jedynie z przekonania o słuszności takiego kroku; nieograniczona liczba członków-oznaczająca, że spółdzielnia jest zrzeszeniem otwartym dla wszystkich, którzy odpowiadają kryteriom określonym w statucie; zmienność funduszu udziałowego-która jest wynikiem zmienności składu osobowego i nieograniczonej liczby członków; prowadzenie działalności gospodarczej, społecznej i oświatowo-kulturalnej- oznaczającej, że spółdzielnie może prowadzić nie tylko działalność ekonomiczną, lecz ma na celu również rozwój intelektualny swych członków.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Ekonomia referat Charakterystyka i funkcjonowanie podmiotu w gospodarce rynkowej
Rodzaje i charakterystyka podmiotu gospodarczych, Technik administacji, Ekonomika przedsiębiorstw
Charakterystyka podmiotów gospodarczych(1)
Rodzaje i charakterystyka podmiotu gospodarczych, Technik administacji, Ekonomika przedsiębiorstw
Podmioty gospodarki światowej
14 Charakteryzowanie gatunków zwierząt gospodarskich
Podmioty gospodarcze, Ekonomia i zarządzanie
podmioty gospodarki rynkwej-ściąga, Ekonomia, ekonomia
form38 (wniosek o wykreślenie z podmiotu gospodarczego)
podmioty gospodarcze wedlug rodzajow i miejsc prowadzenia dzialalnosci w 2013 roku
podział zysku w różnego rodzaju podmiotach gospodarczych (1, Ekonomia
Podmioty?ministracji gospodarczej
Korzyści podmiotów gospodarczych z zastosowania informatyki w logistyce, Prace z Logistyki
Dyplom, Współpraca przedsiębiorstwa z innymi podmiotami gospodarczym [scan]
Podmiot gospodarczy (8 stron), P
7 Analiza sytuacji finansowej podmiotu gospodarczego
2 Podmioty gospodarująceid 19801 ppt
podmioty gospodarcze
podstawowe podmioty w gospodarce rynkowej w ujęciu makro, socjologia, skrypty i notatki, ekonomia

więcej podobnych podstron