ARYSTOTELES

ARYSTOTELES

np. łańcuch pokarmowy

larwa motyla bielinka na kapuście → kapusta → zajączek → człowiek

jak to jest, że człowiek zje kapustę czy zajączek a nadal jest człowiekiem???

jak to jest możliwe, że różne rzeczy istnieją, że zjem kawałek świnki a nie jestem świnką???

Kim jest człowiek dla Arystotelesa- → jest istotą żywą, rozumną, człowiek ma życie i rozum, inni mówią, że dla Arystotelesa człowiek jest zwierzęciem rozumnym, ale do końca człowiek dla Arystotelesa nie jest jednak zwierzęciem rozumnym

→ dla człowieka charakterystyczne (atrybuty człowieka)

→ człowiek powstaje z nasienia, łono matki jest glebą, na którą pada nasienie, zbliżenie kobiety i mężczyzny

→ człowiek dla Arystotelesa ma tylko tatę, mama jest czynnikiem biernym, który nie daje życia a tylko to życie podtrzymuje

→ kobieta wg Arystotelesa- brak mężczyzny, te kawały o kobiecie prowadziły do deprecjacji, zabranie jej równości, to ojciec daje życie, a matka jest tylko inkubatorem

→ początek człowieka jest w łonie mamy z nasiania taty i po pewnym czasie przychodzi na świat

→ człowiek jest substancją, która ma duszę ale nie jest duszą, jest złożona z duszy i ciała

+biologiczne, +wegetatywne, +poznawcze, + rozumne

= człowiek żyje, małpa żyje i kapusta też, życie ma zapodmiotowione w duszy

= dla Arystotelesa dusza ludzka również ginie wraz ze śmiercią człowieka, wraz z rozpadem ciała

= dusza powstaje wraz z poczęciem

= dusza przechodzi z sił witalnych materii, która jest poruszona poprzez nasienie ojca

= dusza rodzi się za sprawą ojca w świecie materii

Arystoteles- można czytać nie u niego nie jest toksyczne, no polityka

→ człowiek jest istotą, która używa rozumu

--->czym jest rozum????? jest to pewnego rodzaju władza, która jest w człowieku, który wydaje sady, odróżnia dobro od zła, pozwala nam widzieć dobro i zło, pozwala nam robić narzędzia i do ich używania na najpełniejsze używanie rozumu, jest wtedy gdy człowiek odróżnia zło od dobra, a kto tak nie robi to jest niewolnikiem czyli kimś u kogo nie rozwinął się rozum

Koncepcje niewolnictwa

* nie ma rozumu lub ma go na tyle aby zobaczyć, że inni mają go więcej

* jak go rozpoznać bo nie widzi różnicy między dobrem a złem, sprawiedliwością a niesprawiedliwością

*brak własności prywatnej, ten niewolnik nic nie ma, sam jest posiadany, brak środków do życia

*element niewolnictwa powodowany brakiem czasu, niewolnik jest tylko dla pracy, jest po to by produkować środki do życia, niewolnik nie widzi celu bo nie ma rozumu

*brak rodziny, rodzina ma swój fundament

*w przyjaźni ludzie się lubią i dbają o dobro drugiej osoby, niewolnik nie może płodzić, on nie widzie dobra nie jest przyjacielem bo nie ma rozumu

93% osób bez studiów

80% dochodu człowieka jest zabierana

→ człowiek żyje w naturalnych kręgach:

1- szy naturalny krąg- RODZINA – podstawowy krąg, ale nie samowystarczalny

2- gi krąg GMINA- skupisko rodzin, społeczność lokalna, to jest pomoc dla rodziny, ale to nie jest samowystarczalne

3- ci krąg PAŃSTWO – jest samowystarczalne, jego analizy o państwie

PAŃSTWO:

PODZIAŁ USTROJÓW ŻYCIA SPOŁECZNEGO WG ARTYSTOTELESA

1 Rządy jednego dla dobra wspólnego (monarchia)

Rządy jednego dla dobra własnego (tyrania)

2 Władzę mają najlepsi (arystokracja) dla dobra wspólnego (ci co maja arete-cnotę)

Władzę mają najlepsi dla własnego dobra (oligarchia)

3 Wszyscy lub większość rządzą dla dobra wspólnego (republika – politea)

Jeśli rządzi lud podzielony na partie, żądając dobra dla siebie (demokracja) większość z nas na wszystkim się nie zna a o wszystkim decydują (jest formą zwyrodniałą – dobro i zło czyni RÓWNOWAŻNE)

→ Arystoteles był za ustrojem mieszanym

władzę ma monarcha przy pomocy najlepszych, za sprawa przyzwolenia większości, ten ustrój stawiał bariery dla zwyrodniałych ustrojów

Nauka jest wynikiem rozumienia świata

Arystoteles pojął człowieka jako zwierzę, istotę rozumną- obdarzoną rozumności,a (obsługa narzędzi, rozpoznawanie dobra i zła)

Są ludzie którzy nie widzą różnicy między sprawiedliwością a niesprawiedliwością, - są to niewolnicy których trzeba prowadzić

Niewolnictwo- to pewna forma aktu miłosierdzia dla Arystotelesa

Człowiek rodzi się w rodzinie, natomiast niewolnik nie może mieć rodziny.

Kobieta- czynniki bierny, nie dający życia → człowiek rodzi się z nasienia mężczyzny,

Człowiek żyje we wspólnocie państwowej → polis → wspólnota obywateli, to nie jest aparat biurokratyczny

Państwo → ludzie żyją w przyjaźni ze sobą, aby być dobrymi

Bez państwa człowiek nie dojdzie do pełni człowieczeństwa,

Człowiek który mógłby żyć sam, może być tylko Bogiem albo bestią

Kultura nowożytna da nowy obraz człowieka= monada??

→ CELE LUDZKIEGO ŻYCIA, dzieje antropologii filozoficznej

Początek człowieka dla antropologii jest czysto biologiczna, duma ludzka, która jest formą organizującą materię do bycia ciałem.

Zdaniem antropologii nie ma nieśmiertelnego pierwiastka w człowieku. Jeśli rozpadnie się nasze ciało, rozpadnie się też dusza.

Śmierć to totalne unicestwienie człowieka

u Platona- śmierć- uwarunkowanie duszy od ciała

u Arystotelesa- śmierć- jest zwieńczeniem ludzkiego życia

ARYSTOTELES -

- mówi o intelekcie czynnym= w aktach poznania dokonuje wydobycia pewnych rzeczy. Analizują działania dochodzi do wniosku, że jest pewien cel, który motywuje człowieka do działania (cel → przyczyna, racja czegoś, zawsze jest tożsamy z dobrem)

Jak się ma sprawa z człowiekiem?

Po co żyje?

Wszystko jest po coś.

Człowiek istnieje dla szczęścia – u Arystotelesa (eudajmonizm)

szczęście – motyw ludzkiego życia, ludzie różnie pojmują szczęście

Poprzez akty poznania …...

Najwyższa władza – rozum- to co nas odróżnia od zwierząt

W stosunku do jakiego przedmiotu rozum się zrealizuje???

Najwyższym przedmiotem jest BÓG

Człowiek żyje po to, aby dostrzec intelektualnie Boga

BÓG U ARYSTOTELESA

Przed Arystotelesem Bóg- mity- wpływa na losy człowieka

Bóg nie był wszechmocny, nie był osobą, nieśmiertelny

Arystoteles ma filozoficzne rozumienie boga Bóg jawi się jako pewna racja rzeczywistości.

Bóg Arystotelesowski- racja ruchu w świecie, zmiana,

AKT- to coś co się teraz dzieje

RUCH – przejście z możności do realności

Akt życia został udzielony przez rodziców

=========== Skąd rodzice mieli życie??? → od ich rodziców → dziadków

Byt ma akt, bo został mu udzielony.

Ciąg przyczyn nie może iść w nieskończoność. Musi być taki czynnik który dla siebie jest aktem → udziela ruchu- → BÓG

Ale u Arystotelesa nie jest stwórcą świata, jest motorem, który kręci światem.

Człowiek, który używa rozumu, musi uznać istnienie boga.

Altruista- nie uznaje boga, problem światopoglądowy

Musi być taki czynnik, który jest pewny. Ciąg realny jest skończony. Gdyby był nieskończony, nie da się przejść do nieskończoności.

Bóg u Arystotelesa to samo myśląca się myśl, to nie jest osoba.

Dostrzeżenie Boga intelektualnie jest spełnieniem się ludzkiego rozumu. Pojmuje dlaczego świat jest taki jaki jest.

Ważne jest dostrzeżenie Boga jako celowej przyczyny całego ruchu.

Arystoteles wskazuje na to czym jest mądrość → znajomość przyczyn pierwszych, dzięki którym czytamy świat

Mądrość → pozwala widzieć rzecz taką jaka jest (w świetle przyczyn pierwszych)

Znajomość przyczyn pozwala nam ocenić, zrozumieć

Człowiek żyje, aby osiągnąć szczęście- nie można go mylić z satysfakcją

Najszczęśliwsi są filozofowie , którzy dostrzegali źródło przemian świata, których źródłem był bóg.

Bóg nie jest osobą, nie sprawuje opatrzności nas światem, modlitwa do boga nie ma sensu →

Arystoteles (czy antropologia) zabija religię.

Pokazuje, że rozumny człowiek nie może negować Boga, ze względu na naturę. Bóg pokazuje, ze do niego można się modlić.

Szczęście jest spełnieniem się ludzkiego rozumu- potrzebne do tego nasze zewnętrzne okoliczności → dobrego urodzenia, odpowiedni wzrost (zachowanie, uroda)

Szczęście tak naprawdę zależy ostatecznie od dwóch dóbr:

Szczęście jest owocem życia cnotliwego i faktu, posiadania przyjaciela

Szczęście to to co żyjemy

Nade wszystko potrzebujemy używania rozumu. Uzyskania wiedzy o bogactwie cnót i przyjaźni.

Gr arete – cnota – najlepszość

Arystoteles mówił o cnocie w sensie najlepszości

Cnota- trwała dyspozycja do dobra, która czyni dobrym człowieka jak i jego działania

Cnoty występowały w dziedzinie czysto intelektualnej, moralnej

Głównie Arystoteles mówił o cnotach moralnych (męstwo, umiarkowanie, sprawiedliwość, roztropność)

Człowiek jest bytem spotencjonalizowanym → skazanym na pewne dobra przez które się umacnia

Dobra w życiu człowieka są to dobra trudne- jeśli ich nie posiądziemy, nie rozwiniemy się.

Tym co nam ułatwia ich zdobycie, są cnoty → umożliwiają realizację dobra

Trzeba mieć odpowiedni czas działania

*prampter → trzeba mieć z realizacji dobra przyjemność

*delectahliter

Bez cnót nasze życie jest kiepskie

Prawdziwa cnota nie jest tylko wiedzą (tak mawiał Sokrates)

Człowiek musi mieć środki do realizacji dobra

Realizacja dobra jest związana z doświadczeniem, talentem

Dobrem dla naszego ciała są pokarmy

Są też wady

→ stała dyspozycja do zła – sprawia, że człowiek staje się zły

→ złe staje się też ludzkie działanie

Człowiek zły jest nie tylko dla siebie, ale dla innych

Cnota nie jest dobrem antagonistycznym- jest dobrem, które służy wszystkim

Jeśli profesor jest pracowity, to jest to dobre dla niego i dla całego świata- wszyscy zyskują

Szczęśliwy człowiek jest wynikiem ucnotliwienia człowieka

WYCHOWANIE- ucnotliwienie ← prawdziwe wychowanie

Rodzice czynią dzieci cnotliwymi

Cnota daje wolność, to co jest najpiękniejsze to, to że czyni ona człowieka wolnym

Jeśli nie ma roztropności, jest się bezradnym, jeśli stanie się w obliczu zła

Jeśli nie masz sprawiedliwości, będziesz szkodził innym

ROZTROPNOŚĆ- cnota (fronesio) które pozwala człowiekowi zdobyć dobro trudne za pomocą środka godziwego i skutecznego. Sprawność naszego intelektu → spośród wielu środków możemy wybrać ten, który jest godziwy i skuteczny.

Dobrem trudnym może być majątek-> można zostać bogatym w sposób niegodziwy, np. kradzież.

Środki nieskutecznie podejmowane do wzbogacania się np. granie w totolotka przez ...lat

Roztropność pozwala znaleźć taki środek → praca

CNOTA ZŁOŻONA-

MĘSTWO

pozawala nam odpowiednio zachować się wobec zła, pozwala realizować dobro mimo zła, dwie formy

UMIARKOWANIE

pozwala człowiekowi zachować się należycie w obliczu przyjemności po które człowiek nie powinien sięgać

SPRAWIEDLIWOŚĆ – pozwala oddać drugim to co się im słusznie należy. Musimy się ćwiczyć w sprawiedliwości, bo każdy ma w sobie przeszkodę- egoizm, pychę – lekceważymy dobro innych, nie chcemy go oddać drugiemu człowiekowi. Jeśli będziemy niesprawiedliwi, nie wybudujemy na tym szczęścia

Jeśli nie mamy cnót, będziemy mieć wady

Mamy wady- jesteśmy niebezpieczni dla siebie i dla innych

Cnota jest dobra, daje wolność przyjemność, jednoczy człowieka

Wady walczą ze sobą, cnoty nie walczą, wzajemnie się wspierają, jednoczą człowieka, wady rozbijajaą człowieka.

Cel ostateczny ludzkiego życia jest nadprzyrodzony

Cnota jest dorgą do szczęścia

Przyjaźń jest nie tylko uczuciem ale jest zewnętrznym dobrem, które polega na tym, że jest obok nas człowiek, kótry nas lubi, kocha i jednocześnie my go lubimy

PRZYJACIEL- drugie ja- chce tego samego co ja, dzielimy się z nim życiem, przyjaciela możemy mieć tylko jednego

Przyjaźń występuje w człowieku w 3 postaciach

Prawdziwy przyjaciel pragnie dobra tego drugiego, a nie swojego.

Mówi o tym, że do szczęścia potrzebna jest przyjaźń. Do szczęścia prowadzą nas cnoty, nie masz cnót na pewno będziesz nieszczęśliwy, nie masz cnoty – jesteś zakałą. Droga wolności to droga cnoty.

W swoim testamencie Arystoteles rozporządza swoim majątkiem..

-Arystotelesowska teoria sztuki

→ dzieła sztuki są świadectwem wewnętrznego rozwoju

1 Czym sztuka jest i dlaczego istnieje???

→ sztuka powstaje poprzez obserwowanie natury

→ dopełnienie braków, niedoskonałości natury

physis natura → zasada tożsamości

→ racja celowego działania

natura = działa celowo, cel nie istnieje przed samym działaniem, cała natura jest dobra

= działanie racjonalne, przyporządkowanie do dobra fazy rozwoju, działania natury są uporządkowane, racjonalne

→ w działaniu natury może pojawić się przeszkoda, która uniemożliwia dalsze działanie i tu pojawia się sztuka, która jest dopełnieniem, uzupełnianie braków w naturze,

braki mogą być widoczne ale i nie tylko np. harmonia

sztuki piękne (jest tak samo analogicznie)

człowiek żyje dla celu jakim jest szczęście i tu też pojawiają się przeszkody, wtedy sztuki piękne pomagają człowiekowi dojść do szczęścia

Arystoteles na kanwie dramatu tłumaczy działanie sztuki:

1. litości (miłosierdzie)

2. trwoga

Ad1

Ad2

PŁASZCZYZNY KATHARSIS

Myśl Arystotelesa przyjęta przez :

Awicenna

→ próba spojrzenia człowieka od zewnątrz

→ jak powstaje ludzka dusza??

Arabski przedstawiciel Aweroes

Po śmierci Arystotelesa w Grecji następuje kryzys. Grecja przejmuje koncepcje ze wschodu, Pojawiają się 3 szkoły:

  1. stoików

  2. epikurejczyków

  3. sceptyków (etyka oparta na ataraksji??)

Następnie pojawi się Ewangelia, która będzie czynnikiem skandalizującym bo niosła ze sobą nowy obraz człowieka (zawarty w pojęciu osoby)

  1. Człowiek jako istota godna, Bóg za niego umiera

  2. Bóg stał się człowiekiem

  3. Pojmowanie rzeczywistości, świata

Arystoteles

u Arystotelesa (błędy i niebezpieczeństwa)

→ u Arystotelesa nie ma miejsca na naród

→ sam fakt istnienia narodu jest dowodem funkcjonowania personalizmu

→ w narodzie człowieka przeżywając tradycję nagle w niej dostrzega swoje dobro i utożsamia się z tą kulturą po to by u inni tego doświadczyli

→ to specyficzne zrzeszenie

→ decydującą rolę odgrywa tu kultura i decyzje człowieka

→ naród- on właściwie umożliwia istnienie kultury wyższej

a) jest tym zrzeszeniem na mocy którego człowiek zyskuje świadomość własnej tożsamości

b) stawia przed człowiekiem oczekiwania i wymagania ich realizacji społeczności narodowej w której człowiek żyje

W patriotyzmie typ miłości ojczyzny z troską o to by co dobre zachować w istnieniu i przekazać innym. Patriota pragnie zawsze dobra dla wszystkich narodów.

Naród jest potrzebny by człowiek w pełni żył życiem osobowym

Naród jest konstytuowany przez następujące elementy:

  1. język (jeden język jest on narzędziem kultury)

  2. tradycja- czyli to co związane jest z przeszłością

  3. ziemia ojczysta- terytorium

  4. biologiczny (krwi) polakiem człowiek się nie rodzi, ale się nim dopiero staje

Arystoteles- człowiek ze swej natury jest istotą moralną, kimś to żyje moralnie, Nie ma życia beż życia moralnego

To czym różnimy się od zwierząt to to, że mamy moralność

MORALNOŚĆ- jest to nic innego jak …...uczynków, działań ludzkich → pochodzą od rozumu i wolnej woli

Działania moralne- powstały na mocy naszego używania rozumu i woli → działania dobrowolne, wolne

Moralność → to nie sfera zarezerwowana do szczególnych okoliczności

Moralność → tam gdzie jest świadome, dobrowolne działanie człowieka (a nie jak to ukazywała szukać tradycja niemiecka w czynach

Moralność jest czymś różnym od etyki → jest nauką o moralności

Celem

Jest to nauka teoretyczno- praktyczna. Chodzi o wiedzę, rozumienie, ale też o to, aby stać się dobrym człowiekiem.

Z perspektywy filozoficznej- jest ruchem, który wykonuje człowiek

rozumienie moralności jest uzależnione od właściwego pojmowania podmiotu

Moralność – ruch działania ludzkich ma swoje wyjaśnienie w dobru

---> dobro, aby stać się motywem ruchu musi być poznanie (gnoti nulla cupido)

Dobro poznane staje się motywem działania człowieka

Pojawiają się pytania. Co to jest dobro?

Moralność – ruch działania ludzkich ma swoje wyjaśnienie w dobru

---> dobro, aby stać się motywem ruchu musi być poznanie (gnoti nulla cupido)

Dobro poznane staje się motywem działania człowieka

Pojawiają się pytania. Co to jest dobro?


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Filozofia5 Arystoteles
Arystoteles, Polityka
Poetyka Arystotelesa, Filologia polska, Teoria literatury i poetyka
Platon i Arystoteles, Politologia, Myśl Polityczna
Arystoteles - O duszy, Psychologia rok I, HMP
Arystoteles(1), Filozofia, Notatki różne
Arystoteles, studia, I rok, filozofia
Arystoteles Ks Z VII notatki
Literackie utwory Arystotelesa
5 dziedzictwo Arystotelesa w wybranych poetykach klasycystycznych
arystoteles proteptikos
ARYSTOTELES Hermeneutyka (fragment)
ARYSTOTELES, o szczęściu
Arystoteles Zachęta do filozofii
Arystoteles Zacheta do filozofii
arystoteles
Arystoteles, agilka1, Filozofia
Ne mozna rozdzielic swietego Tomasza od Arystotelesa

więcej podobnych podstron