egzamin ustny
dyżur we wtorki 13-16
soboty „zjazdowe” ok. 14
nieobecności na 60h /3 nob. nieusprawiedliwione, pozostałe trzeba zaliczyć
2 kolokwia w trakcie kursu + 1 zadanie-jak dojdziemy do procesu starzenia się ludności zrobić obraz biograficzny na podstawie zdjęć starości swoich bliskich związane z relacjami itp. – wybrać jedna osobę.
Siwiejąca ludzkość – WAZNE
Najważniejsza zagadnienia związane z demografią, ludnością – procesy i wydarzenia:
Migracje-rozwój demograficzny, różnorodność, pluralizacja, heterogeniczność itp
fortrec europe – z krajów biednych do bogatych,
napływ z krajów islamu do krajów europejskich- „tykająca bomba demograficzna bo co 5 Europejczyk będzie..miał korzenie arabskie ??
Emerytalne, matrymonialne itp
Starzenie się ludności
Reformy emerytalne, problemy , transfer międzygeneracyjny – kto utrzyma następne pokolenie – bomba geriatryczna
Włochy zbyt dużo starszych za mało młodych – nie ma kto utrzymać
Kto będzie się opiekował ludźmi starymi
Różnice między starością kobiet i mężczyzn
Feminizacja starości – przewaga starszych kobiet nad mężczyznami, odchodzą dzieci, umiera mężczyzna
Gniazdownicy/kidalce/single pasożyty – starsi ludzie mieszkający z rodzicami
Konsekwencje ekonomiczne itp. – siwiejąca ludzkość
Malejący przyrost naturalny – różnica między urodzeniami a zgonami
Stosunek to przyrost dynamiki naturalnej
U = Miara dzietności /płodność TFR Total Fertility Rate
Beznadzieja w Polsce bo na razie przypada 2 czyli nawet nie prowadzi do prostej zastępowalności
Norwegia Szwecja Francja Islandia – maja sukces demograficzny czyli zbliżający się do 2
Depopulacja – ograniczenie dzietności itd
Cała Europa 739 mln
UE 501 mln
Nie ma prognozy co do wzrostu ludności – spadek liczby ludności
Polska 38 mln prognoza spadek za ponad 50 lat 24 mln ludności czyli jak 1946r – czyli po wojnie
Liczba ludności świata 6,8 mld prognoza na 2050- 9 mld
liczba ludności stabilizuje się, nie wzrasta , nie ma gwałtownego wzrostu,
jaka wiedze posiadamy o zjawiskach procesach ludnościowych posiadamy?
co z tej wiedzy wynika?
co możemy zmienić dla całego świata?
Population Devision –zajmuje się badaniami ludności –filmy na youtube – organizacja narodów zjednoczonych filmiki demonstratywne
podsumowanie
migracje
starzenie
spadek dzietności
Demografia- demos – lud; grafeia – opis – czyli opis ludności, nauka zajmująca się prawidłowościami rozwoju ludności o danych uwarunkowaniach / w konkretnych uwarunkowaniach społeczne historyczno gospodarczych. Szukamy praw rozwojowych.
Rasa biała ileś tam %
Richard Tomas Maltus – jakas tam fantastyczna praca – ludnośc rośnie w postępie geometrycznym a środki żywności arytmetycznym cczyli mamy więcej ludności niż zasobów – prawo Maltuzjańskie –to byłon niehumanistyczne – jest rozwiązanie wojny, głód, epidemie wyniszczały ludnośc. Maltus powiadał że aby ograniczyć ilość dzieci ascetyzm sexualny , należy się żenic dopiero jak mężczyne będzie stać na utzrymanie 4 dzieci.
Neomaltuzjanizm – regulacje poczęc , -oposit do maltuzjanizmu
SZUKAMY PRAWIDŁOWOŚCI ROZWOJU LUDNOŚCI
Obligatoryjne używanie pigułek antykoncepcyjnych w krajach azjatyckich – ponad 70 %
Czym zajmuje się demografia – opis stan ludności, na danym terenie , w danym kontekście
Demografia – analiza struktur demograficznych / struktury ludnościowe, struktóra: wg wieku, płci, stanu cywilnego, wg wykształcenia, źródeł utrzymania, miejsca zamieszkania, wyznania, struktury narodowościowe – mniejszości narodowe/ grupy etniczne, procesy demograficzne/procesy ludnościowe RUCH NATURALNY LUDNOŚCI: urodzenia, zgony, małżeństwa, rozwody, Ruch wędrówkowy ludności – migracje/przemieszczenia przestrzenne/przepływy ludności, migracje: wewnętrzne np. osiedla zamknieta – wewnętrzne przemieszczenia,
Proces kontr urbanizacji –życie miejskie ma jakaś wartość
Oraz migracje zewnętrzne czyli międzynarodowe,
napływ lub odpływ imigracja/emigracja – ale raczej emi już nie używamy tylko migrant bo to nie stałe tylko na jakiś czas
reemigracja/repatryjacja
reemigracje – powroty, zjazd
repatriacja- od 1994 w PL przyjmujemy repatriantów z Kazachstanu, Ukrainy, Białorusi, jakieś więzi z ojczyną, przodków, karta Polaka – repatrianci
WE CZWARTEK
Opisz co gzie
HDI – HUMAN DOVELOPMENT INDEX
DEMOGRAFIA –jest wewnętrznie ustrukturyzowana -posiada subdyscypliny
Demografia opisowa –deskryptywna ; jest opisem zjawisk i procesów demograficznych
Demografia porównawcza – porównania między regionami w czasie i przestrzeni między regionami. Istnieje od XVIII w. Analiza diachroniczna urodzenia pozamałżeńskie, kohabitacja.
PROCES UMIERALNOŚCI –JEDEN Z NAJWAŻNIEJSZYCH
Demografia analityczna – posługujemy się pomiarami. Np. długość życia. Sukces XXw wydłużenie się długości życia.
Demografia teoretyczna. Stara się wyciągnąć zależności
I teoria przejścia demograficznego – transition – przełom XVIII/XIXw
II teoria przejścia demograficznego – postmodernistyczna; lata 60’ te XXw ta bardziej małżeństwo i rodzina. Twórca Holender Kirk Van de Kaa
Doktryny demograficzne . W PL brak wyraźnej postawy państwa dotyczącej przebiegu migracji, zwłaszcza napływu ludności. Np. doktryna wczesnego zawierania małżeństw np. Węgry 14 lat.
Polityka ludnościowa - programy rządowe, celowe, ideologiczne. Jest to wpływanie na zjawiska i procesy demograficzne za pomocą bodźców i instrumentów. Istnieje rozbieżność miedzy celami ludzi a celami tej polityki. Państwa a kościół wpływanie na procesy rozrodcze Afryki, aborcja.
„cieniowanie etyczne” – czyli własne poczucie etyki
Maskulinizacja – preferowanie mężczyzn
Demografia:
Ilościowa jednostki lub zbiory osób najczęściej rodzina, gospodarstwo domowe. Powiązanie jednostek z procesami tj urodzenia, rozwodami, migracjami itp
Jakościowa – potencjał populacji np. badamy cechy intelektualne Polaków i żydów, społeczny, ekonomiczny
Demografia historyczna – najsławniejsi w PL Witold Kula, syn Marcin Kula.
Demografia ekonomiczna pokazuje jak przemiany modernizacyjne mogą zmieniać , np. na migracje, przedłużenie życia, zawieranie małżeństw jakość życia małżeńskiego,
empty shell ness – puste gniazdo rodzinne przykład demografii społeczno ekonomicznej.
Demografia społeczna czasem ta z poprzednią się łączą
Psychologia ludnościowa/populacyjna – wpływ postaw na zachowania prokreacyjne jak przeżycia związane z porodem wpłyną na następne porody
Etyka Populacyjna – jak łączą się wartości/ normy z pewnymi zachowaniami demograficznymi.
Powiazanie demografii z historia i ekonomią.
Powiazanie z psychologią
Demografia powiązana z prawem – bardzo ważne kategorie wieku ekonomicznego przedprodukcyjny, produkcyjny , po produkcyjny- prawo to reguluje
Powiazanie demografii z medycyną przyjmujemy def medyczne, np. def urodzenia/ def zgonu.
Pozwiazanie z genetyka: Genetyka populacyjna , Eugenika . Genetyka populacyjna: rozkład cech danej populacji np Francis Fokujama, Lee Silverman na temat retro genetyki i klonowania – racjonalny dobór.
Eugenika – „eu” czyli coś dobrego-dobry gen-
Powiązanie demografii z geografią migracje wzory pprzemieszczeń – geografia ludnościowa, rozmieszczenie ras itp.
Demometria –
Związki z socjologią – czym by się wydawało?
Nauki interdyscyplinarne. Nie ma nauk czystych, zamkniętych. Cel to uwrażliwić socjologów na zjawiska ludnościowe. Uwrażliwić demografów na socjologię.
stanowisko Demografia i socjologia to są nauki autonomiczne odrębne mające swoje metodologie, ale pole zainteresowań czasem się zbiega i wtedy wykorzystujemy tą interdyscyplinarność.
stanowisko Demografia jest częścią socjologii. Bo demografia pokazuje jak badać ludność np. reprodukcje ludności czyli zastępowalność pokoleń, rozmieszczenie ludności , migracje itd.
Socjologia jest częścią demografii - np. demografia społeczna, socjologia ludności. Socjologia jest nauką z perspektywy poznania ludzi i to jest wyjątkowe dla socjologii badanie zjawisk społecznych - socjologiczny punkt widzenia. Odkrywanie prawidłowości czym jest ta ludność jak ją badać, opisywać.
Rozwój statystyki – socjologia ilościowa. Puete Lecko bez pomiaru nie ma socjologii. Drugi był Fryderyk Leplay- badał rodziny i budżety rodzinne, gdzie wykorzystał metody statystyczne. Gabriel Tardy szkoła psychologiczna prawa imigracji, naśladownictwa, każde zjawisko socjologiczne musi być zmierzone i ono jest podstawa wyjaśniania . Emil Durkheim o samobójstwach faktach społecznych gdzie wykorzystał wyrafinowane metody statystyczne. Marcell Mauss każdy problem socjologiczny jest problemem statystycznym. Szkoła Chicagowska –szkoła ekologiczna, szkoła behawioryzmu. Od socjologów: Badania Surveyowe :sondażowe, badania reprezentatywne, badania panelowe,
Zainteresowania demograficzne socjologią dwóch uczonych stosujących metody statystyczne: Charles Booth, Fryderyk Engels (klasy ekonomiczne), Szkoła Francuska Fryderyk Le Play twórca metody demograficznej (badania demograficzne rodzin)
Jak zmienne demograficzne i socjologiczne mogą być wykorzystywane do budowania teorii
August Comte-statyka i dynamika społeczna. Czynnik ludnościowy –dynamika-zmiana.
Herbert Spencer jak ludnośc wpływa na struktury.
Emil Durkheim – koncepcja świadomości zbiorowej liczba ludności tzw objętość społeczna i skupienie ludności miały wpływ na rozwój moralności w społeczeństwie co miało wpływ na solidarność: mechaniczna i organiczna.
Talkot Parsons jak ludność przystosowuje się do przebiegu procesów społeczno ekonomicznych. Opisuje „rodzinę nuklearną”, którą stworzył Murdock. Erich Fromm splagiatował cos tam od antropologa Bakofena. Pojęcie determinizmu demograficznego – Kowaleski, Lorian, Czini, Albert Coste.
Czini- potencjał ludności wywołuje ekspansjonizm terytorialny.
Przeciwny nurt to procesy społeczne ekonomiczne rodza zmiany w zjawizkach demograficznych szkoła XIX w:
Dumail-rewolucja francuska wplynela na poziom asymilacji, biedni przekształcili się z dzideciorobów na przedsiębiorców. Teza im mniej mamy dzieci tym jesteśmy bogatsi.
Bertillan-zmiana spoleczna odbila się na przeobrażeniach malzenstwa i rodzinu
Dumali -Teoria Kapilarnosc społeczna-duza rodzina i liczba dzieci przeszkadza w mobilności, ruchliwości społecznej.
OTA -Old Teroii of Action- cos z rodzina nuklearna
New Teorii of Action jak podmiot może sam zmieniać przestrzeń mimo nacisku strukturalnego.
Loui Roussell- trzeba budować mosty miedzy rożnymi subdyscyplinami, nie da się budować wielkich teorii.
2003 – Demografii of Age po polsku „Demografia w dobie postmodernistycznej” krytykuje demografie za pomiar, wielkie analizy ilościowe, nadmierny empiryzm zwraca się w stronę nowej epistemologii , silne powiazanie z antropologią, przedmiotem zainteresowania są metody jakościowe.
Studia demograficzne –czasopismo – wyrafinowane metody statystyczne, wyrafinowane modele,
Następne zajęcia źródła informacji demografii i socjologii
Z powtórki:
źródła informacji w socjologii, ekonomii itd.
Spisy, inne badania,
Minimum spisowe – które zawiera podstawowe cechy
Istnieją 4 rodzaje spisów
Sumaryczny
Narodowy
Cząstkowy
Mikrospis – metoda reprezentatywna
Kategorie ludności spisowej : -KLUCZOWE
Cechy badane:
Zespołowe,
Demograficzne
Społeczno ekonomiczne
Wiek:
Ludzie młodzi do 29 roku
Średni do30- 59roku
Ludzie starzy <60
własne źródło dochodu, sami sobie wszystko płacimy więc tworzymy 1 osobowe gospodarstwo domowe
proces silnej nuklearyzacji rodzin – wielopokoleniowa rodzina funkcjonująca razem
gospodarstwa nierodzinne wieloosobowe i jednorodzinne gospodarstwa
Narodowy spis powszechny -Rodzina biologiczna musi być para heterosexualna
Kohabitacji – związki nieformalne
Rodzina pełna
Rodzina zrekonstruowana – po rozwodzie nowe związki,
Rodzina rozszerzona – rodzina biologiczna z osoba spokrewnioną
Rodzina młoda demograficznie-kobiety do 30 lat a mężczyźni do 35
ŹRÓDŁO UTRZYMANIA – DOCHODY Z PRACY OSOBIŚCIE WYKONYWANEJ NIE ZALEŻNIE OD CHARAKTERU UTRZYMANIA ,NIE ZAROBKOWE ŹRÓDŁO DOCHODU KTÓRE DZIELI SIĘ NA FORMALNE I NIE FORMALNE
Obiekty zbiorowego zakwaterowania:
Placówki opiekuńczo wychowawcze
Opiekuńczo lecznicze
Hotelarskie
Na stałe:
Zakłady hospitacyjne
Klasztory i domy zakonne
Krótko trwałe: hotele motele, szpitale itd.
Cechy spisu powszechnego:
Spis jest powszechny – dotyczy wszystkich ,jest obligatoryjny
Spis jest imienny
Jest bezpośredni – interakcja bezpośrednia ankietera z osoba spisywaną
Rodziny biologiczne
Małżeństwo z dziećmi
Bez dzieci
Matki z dziećmi
Ojcowie z dziećmi
Partnerzy z dziećmi
W sylabusie praca p Ireny Kotowskiej – na nast. Zajecia
Ewidencja Bieżąca ludności
Trwa rejestracja która się dokonuje w pewnych księgach:
Stanu cywilnego – w jednostce USC
Urodzeń
Zgonów
W których rejestruje się wydarzenia kwartalnie rocznie poł rocznie co póxniej się scala. Są one związane z ruchem naturalnym ludności.
Rozwody -SPECYFICZNE
Meldunkowe – zameldowanie na pobyt stały, wymeldowanie w przypadku wyjazdu za granice, na czas określony – pobyty czasowe, dla celów administracyjno porządkowych.
Rejestracja małżeństw – państwo zbierało informacje od instytucji wyznaniowych
Rozwody ->Sprawozdawczość centralna = GUS
Trzeba zarejestrować dziecko do 14 dni
Zgon – karta zgonu wydawana przez lekarza, należy go zgłosić do 3 dni
Podstawowy dokument min w ZUSie
Pierwsza kisie z 1928 roku dopiero w 49 wprowadzono sprawozdawczość centralna
52-60 kontrole rejestracji pełni milicja obywatelska
Od 61 organy rad narodowych
Rządowe Centrum Informatyczne Pesel przekazuje dane do GUS, wpisy do ksiąg meldunkowych prowadzone są przez administratorów a na wsiach sołtysi lub sołtyski.
Ewidencja Kontroli Ruchu Ludności
Powszechny Elektroniczny System Ewidencji Ludności – PESEL
Sprawozdawczość resortowa:
-rejestracja przyjeżdzających z zagranicy i wyjazdów na granicę
Ministerstwo Sprawiedliwości – prawomocność orzeczonych rozwodów
Badanie spisowe to badanie pełne
Zintegrowany system badań domowych – emerytów rencistów pracujących na – pełne badanie narodowy spis powszechny
SPIS – rejestrowane zagadnienia demograficzne – System Państwowej Informacji Statystycznej
Podsystemy
Ludność
Regon
Pesel
Magister
Licencjat
Metody anamnestyczne – retrospektywne – związane z dzietnością
Zadanie tabele wymieralności
Proces demograficzny zdarzenie wydarzenie współczynnik cząstkowy – może o to pytac bo to to o co się LICZENIE WSPÓŁCZYNNIKÓW
Współczynnik ogólny -jakiegoś zdarzenia do średniej liczby ludności w jakimś czasie. Obserwacja jakiegoś zdarzenia w określonym czasie. Zdarzenie demograficzne
Drugi typ to współczynniki cząstkowe – x – oznaczamy wiek. WSP cząstkowy to zdarzenie WG WIEKU x DO ŚREDNIEJ LICZBY LUDNOSCI W TYM WIEKU.
Wzdx= Zx/Px*C
Ruch naturalny ludności to urodzenia zgony małżeństwa i rozwody
Mogą być konstruowane do do ruchu naturalnego ludności i migracji.
Te mierniki kiedy dzielimy populacje ze względu na różne cechy wiek płeć aktywność zawodowa itd. To mierniki struktur demograficznych.
Mierniki prawdopodobieństwa zajścia jakiegoś zdarzenia wymieralności.
Średnia liczba ludności – JAK SIĘ LICZY
Analiza poprzeczna – która dotyczy obserwacji w danym miejscu i czasie
Obserwujemy wpływ jak dane uwarunkowania mają wpływ na obserwowane zjawisko.
Analiza wzdłużna np. analiza kohortowa - ludzie urodzeni w tym samy czasie np. 1940 -49 (okres wojenno powojenny) Jest to obserwacja pewnej grupy ludzi którzy przeżyli to samo wydarzenie w różnych latach. Jest statystyczna historią – opisujemy co takiego się wydażyło np. „siatka lexisa” – siatka dmograficzna służy do jednoczesnego wyznaczania daty urodzenia daty zgonu i wieku poszczególnych osób. Posługując się siatką możemy stalic liczbe osób żyjących w danym momencie czasu o określonym wieku lub roku urodzenia. Oraz możemy wyznaczyć liczby zamrłych w dodwolnym okresie powiązanych z wiekiem lub rokiem urodzenia.
Rysujemy 3 rodzaje zdarzeń
Os X – wiek i oś Y linie wieku na y -równoległe do X to osie wieku =razem tworza kratkę
Od punktu O linia pod katem 45 %
Rok urodzenia- skośne linie życia – od początku roku do jego końca
Rok obserwacji danego zdarzenia linie pionowe równoległe do Y
Linie śmierci to linie które wychodzą z przecięcia linii życia skośna 45 st z pionowymi z danego roku
Drugi typ obserwacji
Też rysujemy siatkę os X i os Y
Mamy podany rok urodzenia np 1983 i mamy podany wiek O lat czyli niemowlęta.
Zaznaczamy ten równoległobok w tej kratce.
Podsumowanie lata 1983 do 1984, bo nie obejmuje 85, to lata w których wystąpił zgon.
Rok obserwacji 1986 – linie pionowe pogrubiamy sobie, wiek ukończone 3 lata
Zakreskowujemy sobie równoległobok od wieku 3 lat w przecięciu z pionowymi. Ciągniemy ją do osi X, po przecięciach. I wychodzi nam rok urodzenia.
Odnosi się to do wszystkich ruchów ludności, choć my opracujemy na zgonach.
Rok urodzenia 1983 – prowadzimy skośna pod katem 45 stopni linię życia do przecięcia z rokiem obserwacji czyli 1986.
Rok obserwacji 1986 – zaznaczamy pionowymi
Odczytujemy z tego wiek od skończony 2 lat do 3 roku życia.
Rok urodzenia 92 linia życia - równoległobok
Wiek ukończone 2 lata – umierały w roku 84/85
Rok urodzenia 90 – linie skośne życia
Rok obserwacji 94 – linie pionowe
Przecięcie od skończonego 3 roku życia do 4
Rok obserwacji 93
Wiek skończony 1 rok życia.
Od tego kwadratu skośne linie życia do osi X wychodzą nam lata 91/92
Rok urodzenia 91-linia skośna życia od 91 do przecięcia z wiekiem 4 lata
Wiek ukończone 4 lata
Od tego równoległoboku linie pionowe obserwacji do osi X wychodzą lata 95/96
Rok urodzenia 92 –linie życia
rok obserwacji 94 – pionowe linie
Rok urodzenia 1950
Rok obserwacji 1964
Rok obserwacji 2009
Wiek 17 lat
Wiek 12 lat
Rok urodzenia 1970
Rok obserwacji 93
Wiek 5 lat
Pionowe od 93.
Linie życia w miejscu przecięcia 5 lat skończonych rysujemy linie życia do osi X. Lata w których się dzieci urodziły to 87/88.