CHOROBA ALZHEIMERA

Jest to postępująca, degeneracyjna choroba ośrodkowego układu nerwowego, charakteryzująca się występowaniem otępienia. Obecnie wiadomo, że na chorobę Alzheimera cierpi ok. 3% osób, które przekroczyły 60 rok życia, a prawie 20% osób powyżej 80 roku życia. Wyraźne wydłużenie się czasu życia, które dokonało się w ostatnich kilkudziesięciu latach, spowodowało zwiększony udział osób starych w ogólnej populacji, a co za tym idzie, znacznie większą liczbę osób, u których rozpoznaje się tę chorobę. Początek choroby jest trudny do uchwycenia. Chorym coraz częściej zdarza się zapominać o rzeczach, które mają dla nich istotne znaczenie. W zależności od zawodu, wykształcenia czy pozycji społecznej problemy z pamięcią mogą się różnie objawiać. Gospodyni domowa zapomina o kolejności łączenia składników i przyprawiania potraw, które od lat przygotowywała z wielką biegłością, a skrupulatny dotychczas urzędnik zapomina o wykonaniu zleconych zadań.

Istnieją dwie postacie otępienia typu Alzheimera. Jedna z nich zaczyna się wcześnie, między czterdziestym a sześćdziesiątym piątym rokiem życia, druga powyżej tego wieku. Osoby dotknięte tą chorobą stopniowo tracą pamięć. Nie pamiętają, gdzie pozostawiły przedmioty, powtarzają kilka razy odpowiedzi. Zanika logiczne myślenie, wiedza i umiejętności. Mowa staje się uboga i monotonna. W stadium zaawansowanym tracą zdolność wykonywania codziennych prostych czynności. Nie poznają nawet bliskich. Pod koniec tracą kontrolę nad funkcjami ciała (nie trzymanie moczu, stolca). Natomiast odbieranie wrażeń i uczucia w tej chorobie przez długi czas są zachowane. Dlatego chorzy zdając sobie sprawę ze swego stanu, cierpią z powodu reakcji otoczenia. Często w efekcie rozwija się depresja lub narasta agresywność.

Badania mózgu osób zmarłych na chorobę Alzheimera wykazały, że patologiczne złogi blokują wzajemne połączenia komórek nerwowych. Komórki te obumierają i tworzą stwardniałe ogniska w tkance mózgowej. Ogniska te blokują transport substancji, Produkcja związków przekaźnikowych maleje, co upośledza przenoszenie informacji z jednego neuronu na drugi. Jednakże choroba Alzheimera nie jest równoznaczna z przyspieszonym, ale poza tym normalnym procesem starzenia, który dotyczy każdego człowieka. Chodzi tu raczej o samodzielną jednostkę chorobową.

Możliwości leczenia choroby Alzheimera są stale jeszcze bardzo ograniczone. Ponieważ nie są znane przyczyny prowadzące do stopniowego, przyspieszonego obumierania komórek nerwowych, nie ma możliwości leczenia przyczynowego. Szczególnie w pierwszym okresie choroby stosuje się leki.

W zależności od fazy choroby (wyróżniamy 3 okresy) należy stosować odpowiednie ćwiczenia. W fazie I prowadzone są głównie ćwiczenia naśladownictwa, ogólno kondycyjne, Frenkla. W fazie II dominują ćwiczenia Frenkla, nauka chodu, padania. W fazie III (zaawansowanej) głównie ćwiczenia bierne. Również ćwiczenia przy muzyce są doskonałą formą pracy z osobami chorującymi na Alzheimera.

PRZYKŁADOWY KONSPEKT ĆWICZEŃ DLA OSÓB Z CHOROBĄ ALZHEIMIERA W FAZIE I

Miejsce ćwiczeń: sala gimnastyczna

Liczba ćwiczących: 5 osób

Czas ćwiczeń: 25 minut

Cel zajęć: poprawa koordynacji, równowagi i ogólnej kondycji

Przybory: małe piłki, taśmy elastyczne

Tok zajęć	Opis ćwiczeń	Ilość/czas powtórzeń	Uwagi
Cześć wstępna	Pozycja wyjściowa: stojąca, ćwiczący w rozsypce 1. bardzo obszerne, powolne krążenia głową 2. wznos kkg z jednoczesnym wdechem, przytrzymanie ramion w pozycji zgięcia 180°, wydech, opuszczenie kkg i rozluźnienie 3. marsz w miejscu z wysokim unoszeniem kolan	5x 5x 10x	krążenia w lewo i prawo
Część główna	Pozycja wyjściowa: stojąca 1. zgięcie kolana z dotknięciem piętą do przeciwstronnego kolana, powrót do p.w. 2. wspięcia na palce, następnie powrót do p.w. i przeniesienie ciężaru ciała na pięty 3. wypad prawą stopą do przodu, następnie przesunięcie jej do boku, do tyłu i powrót do p.w., powtórzenie lewą stopą 4. przeplatane przechodzenie w bok, ćwiczący naśladują prowadzącego 5. skręty tułowia z ramionami odwiedzionymi do kąta prostego Pozycja wyjściowa: leżąca na plecach 1. ćwiczący trzymają w prawej ręce małą gumową piłkę, lewa ręka spoczywa na podłożu; przełożenie piłki z prawej do lewej ręki i na odwrót 2. w leżeniu tyłem ćwiczący unoszą przed siebie kkg do poziomu barków, następnie jedną ręką sięgają obok głowy (wyprost) i jednocześnie drugą układają wzdłuż uda (zgięcie) 3. p.w. jak wyżej, taśma elastyczna zapleciona na rękach, na raz ćwiczący odwodzą obie kkg górne równocześnie powodując rozciągnięcie taśmy 4. p.w.: kkd zgięte w stawach biodrowych i kolanowych, taśma zapleciona przez kolana, na raz oddalenie kolan od siebie i naciągnięcie taśmy Pozycja wyjściowa: klęk podparty 1. ćwiczący w klęku podpartym jednocześnie lekko prostują kd w biodrze i kolanie i przeciwstronną kg wykonują zgięcie do poziomu barków 2. pozycja niska Klappa, ćwiczący wyciągają kkg jak najdalej rozciągając mięśnie klatki piersiowej	8x 5x 4x 6 kroków w jedną stronę 4x 7x 5x 4x 5x 3x 2x	naprzemienna praca kolan połączone z ćwiczeniem oddechowym
Część końcowa	Pozycja wyjściowa: stojąca 1. ćwiczący w rozsypce na sali, stoją w rozluźnieniu z zamkniętymi oczami powoli i spokojnie oddychając 2. uniesienie barków i wyprost głowy z wdechem, opuszczenie barków i zgięcie głowy - wydech	2 minuty 3x

Stanisław Pietrzyk, grupa 6