12 XI 2012

Prezydencja w Radzie jest obecnie trój państwowa trwa 18 miesięcy, są to trzy państwa spawające kolejno prezydencję. W ramach polsko-duńsko0cypryjskiej prezydencji przewodnictwo sprawują przedstawiciele Cypru. Prezydencja to głownie przewodnictwo pracom rady i jej grupom roboczym, które nie są związane ze wspólną polityką zagraniczną i bezpieczeństwa. Tam gdzie rada i grupy robocze zajmują się sprawami stricte politycznymi pijawki się wysoka przedstawiciele, w sprawcach gospodarczych przedstawiciele państw. W trójce ma być zróżnicowanie geograficzne, wielkością. Ta rotacja określana jest na podstawie art. 236. TFUE. Treść tej decyzji została zdeterminowana politycznie deklaracją dołączoną do komentarza slajdu. Idea: zachowanie ciągłości w pracach Rady – sprawują razem, ale zmieniają się tylko w przewodniczeniu. Charakter prezydencji zmieniło się Lizboną – silniejszy mandat wysokiej przedstawiciela, państwo sprawujące przewodnictwo nie sprawuje jednocześni przewodnictwa w Radzie, gdzie jest kadencyjny przewodniczący. Poprzednie prezydencje przed Lizboną, głownie Francja (wojna gruzińsko-rosyjska) i Niemcy (moment, kiedy upadła konstytucja dla Europy) – ówczesna prezydencja była stonowana, przełamanie impasu, Niemcy poradziły sobie z tym. Prezydencja francuska – Sarkozy wspomógł rozwiązanie konfliktu; poleciał do Moskwy i ustalił warunki wycofania wojsk rosyjskich z Gruzji; z nikim tego nie konsultował; reprezentował zewnętrznie Unię. Dzisiaj została rola honest broker – uczciwego powiernika. Modele prezydencji: od skoncentrowanej na stolicy państwa członkowskiego do kierowanej z Brukseli – jeśli państwo będzie duże, to ośrodek będzie w stolicy, jeśli małe, to zazwyczaj w Brukseli. Ważną rolą jest rola związana z budowaniem wizerunku Unii do wewnątrz, np. polska prezydencja – budowanie przekazu o UE do środka państwa, pokazuje znaczenie państwa i osobisty związek obywateli z Unią. Każda prezydencja ma logo i hasło. Priorytety prezydencji są zawsze ustalane, w Polsce nastąpiło przesunięcie koncentracji ze spraw wschodnich na kryzys ekonomiczny i sprawy Afryki Północnej.

Głosowanie w Radzie. Podstawową metodą jest większość kwalifikowana. Z końcem X 2014 r. zakończy się okres przejściowy numer 1. Stopniowo odchodzimy od modelu nicejskiego. W I okresie 2009-2014 – jeszcze mechanizm nicejski: na razie jest tak, jak było. W II okresie przejściowym: zasadniczo wg modelu lizbońskiego, przy czym każde państwo może zażądać głosowania metodą nicejską. Od 1 IV 2017 r. – wyłącznie mechanizm lizboński. Różnice: lizboński jest łatwiejszy – łatwiej się podejmuje decyzje; w Nicei mamy trzy drogi, które muszą zostać spełnione – 2 podstawowe i 1 fakultatywny, w Lizbonie 2 kroki. Nicea: głosy ważone, Lizbona: większość państw i zamieszkującej je ludności. Po co łatwiej podejmować decyzje: inaczej podejmuje się decyzje w grupie 12 państw niż 28. Generalna uwaga: badania małżonków Walles – generalnie decyzje podejmuje się w drodze konsensusu. Chyba że nie da się konsensusu wyprowadzić, to Rada głosuje. Polskim live motive było, nie wiem co. Dla Polski nicejski mechanizm był bardzo dogodny.

Szczegóły mechanizmu nicejskiego. Aby podjęto decyzję, to spośród 345 głosów ważonych 255 musi być za, przy czym musi być większość państw … od 1 XI 2014 co do zasady za aktem musi być co najmniej 15 państw, przy czym muszą reprezentować co najmniej 65% ludności UE. Uprzywilejowanie państw małych, przede wszystkim, i średnich kosztem państw dużych. Malta do Niemiec – 40 000:80 000 000 (1:200), a liczba głosów: 29:3 (1:10). Zasada dygresywnej proporcjonalności – liczba głosów w stosunku do stosunku do liczby ludności przyrasta, ale z wytrącającą się dynamiką. W art. 216. TUE (20. TFUE) – mniejszość blokująca – musi obejmować co najmniej 4 członków Rady. Jednym z progów jest próg ludnościowy – przy sprzeciwie państw reprezentujących co najmniej 35% ludności. 4 członków po to, by nie zmontować mniejszości tylko z Niemiec, Francji i Włoch. Podejmowanie decyzji QMV jest elementem politycznym. Zawsze temu mechanizmowi towarzyszyły wątpliwości natury politycznej – Obwa z łatwym przegłosowaniem, głównie państwa małe obawiały się, że państwa duże zmontują koalicję. I Polska miała kompleks państwa małego. Kompromis luksemburski, paraliż Rady przy reformie polityki rolnej, z 1966 r. Jedyną drogą blokowania Rady był bojkot. Treść kompromisu jest zacytowany. Kompromis luksemburski obowiązuje nadal. Kompromis z Ioanniny – po rozszerzeniu w 1995 r. zmienia się proporcja ważona – mniejszość wyniosłaby 26 z 87; jeśli członkowie Rady reprezentujący od 23 do 25 głosów wykażą chęć sprzeciwienia się przyjęciu decyzji, to odracza się posiedzenie Rady (na slajdzie).

Mechanizm lizboński: minimum 15 państw w tych 55 % liczby państw musi brać udział w głosowaniu; w II okresie każde państwo może zażądać przejścia na model nicejski.

Modyfikacja kompromisu z Ioanniny. Uzgodniona podczas konferencji międzyrządowej, przyjęty na podstawie protokołu. Obawiamy się przepychania decyzji mimo oporu niewielkiej liczby członków i z okresami przejściowymi skorelowany jest mechanizm spowalniania podejmowania decyzji przez Rady. Nie ma służyć blokowaniu Rady, tylko spowolnieniu podejmowania decyzji. W II okresie przejściowym kiedy działa mechanizm lizboński i można zażądać nicejskiego, członkowie rady reprezentujące ¾ ludności lub ¾ członków liczby niezbędnej do utworzenia mniejszości blokującej, kwestia trafia pod obrady Rady – slajdy. RE przeprowadza wstępną dyskusję w trybie zasady konsensusu. Kompromis z Ioanniny jest zmienialny, gdy się wszyscy zgodzą. Tutaj nie chodzi o mniejszość blokującą rozumianą jako 4 państwa, tylko jako 100% - 55% państw członkowskich - 65% ludności UE; więcej niż 35% ludności lub więcej niż 44% liczby państw * ¾ = uruchomienie mechanizmu.

Komisja Europejska. Reprezentujący interesy Unii organ kolegialny (musi być możliwość przedyskutowania wszystkich spraw i musi mieć udostępnione informacje i dokumentów; nie że każda czynność KE jest podejmowana wspólnie przez komisarzy), jest najbardziej federalny (nie można ekstrapolować – nie można przyrównywać UE do państwa – jest to naukowo zakazane; UE zaczyna mieć charakter państwowy – jest organ wykonawczy w postaci KE; trójizbowy parlament: parlamenty krajowe, PE i Rada Unii Europejskiej). Art. 17. TUE – wspiera ogólny interes UE, podejmuje odpowiednie inicjatywy, inicjuje zaciągania zobowiązań międzynarodowych, jest strażnikiem traktat - pilnuje przestrzegania prawa przez inne organy, wnosi skargi o wnoszenie nieważności w trybie art. 263. TFUE, stosuje środki korekcyjne w trybie art. 258. TFUE, przestrzega jak prawo jest przestrzegane i implementowane w państwach członkowskich; nadzoruje stosowanie prawa – działa jako organ quasi jurysdykcyjny: kontroluje konkurencje, ściga kartele; wykonuje budżet, pełni funkcje koordynacyjne, wykonawcze i zarządzające. Inicjatywa dla KE; wyjątki co do wyborów do PE, TS: przy rzecznikach generalnych. Kadencja jest 5 letnia; członkowie wybierani ze względu na ogólne kwalifikacje (różnie z tym bywa), niezależność ich jest niekwestionowana. KE jest całkowicie niezależna jako kolegium i jako poszczególni komisarze. Jest pogląd, że komisarz jest depozytariuszem państwa członkowskiego – podobno to jakiś dziwny i nielogiczny pogląd. Art. 245. TFUE – komisarze powstrzymują się od wszelkich czynności niezgodnych z charakterem ich funkcji – incompatibilitas. W Polsce zasadę traktuje się luźniej: sędzia może wykładać. Bo nie wiadomo czyje interesy reprezentują, kiedy się odzywają. Składają ślubowanie; obowiązek uczciwości i roztropności przy obejmowaniu pewnych stanowisk po zakończeniu funkcji. Komisarz po kadencji otrzymuje się emeryturę, której można pozbawić wg art. 247. TFUE. C-432/04 Edith Cresson, która ostentacyjnie futrowała finansowo swojego kumpla. Skład KE: art. 17. TUE: mianowana w nowym trybie będzie komisja po wyborach w 2014 r.: 1 obywatel każdego członka, przy czym liczba 27 obejmuje przewodniczącego i wysokiego przedstawiciela UE. Od 2014 r. 2/3 liczby członków, przy czym Rade Europejska jednomyślnie może podjąć decyzję o zmianie tej liczby + konkluzja Rady po obawach narodu irlandzkiego. Mimo zapisu traktatu, pozostanie 27 komisarzy. Gdyby pozostawić zapisy Lizbony w KE następowałaby rotacja. Lizbona wzmacnia pozycję przewodniczącego KE – sam mianuje wiceprzewodniczących, z wyjątkiem wysokiego przedstawiciela.; może żądać rezygnacji od członka KE. Jeden raz KE sama złożyła rezygnację – komisja Jacuqes Saint-Trehre…, związanej z Edith Cresson. Wybór KE: RE większością kwalifikowaną wybiera kandydata na przewodniczącego, uwzględniając wyniki wyborów do PE, przewodniczącego wybiera PE. Rada z przewodniczącym określają listę pozostałych członków, PE kolegialnie listę zatwierdza. RE mianuje członków KE. PE zanim zatwierdził skład KE, pojawiły się głosy, że w jej skład wejdzie Butillione, to PE i frakcje odrzucą taką listę. Ostatecznie cofnięto jego kandydaturę. Odwołanie KE: PE może uchwalić wotum nieufności. Art. 247. TFUE. Pytanie egzaminacyjne: w jakich sytuacjach następuje dymisja członka KE, a kiedy dymisja KE.